Katalog

12 C S TRATEJİ Kuzey Kore’nin denemesinin olası sonuçları ve anımsattıkları… Nükleer kaos senaryosu Cihangir DUMANLI [email protected] S oğuk savaşın ilk büyük çaplı sıcak savaşı sonunda Güney’den ayrılarak komünist bir devlet kuran K. Kore, nükleer çalışmalarına savaş esnasında kurduğu Atom Enerjisi Araştırma Enstitüsü ile başladı. İlk nükleer tesis 1950’lerin sonunda Sovyetlerin desteği ile Nyongbyong’da kuruldu. 1979’da kurulmaya başlanan ilk yerli nükleer tesis 1986’da 5 MW’lık reaktör olarak faaliyete geçti. 1985’de "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması"nı (NPT) imzalayan K. Kore, bu anlaşmanın gereği olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile güvenlik anlaşması yapmadan önce 1990 yılında nükleer silah teknolojisine sahipti. 1992’de yürürlüğe giren Güvenlik Anlaşması gereği denetimler balayınca, IAEA denetçileri beyan edilmemiş plütonyum buldular. Bunun üzerine K. Kore IAEA’nın özel denetim yetkisini reddederek NPT Anlaşması’ndan çekilmeye karar verdi. Ancak bu kararını yürürlüğe koymadı. IAEA’nın ısrarlı baskılarına rağmen nükleer tesislerini denetlettirmeyen K. Kore, 1994 yılında IAEA’dan çekildi. Aynı yıl, ABD devreye girerek bu ülke ile bir Çerçeve Anlaşması imzaladı. Bu anlaşmaya göre, K. Kore nükleer reaktörlerini donduracak ve sonunda kaldıracak; buna karşılık ABD K. Kore’ye uygulanan yaptırımları kaldırarak bu ülke ile diplomatik ilişki kuracak ve 2000 MW elektrik üretecek kapasitede iki adet hafif su reaktörü kuracaktı. ABD hafif su reaktörleri kuruluncaya kadar K. Kore’ye ucuz petrol sağlamayı da üsleniyordu. Bu Anlaşmanın gereği olarak "Kore Yarımadası Enerji Geliştirme Örgütü" (KEDO) kuruldu. 1994 Çerçeve Anlaşması yürürlükte iken, K. Kore Pakistan’la gizli bir anlaşma yaparak bu ülkeye verdiği füze teknolojisi karşılığında Pakistan’dan uranyum zenginleştirme teknolojisi aldı. 2002 yılında K. Kore, uranyum zenginleştirdiğini itiraf edince, KEDO bu ülkeye petrol sevkıyatını kesti. Bunun üzerine K. Kore kapatılan reaktörleri yeniden faaliyete geçirdi, aynı yılın Aralık ayında IAEA denetçilerini ülkesinden çıkartan Kim Song İl Kuzey Kore’nin nükleer deneme yapması dünya dengelerini sarsabilecek özellikler taşıyor. ABD’nin mevcut durumunu kendisi açısından avantaj olarak değerlendiren Kuzey Kore, Bush yönetiminin kendi için sert önlem alamayacağını düşünüyor. K. Kore, Ocak 2003’de NPT’den çekildi. Irak savaşı DENEMELERİN ANLAMI öncesi yaşanan krize çözüm arayan ABD’nin girişimi ile 2003 yılında Altılı Görüşme (K. Kore, G. Kore, ABD, Çin; Japonya, Rusya) süreci başladı. Ancak K. Kore’nin Şubat 2006’da görüşmelerden çekilmesi ile bu görüşmeler sonuçsuz kaldı.(1) K. Kore’nin yılda 12 nükleer bomba yapma kapasitesinde olduğu tahmin ediliyor. Kendisini G. Kore, Japonya, Çin ve ABD arasında kuşatılmış olarak gören K. Kore için önalıcı (Preemptive) taarruz doktrinini benimseyen ve rejimini değiştirmek isteyen ABD’yi bu amacından vazgeçirmenin tek çaresi nükleer silahlara sahip olmaktır. 