Katalog

SECIM0803 7/7/07 20:32 Page 3 M A N İ S A E g e D en i z i AKP’yi Sümerbank ve Arınç eritti OZAN YAYMAN MANİSA Manisalı seçmenin gündeminde üç konu başı çekiyor. Tarım sektörünün dibe vurması, Sümerbank Fabrikası’nın özelleştirme süreci ve Manisalı Bülent Arınç faktörü. Uzun yıllardan bu yana sağ partilerin oy deposu olan ilde, “seçmen pusulasıın yön değiştireceği” hakim bir görüş. Özellikle tarım alanlarının boşalmasıyla köyden kente göçün hız kazandığı Manisa’da, toprağından olan önemli oranda kitlenin, bu durumun sorumlusu olarak gördüğü AKP’ye prim vermeyeceği konuşuluyor. Bunun yanı sıra önceki yıllarda zirve yapan DP geleneğinin bu kez beklenen atmosferi yakalayamadığına dikkat çekiliyor. Böylesi bir tabloda tepki oylarının bu kez CHP’de toplanması ön görülüyor. CHP’liler oluşan tablo karşısında son yıllarda hiç olmadığı kadar iddalılar. CHP’liler, “1977 seçimlerinde yakalanan seçim başarısının tekrarlanması sürpriz olmaz” diyor. Manisa’da, 22 Temmuz seçimlerinin belirleyici etkeninin Bülent Arınç olacağı kentte dillerdeki konu. Arınç sempatizanlarının sandıkta adresi belli. Manisa’ya hakim atmosfer, bir tarafta milli görüşçüler öte yanda merkez sağ ve CHP’nin cumhuriyet değerleri etrafındaki birlikteliği. Ülkenin önemli tarım alanlarından olan Manisa’da, toprağından koparılan köylü sayısı hiç de azımsanmayacak ölçüde. Tütün zaten yıllar önce bitirildi. Üzüm ve pamuk başta olmak üzere önemli gelir kapılarına kilit vuruldu. Kısacası köylünün toprağını terk etmesi için ne gerekiyorsa yapıldı. Tavuk Hastalıkları Araştırma ve Aşı Enstitüsü’nün, kapısına kilit vuruldu. Üreticiye merhem olan enstitünün kapatılmasının ardından, köylünün aşı alma adına çokuluslu şirketlerin eline düştüğü aktarılıyor. Köylüye yol gösterecek ara eleman yetiştiren Beydere Tohum ve Fidan Üretim Çiftliği de kapatılan mekanlar arasında. Manisa merkezde kurulu Bağcılık Araştırma Enstitüsü’nün ise pasifize edildiği söyleniyor. Üzümcülüğü geliştirmek üzere faaliyet gösteren enstitünün, bilinçli olarak atıl bırakıldığı ve üreticinin yalnızlaştırıldığı vurgulanıyor. Tüm bu gelişmelerin oy sandığına yansımasının kaçınılmaz olduğu kendisini belli ediyor. Özelleştirme sandığa yansıyacak S ümerbank Fabrikası’nın, özelleştirme süreci de Manisa’daki seçimin belirleyici etkenlerinden birisi olacak şüphesiz. iddi oy potansiyeli bulunan DP, şüp3 milyon 751 bin dolahesiz Manisa’dan, Ankara’ya gira al, kısa bir süre sonra 25 decek milletvekillerini belirleyecek milyon Avro’ya sat! parti olacak. Manisa genelinde yüzde 10’un Aynı yerden metrekarefazlasıyla üzerine çıkacağı tahmin edilen si 350 milyon denilen 4 DP’nin ülke barajını aşamaması halinde, dönüm alanın, bir metreilden en fazla oy olan parti DP’nin hakkını karesini 50 milyondan al kıda alacak. sa bir süre sonra metrekaBir gerçek var ki, DP’de