Katalog

4SECIM05 27/6/07 16:14 Page 1 1999 p Geri mi irak Mesudi yau. Her tarafi kuruttiler. Tayip kurtardi bizi.” “Oyle dema emice. Biraz kurittiysa ne oldi. Oyumuzi Mesut’a vereceğuk hepumuz. O bizum Mesut’tur. Geldi 365.938 Nüfus: % 61,26 ranı: Seçmen/Nüfus O % 0,45 GSYİM Payı: 560.226.256 2.441 Değer (YTL): İM (USD): Kişi Başına GSY CHP, Rize’nin doğu ilçelerinde patlama yapmaya hazırlanıyor. CHP’DE HEYECAN 2002 R İ Z E 53 RİZE Rize İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 1.242 Toplam Seçmen: 205.692 Toplam Kullanılan Oy: 168.381 Toplam Geçerli Oy: 163.152 Gümrük K. Geçerli Oyundaki Payı: 350 Katılım Oranı: % 81,86 Milletvekili Sayısı: 3 Rize İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oyundaki Payı: Katılım Oranı: Milletvekili Sayısı: 1.058 224.185 165.742 162.959 694 % 73,93 3 C Rizeliden oy isteyi. çevireceğuk?” diye kendi aralarında konuşuyordu iki Rizeli seçmen. HP, özellikle doğu ilçeleri Ardeşen, Fındıklı, Pazar’da ve merkezde patlama yapmaya hazırlanıyor. İl başkan vekili Saltuk Deniz, son günlerde yüzlerce gencin partilerine katıldığını bildiriyor. Rize’de kime sorsanız eski Gündoğdu Belediye Başkanı Mehmet Aslankaya ismine sempati ile bakıyor. Rize Limanı İşletmesi Yatırım AŞ (Riport) Yönetim Kurulu Başkanı “Ali Baba” lakaplı Ali Çillioğlu’nin şu sözleri belki de buna açıklık kazandırıyor: “Rizelilerin vicdanı varsa Mehmet’i Meclis’e gönderir. Çünkü herkese yararı oldu onun. Ama doktor Lütfü de çok iyidir.” Mehmet Aslankaya, Ali Bayramoğlu’nun Rize’den birinci sıra adayı gösterilmesinin nedenini çay ürünü nün geleceğine bağlıyor ve şu iddiada bulunuyor: “Hükümet IMF ve Dünya Bankası’na söz verdi. 9. Kalkınma Planı’nda ÇayKur’un özelleştirilmesi yer alıyor. Ali Bayramoğlu buna refakat etmek için gönderildi. Soruyorum. Çay teröstlerinin çıkarlarını savunmak için mi geldi Rize’ye? Amaçları İngiliz şirketlerine yeni pazar mı yaratmak?” Eğer Yılmaz AKP’den fazla oy alabilirse, oylarını iki katına çıkarmayı hedefleyen CHP bir milletvekili çıkarabilecek. Birleşme görüşmelerinin suya düşmesi ve Yılmaz’ın bağımsız olmasından sonra DP umudunu yitirmiş görünüyor. MHP ise her şeye karşın sürpriz peşinde. Her şey Mesut Yılmaz’a bağlı Kentte seçimin kaderini, bağımsız aday olan eski başbakan belirleyecek AHMET ŞEFİK / ÖMER ŞAN RİZE TrabzonRize sınırında binlerce araçtan oluşan konvoy Mesut Yılmaz’ı beklerken tıkanan trafikten çıkmayı bekleyen otobüsümüzde iki yolcu arasında şu konuşma oluyordu. “Pirak Mesudi yau. Her tarafi kuruttiler. Tayip kurtardi bizi.” “Oyle dema emice. Biraz kurittiysa ne oldi. Oyumuzi Mesut’a vereceğuk hepumuz. O bizum Mesut’tur. Geldi Rizeliden oy isteyi. Geri mi çevireceğuk?” Karadeniz’in zümrüt yeşili doğasının en seçkin parçalarından biridir Rize. Fırtına deresinin azgın suları, dünyanın en özel doğal bölgelerinden biri olarak kabul edilen Fırtına Vadisi’ni besler. Bu bölge onlarca endemik türe ev sahipliği yapar. Ayder kaplıcaları, yaylalar, onlarca tarihsel kalıt Rize’nin doğal ve tarihsel hazinelerinden bir kısmıdır sadece. Horon çeşit çeşittir Rize’de. Hemşinliler başka, Pazarlılar, Fındıklılı, Ardeşenliler, İkizdereliler