Katalog

ti.UlDSUUUMM İŞTMIBU FÎLM FEIThMLİ ANISINA: VITTORIO DE SİCA ı SUNGUCAPAN 1 Yeni gerçekçilik ustası naklar sağlayan sıncıiKhrıkınn nıaddîaçıdandadcstcklcııdıgı Muswılinidimcmindcyapılan Tılnılerdc. ışsı/liktcıı. yoksiılluktan süz açnıak, askcr, polıs ve dın aılamlannı cloştirmck yasaklı; her lürlü lccavü/.cinayci. inıihar. zina. hırsı/lık konusu kabuydıı. 2. Düııya Savaşı yılları vc sonrasında. l»$ist yönctımın sansür baskısına icpki olarak dogatı Yenî (îerçckçilik akımı. kaıncrayı sokağa indırcrck sıncmaya ycni anlal ım ö/clliklen gelirdi, Holly wtHHİ cgcmcnli j!incdaıl>cler îndirdi.Diinyaııındönbıryamnaula^iı. loplumsal S4>nınlan konu cdıncn Ycni CicrvckçıkT, gcrçcğc cn yakın. yalın. dogaJ, dum hır anlalımı bcmmscn küçük bülçcy lc. t;«ığu ke/ hıkâycnın gcçli^i doğal çcvrcdc. sımator oyuntularla çalışır vc sincma hilclcnndcn. gözboyay ıcılıklan, stüdyo deknnından kaçınırlar 11 ıkâye anlatır jîibı görünmckicn sakınarak pcrdcyc ya^amdan kcsiilcr yansılan Ycni ücrçckçı film.iaraHuima/. yurıınıyapmaz, anlaiufını gcrçcgccn yakın halıyle saptayıp gö/lcr önüne gclımıcyi hcdeflcr. •\ avaş sonrasında sinemamn gidişini dcgışıirip yönlcndircn Nco KcalisnıoYcnt (îcrçckçilikukıniınııı, RımcMinlrr VfccontTyle bırliktc, öneüsii ve İW hiiyfik ustasındanbiri olan VhtorioDcSîca,bıı yıl fcsiivalin Wnısına*bölümündc 8 öncmlt filniıylcyenıkuşafcsinemaxcvLTİcresunulııyor Üyııncıı olarak rol aldığı 100, yönetmen olarak im/aladıği 30kadar filmiyle kuşkusıı/ ItalyansıncmaMiıın 1930'larıliin 1970li > ıllara katbırcntftkilîkişiliklcrındcn bıri olagclcn uy uıtcuyönciıtıcn De Sica'nın. yedincı sanatin cvriınıni de içeren uzun mcsick yuşamından scçilcn bu8film(ö/rlliklc>a<.1ucııfchrBüvlfaduyur", HBHklel 11iKHdarT, "Mllaımlda Muei/e"ve **l jnberioD1*).hiycchııyılkı fcstıvalin kaçınlnuıyacak klasıklcri. 20. yüzyılın bagında, l90IUe (kimi kaynaklaragörc 1902'dc). Napoli yakınlarıınlaki Sun>\IadoganDeSica»onya$larında hiı vocukkeıı icsadüfen, ailc ahbabı yüncimcn IHuaındulkııcfveıııga'nın "Omeıtcatı Davan" adlt scssız filminde ilk rolünüuynadı. Napolı'dekiçocukluk donemininaniından 1912'deailcsiylelaşındıgı Koma'da I. DünyaSavaşiyrilarım sıkınlı içinde gcçirdi I)c Sica ailcsi. Küçük Vıilorio, askeri hastancknle Napuli vörcsmın şarkılannı söylcdi hastalan . f icaret ögrcnimi görürkcn biraz da maddi nedcnlerlc tiyatroya gönül dü^ürüp 1922 JeTatiJinaPavlovakumpanyasına girdifigüranolarak. MAyk Rüy adlı oyundaki garstm rcılünde. yakışıklı fı/ığıyle scyırcinın dikkalinı çektı. Büyfik bir Milaım gazetesi dc ondan övgüyle söz edincc bir sunrakioyuntlü figürunlıktan ikinci rulc yükscldi vcarük jünpı iv tniye rollerine çıkacagı, hâ^ka bir tıyatro lupluluguna gcçlî. Ö/ollıklc kadin scyirci scvdi, hagnnabasUonu. 1927'dcmüzikholü dcncdi. ivnor scsi vc mimiklcnylcoynadığırcvülcrdc ün ve bagarı ka/^mlı, halkın cn çok sevdigı oyunculardan bih oldtı. Derken stttdyokapılan önündeavıldı, MarloAlmiraııM tc'nın DdHer Kumpamas" (1928). Amfeto hüermi mn Yorounluk döneml Zavaitini'ylc Amcrikalı ya/arlVuman Cap»te*unya/dığıscnaryoclan.