Catalog

RENKLER n SESLER n HARFLER AYTÜL AKAL ÇİĞDEM GÜNDEŞ MAVİSEL YENER MUSTAFA DELİOĞLU n n n Kitap Gölgesi Çocuklarla resim okumaları... Bu yıl ölümünün 125. yılı nedeniyle Van Gogh yılı ilan edildi. Ressamın yapıtlarını çocuk okurlara tanıtan “Katie ve Yıldızlı Gece”yi Türkçede görmek sevindirici. Katie’nin bu resmin içine girivermesiyle birlikte, köylülerden kadın olanı (Marie) uyanıverir. Katie ile beraber resme giren yıldızları yakalamak için saman yığınına tırmanır; birlikte çok eğlenirler. Müzeye döndüklerinde yıldızlar da onlarla gelmiştir. Yıldızlara Marie’nin de boyu yetişmeyince “Zeytin Toplayan Kadınlar” adlı başka bir resimdeki merdiveni görüverirler. Serüven böylece devam eder. Bakalım Katie yıldızları, hangi resimden aldığı hangi nesneyle yakalayabilecek. RESİMLERİN İÇİNDEKİ HAYATLAR… Van Gogh’un boyadığı saman kökleri, buğday tarlaları, zeytin ağaçları ve doğanın binlerce rengini yansıtan resimlerin içine giriveren Katie’nin yerinde olmayı kim istemez? “Yaşadığımı bir tek resim yaparken hissediyorum” diyen ressamın tablolarında ne çok hayat var... İşte Katie bu hayatlara ortak oluyor. Kimi zaman bir tarlaya, kimi zaman zeytin toplayan köylülere, kimi zaman da balıkçı teknelerine konuk oluyor. Serinin diğer kitaplarında da Katie, başka tablolardaki hayatlara dâhil olacak, ressamları ve yapıtlarını keşfetmeye devam edecek. Katie’yle birlikte okurlar da yaratıcılıklarını keşfedecek. Katie kitabın sonunda okurlara sesleniyor: “Van Gogh yıldızları çok severmiş. Bazı geceler açık havada resim yaparmış. Ne yaptığını görebilmek için de şapkasının içine mumlar koyarmış. Van Gogh’un fırıl fırıl dönen yıldızlarını çok sevdim, ben de Van Gogh gibi yıldızlı bir gökyüzü resmi yaptım. Siz de yıldızlı bir gece resmi yapmaya ne dersiniz? Tek yapmanız gereken, renkleri Van Gogh gibi kullanmak. Suluboya, kuruboya kullanabilir veya kolaj yapabilirsiniz. Haydi, gökyüzünü morla maviyle, yıldızlar ve ayı da sarıyla, turuncuyla boyayın! Eminim resimleriniz harika olacak!” (s. 34). Okurlar, Katie karakterinin ışığında, kendi yaratıcı fikirlerinin farkındalığını yaşayacak. Katie, resimleri Van Gogh resimlerine benzesin diye çocuklara renk önerileri yapmış. Belki de kendilerini daha özgür hissetmeleri adına onlara başka fırsatlar da tanıyabilir, güneşi ve diğerlerini dilediği renge boyamasını isteyebiliriz okurlardan. Böylece çocuklar kendilerini en mükemmel şekilde ifade edebilecek, belki de kendi resimleriyle Van Gogh’un resimleri arasında karşılaştırmalar yaparak hayatlarının ilk sanat eleştirisine yelken açacak. Mayhew, kitabı aracılığıyla sanat eğitimi verirken okurun beyin fırtınası yapmasına olanak tanıyor, böylece çocuk okur konunun içine derinlemesine girebiliyor. n www.maviselyener.com Katie ve Yıldızlı Gece / Yazan ve Resimleyen: James Mayhew / Çeviren: Dilek Erbaş Şeren / YKY / 2015 / 36 s. / 5+ K İ T A P S A Y I 1 3 3 4 r Mavisel YENER J ames Mayhew’in yazıp resimlediği Katie ve Yıldızlı Gece, sanat aracılığıyla çocuklara geçmiş ve gelecek arasındaki bağı fark ettiriyor. Van Gogh, yıldızlara sarı, mavi ve beyaz renklerle hayat vererek onları gökyüzünde pırıl pırıl parlatan bir ressam. Kitaba adını veren Yıldızlı Gece adlı eseri halen New York Modern Sanat Müzesi’nde sergileniyor. Gecenin karanlığında parlayan ay ve yıldızlar, çocukları düşler ülkesine davet ediyor. Van Gogh Yıldızlı Gece’yi, Güney Fransa’da bir sanatoryumda yatarken penceresinden gördüğü gece manzarasından esinlenerek yapmış. Şehir meydanı, gecenin girdabına kapılmış gökyüzü, pırıltılı hilal, büyük ayı takımyıldızı, önde dans eder gibi duran selviler, canlı bir betimleme