Katalog

mmtm ÇAĞININ TANIĞI: ESTELA BRAVO Seyirciyi yürekten yakalıyor SUNGUCAPAN elevJTyıınun iyiccyaygınlagınasından bu yana, bclgesel deyınce ülkcmizdc artik hcmcn baiıklann yaşamı. Kaptan Kutfo'mın scrüvcnleri ya da hayvaıılar âlemindırıı kcMtlcr (Aslan gey ıgı yakalar ve parçalar!) rüan akla gclıyor. Oysa sadcce bunlardan ibarel değıl bclgesel sinema Zatcn Lnnutre kanleşlerdcn beri sincmanin dogasında var olan bclgesel özelliği. " k u ı u h es*ylakaynaşiınlanık yedinci sanatın ncrdcysc itici gucü olagelmiştır. Doga, çcvrc, insan ve yaşanulan arkeoloji vetaribe kadar ber konuyu ele alıp kamerasına kaydcden bclgesel sincma, öncclikle gönüllü, özvcrili veanrçtıneıolmayıgerektirir Konusuna nesncl yaklaşınalı. hclli bir fıkir çerçevesinde tasarlamp, yeterincc anştmlıp incelendikten soıtnı yine hclli birestctık ve eıik ölçfitleriçindeçekiltnişolmalıdır bclgesel film. Bu bağhunda. son çcyrck yüzyılda. çektiği uzunlukısalı belgesellerîylc adını dııyurup, I .ıxs Angelea, Chicago, San Fıancıseo, Ncw YIHİL Moskova, I brana, Rio dc Janeiro testrallerindcnçeşitlî ödüller kazanarak gflnümfizde politîk bclgescl sincmanın önde gelen İsimlcrinden hiri lialcn gclcn KübalıEstdaBnmınıınfilınleri. I2NÎsan cla başlayacak 22. Uluslararası İRlanbul i'ilnı l^esiıvairıuic Türksınemaseverlcnyle buluyıcak. ücçen yıl "Dunyi FestivaUrrindnıwbAlüınündcgiiKlcrikııMrıckr bclgcscliyJe /atcıı mcrakhsı larafındın mifiüencjı, I963*tcnhuyana Küba'da yaşayaıı. 1*^33 New York duğumlu Amenkalı kadın yöncirlf»'»f men llstcla Bravo'nun 8 lilmi, bu yıhnpfugramındaki 4lÇa^nnıTaiDjd" bölümündc î ayrı göstcrimde yeralıyor: M MluııtîbvMUi v> . ban EıchıdaMes w M lan K i b a M ı r Rctonwndn a CMIe Ş U İ > Dtaflf*. M EI Saoto Padrejla Ghntı Kutasal IVdrr ve ı m Çacuklar". llı*s|HKadeta BnlaOa M l t e Coslnı. hevecan w lamlmlvet Tıpkı şu günlenic lüm milliyctçi AmcrikalılarıcsiralanmalumAraptcrcirisirohısiııc bcn/eyen I M5C)1ı ytlkırdakı anlikomünisl Iııstcnnııı pcnçcsine aldıgı ABD'dc. Avrupalı göçmcn cmekçi smı fından bir ailcdc, ilerici siyasal egilimlerle, hfimanist duygularla büyiimüş, sosyoloji okunıı^ Estcla Uravo. Son 40 yildır KubaVla yagamayı se^erok Latin Amenkalıl ıgı hcnımsemi!>. ıki ayn küllürdcn gelen biri Laiın ve Amcrikan. iki küllüriin ^bhfştanl" oluşunun sağladıgı zenginperspektin vc samimi, insani Ohlubuyla imv vıkan liülcla Bravo bclgesel len, bcylik dcyişlc scyirciyi dogrudanyufeginden yakalar. Pblitik bclgesel lnrönündurgun,lckduzc sulannı dalgalandıran bir^cofta^lıcyBcıa venmtaniyct^îverenfilnileri.dzündcyoğunbirinsancılhk îçerir. Bravo*nunbirtakım (yöreselden evrcnsele uasanan) sorun lara katncra tulınasında ve duynrlı simrmacısaırsa.syon pc^inde ko^ınayaıı röportajcı yakla$ıınında, kuşkusu/ co^fkusu ve heyecanı kadar 1 v<>t»kd<ığurupbüyutnıu^s<,vecen hır aıınc olu^ıuıun da ctkisı apavıklır. InsancıllıAıyln.dııyarlılıgıylabcn/LTİcrinden ayırl cdılen ptJitik belge.selleri de gcnellikle kaıneranın aı kasından taıııklann:ı.kt»ni!iHinlıassasiyetinıkaşıiîuyansonıları yonclıiro, heyecanımn ubuk^l|gpw lanıklarıyla hag ktırniada da yctcneklidir anında. Filmtııdc clc aldıgı lopluımal sanınunya da Nİyasal durumun doğnıdan yılregıne incn Estela Bravo, tarafların goıüşh:nni aklanr, nıadalyonun iki yuzünedccğilir. Kcndincözgö, samitni. ycdklcn yetmişc hcrfcesinanlayabilccegi yalınlıkta ^knhyoıeriîilcbiiir9' bir üsluba sahiptir. Fılmlcrinde ymısıttıgı çnpn ftomnlanndaki i*gİçlüdnınılarlüKİargüçlfi*'vesaglam bîrtak ım iııssıni öyküleri seyirei karşjsıııa gelırır. Sonuçta* seyrcdenin bilincini zcngînleştiren, eaıılı, özgüıı vc iıpkı scyadındaki gibi ccsur, yurekli bclgescllerçekmekte, yolda^ı, göniildaşı ve kocası Ernetto Brıvo'yla îyi bir ckip oluşluran Ealela ci veelcşfirmenlcrinövgüsüylekarşılandı. ünu ke$fetmc sırası şimdi bi/im feslivaldc, Türk sineıııaseverlcnndc.. 