Katalog

1999’da 12. filmi VEcDISAYAR cskagöz ağrıların(lan olan Bernardo BertoIucci,filmi ile beş “Ustalara bölümünün Saygı” o konuğu luyor Bertoluccı’nın halya’dagerçekleştirdiğive filmognıflsiniıı dönemine, 196481 eli ilginç arasına ilişkiıı bu beş film, 1 ıcari sinemalarda gösterilmiş son . lidir.Babasaplamnıst.bastırılmış cin. sellik ve ölüm temalan, düşuncc dünyasının temelini oluşturur. Ilkfilmi “LaCommareSccca”nııı ardmdan1964’te“Prima della mi(Dcvnnnden nce) Ö Bu gerçekleştırir. filnııdc,sınıfsal kökcıılcrinden kopamayan çıkmazını küçükburjuvagençliğin sergiler(Fil. 6%devrime, bugün haktığmınızda minin ipuçlarını bulmak olasıdır). Filminiş yapmamasıüıcrine bir süre siitemadan uzak kalan 1968’de Bertolucci. “Partner”ı. ertesi yıl “La Srategia Dei Ragno”yu çeker. BOrEes’in bır yapıtından fılmdc.babasınıbışiznııe karşı saesmnlendiği vaşırkcıhölnıhuşbır Oedipus kompleksive cinsel baskılardanözgürleşmetemalannı elealan yapıt. cınselligedcğgın cesur ile yaklaşımiilgi görür, kimi ülkelerde kcsılerek gösterımolanağı bulur. gerçekleştirdiği “1900”adlı ikı hölüınhü yapıunda Italya’nm yüzyıl haşındaki politik panoramasını çizer. Farklı sınıflardatııki arkadaşın öyküsüdür1900” Kuzey Italya‘da F:miliaRomagnahölgcseındegeçen “ . adlı filmiyle Edebiyattan bölümüne Beyazperdeye konuk olan Ventura Pons, bu yılın ustalan arasında en genci. l945’te Barcelona’da doğan Pons, tiyatro dünyasına eçen yıl, SevgiliDost kameranın ardına geçti: Ölmek (Veya Ölmemek)Morir (0 No). Ölüm ve yaşam üzerine bu masal, ona tutkulu, özel Için llcrtolucci, l97476 yılları arasında yirmi yaşında adım am. İlk oyununu ise l967’de yönctıı. Art dirnem anıyan genç kuşaklar ıçin gerçek bır keşif olacak. Bcnolucci, ve sinema yazarı bır şair 194<) yılındalıalyada doğan öykü. yönetenlerle yönetılenler arasirudakitarihsel elişkiyi gündeme ç aııa geıinrkenı yönetineııiıiını temnalari bahanın Daha çocuklukyıllarınoğlu. da kendıni sanal ortamının içinde bulan.ılk şiirlerini12 yaşında yönetmeninanneve babası ıle yayımlayan ilışkısıııın pek çok fil ınindı: bulmak olası, ( yıllı rıııda. Pasolini’rııııkişiliğinde kendislik’ bit baba ııııgesihuhuı Berıoucci i1k ıIııı cı 3ii s ı keiıd iii gös(erir. 1 Iı,ılvaıı a sıııılsal aç:ıı k.ıdaı ()lçiLj‘ıı psıktliqık f.dılıllcrdc olarak tanıyan bır gcııeıııgerçeklerle yüzkoııu alır kökcııi leşmnesmıiı ile kunhıinııstdcolojı anasına sıkişnhış ı bir genc in dimnvava kışi i1kdüneııi vapıılarıııııi cıi licluıgin özelliğini 1 ) luşıuırniaktad ii 1:ışt,ıiıbin ttıvii t “ ıl ındelediğı Km>iiforiııist”in “ ‘ tiilindııı l • 172 i 1 iı l’a misleSoıı ( ıcrıç bit kızl:ı.