ünlüyapımcı O*Sdmick*ın parası> la. Jennîfer Joncavc Monlnomm1 ( Mgıhı doncmın ıkı ünlîî yıldı/ıyla çckl igı **StnzloneTerminl'l'ernıini lslasyonuMndan (1953) sonraduraklamadöncmmcgıren DeSicanın u COro Df NapoUNa|x>H Allııu"' (1954) ve "II IMK^Ytavauadar" (1^55) yönetmcnm cski saygınlıgını süıdüremcdigı I ılmlcnydı.Oyııncuhık yaparakgcçirdigi 5 yıllık suskunlugu. l>u$rnldcki .Sophlalioraıı*e()scarkaAU)dıran vccski parlak günlcnnc di >nü$ olarak kabııl go ren, bi/dc HKınm\vBenn adıyla gosicrilmiş MLa C kıcîaralkl KadınN ı/lcdı v l%O ta. Yınc gözdesı Sophıa [.IMCIIMaırellnMaMnıianııîçinıııınyöncUigi, cinscllik iistünc Jarklı öykfılcranlalan \ e 3 bulünıdcn olıı$îin H lrrL(>|xL DcımaııiDfln, Bufiüıu YamT (1963) ısc Ilc Sıca" nın yalın, gcrçckçı 'bakı^'nın, hüzünfe lc hc/cli, pemlıe*bırgcrvekçilıgcdrtnÜ9vrensele açılan hümanlrt Akdenlzllnin ıü£ünü ortaya kıiyuyordıı. ama yine dc uslanın yorgıınluk döncmının nıspeicn 8 önemli fllminden l iyi filınicnndcn bıriydî. Ikisl Bisiktet 1 Savaşdıremş yillanna dönerck sııylu Hraıılan (üstteh bir Ykhudiailcnin psırçalanınasmı hikâye 'Umberto D.' (yanda). H cdcn IIGbniiı»ıdriF1ıulConlinM"onküçük bir vocuğun mclodraına gö/ kır liniler*in Bahçı^i** dc (1971) yurgunluk pan hikâycsini anlatan ^Çoaüdar Bize diîncminîn hir Ki^ka îlgînç filmiydı. Bakıyor^un ardındaıı. düncınini dennI974*te yıne Sophıa I.oren vc Rlchard dcnctkilcycnhaşy^ıtlannıpeşpcşcor Bvrtoniaçcvifdigison fılıııı "II Magglolaya kıiydu De SicaZavatlinı ıkılisi: Volculuk^un hemcnardınılan pcrdcyî înM w SdudaKaldanı»Vı>cuklan ( I*M6). direrek 73 ya^ında l'ransa'daöldü [İc SiUdri U Bidclett^BLsiklti Hıru/UrT ca. 4Zarif,oİKun..%e\ıünli\>yunculugunu (194K). «Miracolo a MManoMllııno'da yönetmcnlıgc başladıktan sonra da sürMIKI/A" VC *l Jmbcrtoir. düriip yaklaşık yarım yü/yıl hciyunca Sav sı$ Konnısının yoLsul, çökmuş. acı llalyan sincnıasının en buyüklerindcn bilı, sonınlu llalya 'sının eksiksiz panııru ri olagclmiş *cönul adamı* I)c Sica. inmasım vcnrn bu4 ba$yapıtta4 suça yoncl sancıllıgı. Ktcnligi, duygıısallığıy la çoklilcn küçük ayakkahı hıivacılannın dramı lan sinema larihindckı ycrini almı$ Ycm aracılıgıyla v^Kiık sonınunu (Kaldırım Gerçekçi klasiklerin. Za\ ailinı *y lc nriak Çocukları). ışsiaelifti I Bisıklct Hırsı/Jan). yaratıcısı olarak yedıiKi sanatin C\TI Imegeurkondııyavınnıukıkiilı^kilcn.dayasınccpcyiackalkıdabulunmıı$tıır. Elton1 nı^mayı (Milano'da Mucızc). yalnı/lık Scota'nuv *C 'mramoikntn AmadBirvcya^lılıktemusım ele alip îşlcdi Dc Si bWmW Ne Kadar da C»k Sivmiçük" caZavailini ikilisi. (1974) filmini De Sica ııstaya iihal'clmcTeknik aHyapı bakımından çcçitli ola si dc boşuna dcgıldır. le sincma oyunculugu kariyeri haşiadı. yıltenn sevllen vıldııı Duygasal komedilere çok iyı gıdcn ıncc silueli. sctnpatık tavırlan vc tcmız ifadelıyüzüyleçokiuiuldustnemada. 4Iricr v barniHuluırpn* l930 luyıllarınen.scvilen yıldı/lanndan, seyircînin bayıldıgı 'jönMcrdcn binydı ariık. Döncmin MattolL NegnınLCİeıılm,fialknıe Vlatanam% C.'otloKni gibi önemli yönetmcnlerinin fîbnlerindeoynadı. Amaasıl ortasınıfın duygulannı oküamasını iyi btlcn yönetmen MariııC 'aıneıiııi*nin **Bir Mlyon VerecefctaT (İ93SK ^Bay Maı" filmleriyle halkın gönlündc laht kurdu. Oyuncu ıılanık ünün, haşannın doruguna çıkitklan sonra, yönelmcnlîk scvdasıy la kamcramnarkasinagcverck AldoDrBenedetrt'nîn romanından ııyarlayıphaşroliinü de Ostlcndigı HRfMeScarialtrKnri Güricilkniminîçevinlı 1940ta. kinıindc tanışitgı scnaryo yazan Ccıare Zavalttni*ylc yıllarca sürecck verimlt i|btrliğinin ilk urünü olan H l BambİniCI {fuardaııcK^uklar Bbe Bakıyor*9 (1943) yönetmcn üc Sica' nın ilk önemli nimıydi. Savaşın bülün şıddcliylc sîirdügü vc faşizmin suyiınıın yavaş yavaş tsın* dığıyıllarda lialya'dayankılaruyandıran bıı nimde. suya sabuna dukunmayan A > > Bcj axTrii fnnlu FlmlcrV kanjı duyulan lcpkılcrıııvcyerçckçıkıpırdanı^ınhelirtilcn gözc varpıyordu. Anncsînın ihancl cttigi hahasının intiharclmcsiylcyclımhaneyc vcrili'rtk vaktinden öncc yeti«kinlerin karma^ık dünyasına dahil olan .10.SAYFA 21. ULUSLARARASttSTANBULFttMFESTtVAÜ