Catalog

Gerçegin peşindeki yazar: Hermann Hesse Bozkır Kurdu'nun Diis Yolculukları Onemli yapıtlarının çoğunu, yaşamının büyükbölümünü geçirdiği sürgünde yazan Hermann Hesse, ölümünden sonra özellikle gençler arasında bir kahraman oldu. Roman ve öykülerinde kendi yaşam izlerine sık sık rastlanan otobiyografik yapıtı tüm yönleriyle "Bozkır Kurdu'nun Düş Yolculukları"nda yer alıyor. Kitap, Hesse okurlarına kendi düşünce ve düşlerine dair sunduğu bir iç bakış, aynı zamanda derin ve yoğun romanlarının bir anahtarı niteliğinde. YILDIZ ECEVİT ykümü anlatabilmem için çok gerilere gitmcm gerck. Eğer mümkiin olsaydı, çok daha gerilere, çocukluğumun iik yıllarına, oradan da oluşumumun gerçekleştiği uzak diyarlara giderdim." Hermann Hesse, "Demian" ro manında yaşamöyküsünü anlatmaya başlayan kahramanına söylctir hu sözleri. Ö/.de I Iesse'yi, onun düşünee ve düş dünyasını anlayahilmek için de "çok gerilcrc" gitmek gerekir, belki Kara Ormanlar'ın kuzeyindeki küçük Alman kcnti Cakv'da doğduğu tarıh olan 2 Temmuz 1877nin deötesine, bclki tüm varoluşun gerçekleştiği o kozmik boyuta veoboyutuninsanlığınkolcktifbilinçal tındaki izdüşümüne. I lesse'nin solukal dığıortamorasıdır. Hermann I lesse'nin kişiliğini oluşturan en önemli etkenlerden biri, çocukluk yıllarında edindiği ilk izlenimlerdir. Uzakdoğu ülkelerinde u/.un yıllargöıev yapmış misyoner bir ailenin çoaığudur Hesse; Buda ve Laotse'nin fncil'le bir arada var olduğu, u/.ak ülkelerin gizini içinde banndıran, bilim ve fantastik öykülerin yan yana yaşadığı biraileortamıdır bu. Mııtlu çocukluk dönemın; uyumsuzluklar içindekiokul yılları izıer. Ozgürlüğüne tutkuyla bağlı bu kisiliği, eğitim sisteminin kalıplaşmış ölçütleriyle biçimlendirmek olanaksızdır: Maulb ronnManastırükulu ndankaçar.CannstaettcrLisesi'niyarıdabırakır. Hesse'nin gerçek eğilimini keşfetmesi bu kriz döneminde olur. Babasının zengtn kitaplığında Ficlding, Dickens, Ibsen, Zola, Lessing, Schiller, Goethc, Homcrosveromantiklerlekarşılaşırbirden. Ortamını bulmuştıır Hesse. 1895'teTübingcn'de kendi isteğiyle başladığı kitapçılık eğitimini dört yılda tamamlar. Bu dört yılda durmaksızın okur, kendini yetiştirir: Bir 'otodidakt'tıro. Çocukluğıından beri yakından ilişkide olduğu Uzakdogu kültürüniin, Hesse'nin kişiliği ve yaratıcılığı üzerindeki büyük etkisi tartışılmaz. 1911 yılında yaptığı Hindistan yolculuğu derin iz bırakır Hesse'de. Antik kültür ve Hıristiyanlık üzerine kurulu Batı kültürüne sarsılmaz bir inançve tutkuyla bağlıolançoğu Avrupalı aydından ayrımlı bir koSAYFA 10 dığı 1899 yılından ölümüne değin sürdürür yazma eylemini. Roman ve şiirlerinin yanı sıra yüzleree kitap tanıtma yazısı yazar, editörlük yapar, binlerce mektuptan oluşan bir yazışma etkinliğiiçindedir. Hesse Montagnola 'yı sever. Bahçe işleri, doğa, doğal insanlar, suluboya resim çalışmalan, müzik dinleme ve yazma eyleminden oluşan bir yaşam geçirir orada, öiaiiğü gün olan 9 Ağustos 1962'ye değin. Hesse bu kendi halindeki alçakgönüllü yaşamında Alman dilinin en çok okunan yazarlarından biri olmuştur. Herrıann Hesse eleştirmenler tarafındanuzunyıllar Alman gelişim romanı geleneğinin özgünlükten uzak bir ardılı olarak değerlendirildi. Geleneklerin kıs'•.:icında bir yazardı Hesse onlara göre, ır.odernistlcrin yeni biçim öğelerinden h<ibersizdi, üstelik toplumsal sorunların dışında yaşayan bir bireyciydi, yaratıeılığın coşkusunu yaşam amacı yapmış bir fildişi kule .akiniydi, mistık düşlerde kendini yitıren bir romantikti. 