başka oynar. Bazen tulumla, bazen kemençeyle. Ama coşku aynıdır. KAÇAK ÇAY ÖNLENSİN ÇAYKUR ÖZELLEŞTİRİLEMEZ R Çaysız asla Çay her şeyidir Rize’nin. Trabzon ve Artvin’in bir bölümü ile Giresun’un çok az yerinde üretilir çay. Ama çay, izlenen politikalar nedeniyle eskisi gibi geçim kaynağı olmaktan hızla çıkıyor. Rize yeni arayışlar içinde. Alternatif ürünler arayışlarında ön plana çıkan tek ürün kivi. Nevzat Paliç, Rize Ziraat Odası başkanlığı yanında Kivi Üretici Birliği başkanlığını da yürütüyor. “Tek geçim kaynağı çay. Kivi umut oldu, ama onu da yok etmeye uğraşıyorlar” diyor. İl Özel İdaresi olanaklarıyla kivi için bir soğuk hava deposu yapılmış. Ama bu depo ihale ile balıkçılara verilmiş. Paliç’e göre 20032005’te piyasa koşulları nedeniyle stokta çay kalmamış. Böylece üreticinin çayı alınmış. Ama 2006’da ne çaya yüksek fiyat verilmiş, ne de peşin ödeme yapılmış. Bunun tek nedeni ise 40 bin ton civarındaki kaçak çay. Piyasada kaçak çay çok olunca yerli çaya talep azalıyor. Sözgelimi bu yıl özel sektör neredeyse çay almamış. ÇayKur tarafından uygulanan kota sistemi de üreticinin belini bükmüş. Elindeki çayı satamayan üretici, ürününü çok ucuza özel sektöre kaptırmak durumunda da kalabiliyor. Peki Rizeli için bunca önemli olan çaydaki bu durum seçimlere nasıl yansıyacak? Paliç aynen şöyle diyor: “Rizeli çok mağdur olsa da, aç kalsa da bunu belli etmez. Gider desteğini verir.” rinci sıraya koymasını eleştiriyor. Kasap, Yılmaz’a ve CHP adayı Mehmet Aslankaya’ya destek veriyor. Hedefinde ise Ali Bayramoğlu var: “Türkiye’yi patronlar idare ediyor. Emekçi kesim, ziraat kesimi yok. Patron çalışanın halinden anlamaz. MÜSİAD da TÜSİAD da olacak. Ama alın terinin karşılığını vermezsen ne olur.” Kasap’a göre en iyi çalışan kişi MHP’nin birinci sıra adayı, AMHP’nin kasalarından biri olduğu öne sürülen İbrahim Kartal. ize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu üyesi Hüseyin Kutlu, piyasa Rize’de iki olasılık konuşuluyor. Birincisi, AKP’nin koşullarının olumsuzluğundan birinci parti olduğu bir durumda 2 AKP’linin ve yakınıyor. Kur düşüklüğünden dolayı Yılmaz’ın sandıktan çıkması. Giderek daha çok dış ticarette ezildiklerini anlatıyor. konuşulan ve taraftar bulan olasılık ise Mesut BDT ve Kafkas piyasalarında güç Yılmaz’ın en yüksek oyu aldığı, 1 AKP ve 1 CHP’nin durumda kaldıklarını, Türk mallarının sandalye kazandığı sonuç. Rize’de her şey Yılmaz’a pahalı geldiğini, iç piyasada ise verilecek desteğin ölçüsüne bağlı. yaprak kımıldamadığını söylüyor. İş dünyasına göre Rize’deki seçim çok civarındaki kaçak çayın önlenmesi. Bunun renkli olacak. Tabii ki bundaki en önemli için Çay İhtisas Gümrüğü’nün Rize’ye etken eski Başbakan Mesut Yılmaz’ın kurulması. Çayın yolcu beraberinde eşya bağımsız aday olması. İş dünyasının olarak getirilmesinin önüne geçilmesi. siyasal partilerden ilk isteği RizeErzurum Türkİş’e bağlı Tek Gıda İş Sendikası yolu ve Ovit geçidinin yapılması. Böylece Başkanı Naci Bayraktutan da Rize Limanı’nın hareketleneceği, kentin özelleştirme istemlerinin anımsatılması GAP’a bağlanacağı, organize sanayi üzerine, “Böyle bir şey yok. Bütün Rize bölgesi