Catalog

Yeni M P 'Yazarlar Ansiklopedisi' "Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi" 3218 yazarın biyograrisine, 1200'ünün fotoğrafına yer verdiği gibi 156 kuruluşun verdiği öaülleri ve kazananlarına da yer vermiş ansiklopedisinin sayfalarında. TANSU BELE mış.Gerçio, çalışmasını: ' Ansiklopedide çok farklı rCRKİYE düşünce, inanış ve YAZARLAR siyasi tercihfere ANSlKLOPEDlS! sahip yazarlara yer verilmiş olması, bazı dar görüşlüleri rahatsız edebilirse de, bu bilinçli bir tercihtir; ülkemizde maalesef yeterince oluşamamış hoşgörü ve diyalog ortamının gelişmesine bu çahşmayla küçük bir katkıda bulunmak istenilmiştir.' (Türkiye Yazarlar Asiklopedisi, önsöz, say 6) sözleriyle değerlendirmekte. Ama bir de, bunca özenle dokuduğu, sergilediği bu kültür mozaiğini oluşturan nedenin; Anadolu'nun 'dışarıdan' yani batıdan da, doğudan da; olduğu gibi aktarılmış, bu toprağın rengiyle hiç yoğrulmadan, kalıpsal ve değiştirüemez birtakım bağnaz, dinsel biçimselliklerle kabullenilmiş, dolayısıyla da birbirine yabancılaşmış yanlarından değil, kökü ta Yunus Emre'lere, Mevlânâ'lara, Pir Sultan Abdal'lara, hattâ Selçuklulara, Hititlere, Frigyalılara, lyonlalılara dek uzanan ve ulus (Türkiye) bilincine gelip dayanan kültür akışından fışkırdığını daha açık vurgulayabilseydi, sanırım "oluşamamış" saydığı gerçeğin ki bu gerçek Anadolu'nun nas gerçeğidir, geçmişimizde de, günümüzde ae, yazann yapıtında da pekâlâ "oluştuğunu" apaçık belirlemiş olacaktı. Yazarın bu gerçeği, çalışmasının üçüncü basımında değerlendirebileceğine inanıyorum. Anadolu (Türk), insanı, doğudan aldığını da, batıdan aldığını da hem düşüncesinde hem de inancında tartmış, yoğurmuş, vönlendirerek "yerli" kılmasını bilmiş, "kendine özgü ve yeni, çağdaş" yorumlar, düşünceler, inançlar üretmiş. Yazarlarımız, düşünce insanlarımız ve aydılarımız hunun en güzel kanıtları. Onlan, bir mozaik güzelliği içinde biraraya getiren ve bizlere sunan Ihsan Işık'ın eline sağlık. Iş şimdi; bu kültür mozaiği içinden bilim, düşünce, sanat ve en önemlisi de "konu ve işleniş" ağırlıklı, başlıklı ansiklopediler derlemeye kalmakta. Gerek Ihsan Işık gerekse başka dirençli, özverili, çalışkan kalem sahiplerinden beklediğimiz gibi... Evet, "konu ve işleniş"; yani dokunan kumaşın düzeyi, kalitesi, sıklığı, gevşekliği, tutarlılığı, yüzeyselliği, derinliği, azlığı, çokluğu, verimi, verimsizliği... v.b.g.: Bence yazarın konusunu işleyişinin özellikleri açısından gerçekleştirilecek ansiklopediler çok önemli, çünkü bü türden çalışmalann eleştiri dalında iyice çoraklaşan ve yüzeyselleşen ülkemiz kültür alanına büyük katkıları olacağına da inanıyorum. • Uyum Ajan\ taraftndan basılmij 110lJ4 s Amtklopedı'yıPK İ97/0644i Yem;ehır/An kara adresmden \ada0il2260}5}0ve05i2287 )) 32 no'lu telefonlardan ısteyebılırsımz Ihsan Işık, 3218 şair ve yazarın yaşamını ve yapıtlarını elimizin altına getiriyor "Konuvelştenls" O nce yadırgadım Ihsan Işık'ın 'Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi'ni(*). Benim