Katalog

'Yazmasaydım mutsuz olurdum MtVASE İLKNIIR \tanus Nadi ÖdfiMrrfnin bu vıl Roman dalındaki aahibi Afcmt Altan. llk ramanı »Dtrl Mrvıim Snnbahar"! 1982 yılında yayımlayan ve Akadcmı Kifabcvı ödülO'nfl alan Ahmd Ahan'ın. daha sonm çıkan 6 romani da kısa «üredc bfiyflk okur kiılcıîylc buluşank birkaç baıkı yaptı. Akıci (Sr dille yazılan ve insanlann iç dünyalannı ckscn alan 7 mmanı da Tîbfc lidcbiyAlı'nın bcslscllcri uyılan kitaplar aıusına girdı Kitaplan msında cn çok baakı yapan nHnunı "TchlikeM M m l h r » olmavH IU karçın yazar, roman dalında Yunmt Nadi Ödulü'nü alan *K*ç \tewı GM" admı tatıyan ve yakın tarihımı/ı konu alan rumanını ya/ariık yavunında bır dönüm noklm nyıyor. "Bu kflap. dlgir mmanlarmta ben/cmrytn Mr kitap. Bcnbn yuftfeaı mtyştfi Bfiyh bh kllabı yaıdığım Içİn çok muth>yuın** diyen ya/aıın kıiabı yazi| dykîbıi dc ılginç. Ikmı lamına K yılını almif. Üu romanı yazarken araya bır ha|ka rdin.ını sıkiftırmı*. "flaNbtt Mç hHnımyujfcıı" ılediği anda lomanin kal.ın kısmını 35 günde dcvinniş. Ncoklasik m/da yazılan "Khç ttnuı G U " , pek bilinmcycn yakın larihimizi konu alıyor Abdülhamit'ın istibdal doncmi vc Ittihalçılar'ın "MlrTfyct*' müçadclcsıni aktanrkcn ulayinıan dengeıîni kurmaya flzen gtisicrcn yazar, difter romanlanndan fanclı olarak romanın kurgusunu gcçmişi anlatirkcn bııgunc dc dunütler yapma ü/cnnc kurmut. "Bu Mtabı yazatasayAın hcrtuıldv çnk muUu/ oluniun" afelcriylc kiiabın kcndısi için Ufidıgı flnemı vurgulayan Ahmd Altan, simdücnJc kıtabın dtvamı tayılacak ycnı bır lanhi romanı lamamlamaya uğn^ıyor. Meınıtiyct'în ilanından alıp gflnflmuze kadar gctirmcyi tanarladıgı ycnı romanında, ayni /aınanda R yıMa onuya çıkanromanı"yazdıgında >:ıv*it1ıgı haz» y»kalamanın da pc^inde. Vnan açnmdan bu ranâ ımı ymMkkr nekr? Str ymıaın ithrvk ta lunm diftcrierinden «nr/7 "Bu kilap. diğcr romanlanma bcnzcmeyen bir kitâp [lcnııtı yıodıftım cn iyi şcy. Burda hcnim neoklasık dedığini kh^ik romanın yapısına, insanın derinligini anlalan. olaylorla insan psikoloji» aıannda bir dengc kuran, mc&cla gcçmigi anlaiırken hugünc donü^lcr dc yapabilcn bir kur^uyla yapan bır kıiap Bu loıııaııdı ınsonları îyı anlaiiıgımı düjünüyorum. Tcvanı sınırlannı aşmamaya özcn gostcrîyonım ama yıne dc insanlan iyi anlatügım, olaylaria insanlann dcngcanri iyi tutturduftum ve iyi fenr dcrinlik venlıgim kaniKindayım. Kindayır kcrıdinc fcgü Acııguı vc dcrin bit diii var hcncc. Bcnim yazarlık luıyiiuında bır d<V nüm noktasıdır. Böylc bir kitabı ya/digun için çok mutluyum. fcjer ötüncm, çok da muisuz biri olmam. Bunu yaznuuaydım çok mul.Hu/ olurdum Dcvamını yannaya hıtiutftnı. Yarısını bıtirdım, hcrhaUk» digcr yaı ısıııı ikı acne ıçındc bttiririm." Yunus Nadi Roman birincisi Ahmet Altan Ahmeı Altan JÇ YARASI ö u kitap, diğer romanlanma benzemeyen bir kitap. Bcnim yazdığım cn iyi şcy. Burda benim