“ha çeker ilışkısı vaşiııda” t., bab:ı ıciııcindc. s:ı1ıkıııi ve ulI.,aıuiiuiui SOl tiiliilili inıcclt’r nı büyük bir ustalıkla işler Politik sınemaııııı haşvapitlarıiılan bin olan bu filin. ltalyaıısınıeınasınıın güne o tolucci filıııı “La tragcdia di un tınhıloridicolo” Lıhnkatör olmasına . arda yirmiden fazla oyunu sahneye koydu ve şarkıcı leIlu için de üç müzikal sahneledı. Tiyatroyaparalel olarak çeşitli dergi ve gazetelerde sinema üzerine yazdı. 1977’dc I3arcelona’daJose Ocana’nın belgeselını çekerek fllrn adım attı. l980’de ise Vicary OfOlod adli yönetmeıılığıne kadrolu bir komııedıylc uzun nıetrajla Lanıştı ve geniş tılmı büyük ilgi gördü. kendi yaptın şirkemini kurarak kafasındakilerı dalın özgür şekilde hckomncdı istedi yaıperdcyc yiinsıtmnak kulvarındzı ılerleverıfilmleritcrcılıettikten ‘aııira 1994 re ve benzersiz bir anlatım fırsatı sunuyordu. Pons, 1997’dc bu kei Sergi l3chhcl’ın ve yapıttan çok la(arıcıeskarş,laştı Okşanıalar’ıy etkılendi. kuramayan. sevnıcyı beceremeyen unlleımşınıı sanlarmnıvalnızhığından çok etkilenmişti ve tiyküyü filin kadar üreıiıği en pahalı film olur. Festivalde izlcyeccğınhi/ somıBen tlcğerlerınıı vıtırnneyen biı itlamı\ e biırıtıva karısiıııni tık m çoc i larınimıkıçır ı1 nıtsı iiıcrıııe Lııiııı ;ııılaıii \i’ıuctııieıı uhışkısı “ e iarkl i .uuıı ilan ıhi lcrınııı çatışııia’ı e’ guıı bu lııli.’şl. 1Ilt t ırtav.ı k •> ii hiı t ıhııııııdİ de karşın Örümceğin StratejisiLa Strategia Dei Ragno (B. Bertolucci) 1999’da 12 <ilini içini kaıııeraiıııı ard ini geçi i . Öl mı Ölmenıek> Morır <( ) Not ( )lünı ‘. e ya, şanıı ıııc rttie bu ii itsa 1 ı nın tnt kuıt it . oıe 1 e hc ıver bır projeyle çıkagcldı Quiııı Monıo’ntm kişisel on beş kısa öykiısündeıı bi Aslı st., bir anlatını tırs ili sımnıiy(urdu.Soru derece kişisel 11cr övk(i vıııe lsjh:iııviLl:ı iik <Il Porqııe l)c 1as (.o.as) Iılm. usıuin haşamılar el bır hikışla riilnu LIra1111 kadıle eldıveııle s;ırııak dc etti ve birçok festıvalden ötlnlk döııdü. l’;mri.tc 20(111 aıınd.ı iiiL’sı v de altı ay gösterimde kaldı. in I3,ı s adım. t )uiı ııCs( adlı davdı ( Actrius1 lıvaır,ıdak 1 ivla kaçırnima 1.11rı’n) ili’ ıı’.ınj;ıııı:ı’,i vaşanhıngerçeklet ı. renkJeri. t;ıI iri arası ııda kurdu dı’’ \ılıi,ı .ıkı;ıidı l3ır lı.nıın ini. bağlantı. \:cIltuirul l’onsa vıııc odıulici ı d 1. Katılamıva,arlıı tim le ık’ıLıı,ı ‘ini ıl d ıl..i “miii 1 •‘ 111ili İNİ d dİli ç mek •1 VECOIŞAYAR OSMANPAHIR SEDEN w TURHAN GÜRKAN estıvıılın “Usialara Saygı” bölümünde, 1 Eylül 1998’de74 son 50 yaşında yıla damgasını vurarak yapımcı. yönetmen. senaryocu her kimlığiyle türde sayısız filme imza atan Osman F. Sedeıı’in önemli yapıtlarından“Düşman Yollan Kesti”, “Namus Uğrıına”, “Çalıkuşu” gösterilecek. Çok üretken, mesleğine tutkuyla bağlı, eli çabuk, bir sinemaadamı olan prot vesınemacıbirailedengelen ilközel yapıme Seden’in, vi Kemal Film’in kurucuları Kemal ve Şakir Seden kardeşlerdenbiri babası, öbürü amcası. 