Katalog

Yolda gezerken seçmenler birbirine yazılı pusulalar veriyorlar. Tarafı oldukları partinin kaç oy alacağına dair tahminde bulundukları tanıdıklarının itiraz etmesi üzerine, “Al şu kâğıdı sakla. Seçimin ertesinde bakarsın” diyorlar. Sıkıntının sembolü SEKA OZAN YAYMAN BALIKESİR Bir ucu Ege, diğer ucu Marmara Bölgesi’nde olan Balıkesir’de son dönemlerde şu slogan dillerde: “İş, aş, Haydar Baş!” Yok yok durun hemen Balıkesir seçmeninin Haydar Baş’a ya da partisine ilgi veya sempati duyduğundan değil bu söylem. Geçen aylarda Balıkesir’de miting yapan Haydar Baş, sık sık bu vurguyu yapıyor ve kentlilerin de hoşuna gidiyor. Şu an kiminle konuşsanız il genelinde tebessümle, “İş, aş, Haydar Baş” diyorlar ve durumlarını özetliyorlar. Çıkmaz sokağa girme gibi bir niyetleri yok ama “İş, aş, Haydar Baş” diyerek hem alaycı bir gülümseme bırakıyorlar, hem de dönem dönem de olsa umut bağladıkları siyasilere mesaj yolluyorlar. Balıkesir’de halkın öncelikli gündemi iş olanağı ve geçim sıkıntısı. İl ekonomik, sosyal ve siyasal yapı bakımından dört bölüme ayrılmış durumda. İl merkezi, körfez bölgesi, dağlık alanlar ve Bandırma yöresi. Adı geçen her yerleşimin değerleri başka başka da olsa, gerçeği aynı: İş, ekmek, sosyal adalet, güvenlik. Bu dört konu başlığı il genelinde nereye giderseniz kendisini gösteriyor. “Seçim” diyorsunuz siyasi kimlik taşımayan yurttaşa: “geçim” diyor. Sözün kısası 1 milyon 76 bine dayanan nüfusuyla Balıkesir’de, bıçak kemiğe dayanmış durumda. BALIKESİR h alkın öncelikli gündemi iş olanağı ve geçim sıkıntısı. İl ekonomik, sosyal ve siyasal yapı bakımından dört bölüme ayrılmış durumda. İl merkezi, körfez bölgesi, dağlık alanlar ve Bandırma yöresi. 1.076.347 Nüfus: % 73,07 Oranı: us üf /N en çm % 1,53 Se 7.156 89 GSYİM Payı: 9. 1.89 2.819 Değer (YTL): ): İM (USD Kişi Başına GSY a dı geçen her yerleşimin değerleri başka başka da olsa, gerçeği aynı: İş, ekmek, sosyal adalet, güvenlik. Bu dört konu başlığı il genelinde nereye giderseniz kendisini gösteriyor. 1999 GÖZLER DEMOKRAT PARTİ’DE B alıkesir’de seçim tahmini DP’nin ülke barajını geçip geçemeyeceğine bağlanmış durumda. 8 milletvekili çıkaracak kentte eğilim, DP’nin ülke barajını aşması halinde AKP, MHP ve CHP’yle birlikte 2’şer vekilliği paylaşacağı yönünde. DP’nin baraj altında kalması durumunda bu iki milletvekilinin CHP ve MHP arasında paylaşılacağı belirtiliyor. İl merkezi, körfez, Bandırma ve dağlık alanlar diye dört bölgeye ayrılan Balıkesir’de siyasi eğilim şu yönde. Körfez bölgesinde Burhaniye, Akçay, Altınoluk, Güre, Ayvalık, Gömeç gibi yerleşimlerde CHP ile yarışabilecek parti olmadığı, muhalifleri tarafından da dile getiriliyor. İl merkezinde DP ve MHP öne çıkıyor. “AKP iktidar olanaklarıyla oy alır” deniliyor. Dağlık alanlar diye tanımlanan Dursunbey, Bigadiç, Sındırgı, Savaştepe’de DP’nin üstünlüğü var. Buralarda DP’ye oy vermek bir gelenek olsa da son dönemlerde MHP de etkisini gösteriyor. Bandırma ise ayrı bir il gibi. Zaten Bandırmalılar kendi yerleşimlerinden bir adayı TBMM’ye yolladıklarında “Bandırma milletvekili” diyorlar. 