Catalog

SİMDİ OKUttfl Zflttfini BOYAU BAWK NÖBETİNI TERK ETN1EK /1URAT PAPUÇ Mustafa şerif Onaran Dergilerden BOYAU BANK NOBETINI TERKETMEK Murat PAPUÇ Bu kitap tartışma yaratacak! Yurtsever bir emekli subayın anıları, değerlendirmeleri ve yorumları... Roman kahramanları İnsanı, ilişkilerin ayrıntısında tanırken, sözcüklerin gücüne inanmalı. Roman kahramanmı oluştururken, kendinden bir şeyler katmak istese bile, sözcükler öylesine ele geçirir ki romancıyı, bir başka kişilik ortaya çıkar. İnsan ilişkilerinin karmaşık yumağını çözmeye çalışırken kendimizi tanımaya başlarız. o zaman roman kahramanlarının çelişen kimlikleri daha bir anlam kazanır. Düzmece kimlikler de bizi insansız edebiyata götürmez mi? yorumunda Faııst, cennetin kapıları açılan bir kahramandır. Aydınlanma çağına girerken roplıımsal değişimler, insana; soran, deneyen, arayan, araştıran örnek birey kimligi kazandırıyor. Giderek, XX. yüzylın romancılığında "Pikaro" denen; yersizyıırtsıız, ııçkâgıtçı, serüvenci kişilikler olıışmaya başlıyor. Bunlar felsefi bir rııh yeteneği ka/.anınca, dışlanan "anti kahraman"lara dönüşüyor. Yaşamanın parçalanmışlığına katlanmak için böliinmüş kişiliklerin ohüjması mı gerekiyor.^ Freud'un bilinçdışı anlayışıyla insana bakınca, "arzuakılvicdan" bölünmüijlüğündeki insan doğası, bilinçdışı bir boyut da kazandı. Böylcce "Kafkaesk" kişilikler göriindü romanda. Artık söylence kahramanlanna bile gerçekei bir yorumla bakıhr oldıı. Böylece bızi roman tarilıinde kısa bir yolculuğa çıkaran Jale Parla kişiliklerin oluşmasındaki nedensellik üzerine düşündürüyor. I Iangi aşamalardan geçerek insanı tanımaya çalışmışızr' Gene de "Şu bilinmeyen insan"ı tanıdığımız savı geçerliliğini koruyor mıı.) Daha bu sorıınların yanıtı çok aranacak. Jale Parla; "Yeni Roman" anlayışının ustası Alain RobbeCriller'nin, bir "metinsel varlık" olarak nileledi£i in sanla ilgilı yetersızligini anımsatarak, onun ağzından, "Nc biliyoruz ki insan hakkında!" demek gereğini duyuyor. Jale Parla'nın yazısında bir kişilik arayışı serüveninc çıkmış gibiyiz. Bir insan ormanında kişiler arasındaki ilişkileıin karmaşık yumağını çözmeye çalışııken, daha çok oyun kahramanlanna yakışan Don Juan, Ilamlet, Faust gibi abartılmış kışıliklerı yadırgamaktayı/. Artık in san ilişkilerındeki karmaşık yapı, o yapı daki belirsiz ruh yetencği ilgileıuliriyoı bizi. Roman kişileri, kendimizden de bir şeyler kattığımız "metinsel varlıklar" olarak anlam kazanıyor. ON R0MAN0N KİŞİLİK Yüzlerce Turk romanı arasından on 156S/7YTL Emekli Yüzbaşı Murat Papuç, on altı yıllık subaylık yaşantısmdan çıkardığı dersieri paylaşıyor. Türk Silahlı Kuvvetleri'ni profesyonelleştirme/şirketleştirme girişimlerini eleştiren, bağımlılık ilişkilerini sorgulayan, 17 Ağustos Depremi'nin ardından deprem bölgelerinde ve çadırkentlerde tanık olduğu yolsuzluklan ve bu yolsuzlukların üzerine gitliğinde karşılaştığı sorunları aktaran Papuç, yaşadığı iç hesaplaşmayı da gözler önüne seriyor. Bir tarafta askerliği her tür kötülüğün kaynağı olarak görenler, diğer tarafta da askerlik kurumuna yönelik her tür eleştiriyi "vatan hainliği" olarak yaftalayanlar var. Murat Papuç, yurtsever emekli asker kimliğiyle, Türkiye'deki askerlik gerçeğini tartışmaya açıyor. Bugüne kadar tartışılmayanları tartışıyor. Ülkemizin aydınlık geleceğine duyduğu inançla!.. nflzın Yanl çtkan kltaplanmızı tüm aaçkin kltapçılarda va lnt«m«t kltap satıf altatafind*. ttırn k!1np1anm«ı yayrnevlmtdfi yanr »ıra. lalanbul Nâıım Hlkıtıat KüHUr M»rk»ıl (0216 414 22 39) ıkı Ankara NUım KUNUrovl ndo (0312 418 48 15). yınlaayfa.com'tla ve Idaaftaa cran da bulaMrelnız Oanal Da()ıl>nr Yonl Çl/gı Yaym DaSılım (Tal 0?12 220 bl 70 Faks 0212 222 61 56) KİTflPLIöl Ter 0212 251 54 10 Faks: 0212.244.66.64 www.nkyaylnlari.com [email protected] İ nsansız cdebiyat olur mu? üoğayı, nesneyi anlatırken dc insan eli değmesine görc kazandığı anlam belir tilir. tnsansız roman da insan sıcağı nı ö/.leycn bir duygu sarmalında kalırız. Divan şurindcki yaşannıı^ duyarlığın anlamına varamayanlar, o görkeınli geç mışı, insansız cdebiyat diyc yorunılar. Âma bir insan ornıanı olarak gördü ğiimiiz roman kişilcri sahici değilse, içi mı/deki gcrçcgc yansıyan bclirgin bir özelhf^i yoksa, roman ki^ilcrindcn söz açmak y.ınıltuı olmaz mı? Böyle bir .ınlayışa varmak, lomanın yüzyıllar siircn scrıivcnindc, toplumdaki değişımin kışilcrc yansıyan özcllikleriyle olııştıı KtTAPLIK dergisi "Türk Romanında KarakterlerTipler" üzerine bir "dosya" diızenlerken, romandaki kı^ilik an layışının nasıl degiijtiğini Jale Parla'nın önyazısıyla öğreniyoruz. (KİTAP LIK, Edebiyatta Karakter ve Tip, Mayıs 2005). KİŞİLİKLER Don Kişot'lar ülkii edindikJeri soyut gerçeğe görc dünyayı biç.imlendirmek ıster, gördiikleri gerçeğe inanıııazlar. Oblomov'lar diinyanın gidi^inden umuılu kesmiş, o gidişin ayrımında bile olmadan, düş kırıklığı içinde kendilerine cekılmışleıdir. Rıı iki zıt kişiliğin bileşi mınde olanlar da var. tnsandoğa ilişkilerınde; suyıın ııysal, havanın iyinıser, toprağın sevi kırgını, ateşin öfkcli kişiler oluştıırduğu anlayışlan beniınsenmiştir. Giderek kişilerin kazandığı i^levsellik, yazaıların yonımuna göre de^i^nıeye başlamıştır. Marlowe'un Faust'u cehennemliktir Goethc'nin bağışlayan Türfc Romamnda KaraktorterTipttr SAYFA 20 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 7 99