neoklasik dediğim klasik romanın yapısına, insanın dcrinliğini anlatan, olaylaria insan psikolojisi arasında bir denge kuran, mcscla geçmişi anlatırken bucüne döniişler de yapabilen bir kurguyla yapan bir kitap. Bu romanda insanlan iyi anlattığımı düşünüyorum. dimizdcn saklanz, ba^kaları da kcndisini bizden saklar. Biz hcm kcndimi/ı kcndimizdcn hcm dc başludanndan saklıyuru/. Ihtiraslanmız var, koıfculanmı/ var, cınscl larafı var. Fsas gcrçck edcbîyaiid gınüKiir. Bdebiyaim içındc başka anlatun biçımlcri dc çıkmışıır Sürrealisi anlalımlar, mudcrn anlatimlar, postmodcrn anlalımlar... Butün bunlarm çiMıgı ana unsur ınsandır. Hugun dOnya cdcbiyalinda özcllikie roman a n ckscnî olan insani kaybcm. Çağdaş romana baktıftımız zaman; hcmcn hcmcn akılda kalacakbir urk kahnunan adı ıöylcyemczainiz. Unutulmaz kahnunan adlannı artık dunya edcMyatmda gârcmiyuruz.91 >Kıhç Yantti Glbl" nrnanında tarihi bir dOncml d e •towıunu/. Bir dümemln mrihlnl romanlaflırmak amacıyfaı mı yola çddııuz, >vkıa yafasnım luımı ald^tmu Inwuâm OM ıbi tarihi Mr yakttkfta çrfunk? H ^ Ashnda bır ikı tane ncdenı vardı. Birincİ5Î cdcbı bir ncdcni var, iıtcdigîm kiyileri iainlitînı dillc daha zcngin, daha derinlikli ve tttedigim olayinsan dcngcsî o döncme denk gcliyoıdu. Edcbî açıdan nedcni bu. Onun yanı sıra bır dc Tıın ohırak kullamrkcn Turkiyc yakın tanhıni hcmcn hcmcn hîç bilmiyor. Ncrcdeyhc bölün larihimu hcp yalanlar Gzcrinc kunıhnu$. Mu dogrusunu ncrdcn bulacaksın, hcTfccs yalan aOylüyoraa. Dognnu da var, Turtciyc'de u* rihin dogrusunu anlalan birçok kitap d ı var. Ama bir mmcrak cdcnen buluyorsun, ıki; larihin kiıaplarının dipnotlannı okursan doftrulan gördrsün. Tarih kitaplan tümdcn her^cyı «aklayamıyor. Bcnim tarihle ilî«kîm ordan çıkıı. Yani istcdimki, cdcbi bîr anlalım içindc kcndî ya/anlanm anlatırken yakın larihc dc bira? daha dcgiI ik, daha ın«anlara göslerilmcycn yüzünu gosicterck nasıl yakla«ınm. Çünkü şöylc bir sorunumuz daha var; bızdc tanhtc insan yoktur. özcMıkle dc sivri figüricr konusunda hcrkcs ikiyc aynlır. Abdulhamil bunlardan biriai. Kimînc görc *U1u HakanVlır, kimınc görc 'Kızıl Sullan*dır. Fckı Abdulhamil kîmdir? Bcnce îkisi dc deftildir. Edcbîyat açiMiıdan da bcni il gilcndircn onun ınsani yapısıdır*' Bu romanını/da ^ f c . * anlaülan ola>lann tarihi açMtaa yanhflıklar Içenllği kunutund ı Adam D ı r z I ıl'ndcdc^çjklı. Bu •IffHıilvır •r dlyunıu taha haıladun. Elhndc kahranuıılanm var ama yînc dc bir scne boyunca daha önce ytüomji «Idugum o 100 sayfa thr ugrd^tım. Bu kitabın macorası, bcnim hayattmda bıyka hiçbir kitabın maccrasına bcnzemiyor. Sonra bir gccc oturdum vc aralıksiz 35 gun çalışfım. Sadccc fîzik olarak parmaklanmın luimadıjı. yanlı« harflerc naxtığımı rarkcnıgim zaman ara vcrdım. VkaıcakİBnm kafamda ama. fızik olarak tükcndigim anlaıda bıraz uyudum, sonra sabnh bir çay içip