Katalog

4SECIM06 27/6/07 16:14 Page 1 NEVŞEHİR Toprakları patatese yasak kent Kapadokya’nın merkezi olmasına karşın turizmde de gerileme yaşıyor 50 Nevşehir İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 964 Toplam Seçmen: 174.027 Toplam Kullanılan Oy: 159.587 Toplam Geçerli Oy: 152.490 Gümrük K. Geçerli Oyundaki Payı: 324 Katılım Oranı: % 91,70 Milletvekili Sayısı: 3 Nevşehir İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oyundaki Payı: Katılım Oranı: Milletvekili Sayısı: 805 183.317 151.625 147.649 555 % 82,71 3 3 EMİNE KAPLAN NEVŞEHİR Patates siğili nedeniyle topraklarının büyük bölümünde ekim yasağı getirilen Nevşehir’de, tarım büyük darbe yemiş. Kapadokya’nın merkezi olmasına karşın turizmde de gerileme yaşanan kentte, AKP’nin 3 Kasım seçimlerine göre güç kaybettiği gözleniyor. CHP’nin çıkış yaptığı söylenirken MHP’de az da olsa bir kıpırdanma olduğu belirtiliyor. Kentte ağırlıklı olarak iki olasılıktan söz ediliyor. Ya “AKP 1, CHP 1, MHP 1 milletvekili çıkarır” ya da “AKP ve CHP 21 olur”. 3 Kasım seçimlerinde yüzde 43.6 oy oranıyla AKP’nin birinci olduğu kentte, AKP’yi yüzde 14.9 ile CHP, yüzde 12.4 oyla MHP izledi. CHP çok az bir farkla milletvekilini AKP’ye kaptırınca kentin 3 milletvekili de AKP’den Meclis’e girdi. 1999 seçimlerinde ise MHP yüzde 31.7 ile birinci parti oldu. MHP dışında siyasi partilerin milletvekili aday listeleri sıkıntı yaratmış gözükmüyor. MHP’nin birinci sıra adayı MHP Genel Sekreter Yar Kasım’da 3 milletvekilini birden alan AKP’nin, bu seçimde bu kadar oy alamayacağı düşünülüyor. Genel kanı, MHP’nin barajı geçmesi durumunda milletvekillerinin AKP, CHP ve MHP arasında paylaşılması. MHP’nin gerekli çıkışı yapamaması durumunda AKP’nin 2, CHP’nin 1 milletvekili de çıkarabileceği belirtiliyor. ü 1999 2002 rgüp, turizm açısından Nevşehir’in en gözde yerlerinden biri. Ancak geçen aylarda kentin en işlek yerinde bir barın üzerine kaya düşmesi sonucu 2 kişinin yaşamını yitirmesi turizme darbe vurmuş. Tehlikeli olabileceği gerekçesiyle kayanın düştüğü yerin hizasında bulunan tüm lokanta, bar, pastane ve dükkânlar kapatılmış. Ürgüplüler, “Bu aylarda burası tıklım tıklım olurdu. Şimdi bütün dükkânlar sinek avlıyor. Kazanın üzerinden 4 ay geçti, ancak bugüne kadar kaza bölgesinde hiçbir şey yapılmadı. Bundan sonra da yapılacak gibi gözükmüyor” dediler. dımcısı Bülent Didinmez. Eski MHP Nevşehir İl Başkanı Mehmet Varol ise ikinci sıraya yerleştirilmiş. MHP’liler arasında sıralamaya tepki gösteriliyor. “Varol birinci sırada gösterilseydi MHP’nin oyu artardı” diyenler ağırlıkta. AKP’nin listesinde ise eski il başkanı Ahmet Erdal Feralan, milletvekili Rıdvan Köybaşı ve Mahmut Dede yer alıyor. AKP’nin diğer milletvekilleri TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Mehmet Elkatmış ile Osman Seyfi ise liste dışında kalmış. Kent merkezinde AKP ve MHP çekişmesi yaşanıyor. Ancak Ürgüp, Hacıbektaş ve Avanos ilçelerinde CHP’nin ağırlığı var. CHP’nin birinci sıra adayı Ürgüp Belediye Başkanı Bekir Ödemiş. 20 yıldır milletvekili çıkaramayan CHP’nin, Ödemiş ile şeytanın bacağını kıracağını söyleyenler çoğunlukta. Ancak Ürgüplüler, “Başkan bizi bıraktı gitti. Buraya yapacağı çok hizmet vardı. Onun gitmesiyle Ürgüp 510 yıl geriye gidecek” diyenler de yok değil. Gülşehir’de seçmenlerle toplantı yaparken bulduğumuz Ödemiş, oldukça iddialı: “Nevşehir’de CHP, 20 yıldır milletvekili çıkaramıyor. Geçen seçimde de 183 oyla milletvekilliğini kaybettik. İyi çalışıyoruz, önümüzdeki 1 ayı da iyi değerlendirirsek zirveyi yakalarız. 