Katalog

SECIM0702 4/7/07 19:27 Page 2 33 CHP ile MHP çekişir AKP’yi, günden güne büyük göç alan kentte BarzaniMersin Hattı vurdu ÇETİN YİĞENOĞLU MERSİN Kamuoyunun ucundan kıyısından bildiği kadarıyla Kürtİslam sentezci siyasi yapının egemenliğini ilan ettiği Mersin, ErbilEdirne hattında önemli bir istasyon, sıklet (kuvvet) merkezi... Kapıkulu ulemalarının denetimindeki bu hat, çalınan yem borusu üzerine siyasal iktidarın sadık kullarıyla Barzan aşiretinin adamları tarafından işgal edilmiş durumda... Mersin, birçok yanıyla çok ilginç bir kent... Mersin’i böylesine ilginç kılan önemli yanlarından birine değinmeden seçim üzerine yapılacak bir yorum hiç kuşkusuz eksik kalır... Mersin’e bu perspektiften bakarak tikelden tümele mantığıyla yapılacak bir seçim yorumu, Türkiye’nin sosyoekonomik yapısı hakkında da ipuçları verir... İkinci Körfez Savaşı’ndan sonra BM’nin Irak’ın petrol gelirlerine elkoyması üzerine Mersin, IrakTürkiye hattında stratejik üs konumuna geldi. Bunda petrodolar karşılığında Irak’a yapılan ilaç ve gıda dışsatımı, nakliyecilik ve Irak’ın Kürt bölgesinin imarında görevlendirilen nitelikli Türk işgücü ve taahhüt sektörü, söz konusu yapılanmanın önemli aktörleri olarak senaryodaki rollerini aldılar... Bugün başta Kürt özerk bölgesi, Irak’taki inşaat sektörünün yüzde 80’i MersinErbil hattında üs kurmuş bir örgütlenmenin elinde. Bakliyattan nakliyata, sıvı yağ, un şeker, sebze meyve ve ilaç alımından inşaata, hangi alanda olursa olsun ve de ihaleyi kim alırsa alsın, söz ko b ugün başta Kürt özerk bölgesi, Irak’taki inşaat sektörünün yüzde 80’i MersinErbil hattında üs kurmuş bir örgütlenmenin elinde. Bakliyattan nakliyata, sıvı yağ, un şeker, sebze meyve ve ilaç alımından inşaata, hangi alanda olursa olsun ve de ihaleyi kim alırsa alsın, söz konusu hattın egemenleriyle bağlantılı kişiler aracılığıyla çalışmak zorunda... Daha düne değin Barzani’nin gizli adamları olarak bilinen bu kişiler artık açıktan açığa iş yapıyorlar ve Barzan aşiretine mensup olduklarını gizlemiyorlar. nusu hattın egemenleriyle bağlantılı kişiler aracılığıyla çalışmak zorunda... Daha düne değin Barzani’nin gizli adamları olarak bilinen bu kişiler artık açıktan açığa iş yapıyorlar ve Barzan aşiretine mensup olduklarını gizlemiyorlar. Eldeki veriler, kalbi bu yapının pençesinde atan akaryakıt piyasasının denetimini Erbil’den Edirne’ye dek eline geçirdiğini gösteriyor. Bu yapının baskısıyla akaryakıt istasyonlarının büyük bölümü son on yılda eldeğiştirmiş durumda... Bir akaryakıt istasyonunun 1, 1.5 milyon dolara alıcı bulması, el değiştirmesi söz konusu hat üzerindeki kentlerde neredeyse 150 metrede bir akaryakıt istasyonu kurulması ekonominin farklı yönleriyle ilişkilendiriliyor... Sektöre yatırılan böylesine büyük paraların yüzde 78’lik kâr marjıyla çıkarılamayacağı öne sürülüyor. Burada hemen akla akaryakıt kaçakçılığı gelse de Akdeniz kıyısındaki turistik tesislerin de el değiştirmeye başlaması, Mersin gibi bir kentte lüks dairelerin, yarım milyon dolarlık villaların alıcı profilindeki benzerlik, kara para aklamayı ve uyuşturucu kaçakçılığını gündeme getiriyor. Bütün bunları, bu yapının 22 Temmuz seçimine bir biçimde etki edeceğini düşündüğümüz için altını çizerek gündeme getirmek istedik. Tayyip Erdoğan’ın kampanyasında Güneydo 1999 2002 M E R S İ N İçel İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oy: Katılım Oranı: Milletvekili Sayısı: 4.926 866.832 729.893 697.498 1.348 % 84,20 12 İçelİli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oy: Katılım Oranı: Milletvekili Sayısı: 3.502 928.757 708.170 680.687 2.582 % 76,25 12 Nüfus: ranı: Seçmen/Nüfus O : yı GSYİM Pa İM (USD): Kişi Başına GSY İÇEL 1.651.400 % 56,24 % 2,75 3.297 Devamı 3. sayfada BAĞIMSIZ ADAY MİROĞLU: HEDEFİM 100 BİN OY ABİDİN YAĞMUR MERSİN Bağımsız aday isimlerinin birleşik oy pusulasında yer almasının, DTP’nin desteklediği bağımsız adayların aleyhine olacağı kanısı siyasi kulislerde dile getiriliyor. Bağımsız Mersin milletvekili adayı Orhan Miroğlu ise, 1991 seçimlerinde tercihli oy sistemi olmasına karşın DEP’li adayların seçildiğini anımsatarak “23 adayın olduğu Mersin’de seçmen, oy pusulasında adımı rahatlıkla bulacaktır” diyor. Miroğlu, Alevilerin de kendisini destekleyeceği görüşünde. DTP, Mersin’de Orhan Miroğlu’nu bağımsız aday olarak sahaya sürdü. DTP’nin ve önceli partilerin geçmiş seçimlerde aldığı oy oranları dikkate alındığında Miroğlu’nun bağımsız milletvekili olarak Ankara’ya gideceğini söylemek mümkün. 1999 yılında HADEP 61 bin 679 oy alırken, 2002 seçimlerinde DEHAP 64 bin 844 bin oy aldı. 2004 İl Genel Meclisi seçimlerinde DEHAPSHPÖDPEMEPSDP birlikteliği ise 73 bin 875 oy aldı. Bu rakamlar göz önüne alındığında, DTP’nin bağımsız adayı Miroğlu’nun milletvekili seçilebilmek için gerekli olan 40 bin civarında oyu alacağı düşünülüyor. Ancak Miroğlu’nun Ankara’ya gidemeyeceğini ileri sürenler de var. Bu kesimlerin temel argümanı, DTP’nin tabanına eskisi kadar sahip çıkamadığı savı. 2004 seçimlerinde, DEHAP’ın kalesi niteliğindeki Akdeniz beldesi belediye başkanlığının CHP’li adaya kaptırılması, söz konusu bölgede Kürt seçmenin AKP’ye yönelmesi bu argümanın temel gerekçelerinden biri. Kürt kökenli AKP’li Mir Dengir Mehmet Fırat’ın bu dönem Adana’ya kaydırılmış olması ise “Kürt oyları AKP’ye kayar” tezine karşı sunulan bir antitez. Ancak ağırlıklı yorum, özellikle kenar mahallelerdeki Kürt seçmenin, AKP’ye oy vereceği yönünde. Miroğlu’nu zorlayacak bir diğer faktörün ise, bağımsız adayların sayısının fazlalığı ve bu adayların birleşik oy pusulasında yer alacak olması olduğu belirtiliyor. Mersin’de çeşitli görüşlerden 23 bağımsız milletvekili adayı var. DTP seçmeninin çok büyük bir kısmının okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınlar ve erkekler olduğu düşünüldüğünde bu durumun DTP ve Miroğlu aleyhine olacağı görüşü dile getiriliyor. DTP’nin desteklediği bağımsız Mersin milletvekili adayı Orhan Miroğlu ise, kendisi ve parti tabanıyla ilgili her iki görüşü de kesin bir dille reddediyor. Miroğlu, bağımsız adayların birleşik oy pusulasında yer alması için AKPCHP ortak hareket etmesinin parti tabanını daha bütünleştirdiğini vurguluyor. Miroğlu ayrıca Mersin’deki 23 bağımsız adayın çıkmasını da “siyasi ahlaka ters” olarak niteleyerek “Bağımsız adayları araştırdım, birçoğunun politik kimliği yok. Beni engellemek için aday olmuşlar. Ama canları sağ olsun” diyor. Kendisini sadece DTP’nin ya da sadece Kürtlerin adayı olarak sınırlandırmadığını anlatan Miroğlu şöyle devam ediyor: “Sadece Kürtlerin adayı değilim. Türklerin, Arapların, Alevilerin, demokrasi ve barış yanlısı herkesin adayıyım. O yönde çalışmalar yapıyorum. Gördüğüm ilgiden memnunum. Partiler çoğunluğun sesine kulak vererek aday belirlemediler. Mesela Alevi yurttaşlar CHP’ye dargınlar. Mersin’deki Alevilerden de büyük oranda oy alacağım. Ben Mersin’de en fazla oy alan aday olmak için çalışıyorum. 