bugün değil esresini 470 milyona sat. kinin mutlu, mesut günleri konuşuluyor. Manisa’nın, AKP’li BeleSüleyman Demirel’in, 1991 yılında DYP diye Başkanı Bülent Genel Başkanı olduğu sırada ile geldiğinKar’ın başkanlığında 47 de üreticiye, dünya popülizm tarihine aryatırımcıyla kurulan Mamağan olacak, “Onlar ne veriyorsa, ben nisa Ortak Girişim Grubu beş fazlasını veriyorum” sözü hala dillertarafından gerçekleştirildi de. Üstelik bunu övünerek anlatıyorlar. sözünü ettiğimiz özelleşCHP, DSP birleşmesinde Manisa’da hertirme faaliyeti. Kentte kihangi bir denge gözetilmemiş. CHP listeminle konuşsanız, nereye sinde DSP adayı yok. Bu başlangıçta sıgitseniz Sümerbank Fabkıntı yaratsa da, şimdi birlikte çalışıyorlar. rikası’nın, 47 kişi tarafından Sosyal demokratlar önceki yılların aksine nasıl ve ne şekilde ele ge22 Temmuz’a daha gayretli ve istekli asılıçirildiğinden söz ediliyor. yorlar. İl merkezine gelen giden partililer Satışın, Bülent Arınç’ın hioluyor. Afiş, broşür istediklerini mahallede mayesinde olduğu dile gedağıtacaklarını söylüyorlar. Onun dışında il tiriliyor. merkezi gündüz saatlerinde sakin. “NereKırsalda eriyen AKP’yi, de ahali” diyoruz, “Arazide” yanıtını veriil merkezinde de Sümenyorlar. CHP’liler ilçeleri, köyleri, beldeleri turbank Fabrikası’nın özelluyor durmaksızın. O yörede büyüdüğüleştirilmesi sürecinde yamüzden biliyoruz, geçmişte merkezlerde yaşanan gelişmelerin dibe vurduracağı kendisini gösteriyor. Belediye Başkanı oturuyor. Derken takılıyorlar ona: Bülent Kar’ın, tepkiyi hafifletebilmek “Arkadaş gazeteci. Sümerbank için yapmadığı kalmıyor. Gün geliyor ile ilgili bildiklerini anlat istersen” çöpçü kıyafeti giyerek, kent sokaklaBakıyor şöyle ve “Ben gazetecirını temizlediği bile oluyor. leri sevmem. Oğlum olsa sevmem” Kent genelinde gezerken güneşdiyor. ten de kaçma adına zaman zaman “Fare dağa küsmüş, dağın hakendimizi attığımız bir başka esnaf beri olmamış” diyeceğiz de, serde dükkanındayız. Etmar Lokantası bugazetecilik var şimdi, 3. sayfalık olmarası. Yan masada iri kıyım bir adam MANİSA Nüfus: ranı: Seçmen/Nüfus O : yı Pa GSYİM İM (USD): Kişi Başına GSY 1.260.169 % 67,51 % 2,09 3.292 45 Manisa İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 4.470 Toplam Seçmen: 798.578 Toplam Kullanılan Oy: 736.903 Toplam Geçerli Oy: 703.787 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 1.409 Katılım Oranı: % 92,28 Milletvekili Sayısı: 10 Manisa İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 3.573 Toplam Seçmen: 850.783 Toplam Kullanılan Oy: 743.243 Toplam Geçerli Oy: 718.153 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 2.452 Katılım Oranı: % 87,36 Milletvekili Sayısı: 10 Altın sadece rafları süslüyor İlin borsası niteliğindeki kuyumcular çarşısında alıyoruz soluğu. Kent ekonomisinin ritminin attığı mekan burası. İlde tarımın parlak