90 bin seçmen olan Bandırma’da bu sayının 70 binini kent merkezinde yaşayanlar oluşturuyor. Bu da kentlerde daha fazla ağırlığı olan CHP’nin işine geliyor. Balıkesir’de dikkat çeken bir unsur da, CHP’de genel merkeze karşın seçilen bir il yönetimi olması. İl yönetiminin yıldızı CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’la bir türlü barışmıyor. Gerçi şu an seçim süreci ve partinin tüm bireyleri olanca gücüyle çalışıyor, ancak il yönetiminin Baykal muhalifi tavrını bilmeyen yok. 2002 seçiminde il genelinde yüzde 19 oranında oy alan CHP, DSP ile birleşmenin de yaratacağı sinerjiyle oy oranını yukarılara taşımayı hedefliyor. Hatta bir ara genel merkez tarafından görevden alınmışlardı. Son yapılan il kongresinde yeniden işbaşına geldiler ve bu pek çok dengenin de değişmesine neden oldu. Baykal muhalifi bir ekibin yeniden işbaşına gelmesine engel olamadığı gerekçesiyle milletvekili ve yılların Baykalcısı Orhan Sür’ün kendisine listede yer bulamadığı aktarılıyor siyasi çevrelerde. Balıkesir İl Başkanı Münir Balkanlı partisinin adaylarını tanıtıyor. Ama toplantıya partililerin ilgisi az. Toplantıda dikkat çeken unsurlardan birisi de, Bülent Ecevit’in posterleri, artık CHP’lilerin buluşmalarındaki yerini alıyor. ‘Ne yapmayacaklarını’ biliyorlar Uzun yıllar DP geleneğinin baskın çıktığı Balıkesir’de, seçim sandığından bu kez kökleşmiş, fanatik siyasi eğilim, yerini aklıselime bırakacağa benziyor. Seçmenin büyük bir bölümünde henüz kararsızlık hâkim olsa da, “Ne yapmayacağını” biliyor. İzlenim şudur ki, gelir getiren kamu kuruluşlarını yok pahasına özelleştiren, köylünün geçim kapısı tarımı tüketen, temel gıda maddelerinin bile alımını güçleştiren ekonomik kriterleri uygulayan zihniyetin, Balıkesir’de oy alması güç!.. Örneğin AKP yandaşı Albayraklar tarafından satın alınan Balıkesir SEKA Fabrikası’nın özelleştirme süreci hâlâ dillerde. Özelleştirme İdaresi’nin raporunda 54 milyon dolar değer biçilen SEKA Fabrikası’nın 1.1 milyon dolara Albayraklar’a verilmesi sindirilebilmiş değil. Binlerce insanın işsiz kalması, kent esnafına yaratılan katma değerin yok olması bir yana, halk, ülke değerlerinin “peşkeş” çekilir gibi yandaşlara dağıtılmasına öfke duyuyor. Balıkesir’de, SEKA özelleştirmesi neredeyse işsizlik ve geçim sıkıntısının sembolü olmuş durumda. Bir de tarım alanlarında yaşayanların sıkıntıları var ki, saymakla bitmez. Köylerden kaçış son yıllarda yoğunlaşmış. Toprağından aldığı para etmeyen üretici çareyi kent merkezlerine, vasıfsız eleman sıfatıyla göçmeye başlamış. Köylerde nüfus o derece azalıyor ki, öğrenci yokluğundan kapanan ilköğretim okullarının olduğundan söz ediliyor. Uzun yıllar körfez bölgesi dışından sürekli sağ partilerin önde çıktığı Balıkesir’de tablonun bu kez değişmesi bekleniyor. Bu durum gerçekleşirse kimse şaşırmasın. Erdoğan’ın sözleri 22 Temmuz seçimlerini etkileyecek faktörlerden birisi de şüphesiz Başbakan Erdoğan’ın, “Askerlik