40 bin oy seçilmem için yeterli ama ben 100 bin hedefliyorum.” CHP’liler ÇYDD merkezini ziyaret etti. İçel’in iş kaynakları arasında Mersin Limanı bulunuyor. Söylemler farklı hedef aynı NAZMİ AKDAĞ MERSİN “Dünya kenti Mersin…” Son yıllarda gerek iş çevreleri, gerekse yerel yöneticiler Mersin’den bahsederken hep bu söylemi dile getiriyorlar. Bir kentin dünya kenti olabilmesi için önce kent kimliğini kazanması gerekir. Mersin bugün için kimliği olmayan bir kent. Geçmişte Mersin denince akla narenciye ve seracılık gelirdi. Son yıllarda AKP hükümetinin uyguladığı tarım politikaları Mersin’de narenciyeyi ile birlikte Türkiye’nin sebze ambarı olan seracılığı da bitirdi. Narenciye bahçeleri her geçen gün kesilerek yerlerini ikinci konutlara bırakıyor. Mersin sadece tarımda mı geri gitti? Türkiye’nin ilk Serbest Bölgesi, ne umutlarla kurulmuştu. Ülkenin her tarafından iç göç başlamıştı. Bir taraftan ekonomik göç, diğer taraftan terörün verdiği göçle Mersin hızla büyüyerek kent kimliğini yitirerek adeta bir büyük köy görünümünü aldı. Bu furya atlatıldıktan sonra Mersin Serbest Bölgesi gerek işlem hacmiyle gerekse istihdam açısından büyük atılım yaptı. Ama AKP hükümetinin çifte vergilendirme sistemi ile birlikte kaçakçılık merkezi olarak gösterilmesi Mersin Serbest Bölgesi’ni bitirdi. Burada faaliyet gösteren gerek yerli, gerekse yabancı firmalar hızla Suriye’ye kayıyor Geçmişte Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü yapan bugün de AKP iktidarında devlet bakanı olarak görev alan Kürşat Tüzmen, şimdi Mersin 1. sıra adayı. Kendi iktidarlarının yaptığı yanlışı düzelteceğini belirterek halktan oy istiyor. Kimliğini bulamamış bir kent Mersin, son yıllarda yok olan tarımın yerine turizmi koymaya çalıştı. Yıllarca hayata geçmesi için uğraş verilen KazanlıSeyhan Turizm projesi yargıdan dönünce Mersin, bu fırsatı da kaçırdı. Doğal güzellik açısından Antalya’dan geri kalmayan Mersin, turizmden gerekli desteği alamadı. BİRİNCİ OLAN 5 VEKİL ÇIKARIR Mersin’de birinci olacak partinin 5 milletvekili çıkaracağı düşüncesi kabul görüyor. CHP merkez ilçede gücünü korurken iki büyük ilçe Silifke ve Tarsus’un MHP’li belediyelerce yönetilmesi, bu ilçelerde MHP’nin elini güçlendiriyor. Siyaset kulislerinde kimin ne kadar milletvekili kazanacağı konusundaki yorumlar ise CHP , AKP ve MHP’nin barajı aşması ihtimali üzerine kuruluyor. Yaygın kanı CHP’nin 5, MHP’nin 4, AKP’nin 2 milletvekili çıkaracağı ve bir de bağımsız adayın seçileceği yönünde. Ancak son günlerde Başbakan’ın çıkışları ile Kürt kökenli oyların AKP’ye yöneldiği gözlenmekte. Bu durumda AKP 3. milletvekilliğine çok yakın gözüküyor. gütleri gösterdi. Ön seçimde 7 kadın aday adayı yarıştı ancak hiçbiri listeye giremedi. Kadın derneklerinin yöneticileri, tepkilerini “Bizler oy istemeyeceğiz, erkekler istesinler” diye dile getirdiler. AKP, 1. sıraya ithal aday koydu. Kürt kökenli, uzun zamandır Mersin’de çiftçilik ve avukatlık yapan Mir Dengir Mehmet Fırat’ı Adana’ya çeken AKP, Gaziantep Milletvekili Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen’i Mersin’de liste başı yaptı. AKP’nin Mersin’deki seçim