Katalog

2 Dayanışmaya devam Cumhuriyet Akademi elinizdeki sayısıyla ikinci ayını dolduruyor. Başka türlü bir “kamu görevi” anlayışıyla, bir dayanışma girişimi olarak yola çıkmış, aktüelakademik bir yayın yaratmayı hedeflemiştik. Aradan geçen kısa sürede maruz kaldığımız OHAL koşullarının şiddeti azalmadı. Muhalif bilim insanlarının üzerindeki baskı gittikçe arttı, artıyor. Boğulmak istenen sesi duyurma amacımıza kısmen de olsa ulaşabilmiş olduğumuzu umarız. Dokuz sayıda akademik hayatın her seviyesinden 52 yazarın 49 yazısına yer verdik. Farklı disiplinlerden, değişik alanlardan katkılar yayımlamaya gayret etsek de yer verdiğimiz yazılar içinde sosyal, beşeri bilimler alanından gelen katkıların ağır bastığını biliyor, çağrımızı yineliyoruz: Cumhuriyet Akademi, tıptan mimarlığa, mühendisliğe, hukuktan ekonomiye, siyaset biliminden sosyolojiye, matematikten fiziğe, tarımdan çevreye, dış politikadan tarihe, kimyadan biyolojiye, eğitimden müziğe, tiyatroya, edebiyata her disiplinden, genel okuru da aydınlatacak nitelikte özgün, bilimsel çalışmalarınızı bekliyor. Bugüne dek bilim insanlarının sadece kendi disiplinleri ekseninde kaleme aldığı katkılara yer verdik. Öte yandan bununla yetinmememiz gerektiğini görüyor; üniversite üzerindeki baskıyı tarihsel ve evrensel bağlamı içinde gözler önüne sermenin, Türkiye’de bugün yaşananları, geçmiş dönemlerde yaşanan baskılarla kıyaslayarak sunmanın gerekli olduğunu biliyoruz. Sadece bu da değil. Bugün ülkemizin farklı yerlerinde, birbirleriyle dirsek teması içinde ya da kendi başlarına örgütlenen, direnen, dayanışan bilim insanlarının çabalarını yansıtmak gerektiğinin de farkındayız. Bu amaçla ilk kez bu sayımızda iki farklı dayanışma yazısına yer veriyoruz. İlki, Sinan Mukul’un, öğrencisi olmuş, KHK ile ihraç edilen bir öğretmen bugün İnsan Hakları Anıtı önünde direnirken, kaleme aldığı bir “dayanışma ve direnme” çağrısı. İkincisi, Ahmet Kerim Gültekin’in Dersim Dayanışma Akademisi’ni odağa alan yazısı. Bu vesileyle Eskişehir, İzmir, Ankara, Kocaeli, Mersin, Antalya, İstanbul, Mardin’deki dayanışma akademilerini, Praksis Dayanışma Akademisi, Toplum İçin Akademi gibi oluşumları da kendilerini tanıtmaları, etkinliklerini duyurmaları, ürünlerini kamuoyuna sunmaları için davet ediyoruz. Sakınan göze batan çöple bitirelim. 8. sayımızın 9. sayfasında, son üç dipnottaki künyelerde yazar adı sehven Özbaran olarak gösterildi. Turan olmalıydı. Yazarımızdan ve okurlarımızdan özür dileriz. Özgür Gökmen Akademi 26 Nisan 2017 Çarşamba Dayanışma ve direnme zamanı İrfan Mukul Kaya Yazgan 22 Mart 2017 tarihli Cumhuriyet Akademi’de Julia Galef’e atıfta bulunuyor: Galef’e göre insanlar birçok durumda nedenli akıl yürütme adını verdiği bir önyargılı karar mekanizmasının etkisi altında kalıyor. Galef’in “asker kafa yapısı” adını verdiği kişilik grubundakiler, kendi gözlemlerini bile inançlarına uygunsa benimsiyor; değilse çeşitli bahaneler uydurup kaçıyor ve karşı çıkıyor. Oysa gerçeğe ulaşmak için “gözcü kafa yapısı” gerekli. Bu kafa yapısındaki kişiler kendileri açısından tatsız ve uygunsuz olsa bile gerçeğin doğru bir resmine ulaşmak istiyorlar. Gözcüler meraklı, bilmece çözmeyi seven, yeni bilgiye ulaşınca mutlu olan, hatta kendilerinin önceden beklemediği sonuçlarla karşılaşmaktan zevk alan kişiler. Daha önce farklı düşünmüş olmaktan korkmuyor ve bunu aptallık veya eksiklik olarak görmüyorlar. Galef bu konudaki konuşmasını şöyle tamamlıyor: “Ne istiyorsunuz? İnançlarınızı savunmak mı? Yoksa dünyayı görebildiğiniz kadar net ve doğru görmek mi?”1 Yazgan’ın makalesini okuduğumda öğretim üyesi olarak çalıştığım Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi’nde karşılaştığım öğrenci grupları aklıma geldi. Anadolu’nun değişik yerlerinden, Türkiye’nin abartısız bütün coğrafi bölgelerinden gelen öğrenciler tam da Galef’in dediği gibi büyük oranda önyargılı karar mekanizmalarının etkisi altında kalıyor, önyargıları yüzünden kendi gözlemlerini ancak inançlarına uygunsa benimsiyor, değilse çeşitli bahaneler uydurup bunlardan kaçıyor