2 mil letvekilliğini de zorlayabiliriz.” Ödemiş, kentte önemli bir MHP potansiyeli olduğunu, ancak MHP’nin henüz bir çıkış yapamadığını düşünüyor. “Adayların ithal olması rüzgârlarını kesiyor” diyor. Turizmin kent için çok önemli olduğunu, ancak 34 yıldır turizmin krizlerle geçtiğini, AKP döneminde Kapadokya’ya yönelik ciddi bir proje geliştirilemediğini söylüyor. Bağcılığın kent için önemli bir yer tuttuğunu, ancak vergilerin yüksek olması nedeniyle şarap üretiminde ciddi sıkıntılar yaşandığını anlatan Ödemiş, AKP hükümetinin turizme çarpık bir bakış açısının da olduğunu belirtiyor: “Daha ön ceki dönemlerde uluslararası şarap festivali yapılırdı. Ancak bu hükümet döneminde festival yapılmıyor artık.” Nevşehir Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği (NESOB) Başkanı Mustafa Sunar, kentin topraklarında çıkan kanseri “siyasi kayırmaya” bağlıyor. “Nevşehir ile Niğde arası 80 kilometre, ama nedense bu kanser Nevşehir’de çıkıyor, Niğde’de çıkmıyor” diye yakınıyor. Sunar’ın seçimle ilgili tahmini, “AKP 1, CHP 1, MHP 1 milletvekili çıkarır” yönünde. “2006 yılında 1169 esnaf kepenk kapattı. Diğer yıllara göre bu oran 23 kat artmış durumda. Turizmcisi de, çiftçisi de, köylüsü de perişan” diye konuşan Sunar, “İnsanlar plastik para ile yaşamaya başlamış” diyor. “Plastik para”nın ne olduğunu merak edip soruyoruz. “Kredi kartı” yanıtını veriyor. Enflasyonun yüzde 10’un altına düştüğünü, ancak bunun hiçbir biçimde halka yansımadığını belirten Sunar, “gerçek enflasyon” hesabını bir çırpıda yapıyor: “Enflasyon yüzde 98 deniyor. Ancak Esnaf Kredi Kefalet Kooperatifleri’nin faizi yüzde 21’dir. Geçmiş dönemde enflasyon yüzde 80100’lerdeyken esnaf yüzde 46 oranında faizle kredi alırdı. Buna göre bugünkü gerçek enflasyon yüzde 42’dir. Esnaf siftahsız dükkân kapatıyor.” Sunar, AKP’nin oylarında bir düşme olduğunu, ancak cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili yaşanan süreç ve tartışmaların bu tabloyu biraz değiştirdiğini düşünüyor. AKP’nin oy kaybetmekle birlikte yine de kentte birinci parti çıkabileceğine dikkat çeken Mustafa Sunar, “AKP, 3 Kasım’da arkasına aldığı rüzgârla geldi. Ama şimdi aynı rüzgâr yok” diyor. Geçinemiyor ama AKP’ye oy verecek M NEVŞEHİR 309.914 Nüfus: % 59,15 ranı: Seçmen/Nüfus O % 0,45 GSYİM Payı: 564.855.832 2.908 Değer (YTL): İM (USD): Kişi Başına GSY KENT TARIMINA DARBE VURULDU P ehmet Kalkan, yevmiye usulüyle inşaat ustalığı yapıyor. İş çıkmadığı zamanlar ise seyyar satıcılık yaparak geçimini sağlamaya çalışıyor. Bir dönem Köy Hizmetleri’nde mevsimlik işçi olarak çalışmış, ancak daha sonra işçi alınmadığı için inşaat ustalığına ve seyyar satıcılığa başlamış. Eğer iş çıkarsa günlük 40 YTL alıyor. Daha önce de çiftçilik yapmış, çiftçilikten para kazanamayınca traktörünü satıp kente gelmiş. Seyyar arabasında kuru üzüm, erik kurusu satıyor. Üreticiden kilosunu 2 YTL’ye aldığı üzümü 3 YTL’ye satıyor. 1983 yılından beri ANAP’a oy vermiş, bundan sonrası için ise “AKP’ye oy vereceğim” diyor. Kalkan’a göre, AKP 3 milletvekilliğini de alacak, CHP ve MHP’ye ise şans tanımıyor. Ekonominin durumunu iyi görüyor, cumhurbaşkanı seçilememesinden dolayı ise muhalefete kızgın: “AKP’ye seçtirmediler. Bu da AKP’nin oyunu artırır.” Yolumuz Belediye Parkı’na düşüyor. Parkta oturan Nevşehirliler ile sohbet ediyoruz. Hepsi de AKP’ye oy vereceklerini söylüyorlar. Bunu da şu gerekçeye dayandırıyorlar: “Ülkenin şu anki hali iyi değil. Ama daha önce koalisyon hükümetleri gördük. AKP, yıkılan duvarın altına bir direk koydu, artık tutarsa.” Yanımızdan geçen bir emekli ise “Ben oyumu CHP’ye vereceğim” diye laf atıyor. 