çalışmalarının temelini Tüzmen oluşturdu. Yıllarca CHP saflarında mücadele veren Prof. Dr. Zafer Üskül’ü ikinci sıraya getiren AKP özellikle Silifkeli seçmenlerle birlikte soldan da oy alabilmeyi hesapladı. Mersin’in iddialı partilerinden MHP de ilk sıraya Hataylı Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şandır’ı getirdi. Bu ithal aday başlarda olumsuz karşılansa da üst düzey parti yöneticisi olması nedeniyle partililer tepkilerini uzun süre devam ettirmediler. MHP’nin oyunu arttırması güçlü olasılık. Demokrat Parti’deliste başı gösterilen aday hiçbir gerekçe göstermeden adaylıktan çekilince MHP’den BBP’ye geçen eski Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz birinci sıraya getirildi. Bu değişiklik yıllardır partiye emek verenleri küstürdü. 2. sıraya Şoförler Odası Başkanı Veysel Sarı’yı koyan DP, bu yolla esnafın desteğini almak istiyor. GP’nin 1. sıra adayı petrol tesisi sahibi Hasan Tuncer, kendisine ait petrol tankerlerinin üzerine “Mazot 1 YTL olacak” yazdırdı ve bu şekilde kırsal kesimde propaganda yapıyor. VATANDAŞ NE DİYOR? Şahin Aykul (35), öğretmen: Mersin yerelinde CHP, oyların büyük çoğunluğunu alacaktır. CHP’nin Mersin’deki en büyük rakibi ise MHP’dir. Bağımsız aday çıkacağını ise sanmıyorum. Murat Seven (34), esnaf: MHP–CHP–AKP sıralamasıyla bir sonuç çıkar. Musa Tuna (52), serbest meslek: Mersin’de seçmenlerin kafası da durumlar da biraz karışık. Seçimde tercihim ise AKP’den yana olacak. Bilal Tümer (45), öğretmen: MHP 6, CHP 4, AKP ise 2 milletvekili olarak şekillenecektir bence. Tercihim belli ancak söylemem. ri Şaman ise partilerin ekonomik programlarına göre değerlendirme yapacaklarını söylüyor. Şaman, “MHP ile CHP birincilik için yarışır, AKP üçüncü olur” değerlendirmesinde bulunuyor. Farklı vaatler Tarımda, turizmde, taşımacılıkta umduğunu bulamayan ama kendi iç dinamikleri ile yeni projeler üreten Mersin’de favori olarak görülen CHP , MHP ve AKP’nin birinci sıra milletvekili adaylarının söylemleri ise birbirinden oldukça farklı. CHP listesinin ilk sırasında yer alan Mersin Barosu Başkanı İsa Gök, genellikle “laik demokratik rejimin korunması, insan haklarının geliştirilmesi, hukukun üstünlüğü” konularında mesajlar veriyor. CHP lideri Baykal’ın açıkladığı sosyal politikalarla ücretsiz sağlık, ücretsiz eğitim, yoksullara yardım vaatleriyle ilgili değerlendirmeler de Gök’ün söylemlerinde yer alıyor. AKP’nin liste başı adayı Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen ise daha çok ekonomik vaatlerle seçmenin karşısına çıkıyor. Katıldığı her toplantıda “Mersin’e havaalanı yapacağız” diyen Tüzmen, kenti tarım, turizm, taşımacılık, ticaret ve teknoloji beşlisi ile kalkındıracakları vaadinde bulunuyor. MHP birinci sıra adayı Mehmet Şandır ise “Genel başkanımız beni Mersin’e özel görevle gönderdi” diyen Şandır, Amerika’nın Ortadoğu planlarının bozulacağı yerin Mersin olduğunu anlatıyor. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kad CHP, Alevi oylarına bel bağladı CHP her seçimde olduğu gibi bu seçimde de Alevi oylarına bel bağlamış durumda. Ön sıralarda Anadolu Alevisi adayın olmaması ilk başlarda tepkiyle karşılandı. Hatta Aleviler, parti önünde protesto gösterisi bile düzenlediler ama daha sonra “ülke geleceği”ni düşünerek CHP’ye destek vereceklerini açıkladılar. CHP listelerine en büyük tepkiyi ise kadın ör 2