ve bunlara karşı çıkıyor. Bu durumun toplumsal, sosyolojik ya da eğitim bilimsel birçok nedeni olduğunu biliyoruz. Bununla birliktet Galef’in “asker kafa yapısı” ola KHK’lerle ihraç edilen eğitimcilerin “gözcü kafa yapısı”na sahip kişiler olması bir rastlantı mı? Semih Özakça, Ankara’da, İnsan Hakları Anıtı’nın önünde. rak adlandırdığı kişilik grubununa dahil öğrenciler dışında, “gözcü kafa yapısı” dediği kişilik grubuna dahil edebileceğim, hemen her grupta yaklaşık yüzde 10 oranında bir kesimin varlığını da sürekli olarak gözlemledim. Bence bu oran hâlâ bir umut olduğunun göstergesidir. Üniversitelerin işlevlerinden biri de hiç kuşkusuz bu oranı arttırmak olmalıdır. lEvren kent mi, devlet dairesi mi? Üniversiteler her türden önyargı ların kırıldığı, dolayısıyla toplumun kendini yeniden ürettiği “evren kentler” değil midir? Hiç kuşkusuz böyle olmalı. Üniversiteler eğer böyle değilse İzzettin Önder hocamızın “üniversiteler devlet dairesi değildir” sözünde belirtmek istediği durumdan uzaklaşılmış olunmuyor mu? Bugün maalesef üniversitelerimiz devlet dairesi gibi yönetiliyor. Böyle bir durumda üniversitelerde Galef’in söylediği “asker kafa yapısı”nın baskın hale gelmesi kaçınılmaz olmaz mı? Üniversiteler bilim üreten, üretilen bilimi yayan ve bilimde nesnelliği sağlayan kurumlardır. Bu nesnelliğin nasıl sağlanabileceğini Cem Eroğul anlatıyor: ?KİMDİR İrfan Mukul, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Bölümü mezunu. Yüksek lisans ve doktorasını aynı üniversitede tamamladı. 2006’dan beri Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi’nde öğretim üyesi. ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nde ve ABD’de SUNY Binghamton’da doktora sonrası araştırmalarda bulundu. Beşeri Coğrafya konularını içeren ellinin üzerinde makalesi Türk Coğrafya Dergisi, Eğitim Bilim Toplum, Eleştirel Pedagoji, Bilim ve Ütopya, Bilim ve Gelecek, Düşünbil, Cumhuriyet Bilim Teknoloji, Radikal İki ve BirGün’de yayımlandı. Bilimsel üç kitaba bölümler yazdı. Onun üzerinde ulusal ve uluslararası kongrede bildiriler sundu. Bilimde nesnelliği sağlamanın en güvenilir yolu, üniversite mensuplarına birtakım dokunulmazlıklar tanımaktır. Uygar dünyanın ortak olarak tanıdığı bu dokunulmazlıkların başlıcaları şunlardır: Araştırma özgürlüğü; öğretim özgürlüğü; toplumdaki başat kanaatlere ya da hükümet yetkililerinin görüşlerine aykırı olanlar dahil, düşüncelerini ve olgulara dair bildiklerini serbestçe yayma hakkı; bu özgürlükleri kullanma nedeniyle baskıya uğramama, işinden uzaklaştırılmakmıalm, kaimşiaggüüvveennlicğeisnid.2en yoksun bıraÖte yandan, Öğretim üyelerini fildişi kulelerde yaşayan, ayrıcalıklı bir kesim olarak lanse eden, “milletin sözcüsü” sıfatıyla bizlere verip veriştiren “külhan ağızlı gericiler”den ... geçilmiyor. Öncelikle, öğretim üyeleri imtiyazlı >> Akademi 26 NİSAN 2017 ÇARŞAMBA SAYI: 9 Tek sayfa için boşluklu 6 bin 500, çift sayfa için boşluklu 13 bin karakterlik yazılarınız için adresimiz: akademi@cumhuriyet.com.tr İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç l Genel Yayın Yönetmeni: Murat Sabuncu l Yayın Yönetmeni: Özgür Gökmen l Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Abbas Yalçın l Görsel Yönetmen: Hakan Akarsu l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişliİstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Cumhuriyet Reklam: Reklam ve Pazarlama Danışmanı: Ayşe Cemal l Reklam Müdürü: Ayla Atamer l Tel: (0212) 343 72 74 l Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. Danışma kurulu l Ali Tayfun Atay, Antropoloji ve Sosyoloji l Ayşe Erzan, Fizik l Beliz Güçbilmez, Tiyatro l Gençay Gürsoy, Sağlık Bilimleri l Haldun Gülalp, Siyaset Bilimi l İbrahim Ö. Kaboğlu, Hukuk l İlhan Uzgel, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika l Korkut Boratav, İktisat l Necmiye Alpay, Dilbilim l Nilgün Toker Kılınç, Felsefe l Özdemir Aktan, Sağlık Bilimleri l Reşit Canbeyli, Psikoloji l Sefa Feza Arslan, Matematik l Uygur Kocabaşoğlu, Tarih ve İletişim l Zeliha Etöz, Sosyoloji ve Siyasal Antropoloji