1991 Körfez Savaşı’ndan alınan en önemli ders, "Nükleer silahın yoksa ABD’ye kafa tutma"dır. Mevcut olanakları ile, ABD’yi vuracak yeteneğe sahip olmamakla birlikte, ABD’nin bölgedeki askeri varlığını ve müttefiklerini (G. Kore ve Japonya) tehdit etmektedir. K. Kore’nin nükleer silahlara sahip olmak istemesinde önemli nedenlerden birisi de içeride rejimi güçlendirmek ve ekonomik sıkıntılar içindeki halkın moralini yükseltmektir. K. Kore 9 Ekim’de bir yeraltı nükleer denemesi yaptı. Bu denemenin büyüklüğü hakkında çok çeşitli rakamlar ileri sürüldü. Rusya, denemenin 15 Kilotonluk bir nükleer bomba ile yapıldığını söylerken, Fransa 0,5 Kilotonluk bir bombadan bahsetti. Denemenin başarısız olduğu; veya nükleer değil, klasik patlayıcılarla yapıldığı ileri sürüldü. Ancak yapılan radyasyon ölçümleri bir nükleer denemenin yapıldığını ortaya koydu. Böylelikle K. Kore dokuzuncu nükleer güç olarak dünya sahnesinde yerini aldı. Bunun anlamı K. Kore’nin nükleer silahlara sahip olmasını caydırmak için alınan önlemlerin başarısız olduğu ve bundan sonra bu ülkeye yapılacak bir müdahalede nükleer silahların göz önüne alınması gerektiğidir. DENEMENİN ZAMANLAMASI K. Kore, nükleer denemenin zamanlamasını ABD’nin muhtemel reaksiyonlarını hesaplayarak yaptı. ABD halen askeri gücünün büyük bir kısmı ile Irak ve Afganistan’a angaje olmuş durumda. Hatta G. Kore’den bir tugayını çekerek Irak’ta kullanıyor. Her iki ülkede de işler kötüye gidiyor ve direniş artıyor. ABD silahlı Kuvvetleri’nin insansız hava araçları, akıllı mühimmat gibi kuvvet çarpanlarının çoğu Ortadoğu'dadır. Böyle bir durumda ABD’nin K. Kore’ye kara gücü ile müdahale etme imkan ve kabiliyeti yoktur. Ayrıca 9 Kasım’da yapılacak Kongre ara seçimleri öncesi esen hava Cumhuriyetçilerin oy kaybedeceği yönündedir. Başkan Bush seçimden önce K. Kore’ye askeri bir müdahale yaparsa oy kaybı daha da artabilir. FÜZE SİSTEMLERİ K. Kore nükleer silahlara paralel olarak atma vasıtalarını da geliştiriyor. Halen elinde Kısa menzilli (300700 Km.) Scud füzelerinin varyasyonları, 1300 Km. menzilli NoDong1 füzesi, 2000 Km menzilli Taep’o dong1 füzesi bulunuyor. Ayrıca 5000 Km. menzilli uzaydan atılan Taep’o dong1 SLV (space launch vehicle) ve 60009000 Km. menzilli Taep’o dong2 füzeleri geliştirme aşamasındadır.(2) 5 Temmuz 2006’da yapılan Taep’o dong2 füze denemesi başarısız oldu. Aynı gün atılan No dong ve Scud füzeleri ise başarı ile Japon Denizine düştü. K. Kore mevcut füzeleri ile G. Kore, Japonya ve Okinawa’yı vurabilir. Geliştirilen füzeler ise Hawai ve ABD’nin batı kıyılarını vurmayı amaçlıyor. Kaynaklar, K. Kore’nin nükleer silahlarını bu füzelere yerleştirebilecek küçüklükte yapma teknolojisine henüz sahip olmadığında birleşiyor. K. Kore çoğu Rus, bir kısmı da Çin kaynaklı toplam 525 adet muharip uçağa sahiptir.(3) Hava savunma sistemlerini geçebilirse nükleer silahlarını bu uçakları ile de atabilir. Ahmedinecad