için yeni ufukların ortaya çıkacağı buna yönelenlerin başına çöker” diyor. düşünülüyor. İkincisi, 40 bin ton AKP: 2, YILMAZ: 1 AKP’de büyük kaygı M esut Yılmaz faktörünün farkında olan AKP ve Erdoğan, Yılmaz’ın karşısına çok iddialı bir aday çıkardı; eski Müstakil İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ali Bayramoğlu. AKP, Yılmaz’ın önünü kesmek için ilginç yöntemleri de tartışmadı değil. Bunlardan biri, Rize’nin AKP Belediye Başkanı Halil Bakırcı’ya ait. Bakırcı, Yılmaz’ın karşısına aynı adı ve soyadı taşıyan bir bağımsız aday çıkarmak istedi. Ama kendi partisinden bile tepki alınca vazgeçti. Bayramoğlu aynı zamanda Filiz Çay’ın patronu. Şirketinin 2003 yılından üreticilere borcu bulunuyor. Rize’de en çok konuşulan konu bu. Çay kaçakçılığı yapmak suçlamasıyla Çerkezköy Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davadan ise beraat etti. Ancak dava Yargıtay’a gitti. Bayramoğlu’nun bu durumu Rize’de tartışma yaratmış. Ama müthiş bir reklam kampanyası yürütüyor. MÜSİAD Başkanlığı döneminde yaptığı konuşmalar nedeniyle 2 kez DGM’de yargılanan Bayramoğlu, Yılmaz’a hodri meydan diyor ve şöyle sesleniyor: “Bir siyasi parti genel başkanı kimliği ile seçimlere girmiş olsaydı ben de Sayın Yılmaz’a destek verirdim. 20 yıl siyasete hizmet etmiş birisi olarak, bağımsız milletvekilliği ile kendisine ve Rize’ye bir şey kazandıramaz.” İkinci sıra adayı Dr. Lütfü Çırakoğlu çok sevilen bir isim. Partinin 3. sıra adayı ise eski il başkanı Hasan Karal. AKP’liler her fırsatta 30 diyor ama, Yılmaz’ın nefesini enselerinde hissettikleri her hallerinden belli oluyor. Mesut Yılmaz Partisi Rize’de 2002 seçimlerinde oyların yüzde 44.1’ini alan AKP birinci parti çıktı. Bunu yüzde 28.5 oy alan ANAP izledi. ANAP ülke barajının altında kaldığı için milletvekili çıkaramayınca AKP Rize’de 30 yaptı. Bu iki partiyi yüzde 7.4’er oy ile CHP ve DYP izledi. Rize tarihinin en ilginç seçimlerinden bir yaşanıyor. Bu seçimi ilginç kılan en önemli etken kuşkusuz ki Mesut Yılmaz unsuru. Rizeliler Yılmaz’ı kucaklamış görünüyor. Rize’de merak edilen şey Yılmaz’ın seçilip seçilemeyeceği değil. Çünkü buna herkes garanti gözüyle bakıyor. Buna AKP’liler de dahil. Merak edilen şey Yılmaz’ın ne kadar oy alacağı. Çünkü “Mesut Yılmaz Partisi”nin alacağı oy, AKP’nin ve arkadaki partilerin de durumunu belirleyecek. Yılmaz, bağımsız milletvekili seçilmekten daha çok gücü ve prestijini ortaya koyacak. Karşısında Başbakan yok. Ama buna karşın AKP’den alacağı her oy kendi hanesine artı, Erdoğan’ın hanesine eksi olarak yazacak. Kimsenin herhangi bir karışıklığa meydan vermemek için bağımsız aday olmadığı Rize’de Yılmaz, seçimden alacağı güçle merkez sağdaki yeni oluşuma belki de liderlik yapacak. Liderin adamı Çay Üreticileri Merkez Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Hasan Kasap ise liderlerin belirlediği adayları seçmek zorunda bırakılmaktan yakınıyor. Demokratik olmayan seçimlerde Başbakan Erdoğan’ın, üreticiye borcu bulunan çay sanayicisi ve eski MÜSİAD Başkanı Ali Bayramoğlu’nu bi Mesut Yılmaz’ın rakibi Müstakil İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ali Bayramoğlu olacak.