1946 yılında aldığı Nobel Edebiyat Ödülü kafaları biraz karıştırdıysa da, Hesse'nin edebiyat çevrelerindcn aldığı yankıda altmışlı yıllara değin büyük bir değişiklik olmadı. Altmışlı yılların, teknoloji kültürüne, tükctim tojılumuna, burjuva Jeğerölçütlerinevchertürlükalıplaşmava başkaldıran ruhu isekendinc yeni bir önder bulmuştu Hesse'de. Batı kültürüne sırt çeviren 'Çiçek Çocuklan', "Bozkır Kurdu" ve "Siddhartha'da Ilesse'yi keşfetmişti. "Kaplıcada" kitabındaki tanımıyla, "toplum karşıtı yaşlı münzevi ve sıradışı insan, yaşlı gezgin ve yazar, kelebeklerin, kertcnkelelerin, eski kitapların ve eski dinlerin dostu, dünyaya kararlı ve güçlü bir biçimde meydan okuyan, ama bir devlet dairesindc nüfus belgesi çıkarmak zorunda olduğunda ya da nüfus sayımında sıkıntıdan boğulan I lesse" BozkırKurdu'nunkendisiydiözde; "şükran türküleri çalan paslı lirini uyuklayan huzur tanrısnın suratına çarpıp, iyi ısıtılmış bir odanın sıcaklığı yerine dayanılmaz acılarda kavrulmayı yeğle(yen)"(BK.*26)biriydio. Hesse'nin, tinsel tcmelferini yitirerek maddeye yenik düşmekte olan uygarlığa getirdiği eleştiri, savaş karşıtı düşünceleri ve kendine özgü bir mistisizm boyutundakikimlikarayışı.yalnızca'hippy'ler arasında yandaş bulmadı. 50 dile çevrildi Hesse, dünya genelinde en çok okunan yazarlardan biri oldu. Özellikle fızikteki gelişmelcrin 'gerçek' olanla 'fantastik' olanı birbirine harmanladığı son on yıllarda Hesse'nin okurları arasına Nobel ödüllü fızikçi Klitzing veonu "ilerici bir rcalist" diye tanımlayan, bir dönemin C UM HURIY E T K İ T A P SAYI 2 5 4 "O ikisinı yarıda bırakmasının ana nedeni bağımsızlık tutkusudur. 1904'te yaşamını birleştirdiği Maria Bernoulli ile olan beraberliğinden üç oğlu olur. 1924'te Ruth Wenger ile kısa süren bir evlilik yaMiinzevibip yaşantı Bir Almandır 1 Itsse, ama 1899 yılında par. 1931'deevlendiği Avusturyalı sanat ölümüne değin Isviçre'de yaşamış, tarihçi Ninon Dolbin'le ise yaşam ınınso1923 te de Jsviçre vatandaşlığına geç nuna kadar birlikteolur. Kimi kez bunalıma varan iç çalkantıların yaşandığı yılmiştir. 'Alman özelliği' olarak bilinen özelliklere yakın hissetmez kendini. Ya lardır bunlar. I. Dünya Savaşı sırasında şamının büyük bir bölümünü 'uygarlık bir dönem psikanalitik tedavigörür Heskaosu'nun dışında, kırsal alanda, Isviçre se. Gerçi doğrudan savaşın içinde degildoğasıyla iç içe geçirir. 19041912 yılları dir, Isviçre'de savaşla ilgili pasif bir göarasında Bt>densee kıyısındaki Gainho revdedir; ancak insanlığın o dön'eme defen Köyü'nde yaşar. Bunu izleyen yedi ğin yaşadığı bu en büyük çılgınlık, "ülyılı Bern'de geçirir. 1919dan sonra ise dürmemelisin!" diyen bu savaş karşıtı intüm yaşamını İsviçre'nin ltalyan bolgesi sanı derinden yaralamıştır kuşkusuz. GeTessin'in Montagnola Köyü'nde sürdü çirdiği bu bunalımın olumlu yönü ise, rür. Çoğu kez bir mün/evi yaşantısıdır Jung psikolojisiyle tanışması olmuştur bu. Hesse'nin. Yaşamını yazarak kazanır Hesse. İlk şiHvlilikle arası pek iyi degildir Hesse'nin. Üç kere evlenir. Evliliklcrindcn ir kitabı "Romantik Şiirler'in yayımlannumda görürüz Hessc'yi. Doğu ve Batı'yı iç dünyasında bileşime ulaştırmış; kişiliği, evrensel, giderek kozmik değerlerlebütünleşmiştir. Kfenlik arayı»