günlerinde, köylünün en başta gelen yatırım araçlarından olan ‘altın’, şimdilerde sadece kuyumcuların raflarını süslüyor. Köylü de para pul kalmamış ki, altın alsın da, yatırım yapsın. Kuyumcular şimdilerde, elde avuçta kalan son bileziklerin bozdurulduğu adres. Mihmandar bellediğimiz bir kuyumcudayız. Biz daha soluk almadan kapının önünde bir kadın beliriyor, önüne kattığı çocuğuyla. Sıraya dizilmiş kuyumcuların pek çoğunu gezdi belli ki. Çarşının sonuna doğru yaklaştı ve önünde durduğu dükkana bakıyor. İçeriye girsem mi girmesem mi edasında. Çocuğunu arabasıyla kapının önünde bırakıyor ve açıyor kapıyı. Kolundaki bileziği çıkarıp, çekinken biraz da mahçup bir ifadeyle, “tartabilir misiniz, fiyatı ne kadar öğrenmek istiyorum” diyor. “530 milyon” yanıtını veriyor kuyumcu. “530 milyon mu?” “Evet” diyor karşıdaki ses, “530 YTL” Kadın, “En son bu mu olur” diyor çekine, sıkıla. Evet yanıtını aldığında, “Peki ben biraz daha dolaşayım o halde” diyerek ayrılıyor dükkandan. HERŞEY SEÇİM BARAJINA BAĞLI C Yoğurtçu yoğurduna kara der mi? Biraz sonra orta yaşa çoktan el sallamış, ince bıyıklı, hafif göbekli birisi giriyor içeriye. Necmettin Erbakan’ın prototipi gibi. Gazeteci olduğumuzu öğreniyor. “Nasıl görüyorsunuz seçimi” diyor hemen. Kırsal alanda iktidar partisine tepki olduğunu aktarıyoruz. Hiddetleniyor birden. Nasıl olurmuş da, böyle düşünürmüşüz diye tepki gösteriyor. Ona sorsan, ortalık güllük gülistanlık. Köylünün AKP iktidarından fazlasıyla hoşnut olduğunu aktarıyor. “Daha geçenlerde Yunt Dağı’nda yeni bir tesis açtık” diyor “Yoğurtçu yoğurduna kara der mi” diyerek, kökten AKP’li bir kişi de bu pencereden bakar yorumunu getiriyoruz ki, şahsın TBMM Başkanlık Müşaviri Mehmet Büker olduğunu öğreniyoruz. Söylediğimiz üzere Manisa’da, Bülent Arınç’ın, gölgesi her yerde. tarikat, siyaset ilişkisi ağının yaygın olduğu bilinir. Yunt Dağı’nda 85 köy var ve 2002 seçimlerinde AKP bu alanlardan yüksek oy aldı. Ancak şimdi pılan propaganda yeterli olurdu çoğu zahan Anaral’ın aday yapılmasına bozulan 5 yıl önce aldığı oyun yaman. Durumdan vazife çıkarmış anlaşılan il başkanı Kamber Oğur, il merkezini kilitrısına bile ulaşılamayacaCHP’liler. leyerek parti merkezini sessizliğe gömdü. ğı söyleniyor. Buradaki AKP’nin, 2002 seçimlerinde emanet oyu köylerde tütün üretimi çoktu. Şimdi bu oyların eski adresine giKöse listede yer bulamadı yaygındı ancak kota geldeceğinden söz ediliyor. AKP, ilde tarikat dikten sonra şimdi meybağlantılı seçmenin yanı sıra yoksul halkın CHP’nin Manisa il Başkanı Vehbi Köse, ve ekiliyor, bir de hayvanyaşadığı mahallelerden oy alabilecek kamilletvekili aday adaylığı için görevinden iscılık yapılıyor. Köyden pasitede. Ama bu 2002 yılında aldıkları tifa etse de, listede yer bulamadı. Boşalan kente göçün gözlendiği 216 bin oy karşılığındaki yüzde 30 oyu gail başkanlığına