oluşturuyor. Bu tabloda hem gerçek hem de fantastik unsurlar var. Griffith Park Gözlemevi’nin yaptığı ilginç bir çalışma, Van Gogh’un Ay’ı, Venüs’ü ve çeşitli yıldızları berrak bir gecede görülebilecek gerçek konumlarında resmetmiş olduğunu kanıtlıyor. Çocukların sosyal, duygusal, estetik bakışının insancıl ve evrensel olabilmesi için onları sanatın farklı dallarıyla erken yaşlarda buluşturmak gerek. Ne yazık ki eğitim sistemimiz bu görüşümüzü bütünlemese de “Sanatsız kalan toplumun hayat damarlarından biri kopmuş” demektir. Çocuklarda zaten var olan içgüdüsel yaratıcılığı, bilinçli sanat eğitimi ile destekleyebilirsek geleceğin çok yönlü yaratıcı dilini yakalayabilmesine olanak sağlarız. 2 0 n 1 0 Resim, müzik, edebiyat üçlüsü çocuklara sanata kapılarını açarken onlara güven ve kabul alanları da sağlar. Mayhew, çocukları yaratıcı buluşlara davet etmek, kendilerini anlatabilmelerine destek olmak, sanat yoluyla sorunları hangi çözümlere ulaştıracaklarını bulmalarını görmelerini sağlamak için 1989’da Katie serisini tasarlamış. Hem yazıp hem resimlediği bu seri, New YorkMet Müzesi, FloransaUffizi Müzesi, ParisLouvre Müzesi gibi dünyanın önemli müzelerinde, sanat galerilerinde bulunuyor. James Mayhew, çocuklar için yaratıcı pek çok projede yer alan bir sanatçı. Canlı klasik müzik eşliğinde çocuklara hikâye anlatarak bir konser dizisi tasarlayarak pek çok önemli orkestra ile çalıştı. Dünyanın ünlü müzik merkezlerinde, festivallerde sahne aldı. 20. yüzyıl sanatını derinden etkileyen Van Gogh, empresyonizmin öncülerinden. Van Gogh, ömrünün son on yılı boyunca yaklaşık 900 sulu ve yağlıboya resmi ve 1100 karakalem çalışması üretmiş, en tanınmış yapıtlarını ise ömrünün son iki yılında üretmiş bir ressam. Kitapta, ressamın tanınmış yağlı boya tabloları içinde minik bir yolculuğa çıkıyoruz. MÜZEDE SERÜVEN… Katie ve Yıldızlı Gece, Katie ile büyükannesinin birlikte Güzel Sanatlar Müzesi’ne gitmesiyle başlıyor. Kitabın müzede geçmesi, çocukları müzelerle tanıştırmanın ne denli değerli olduğunu vurgularken müzede aktif öğrenmeye de dikkat çekiyor. Türkiye’de de benzer çalışmalar var. Amaçlarından biri “ÇoE Y L Ü L 2 0 1 5 cukların duyuşsal, bilişsel, psikomotor yönden gelişmesi için uygun ortamlar yaratıp müze ortamında yaşayarak öğrenmesini ve topluma daha iyi uyum sağlamasına yardım etmek” olan Çocuk Müzeleri Derneği’nin bu alandaki emekleri yadsınamaz. Dilek Erbaş Şeren’in başarılı çevirisiyle yayımlanan Katie ve Yıldızlı Gece’yi okuyan çocuklar, beş duyuyu kullanarak farklı öğrenme yaşantıları elde edecek. Katie’nin müze ortamında sanatçıyla, yapıtla, ortamla ve kendisiyle nasıl etkileşime girdiğini göreceğiz. Katie’yle müzeye Vincent Van Gogh’un resimlerini görmeye gittiklerinde büyükanne yorulur, dinlenme koltuğunda birazcık şekerleme yapar. Katie ise çok beğendiği Yıldızlı Gece tablosuna bakarken yıldızların hareket ettiğini fark eder. Sessizce tablonun içine giriverir. Göz kamaştıran yıldızların gökyüzünde parlayarak döndüğünü görür. Uzanıp birini yakalayıverir, büyükannesine göstermek için cebine koyar. Tablonun içinden müzeye geri atlarken bazı yıldızların onun peşinden geldiğini görür. Hoplayıp zıplayıp onları yakalamaya çalışır ama bir türlü boyu yetişmez. Tam o sırada Van Gogh’un “Sandalye ve Pipo” adlı resmini fark eder. Oradaki sandalyeyi resimden indirip üstüne çıkar, yıldızlara yine yetişemez. Yaramaz yıldızlar uçarak “Öğle Uykusu” adlı resmin içine girmesinler mi… Katie de arkalarından hooop resmin içine… Van Gogh’un “Öğle Uykusu” adlı resmi, tarladaki samanların üstünde öğle uykusuna yatmış köylüleri betimler. S A Y F A C U M H U R İ Y E T