Katalog

4 C SAĞLIK 27 ARALIK 2005 SALI Kışın cilt hastalıkları artıyor İstanbul Haber Servisi Kış mevsiminin gelmesiyle birlikte cilt rahatsızlıklarının görülme sıklığı da artıyor. Rüzgâr, düşük nem, kirli hava ve kapalı ortamlarda daha uzun süre vakit geçirme zorunluluğu hem sivilcelerin hem de sedef, egzama gibi cilt hastalıklarının artmasına neden oluyor. Dr. Ayfer Bankaoğlu, cildimizin her an dış dünyayla irtibat halinde olduğundan fiziksel etkenlerden ciddi oranda etkilendiğini belirterek özellikle kış mevsiminde cilt sağlığını tehdit eden faktörlerin çoğaldığını söyledi. Kışın soğuk ve kuru hava, düşük nem, rüzgâr, kirli hava ve asit yağmurlarına özellikle dikkat edilmesi gerektiğini belirten Bankaoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: ‘‘Bu doğal etkenlerin yanı sıra kışın gelmesiyle birlikte kapalı ortamlarda geçirilen zamanın artması da cilt sağlığını olumsuz etkiliyor. Melatoin hormonunun güneşsiz ortamlarda daha fazla salgılanması insanların kış aylarını daha stresli ve depresyona eğilimli geçirmelerine yol açıyor. Bu faktörlerin birleşmesi; akne (sivilce) ve egzama gibi cilt hastalıklarının görülmesinin yanı sıra stresle tetiklenen sedef, vitiligo gibi önemli deri hastalıklarının da artmasına neden oluyor. Ayrıca soğuk havanın neden olduğu cilt kuruluğu cildin yaşlanma sürecini de kolaylaştırıyor.’’ Kuru cilt tipine sahip olanların, çocukların ve yaşlıların Sivilce erişkin kadınların sorunu olmaya başladı ŞULE KÖKTÜRK Yüzümüz vücudumuzun ilk anda göze çarpan bölgesi. Her ne kadar göz ardı etsek, ‘‘Bunun için doktora gidilir mi?’’ desek de uzun süre sivilceleri yüzümüzde görmek ve onların görülmesi hiçbirimizin hoşuna gitmiyor. Aylar belki de yıllarca, onlar geçsin diye başvurmadığımız kozmetik ürünü kalmıyor. Özellikle son yıllarda, erişkin kadınların önemli sorunları arasına giren sivilcelerin en önemli nedeni yoğun kozmetik kullanımı. Ancak fazla telefon kullanımı bile sivilceye neden olabiliyor. Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü öğretim görevlisi Dr. Deniz Duman, sivilcenin tedavi edilmesi gereken bir cilt hastalığı olduğunu anımsatıyor ve ‘‘Sivilce sorununuz varsa kozmetik kullanırken bile doktorunuza danışın’’ diyor. Dr. Duman, sivilce, nedenleri ve tedavisi ile ilgili sorularımızı yanıtladı: Sivilce nasıl oluşur? DENİZ DUMAN Sivilce (akne) vücuttaki bazı hormonların derideki yağ bezleri ve ‘‘gözenek’’ dediğimiz kıl kökleri üzerindeki etkilerine bağlı olarak ortaya çıkar. ‘‘Erkeklik hormonu’’ olarak da bilinen, ancak kadın vücudunda da belli miktarda salgılanan testosteron, ergenlikle birlikte derideki etkilerini göstermeye başlar. Bu hormon derideki yağ bezlerinin gelişimini ve yağ üretimlerini düzenler. Derideki yağlanmada artış, gözeneklerde tıkanıklık oluşumu öncelikle ‘‘komedon’’ dediğimiz siyah nokta veya beyaz noktaların ortaya çıkmasına yol açar. Ardından deri yüzeyinde yaşayan bazı bakterilerin de olaya katılmasıyla kırmızı, zaman zaman iltihaplı görünümde sivilceler oluşur. Yoğun telefon kullanımı bile neden olabiliyor Ergenlik çağında ve geç yaşlarda sivilcelerin oluşmasının nedenleri nelerdir? DUMAN Her ne kadar akne oluşumunda hormonal faktörler önemli olsa da bu, aknesi olan kişilerde mutlaka bir hormonal bozukluk olduğu anlamına gelmez. Özellikle ergenlik çağında ortaya çıkan akne, normal hormonal aktivitenin bir sonucudur. Hormon tetkiki