1951‘desenaryo yazarlığı ve yapmcılıkla sinemada 1955’te vönetmeıılığe adım başladığı atıp 136 filme ıtrıza attı. Önceleri umut veren ürettiktensonrapiyasa isteklerine uYguniş Yapıtlar filmlerine yöneldi. 1990’lardaTV ıçin ı,.lenme rekorları kıran bırçok dıiı çekti. :. . .. , 1 1’ :ı 1 Eylül 1998’de 74 yaşında yitirdiğimiz Osman Fahir Seden’den festivalde Düşman Yollan Kesti, Namus Uğruna ve Çalıkuşu (yanda) adlı yapıtlar yer alıyor. ku ‘1 İl/’, il b;uşiuıd:ı kudcıı ulu 1 \ işimi st’ii ‘1ıitiLiiildiliii ‘‘Çim ( ‘uiıiıiıeıict k,uiı“t mı)iiııaıiche a la ( l 1 >‘iu.ınn.ıkıadıi. i LiiÇlik \ilJmiiii ( 11cr şcv t li;ışli\iiı> ı t t;uıu.ı ıiıcııi;ısı usıal.ırin iLi13m1 ,eıunuiı>. şııiscl ‘e I/ldlti!İIİI ı nin iSIL İli tiiiiŞtiği ıl duv.ıi genç liivranı ne kur t 1luu dc biri Hcrtıııııul [auernier de le misin ılişkulcıuiiL’LILtlIil! l..%cIiiIİ’I Vç dostluk helleğırnİic iiıınuuı.ik ıılevıcılcrıııiıı yakından tanı ıiluıslaı ıl hus tık b;iş;ııi kaıanidın in i.tiIii Iski. güı.cl vLıuuddiiyakala iiaiisizeğitiiiı sısicnııniııı kilanı yılı d iğ ı biı yiiııcı ııieıı. Çok fark 1 tiirler fıiııı. i kurumusergiler. Iavcrnııcı unuJıcuıieuu ıuimluim ıçın Paris e gıdcn e İsk1 dosiui ıüguınıVİ İluyarli anlaıınuı ‘. .mhnlnıiek ulu.’ ‘eren. lıepsınde ayııi ustaliğı sergi nınıeni guzci örnekleriııın hindu uniıu oli oulur.. . iavcnucr’nıın İLİ ııiü lerınc damgasunır vuran ırısancil içerik ve lcvdıileıı ıiadır vönetmnenlcrı]etı olan la biri ıiğıne bır saygı sunuşıı nııtel ıgıııı taşıyan yunııuşık vakl.işuıuhuratla da kendini Vcrnier’flın belirgin üıelliklcn arasında. 198( vapimi “Round Midnight”na da filin, aynı zamanda .‘\ıııcrıkaii sineması göstermektedır en sıvasaltanhsel konulara duyduğu yakınlık. (Geceyarısına l)oğruı ) aynı ınısan nın ustalarina büyük bir hayranInk duyan ıiisa,iılişkılerınedcğgın iı.lenımcıy:ıklaşım ve amil;ınııııustalığmııı hıılnnak olasidır yönetmenin ıki kültün arasında bır köprü Çağımıı.ııı bu iyimser kahraniani. durup dinive York ta “ Rebop Ç’aği”niıı olıişıunna sorunlara duyduğu ilgi sayım 1‘liQ’<Ia en amılaınlı lenıneksizını aynı çağrıyı yinclemcktedır: çahasinııı bi 1 ır teolsu hem lerinden bır zaın.