gibi sanırım pek çok kişi de yadırgadı. Belki karşı çıkanlarımız bile oldıı, neredeyse anlamsız ya da sakıncalı bulanlarımız da... Çünkü Ihsan Işık ansiklopedisinde, birbirine taban tabana zıt düşüncelere ve dünya görüşüne sahip yazarları biraraya getirmiş, yazarlar arasında sağ, sol, ilerici, gerici demeden, hiçbir fark gözetmeden tümiine yer vermeve çalışmıştı. Ülkemizin yazın alanında kalem oynatmış ne kadar kişi varsa bu yapıtta derlenmiş bulunmaktaydı. Dehası, düşünceleriyle ve yazdıklarıyla belki hiçbir zaman biraraya gelemeyecek, kendi aralannda da gelmek istemeyecek, birlikte anılmaktan bile hoşlanmayacak bu yazar kişiler, ansiklopedinin sayîalarını süsleyen resimlerinden birbirlerine dostça gülümseyerek, kardeşçe bakmaktaydj. Yapıtın bır başka özelliği de, yazın dünyamızın belki 'yazar'dan bile saymayacağı kimi 'kitap' sahipleriyle, yazına, sanata önemli katkılarda bulunan, derinlemesine emek veren onlarca ürün sahiplerinin yanyana yer almasıydı. Örneğin; işadamı Sakıp Sabancı'nın "başardı işadamı olmanın yollarını anlatan" (Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, say. 780) yapıtlanyla, oyun yazarı Başar Sabuncu nun bilim ve sanat adına ödüller kazanmış yapıtlannın aynı sayfalarda sergilenişi, mesleki konularda yapıt vermiş iktisatçı Salih Zeki Pamukçuoğlu ile şair ve yazar Arif Hikmet Par'ın art arda bııluşması, yaşamı boyu yalnızca "görüşlerinin bir bölümü La Iurqie en Europe (Fransa, 1988) adlı bir kitapta toplanmış" (Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, s.722) ama hakktnda yirmiyi aşkın kitap yazılmış devlet adamı Iurgut Ozal'la müzisyen araştırmacı yazar Mehmet Nazmi Özalp'ın yanyana gelişi vb. gibi gerçekten şaşırtıcı ve düşündürücü özellikler taşımaktaydı. Aynı biçimde Izmir mebusu Seyyid Bey'e ya da saray kâtibi ve tarihçi tdrisi Bitlisî'ye ve Türkmen şair Şehribostan Geldimemedova'ya yer verilirken, sözgelimi gazeteci yazar Emin Karaca'nın, çocuk yazarları Aytül Akal'la Nur Içözü'nün, yazar Tülây rerah'ın vb. gibi, şimdi anımsayamadığım, kalemimin ucuna getiremediğim başkalarının yer almayışları daha da şaşırtıcı nitelikte özelliklerdi. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi'nin ilk baskısını (Yazarlar Sözlüğü, Risale Yay., 1990, IST.) elime aldığımda, işte bu nedenlerle ben de çok şaşırdım. Fakat şimdi; yapıtın ikinci ve genişletilmiş baskısına bakarken (ki yukarda değindiğim eksikler yerli yerinde duruyor) yine de düşünüyorum ve: "Her şey bir yana, tam 3218 kalemşoru derlemeyi başararak, böylesi hacımlı bir ansiklopedi ortaya koyabümek nasıl bir emeğin, çabanın ve sabrın sonucu? Doğrusu, Ihsan Işık'ın yaptığı, gerçekten de hiç azımsanamayacak, tam tersine basbayağı övülesi bir direnç işi demekten de kendimi alıkoyamıyorum. Fakat benim bu düşüncemin hemen ardından çıkagelin aklıma takılan: "Pekı, Ihsan Işık, neden bu denli geniş çapta bir derleme işine girişti?" sorusunun yanıtını da, ne yalan söyleyeyim, epeyce