Ahmet Çiftçi vekalet edibir alan Yurt Dağı. Göranti eder mi? yor. Tarım alanlarının ortasında yer alan Saçenler, kentte asgari ücÇok zor. lihli’de miting planladıklarını söyleyen Çiftrete iş buldu mu mutlu. çi, partisinin Manisa’daki iddiasını şu sözYetişkin köylüler sıkça olalerle aktarıyor: “Yıllardan beri sağın kaGünübirlik yardım rak şu yorumu yapıyor: lesi gözüyle bakılan Manisa’daki millet‘Benim oğlan Ahmet, vekili kontejyanının yarısını alacağız”. Cumhuriyet Mahallesi, Barbaros, Nurlugitti şimdi oldu ZorCHP Manisa’da 1. sıraya uzun yıllar Büpınar Mahalleleri’nde dar gelirli yurttaşların lu’nun evladı’... lent Ecevit’in ve Deniz Baykal’ın avukatbulunduğu yerde etkililer. Buna da etken, Manisa’da tarikatların lığını yapan Şahin Mengü’yü yerleştirdi. temel gıda maddeleri olmak üzere yapılan etkisi sadece kırsal alan2. sırada Manisa ve CHP denilince akla ilk günübirlik yardımlar. Partinin ilk üç sıra larla sınırlı değil. Kent mergelen isim Erdoğan Yetenç var. 3. sıra adayı 2002 yılında da aynıydı. Birinci sırada kezinde dolaştığınızda bu adayı Akhisarlı Ufuk Özkan. 4. sıra SalihBülent Arınç. Ardından Hüseyin Tanrıverolgu net biçimde karşınıza lili Nuri Çilingir, 5. sıra Somalı Abdullah di ve üçüncü sırada da Mehmet Çerçi. çıkıyor. Hava sıcak mı Saka. Seçim tarihinin açıklanmasından çok sıcak. Neredeyse, imkan DP kilit parti. Tüm siyasi hesaplar DP’nin uzun süre önce çalışmalara başlayan MHP, olsa yarı çıplak seçim barajını aşıp aşamayacağına göre yafazlasıyla kırsal alana yükleniyor. İl genelindolaşacağım diyecekpılıyor. DP barajı aşar ise yıllar yılı kale olade MHP’nin yüksek oranda oy alacağını söysiniz. Siz böyle düşünürrak gördüğü Manisa’dan vekiller çıkaracaleniyor. Ancak kısa süre önce Devlet Bahken karşı kaldırımda, binğına kesin gözüyle bakılıyor. çeli’nin katılımıyla yapılan mitinge katılımın diğiniz dolmuşta, gitGP kapısına kilit vurmuş durumda. Kayaz olması da, dikkat çeken unsur. tiğimiz parkta, hemen yanı başınızda kara çarşaflara bürünmüş kadınlar gittikleri her mekanda afişe ediliyor. ya hiç gerek yok. beliriyor. İstanbul’un, Çarşamba SemKalkıp gidiyor sonra. Arkasından ti’nden sıkça akan görüntüler burada dükkan işletmecisi, “Abi sen bakma da mevcut. Şalvar, sakal, takke üçTarikat oyları ona. O da Sümerbank işinden fazlemesiyle kent merkezinde belirenlasıyla çöplendi. Ondandır çemkirler, kadınlarına göre daha rahat. Bu Manisa’da uzun yıllardan bu yana mesi” diyor. simalar esnaf dükkanlarında da boy dini cemaat ve tarikatların etkisi hep Sümerbank Fabrikası’nın özelleşgösteriyor. bilindi. Ciddi bir oy oranına sahip tatirmesinden o kadar çok kişi nemaKentte Süleymancılar ve yanı sıra rikatlar seçimlerde belirleyici etken lanmış ki, kentte, ranttan çöplenenler Fettullahçılar’ın etkisinden söz ediliyor. oldu. Özellikle Yunt Dağı çevresinde 1999 2002 3