22. l Huslararası Isianbul Film Fesiivali'ndegöslenlcccki.slcla Uravo nimlerınden en eskı (arıhlısı "Kı>ip Çocttkbr" (I9R5). 1970'liyıllankaskeri diktarejiminin hükunı sürduğü Arjanlin'dc yü/leac çncugun ortadan kayboluşu tnıjcdisi üstflI İ ne. Btıgün lıalâ. herpersembc l'laza dc Mayo'da loplanan annclcr. hüyflkanneler, kaDönüç1 ise yıp çocuklarını arıyorlar; iıpkı bir dönem faşist Pinochet bizim (îalatasaray'daki Tumaftesi Annedarbeslnde kri^gibi. Buluıuın veaılclcrine leslimedıanababalanm v Ienvocuklarlayapılnıi9.söylc$ılerij977 de yitirmiş, yıllarea kunılnnıvKayıplaııAramal)ernegivninetsürgflnde kaldıktan kınliklcrinı içcriyur "KjppÇrcuklar". Yısonra ülkeye ne l()X5tarihlı>4BorçluÇoeuldarvlsa.%0 dönen gençlerin portrelerinl sunuyor. dolar borçladuğaıı I .atin Anıcrikalı V'Kuklann, Arjaniin. Bolıv>a, KolomNya vc IVBnvo'nun üstüne yok denebilirguniîmfl? nj'daçckîlfni^gervekhayalsahnelcrinden oluşuyorvc içhurkııyor. de. Aynlmiü, hhlüııınüş Kübalı güçlcrin draötedeııberı Lalin Aınerika vc Karayipt ler'dcki hatalı pulitîk ekoıunnık uygula mı "Mlamîllavana' da< 1^92) S bın Küınalann cercmesını vcken çocuklar ycm balı mahkümıın yaiiığı Amcrikan hapishakuşaklar ıçin aiarkalhi. Zatcn sıkva yinelc nelenndeki gayn ıiLsani, ırkvı mııamelclere digi yoksullluk. sağlıksi/ yaşaın koşul lan, mnru/ kalmıij bir grup Kübalı gîîgnıenin suıvaşlar.adalclsizltklcrvh. gıbi hclli başlı Küha'yadönöslermı.kendılerıncyapılan tcmaJanııdaji biridir ^biîyflkkrinknrİMnı41 lasan hiaklan ihlallcrıııı, duygasal sahnelerlc aktaran MCMfaoirn Çıkanlan Kfibaldır" olan çucuklar. genvler. M (1994KAUU v ııınKühalılarıbölmcpoliIiGençlı|ınde ljıtin Ameıika 1bdqr" deıgisindc. radytnüı çalışl ıktan. y ttcuklan kaainı. adalct bürokrasısini ve kamıaşık nı buyütup yet i^l irdikicıı ve lclcvi/yona çıı göçmenlik yasunını elc^tîriyor. Fagist Pinochet daıbesindeanabahalancuk programları lıa/ırladıkıaıı sdnra kısa belgcscllcrlchaşlarFstcla'nııi sincma tul nı yıiırmış. yıllarea sürgünde kaldıktan sonra ülkeye doncıı gençlerin portrclerinı kusu.40'Iıyaşhırda. sunuyor " Ş f l l > DBnfif• (1986). H KutMd PedervrCloru*! l9X7).Papa'ıun I987*dc Şili zıyarcti üstüne. "Mfkaddedtn Soat YönetmenJığe, 50*sîııe rnerdi v«ı day:ıdı nı"y.saArnka nınkadcriııide^1irenAnğı bir yaşta (47). oldukça geç ba^lamasına gola Sava^ı'nda. (iüncy Afrika Cumhun* kaiftn, l^80(k%ngününıüzcsankikayıpyıl yetı'nekarşıAngolalılarl.iyanyanasavalannı telafî edercesine çalıgıp çabalayarak yuı Kübalılar hakkııula Aııgola.Namibya, Ci. A&ikave Küba'da çekiJeııbubclgeselde çekimındendajıtımınavcianıtımınabizzal uğn$tıgı belgcscllcr imealayan l^stela savaşın nedenlerL v^mklannı kayhedcn Bravo'nun illmleri şimdiye dek gösierildi Kübalı. G. Afrikalı ailclcrlcyapıltnışsoyği ulkelerde rcslnnllcrde bcgeııildı, scyir lcşilerlc harmanlananık sorgulanıyor. 'Kayıp Çocuklar', 19701i yıllarda, askeri dikta rejiminin hükOm sürdüflü Arjantin'de yfizlerce çocuğun ortadan kayboluşu tn^edlsl üstüne. 12.SAYFA 22 ULUStARARASIISTANBULFtLMFESTtVAÜ