Katalog

LE MONDE diplomatique Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. 7 HAZİRAN 2021 Sayı: 17 HİNT-PASİFİK EKSENİ WASHINGTON-PEKİN YÜZLEŞMESİNİN MERKEZİNDE... Atlantik İttifakı’nın Asya hamlesi ve herkes kendi hedefinin peşinde. Surcouf eklendi... Bu donanma gücü tığı bir ziyarette rotayı belirlemişti: ya, Fransız Polinezyası, Saint-Pierre- MARTINE BULARD Fransa bu karmaşa içinde ne yapa- ABD, Avustralya, Japonya ve Hindis- “Çin adım adım hegemonyasını inşa et-Miquelon gibi denizaşırı toprakla- cak?.. Asya-Pasifik’te (1) Fransız or- tan ile beraber yapılan bir dizi askeri ediyor. Amacımız korkuları uyandır- rına atıfta bulunarak kendi tanımıyla du güçlerinin kumandanı olan Tu- tatbikata katılıyor. mak değil, gerçekleri dikkate almak. “Hint-Pasifik gücü” statüsünden ABD ğamiral Jean-Mathieu Rey’e göre, Kuşkusuz ki Fransa savaş teçhiza- (...) Eğer bizler kendimizi örgütlemez- tarafından yönetilen “Hint-Pasifik ek- Fransa’nın Asya-Okyanusya’da daimi tını bu bölgede ilk kez sergilemiyor. sek bizlerin özgürlüklerini, fırsatları- senine” geçiverdi. Bu geçiş aslında olarak bulunan 7 bin askeri, 15 savaş 2019 yılında Tayvan Boğazı’nı ge- nı azaltacağı ve etkilerine maruz ka- anlamsal açıdan önemli bir değişik- ournal de Dimanche gazetesin- J gemisi ve 38 uçağı var. Bu donanma- çen fırkateynlerinden bir tanesi Pe- lacağımız bir hegemonya olacak.” (3) lik: Haziran 2019’da, resmi bir belge- de, 7 Mayıs 2021 tarihinde ya- ya, mart ayının sonundan haziran ayı- kin ile sorun yaşanmasına neden ol- Bölgedeki -üstelik gerçekten var olan- de (4) yer alan bilgiye göre ABD’nin yımlanan bir makalede, Avustralya nın başına kadar nükleer enerji ile ça- muştu. Ancak Paris, bu ölçekte bir ka- Amerikan hegemonyası ise sorun teş- Savunma Bakanı, Paris’i Japonya, ve Hindistan’ın Fransa büyükelçile- lışan uçak gemisi Charles de Gaulle, tılımı ilk kez gerçekleştiriyor. Cum- kil etmiyor gibi... Avustralya, Singapur gibi askeri müt- ri, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanu- nükleer enerji ile çalışan saldırı deni- hurbaşkanı Emmanuel Macron, hede- tefikler ile aynı sıraya çeken bu dö- el Macron’un “Hint-Pasifik eksenine” ABD ekseni... zaltısı Emeraude, aralarında dört Ra- fine Çin’i alarak askeri konuşlandır- nüm noktasından memnuniyet duydu- katılımından ve Avustralya, Hindis- fale ve bir A330 yakıt ikmal tankeri ma politikasını “Hint-Pasifik ekseni- Coğrafya ve tarih, askeri-diplomatik ğunu açıklıyordu. tan, Japonya ve ABD ile ortak askeri de olan çok sayıda uçak, amfibi görev ne” (2) yönlendiriyor. Zaman zaman ittifakların oluşmasına önayak olmuş- tatbikat gerçekleştirmesinden duyduk- grubu Jeanne d’Arc, amfibi helikop- bu politikasını inkâr edebiliyor. Oy- tur. Fransa, gizlice -ve hiçbir ulusal ları memnuniyeti ifade ettiler. Ancak Devamı 4-5. sayfada ter gemisi Tonnerre, hayalet fırkateyn sa 2018 yılında Avustralya’ya yap- tartışma olmaksızın- Yeni Kaledon- bu ittifakın ana hatları halen belirsiz Abluka