ınlarmn ünlü bır örncklcnndenı biridir. Sevgi... Sevgi... Sinema ıle ilişkisi ‘Cahiers du Cinema’ya Yazdığı eleştirilerle başlayaıı, daha sonra film şırketlerınde tanıtını görevlisi ve yö netmen yardımcısı olarak çalişatı Taverııier’nın nhetraşlıçaltşma,’ıı1973 taılk uzun rıhli “St. Paul Saatçlsi”dir. 1975’te gerçekleştirdiği ikinci filmi “que la Fete (ommence’tc (Şenlik L3aşlasin) Devrimi öncesi saray çatışmalarını mizahı bır yaklaşımIn yansıtır. Aynı yıl çekligi “Yargıç ve Katil”de. aldığı hukuk eğitiminin etkisi ile adlı bır olaydanyolaçıkdc mıştir ama temel amacı burjuva toplumunuri sorgulamaktir. değerlerini Scdcn’ın l959’da Tarık Dursun K.’nın senarvosundan çektiği “Düşman Yolları Kesti” Kurtuluş Istanbul’dan Ankara’ya gizli belgeler Savaşı’nda b götüreniri kadın üç kişinin gerılıml ı volculuğıınu anlatır. Sağlam konusu. ışlek anlaıiını. çarpıcı görüntüleri. Eşref Kolçak. Sadri Alışık. Nıırhan Nur. larından 13dile çevrilmiş en ünlü romanı “Çalıkuşu”nu Seden. 1966’da iki devreli süper yapım. l985’te 7 hülüııılük TV dizisi olarak çekti. (‘uıııhurıyctin kuruluş yıllarında Anadolu’da çeşitli güçlüklere tek başına göğüs Uğruna”. Seden’ın 1960’ta kışılığmı sıçrama yaptığı. şekil yönünden ılk önemli ve geren aşk kırgını Ferıde öğretmenin öyküsııııü bulup anlatan dev yapım. tüm kustırlarına karşın sınc bu üzgün bir yapıtı. Kenar semt ortamında lüks düşküııü karısını kötü yola düşüren patronu ve ona yar nin klasikleri arasında üvünç anıtı olarak duruyor. Türkan Şoray, Kartal Tibet, Zeynep dini eden fahışeclenöç almaya yönelen bır Kerim Afşar. (‘ahide Sonku, Nedrel öyküsünü anlatır. t)yııncular Eşref Kolçak. Peri Değirmencioğlu Onder Sorncr. ( ahu i rgat, Serpil Gül. ilan, Serpil Gül, Memdtıh Un, Suphi Kaner. (üveaç, Suna Pekuvsal, Kadir Sayım, Nerlnıan DIelchaıı Babaıı, Mualla Sürer’dır Rona, I3edia Köksal.AIlye Muvahhit, Necdet Mahfi Ayral var. gibi 58 çok uıılü Reşat NurI Cüntekin’ın ya,ınıını/ın teıııcl taşIlulusl Keutmen, Kadir Savun’un usta önem la oyunculuğuy kazanan film, savaşın gerçek sorunlarıcoşkulu, hareketli bır serüvcnc dönüşüyor. yerine l’estıvaldeıdeyeceğiinı? fı lmlerınden, 198<) yapıiııı “La Mort en Direct”te (Naklen ()lüııı>hılınnkurguvayönelir.Ölmekteolan bır lıasCmınyaşaııımni limaynnıılan ile “nak i len” v.ıyımlarnaya kar’.ırverenbır televizyon cuyu. yerleştirilen kamera ile hastayı yakından izleyen alıcı ıle “kurhan”inın “e ınsan ru ılışkısıııı iıilatır bunun karanlik köşeleri üstüne çarpıcı bır lılnidır “Naklen ÖIüm’. Ertesi yıl gerçek. kiv:Lsivı sömürgecılığı eleştiren bır kara güldürüdür leştirdığı “(‘oup dclorchon” <Su 1931ıL,rmnAfrıkası’nda geçen ve Bertrand Tavernier’nin 1975’te yönettiği ikinci filmiydi. 13. SAYFA Şölen Başlasın, 12. SAYFA 20. ULUSLARARASI ISTANBUL FİLM FESTİVALİ