merak ediyorum. Başka deyişle ıhsan Işık, böylesi uzun soluk gerektiren bir çabaya girerken ne gibi bir amacın peşindeydı? Onu bu çabaya iten neydi? Yoksa, Türkiye'nin, dünyanın başka hiçbir ülkesinde görülmedik biçimde bunca birbirine zıt görüşlü yazar kışiyi nasıl yetiştirebildiği gerçeğini gözlerimizin önüne sermek mi? thsan Işık'ın ansiklopedisini derlerken bu düşünceden yola çıkıp çıkmadığını bilemem. Kendisini kişisel olarak da tanımam. Ama ben onun bu çarpıcı derlemesine bakarken işte bunu gördüm ve amacının böylesi bir düşünce olduğunu düşledim. Böyle olmasını istedim. "Orta Asyadan dört nala gelip başını Akdeniz'in özgür dalgalarına uzatan bir kısrağa benzeyen", batıdan doğuya değil, tam tersine, doğudan batıya bir köprü oluşturan Anadolu yanmadasının aydınlanma çizgisini belirleyen, etkileyen düşünce ve kültür insanlannı bir araya getirirken, bu çabayı bu toprağın doğubatı birleşimine, kaynaşımına oturtmak için yazarın böylesi çeşitlilik ve farklılık gösteren bir aydınlar toplamı ortaya koymak istediğini düşündüm. Yanılmış olabilirün; ama yazarın bu türden bır istek duyarak yola çıktığı düşüncesi, Türkiye gerçeğine de daha uygunmuş gibi geldi bana. Türkiye'nin hâlâ bilinmezlerle dolu bir ülke olduğu, hepimizin bildiği bır gerçek. Çünkü ülkemiz hâlâ, birbirine yabancı olanların, birbirini ne düşünce ne de yaşam biçimi olarak tanımayanların ülkesi. Bunun nedenini belki de bu toprağın insanlarının geçmişi yüzydlar öncesine dek uzanan birbirlerinden çok farklı yapıdaki etnik toplumsal, duşünsel, inançsal yapılanmaya sahip olmalannda aramak gerek. Fakat bir zamalar üzeinde 72,5 ulusun içiçe, yanyana yaşadığıyla hâlâ bilinçaltımızda övündüğümüz Anadolu yarımadasının, etnik yönden yeryüzünde benzersiz bir mozaik oluşturduğunu ve bunu bugün de 'Türk bilinci' üst başlığı altında sürdürdüğünü düşünürsek, düşünce ve yaratı alanlarında da birbirinden bambaşka, dahası zıt yapıtlar üretilmesine şaşmamamız, tersine, belki de sevinmemiz gerekir, bu toprak parçası üzerinde... Salt, bu nedenle bile, Ihsan Işık'ın büyük bir çaba sonucu ortaya çıkardığı ve: "Bu ülkenin nasıl olup da bunca birbirine zıt görüşlü aydını özgürce yetiştirebilmiş olduğu" gerçeğini vurgulayan, gözlerimizin önüne seren yapıtını olumlu karşılamamız gerekir. Kısacası Ihsan Işık bence iyi bir iş yap Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi / Ihsan aymdİIİ paylaşmak... Garcia Lorca, Penâlope Cruz, Carlos Saura, Salvador Dalî, Pedro Almodövar, Joaquîn Cortâs, Enrıque Iglesıas, Paco de Lucfa... Ispanyol kültumnün evrenselliğini Ispanyolca konuşan 400 milyon insanla paylaşmak ister misiniz? Istanbul Cervantes Enstıtüsü her düzeyde ispanyolca dll eğltlml, kultürel etklnllkleri ve S000 eserli kutüphanesl ile Ispanyol kültürune açılan kapınızdır... Tartabafi Bulvan Zambak Sk. No: 33, 80080 • l»tanbul Tel: (0 212) 292 6B 36 • Faks: (0 212) 292 65 37 lnfoattecarvantes.com • http://www.cervant»».«» SAYFA 10 CUMHURİYET KİTAP SAYI 624