altındaki Gazze, İsrail saldırılarıyla İstanbul’da bir kez daha ağır yıkıma uğradı. Arap diyasporası... KILLIAN COGAN * ahmut Derviş, Necip Mahfuz, Nizar Kabbani gibi Arap edebi- yatının ve şiirinin klasikleşmiş M isimleri rafları dolduruyor. Ab- basi şair Mütenebbi’ye atfen duvara bir hat sanatı asılmış. Salondaki Mısırlı genç roman yazarı son kitabını imzalıyor. Fa- tih mahallesinin merkezinde bulunan Eş- Şebeketül-Arabiyye (Arap Ağı) isimli ki- tapçı, İstanbul’daki Arap aydınlarının sığı- nağı haline geldi. Yurdundan olmuş, sür- gün hayatı yaşayan ve farklı ufuklara sa- hip birçok kişi, kahve eşliğinde memleket meselelerini konuşmak için her hafta bu- rada buluşuyor. Suudi Arabistanlı bir ay- dın ve yayıncı olan Nevvaf El-Kudeymi tarafından 2017 yılında açılan bu dükkân, İstanbul’u mesken tutmuş Arap diyaspora- sını gözler önüne seriyor. Şehir, Arap dev- rimlerinden mağdur olmuşlara 2011 yılın- dan beri ev sahipliği yapıyor. İç savaşın sonunda beş yüz binden fazla Suriyeli İstanbul’da kendine bir ev bulmak zorunda kaldı. Arap dünyasından birçok farklı topluluk da bu duruma eşlik ediyor. Kahire ve Beyrut’un yerini aldı... KULLANILAN SİLAHLARIN ORANTISIZLIĞI, ‘SAVAŞ’ TERİMİNİ YERSİZ KILIYOR Bugün Türkiye, büyük bir çoğunluğu Osmanlı’nın eski başkentinde yaşayan bir- kaç yüz bin Iraklıya, otuz binden fazla Mı- sırlıya, on binlerce Libyalı, Yemenli, Filis- tinli, Cezayirli, Faslı ve Tunusluya ev sa- hipliği yapıyor. Muhalifler, mülteciler ve Filistin halkı hâlâ ayakta göçmenler, burada yazarlar, öğrenciler ve turistlerle iç içe geçmiş durumda. Aix-en Provence’taki Science Po’da doktora öğ- biri” (2) ile suçlamak için İsrail’in mamı kalacaktır. Bu hareketin yük- Henri Lévy ve Paris’in sosyalist be- rencisi olan Nouran Gad, konunun nadir uz- SERGE HALIMI Fransa büyükelçisinin cüretine sahip selişine yardımcı olan ve finansma- lediye başkanı Anne Hidalgo’nun manlarından biri olarak “Arap ulusların bu olmak gerekiyordu. Bu beş çatışma nına katkı sağlayan İsrail bunu bili- desteğiyle- yalnızca Filistinliler- kadar temsil şansı bulduğu dünyadaki tek sırasında tarafların verdiği can kaybı yor. Ancak, böyle bir rakibi öne sür- le dayanışma gösterisini yasakla- yerin İstanbul olduğuna” vurgu yapıyor. Lübnan’ın başkentindeki bir yayınevi- sayısı yeterince açıklayıcı bir cevap. mek kendisine hizmet ediyor. Ve mak için uyandı. Sanki İsrail ne ka- azze, son on beş yılda beş ce- nin sahibi olan El-Kudeymi ise “barındır- bir halkın kendi devletine sahip ol- dar güçlüyse o kadar az demokratik zalandırma operasyonuna Göz ardı edilen G dığı Arap topluluklarının çeşitliliği açısın- ma mücadelesinin, tanrısal bir di- ve tüm dünya bir o kadar ayaklarına maruz kaldı: 2006 “Yaz Yağ- dan İstanbul’un, zamanında Kahire ya da işgal, abluka... ni örgütle tanımlanması, çatışma- kapanıyor. muru”, 2008-2009 “Sert Kurşun”, Beyrut’un canlandırdığı şeyin çok daha öte- yı kaçınılmaz gibi olarak sunmasını Ancak, bu beş savaşın kanıtladığı On beş yıldır, herkesin