gerekli olmayabilir. Ancak kadınlarda daha ileri yaşta örneğin ergenlik sonrasıortaya çıkan âdet düzensizliği, kıllanma artışı gibi bulguların eşlik ettiği ya da tedaviye dirençli aknede hormon tetşitli besinler sıklıkla suçlansa da yapılan bilimsel araştırmalarda akne şiddeti ve yiyecek çeşitleri arasında anlamlı bir ilişki gösterilememiştir. Yaygın olarak görülen sivilceler bugün ortalama kaç kişinin sorunu? DUMAN Belli bir sayı vermek çok mümkün değil, ancak ergenlerin büyük bir kısmında az ya da çok akneye rastlamak mümkün. Ancak akne ergenlikle sınırlı bir deri hastalığı değil. Ergenlikte başlayan akne, ergenlik sonrası 30’lu, 40’lı yaşlara kadar devam edebildiği gibi ergenlikte hemen hiç akne problemi olmamış yetişkin bir insanda da ortaya çıkabilir. ‘Tedaviye erken başlayın’ Tedavi yöntemleri nelerdir? DUMAN Özellikle iz bırakan şiddetli aknede tedaviye erken başlanması çok önemli; çünkü akne, tedavi ile veya zamanla kendiliğinden düzelse bile izler ömür boyu kalabiliyor. Her tür akne için uygun tedavi seçeneği mevcut. Hafif şiddette aknede dışarıdan deriye uygulanan sürme ilaçlarla tedavi genellikle yeterli olur. Orta şiddette ya da şiddetli aknede ağızdan alınan ilaçlarla tedavi gerekir. İz bırakan aknede öncelikle akne tedavi edilip artık yeni sivilce çıkmaz olduktan sonra izler için tedavi planlanmalıdır. Kişinin, sivilce sorununu çözmek için yapabilecekleri nelerdir? DUMAN Aknede uygun ilaçların kullanımının yanı sıra cilde uygun temizlik ve bakım ürünleriyle tedaviyi desteklemek gerekir. Özellikle fondötenpudra gibi makyaj ürünlerinin minimal kullanılması uygun olacaktır. Cildinize uygun ürünlerin seçimi konusunda deri hastalıkları doktorunuz, sizi en doğru şekilde yönlendirecektir. Dr. Ayfer Bankaoğlu, cildimizin her an dış dünyayla irtibat halinde olduğundan fiziksel etkenlerden ciddi oranda etkilendiğini belirtiyor. Cilt sağlığını korumanın püf noktaları ? Cilt temizliğinde, cildin PH değerine uygun tıbbi temizlik ürünleri kullanılmalı. ? El temizliği için kullanılan sabunların, yüz temizliği için kullanılması son derece yanlış. Çünkü el derisi, yüze oranla daha kalındır, bu yüzden cilt tipinize uygun temizleyicilerin kullanılması gerekiyor. ? Günde birkaç kez duş almak, sık sabun kullanmak cilt kuruluğunu arttıran faktörlerdir. Özellikle çok sık duş alan kişiler, cilt bakımlarını ihmal etmeyerek banyodan sonra mutlaka nemlendirici kullanmalı. ? Ayrıca cildin yağlı olması, nemle karıştırılmamalıdır; yağlı cilde sahip kişiler de kış aylarında nemlendirici kullanmalı. bu kış mevsiminden daha çok etkilendiğini belirten Dr. Ayfer Bankaoğlu, ‘‘Yaşlılar, çocuklar ve derisi kuru olanlar kış mevsiminden en çok etki? Soğuğun cilde olumsuz etkisini önlemek için nemlendirici dışında, sokağa çıkıldığında soğuktan koruyucu giysiler giyilmeli ve eldiven kullanılmalı ? Evlerin nemlendirilmesi de cilt nemlendirilmesi kadar önemlidir. Kalorifer peteklerinin üzerine ıslak havlu konulması, soba kullanılıyorsa sobanın üzerine su konulması odanın nemlendirilmesi açısından faydalı olabilir. ? Günde en az 11.5 litre su içilmesi de derideki nem oranını arttıracaktır. ? Saçlar, kirli ve kuru havaya daha fazla maruz kalacağı için bere veya şapka kullanılarak korunmalı. mada deri kuruluğuna bağlı gelişen veya şiddetlenen deri hastalıklarının önlenmesinde nemlendiricilerin kullanılması büyük önem taşıyor’’ dedi. Dr. Deniz Duman kikleri ve daha ileri araştırmalar gerekebilir. Ayrıca doğum kontrol hapları, kortizon gibi bazı ilaçlar, kozmetikler, kimyasal maddeler ve yağlar, yoğun telefon kullanımı, eli devamlı yüze dayamak alışkanlığı gibi deri üzerinde kapatıcı etki ya da basınca yol açan uygulamalar, stresle birlikte vücutta bazı stres hormonlarının artışı da akneye yol açabilir. Yiyecekler sivilce oluşumunda ne kadar etkili? DUMAN Halk arasındaki yaygın inanışın aksine; akne ile karaciğer hastalıklarının ve hormonal olanlar hariç diğer dahili hastalıkların bir ilgisi yoktur. Akne oluşumuyla ilgili çe lenen grubu oluşturuyor. Bu aylarda havadaki nem azalırken kalorifer, soba ve klima gibi cihazlar nem oranını daha da aşağıya çekiyor. Bu aşa Dünyada 45 milyon görme engelli yaşıyor SİBEL BAHÇETEPE Dünyada 45 milyon insan görme engelli, 135 milyon insan da görme bozukluğu sorunu yaşıyor. Sorunun büyüklüğünü fark eden Görme Engellileri Derneği, Türkiye’deki 100 bin görme engellinin arasına yenilerinin katılmaması için ‘‘Ömür Boyu Aydınlık Bir Yaşam İçin’’ mobil göz sağlığı taramaları başlattı. 2004 yılında 2 bin 734 okulda 3.5 milyondan fazla öğrencinin yararlandığı mobil aracın hizmetlerinden, Bolu, Düzce, Sakarya, Yalova, Bursa, İstanbul, Tekirdağ, Konya, Isparta illerindeki yurttaşlar yararlandı. Görme Engellileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Taşkın, görme bozukluklarının yüzde 80’inin önlenebilir nitelikte olduğunu ve düşük maliyetlerle tedavi edilebileceğini söyledi. Taşkın, ülkemizde bulunan yaklaşık 100 bin görme engelli yurttaşın arasına, yenilerinin katılmasını asgari seviyeye indirmeyi amaçladıklarını, bunun için de ülke genelinde ‘‘Ömür Boyu Aydınlık Bir Yaşam İçin’’ mobil göz sağlığı taramaları başlattıklarını belirtti. Taşkın, ‘‘Bir kısım yurttaşımızın sosyal güvenliğinin olmaması, hastanelerdeki hasta yoğunluğu, göz doktorlarının yetersizliği, birçok ilçenin henüz göz doktoru ile tanışmaması gibi nedenlerden dolayı bu projeyi hayata geçirdik. Bugüne kadar da ülke genelinde yaklaşık 15 bin yurttaşımız da göz sağlığı taramasından faydalandı’’ diye konuştu. 2004 yılında 2 bin 734 okulda 3.5 milyondan fazla öğrencinin, mobil aracın hizmetlerinden yararlandığını ifade eden Taşkın, Bolu, Düzce, Sakarya, Yalova, Bursa, İstanbul, Tekirdağ, Konya, Isparta gibi illerde taramanın yapıldığını kaydetti. Terör nedeniyle Hakkâri’ye olan programlarını ertelediklerini, ancak en kısa zamanda burada da çalışmalara başlayacaklarını anlatan Taşkın, şunları söyledi: ‘‘Mobil göz taramaları sırasında, görme kusuru bulunan öğrencilerden sosyal güvenliği olanları, sosyal güvenlik kuruluşlarına yönlendirdik. Sosyal güvenliği olmayan 11 bin öğrenci de mobil araçta muayene edildi. İleri düzey teşhis ve tedavisi gereken 1325 öğrenci ise çeşitli hastanelere yönlendirilerek göz ameliyatından geçirildi.’’ Erken teşhis önemli Körlüğün nedeninin yalnız doğuştan veya kazalardan dolayı meydana gelen olaylar olmadığını, körlüğün genelde göz hastalıklarının zamanında teşhis ve tedavilerinin yapılmamasından kaynaklandığını dile getiren Taşkın, özetle şunları söyledi: ‘‘Görme kusuruna neden olan birçok hastalık ve belirtileri 411 yaş arasında ortaya çıkıyor. Bu nedenle özellikle okullarda yapılan mobil göz taramaları ile birçok göz bozukluğu ve hastalıkları erken teşhis edilebiliyor.’’ Uzmanlar “Göz ihmale gelmez” diyor.