50 yıldır terzilik yapıyor Kentte gezimizi sürdürürken bir terziye konuk oluyoruz. Ahmet Savgan, 60 yaşında, 50 yıldır terzilik yapıyor. 10 yaşındayken çırak olarak terziliğe başladığını anlatıyor. 34 yıldır küçücük dükkânında geçimini sağlamaya çalışıyor. “Artık gözlerim görmüyor, eskisi gibi takım elbise dikemiyorum. Tek yapabildiğim tadilat işleri. Zaten eskisi gibi de insanlar takım diktirmiyor artık. Pantolonu 5 YTL’ye alıyor, kumaşın metresi zaten 5 YTL” diyor. Savgan’ın oğlu üniversiteden yeni mezun olmuş, iş arıyor, KPSS sınavına girecek. Savgan, gençliğin geleceğinden kaygılı: “Biz yarın öbür gün toprağa gireceğiz. Ama ben sizler için üzülüyorum. Bu gençlik nereye gidecek?” Mehmet Kalkan, seyyar arabasında kuru üzüm, erik kurusu satıyor. Üreticiden kilosunu 2 YTL’ye aldığı üzümü 3 YTL’ye satıyor. 1983 yılından beri ANAP’a oy vermiş, bundan sonrası için ise “AKP’ye oy vereceğim” diyor. atates siğili hastalığı nedeniyle Nevşehir’de 145 bin dekar arazide patates ekiminin yasaklanması, kentin tarımına darbe vurmuş. Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Recep Tunç, çiftçinin perişan durumda olduğunu vurguluyor. Patates ekiminin yasak olduğu yerlere alternatif ürün olarak buğday ve arpa ekimi yapıldığını, ancak yeterli verimin alınamaması nedeniyle çiftçinin alternatif ürün ekimini tercih etmediğini söylüyor. Hükümeti bu konuda gerekli önlemleri almamakla suçlayan Tunç, patates siğili hastalığı sonrasında patates ekiminin yasaklandığı bölgelerde zararın 620 milyon YTL’ ye ulaştığını belirterek önlem alınmadığı takdirde hastalığın tüm Türkiye’ye yayılabileceğine dikkat çekerek şu görüşleri dile getiriyor: “Daha önce Türkiye’de görülmeyen bu hastalık ülkemize ithal tohumlar sayesinde geldi. Sonrasında da hastalığın görüldüğü alanlarda ekim yasaklandı. Üretici cezalandırıldı, fakat tohumları Türkiye’ye getiren ve bu hastalıklı tohumlar ülkemize girerken sağlıklı raporunu veren kişiler hakkında nedense herhangi bir işlem yapılmadı. Tohumluk ithalinin daha sıkı bir denetim altında tutularak ihmali bulunan kişilerin cezalandırılmasını istiyoruz.” Patates siğili hastalığı öncesinde 1 milyon 225 bin ton olan bölgedeki patates üretiminin hastalık sonrasındaki yasaklamalar ile birlikte 770 bin tona düştüğüne dikkat çeken Tunç, bu durumun hem bölge hem de ülke ekonomisine büyük zararlar açtığını vurguladı. Yaptıkları değerlendirme sonrasında patates üretiminin yasaklanması nedeniyle oluşan zararı yaklaşık 620 milyon YTL olarak belirlediklerini kaydeden Tunç, yasağın sürmesiyle bu zararın artacağına dikkat çekti. Tunç, “Birçok patates üreticisi yıllardır yasaktan dolayı ekim yapamıyor. Bu durumdan sadece üreticiler değil, onların aileleri, tarlalarda çalışan işçiler, bölge esnafı ve sanayisi de etkileniyor. Çünkü Nevşehir nüfusunun yüzde 65’i tarım ile geçiniyor. Çiftçi ekim yapamayıp para kazanamayınca, ne yanında işçi çalıştırabiliyor ne de harcama yapabiliyor” diyor. Patates siğili hastalığı sonrasında üreticilere en büyük darbenin, bazı kuruluşların bu hastalığı ‘patates kanseri’ olarak adlandırmasıyla vurulduğunu anlatan Tunç, “İsminin ürkütücülüğü nedeniyle de özellikle hastalığın ilk yıllarında bölge üreticileri ellerindeki patatesleri hem yurtiçinde, hem de yurtdışında satmakta zorlandı. Yüz binlerce ton patatesi satamadığımız için çöpe döktük. Bunun tek nedeni ise Türkiye’deki iki tarım il müdürünün hastalığın ismini sürekli olarak yanlış telaffuz etmeleri. Oysaki patates siğili hastalığının insan sağlığına hiçbir zararı bulunmuyor” görüşünü dile getiriyor. 6