bildiği gi- 2012 “Savunma Sütunu”, 2014 “Ko- sine geçtiğini” belirtiyor. mümkün kılıyor. İsrailli yetkililer, üzere, bu diplomatik “Demir Kub- bi, İsrailliler kendilerine yönelik sal- ruyucu Hat” ve 2021 “Surların Mu- 1950’li yılların Nasırcı Mısır’ı, Arap dün- Kudüs’te Mescid-i Aksa’da Müslü- be” İsrail’in barışını garantileyeme- dırılara “misilleme yapıyor” veya hafızı”. İsrail bu isimleri, saldırgan- yasının kültürel üretiminin merkezi hali- manlara acımasızca müdahale eder- yecek. Bir halkın ezildiği ve boyun “karşılık veriyorlar”. Çünkü anlat- ları, kuşatma altındakiler olarak gös- ne gelmiş ve birçok bölgeden şarkıcıyı ve ken bu saldırının İslamcı hareke- eğdiği durumlar hariç, direnişin şid- tıkları ve medyanın çoğunun tekrar termek için seçti. Ve on beş yıldır oyuncuyu kendine çekmişti. Fakat panara- tin işine yarayacağını bilmiyor ola- deti her zaman zulmün şiddetine ce- ederek yaydığı hikâye, kendi asker- aynı şahsiyetler, aynı cezaları meş- bizm yanlısı liderin otoriterleşmesiyle, bu mazdı. vap verir. Filistin halkı ayakta. lerinden biri kaçırılmadan veya on- rulaştırmak için aynı sloganları sıra- kez Beyrut, eşi benzeri olmayan bir özgürlük Bütün ikiyüzlülüğü ve şef- lara bir roket saldırısı olmadan asla lıyor. Kullanılan silahların orantısız- mekânı sunarak 1975 yılında patlak veren iç faflığıyla, Başbakan Binyamin bir saniye önce başlamıyor. Böyle- lığı, “savaş” terimini yersiz kılıyor. savaşa kadar entelektüel yaşamın merkezine Netanyahu’nun operasyonu aksa- ce çatışmaların kronolojisi Filistinli- Bir tarafta, ABD’nin sınırsız des- dönüşmüştü. Yirmi yıllık bir süre zarfında madan devam etti. Ne BM kara- lere uygulanan olağan sıkıntıları, sü- Çeviri: Diane Dilek Cat teğine sahip, rakiplerini sürekli ka- yazarlar, sanatçılar ve yayıncılar Beyrut’un rı (İsrail’in muhtemelen bir kez da- rekli kontrolleri, askeri işgali, hiçbir ra ve deniz ablukasında tutan, dün- batısındaki kahvehanelerde bir araya geldi. ha görmezden gelebileceği) ne yap- havalimanının hizmet etmediği bir yanın en güçlü ve en donanımlı or- Fakat Suudi Arabistanlı aydının belirttiği gi- tırım kararı ne büyükelçilerin ge- bölgenin ablukasını, ayırma duvarı- bi Beyrut şehri yayın yapmaya devam edi- dularından biri. (1) Karşı tarafta ise ri çağrılması ne de silah tedariki- nı, evlerinin dinamitlenmesini, top- (1) Olivier Pironet, “Gazze’de kafeste yorsa da artık aydınlar İstanbul’da yaşıyor ne bir tank ne bir uçak ne bir gemi nin askıya alınması engelledi. Tıp- ve orada üretim yapıyorlar. raklarının kolonizasyonunu göz ar- bir halk” Le Monde diplomatique, Ey- ve ne de başkentin desteği (laftakiler kı Washington gibi AB de İsrail sa- dı ediyor. lül 2019. haricinde). ğının söylemini tekrarladı. Fransız Zira Hamas’ın yarın yok olduğunu (2) Daniel Saada, Europe 1, 12 Ma- Buna rağmen, Filistinlileri “21. hükümeti -Marine Le Pen, Bernard- Devamı 2-3. sayfada varsaysak bile bu yaptırımların ta- yis 2021. yüzyılın en iğrenç savaş suçlarından