Catalog

İ N S A N MIKt MMtOT Akıllı ve esprlll INSANHAKLARIIIN CİNSİYEffYOKTUR H A K L A R I Talat S. Halman'dan tnsan Haklarının Cinsiyeti Yoktur / Heike Brandt / Çeviren: Şebnem Sunar Tümzamanlar Yayıncılık Yazar Heike Brandt 1947 doğumlu. Asıl mesleği yüksek pedagogluk olan Brandt, 1986 yılından bu yana serbest çevirmen, eleştirmen ve radyoda yazar olarak çahşıyor. Brandt kitabında bir kadın hakları savunucusu olan Hedwig Dohm'un öyküsünü anlatıyor. Hedwig Dohm 1831 1919 yılları arabinda yaşamıs,, yasa gelenek ve önyargılarla yaşamı boyunca savaşmış bir kişilik. Çok çocuklu bir ailede büyüyen Hedwig Dohm'un gençlıği 30'lu ve 4O'lı yıllara denk dıişüyor. Bir ev kadını olarak yetiştirilen Dohm 21 yaşında evlenmiş, beş çocuk sahibi olmuş; otuz yaşında yazmaya başlamış ve yazma eylemini ölümünden kısa bir süre öncesine kadar sürdürmüştü. Döneminin ünlü kadın ve erkekleriyle pervasızca, akıllı ve esprili bir biçimde tartışmaya gıren Dohm özellikle gelenek ve göreneklere, karşı savaşmıştı. Destanlar ve halk şiirleri Turkish Legends and Folk Poems Talat S. Halman / Dost Yayınları, tst. 1992 /tngilizce, 110 s. Anadolu kültürünün yurt dışında tanıtımı için şimdiye dek bir çok kitap hazırlayan Talat S. Halman, Dost Yayınları arasında İngilizce olarak yayımlanan kitabında, Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Köroğlu veKaracaoğlan'dan şiirler sunuyor, efsanelerini anlatıyor. Zeki Fındıkoğlu'nun 28 adet renkli illüstrasyonuyla süslenen "Turkish Legends and Folk Poems" kitabının sonunda Talat S Halman ve Zeki Fındıkoğlu'nun özgeçmişleri veriliyor ve kimi Türkçe özel isimlerin okunuşuyla ilgili bilgiler yer alıyor. kanizması, kadını da erkeği de hiçbir ayrım gözetmeden ezmekte, posasını çıkarmaktadır. Evet, hemcinsleri tarafından horlanmakta, küçük düşürülmekte, erdemlerinin hepsi kemirilmekte, boşaltılan kişiliği yozlaştırılmaktadır. Ö zaman, kadınlar, kendileriyle aynı durumda olan erkelderle birleşmeli, savaşımın biçimini değiştirme olanaklarmı aramalıdırlar 'Kadınhakları'na 'ınsan hakları'nı eklemeli, hedefe öyle yürümelidirler. Çünkü 'birlikten kııvvet' doğar, o doğanın varlığıyla da 'kurtuluş'a, 'özgürlüğe, eşitliğe'ulaşılır. Nevval Çizgen, "Aşkın ölümcül Etkileri"ni oluşturan metne ilişkin malzemeyi derleyip toparlarken, topladıklarını yazıyla yeniden canlandırırken tanıklıklara, alıntılara, gazete haberlerine, özel yaşamından aldığı örneklere, benzer sorunlara yer vermektedir. Böylece okura sunduğu yapıt daha bir inandırıcılık, daha bir gerçeklik kazanmaktadır." Aşkın ölümcül Etkileri" son günlerde okuduğum incelemelerin en önemlilerinden biridir ve bir 'başucu' kitabı nkeliği taşımaktadır. Bu yüzden kadınerkek herkes okumahdır bu yapıtı ve Nevval Çizgen'in düşünceleri üzerinde uzun uzun durmalıdır. S A Y F A 5 Ümit Kardaş doktora tezinde askeri yargılama hukukunu inceliyor Askeri hakim bağımsız mı? Hakim Bağımsızlığı Açısından Askeri Mahkemelerin Kuruluşu ve Yetkileri / Dr. Umit Kardaş Kazancı Yayınları / 164 s. tst. 1992 Ümit Kardaş'ın doktora tezi olarak hazırladığı kitap üç temel bölümden oluşmakta. Kitabının girişinde, "Bağımsız yargı hukuk devleti ile eş anlamlıdır." diyen Ümit Kardaş, hukuk devleti kavramının hukukun üstünlüğüne dayalı olduğunu vurguluyor ve şöyle diyor: "Bir ülkede hukukun üstünlüğü geçerli değilse orada hukuk devletinden söz edilemez. Devletin değeri de hukuka tanıdığı değerle ölçülmektedir." Kardaş'ın kitabının ilk bölümünde hâkim bağımsızlığı kavramı karşılaştırmalı hukuk açısından irdelenerek söz konusıı kavramın askeri yargılama ile olan ihşkısi açıklanmaktadır. îkinci bölümde askeri mahkemelerin kuruluşu Dünyadaki örnekleri ile verilmekte, ayrıca Türkiye'deki askeri yargılamanın tarihsel süreç içerisindeki evrimi, askeri hâkimlerin bağımsızlık ve güvence durumları tartışmaya açılarak eleştirilmekted ir. Üçuncü bölumde de askeri mahkemelerin olağan, olağan üstü ve savaş dönemlerindeki yetkilerine değinümekte, karşılaştırmalı hukuk açısından örnekler verilerek özellikle insan hakla rı bakımından konu tartışmaya açılmaktadır. Sonuç bölümünde ise askeri yargılamanın varlığı açısından ilginç bir öneri getirilerek askeri mahkemelerin ve Askeri Yargıtay'ın kaldırılarak söz konusu mahkemelerin adli yargı düzeni içerisinde uzmanlık mahkemeleri olarak kurulması tartışma alanına getirilmektedir. Sözkonusu kitap bir hukuk araştırması gibi gözükse de, Türkiye'nın gündeminde bulunan demokratikleştirme sivilleştirme politikasına da katkıda bulunacak ve Türkiye'de bu alanda bir tartışmayı başlatacak değerde. Çoğulcu demokratik sistemle yönetilen ülkelerdeki güncel durum ve gelişmeleri yeni bir anayasa hazırlığı ıçinde bulunan Türkiye'nin yakalaması açısından Ümit Kardaş'ın kitabı özellikle hukukçular açısından önem taşıyor. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 133