yan gelip yatma yeri değildir” söylemini Balıkesir’deki konuşmasında Türk siyasi literatürüne sokması. Balıkesir’deki TOKİ konutlarının açılışında dillendiriyor Başbakan Erdoğan bu sözü. Çevredekiler ilk anda aman aman bir tepki vermiyor lar. Açılış heyecanıyla yerel gazeteciler dahi sözün ağırlığını kavrayamıyor. Ardından haber merkezleri sözü gündeme taşıyorlar ve AKP’liler şimdi Balıkesir’de nereye gitseler, “Ne demek bu askerlik yan gelip yatma yeri değildir”in hesabını vermeye çalışıyor. Ekonomik sıkıntılar gibi AKP’yi, Balıkesir’de güç durumda bırakacak bir başka olgu da, güvenlik zafiyeti. Ülkenin değişik yerleşimlerinden kalkan şehit cenazeleri il genelinde öfke seline yol açıyor. Balıkesir’in bugüne kadar terör olaylarına 230 şehit verdiği vurgulanıyor ve sokaklarda, kahvehanelerde dile gelen söz, “yeter artık” oluyor. Bunun sandığa yansımasının kaçınılmaz oldu ğu söyleniyor. 2002’de Balıkesir’de yüzde 44 oy alan AKP’nin 22 Temmuz’da bu oranı yakalamasının mucize olacağı vurgulanıyor. Kentte bulunduğumuz sırada yurttaşlar, 26 Haziran’da yapılacak “teröre karşı sessiz miting” eylemine hazırlanıyordu. Kitle örgütleri tarafından organize edilen miting, 22 Temmuz seçimleri öncesi kentteki ilk toplu gösteri olacak. İl genelinde terör olaylarına tepki o denli büyük ki, daha geçen günlerde Ayvalık’tan bir grup kadın askerlik şubesine başvurarak askere alınmak istediklerini aktardılar. Şurası kesin ki, Balıkesirli seçmenin eğiliminde, son dönemde artan terör olayları fazlasıyla etkili olacak. Al sakla, seçimden sonra bak Yolda gezerken seçmenler birbirine yazılı pusulalar veriyorlar. Tarafı oldukları partinin kaç oy alacağına dair tahminlerine tanıdıklarının itiraz etmesi üzerine, “Al şu kâğıdı sakla. Seçimin ertesinde bakarsın” diyorlar. Dikkat çeken başka bir unsur da, MHP’nin ildeki seçim stratejisini salt, “vatanmillet” olgusu üzerine kurmamış olması. MHP teşkilatlarının çok uzun bir süreden bu yana seçim çalışmalarını yürüttüğü bilgisini ediniyoruz. Parti üyeleri gittikleri köy, belde ve ilçelerde ekonomideki kötü gidişi işleyen köşe yazarlarını, makaleleri fotokopi yoluyla çoğaltıp dağıtıyorlar. AKP hükümetinin işbaşına geldiğinde ekmeğin, LPG’nin, şekerin ve benzeri temel gereksinimlerin kaç para olduğunu, şu an ise ne kadara satın alınabildiğini aktaran makaleler bunlar. Kent merkezinde yurttaşlarla sohbet ediyoruz. Ali Baştür, süt üreticisi olduğunu söylüyor ve günde 45 değişik köye gittiğini belirtiyor. Köylerde CHP ve MHP’nin adından söz edildiğini aktarıyor. Esnaf Osman Teker, geçen seçimde yeni olduğu için AKP’ye oy verdiğini belirtiyor ve ardından ekliyor: “Bu kez asla!” 2002 BALIKESİR 10 Balıkesir İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 4.013 Toplam Seçmen: 731.515 Toplam Kullanılan Oy: 666.194 Toplam Geçerli Oy: 645.178 Gümrük K. Geçerli Oy: 1.355 Katılım Oranı: % 91,07 Balıkesir İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oyundaki Payı: Katılım Oranı: 3.216 786.457 662.751 635.974 2.275 % 84,27