ycnıdcn btıladım Bîr tür truns, bır kcndındcn gcçnic hatiydi. Kalan kısmını da 35 gündc bitirdim. Hayatımda hîç a otuz beş günde oidugum kBdar mutlu olmadım. Hayalımda bir daha o kadar muilu olunnuyum bilmcm. Bana o mutltıluftu vatcck bir »cy oldugunu biiscm: bîr nıir, croîn, uçaktan pan«ütsüz atlama ya da daha dcgiyik bir şey, mutlaka gîder onu denerdim. Şimdi tek istcgîm, o mutluiuğu bir daha d c gcçırmck. Bclki böylc bîr romanı bir daha yazabilirira ama aynı mutlulupu yaşayabilınniyim bilmiyonım. Bu kittn yazarkcn adcıa ba^ka birisi gibiydim. Yaşamla bfltün ba||şnmı koparmıştım. Yhzarkcn dc çok smlim bu kitabı, şimdi dc Bcviyorum. Bu kitaba minnctarım. Bcn onudegildcsanki obctıi yaonıygibiydı" nu/? CkfcH tarihfd rıfcr<h*n miromandatarilıi >eıikka ymaaA tetfnlfflen mi kayoridandı? " Bafla lckkcler konusundrf tarilıscl gcrçeklerin jmlif lıftı vurpulanıyuTdu. Bu tckkeler vc zaviylor tarihi dcftil, bîr roman. Ele«tirilcrden mri yeyhlcrin sank piycccgi* ni aöylttyor. Uudc kclınK* »ngiaı çok /ayıf. Kclime biihıd iae ncrdme hîç yok. Q vuukn ınsanlar ıltifai ctmck istcrkcn hakaret edcbiliricr Ya da losi dunım sözkonusu olur. Hcm kclimclcrimiz az vc nüanKtız. hcm dc ınsanlanmızın kclime sczgisi çok fazla dcgil. Lgcr bcnim veyfaimc sank giydirirscm ııcrcdcysc butün kitap çokcr. S^iicn kclime bir çı^tnşım yaralır. 'Şcyh sank giyiyor* dcdigim /aman scnin aklındaki çaBnıım sanklı bir inıani, büıiîn « karikatfirterdcki moilalaf, gericilcr gircr. Sank. bu toplurnda böylc bir çagnşım yapıyor. Bcn 'külah' dcdigıın /aman şcyhi bildigimiz molla çagrışımından kopartmı* oluyonım. Çunku benım «cyhim bır molla dcğil. Bu tür «cylcr aöylüyorlaıdı. O döncmin gcrçckliğinc uymayabilir, o nedcnlc yanlıy olabilir ama bu tür yanlitflıklanmdan vaatgBçnıcvvucgıın. Çünkü bu yanlıylık, bcnim anlaimak ıstcdigim kifiligc yardımcı oluyor. l"uat Paşaiic iigili bir iriraz vardı. Romanda bcn Tual Pa«a*mn öJüm habcri geldi' demi^tim. Fuat Paga dbncdi* diyorlar Onun da bcnim için biı açıklaınaau vaı ama anık tckcr ickcr ccvaplandırmayacagım** Ronunm finali dı* ÜKÎnç. IstttMİad yAııetlml ıona ertyor, Abdülhamit pw edlyor ama kahramanlana akıbori brHnlz. Nedn? "Aslında kahramanlar kaybolmuyor. Kahramanlann hepsinin gclccegi belirtiliyor. Hepsinin lıayatının bir dönemi bu kinmta kapanıyor. Hiçbirinin yaşamının bır doncmi ıle ilgilî açık bîr paranlcz yoktur. Bir bölümü anlatılıyor vc o bir bölümü ilc îlpili parantczlcr kapanıyor Ama bcn bu kıtabm dcvammı şu anda yanyorum. Eger mümkün olursa alaturka alafranga ckscniyle larihin dipnotlanndn saklı olan olaylan da oriaya çıkartarak bugünc kadar getirmck İKtijöruın." Geçmlşedtafllnıikyor SWn IM|IUI mnanbnnuda da buRÜDun İç içr kuUanridıpıu y "Sadccc bentm dcgil birçok yazann kilabında bııgündcn gcçmişc döncrek anlatım sözkunıuu. Ama bu kiiapia geçmife ddnulmuyor. gcçmiıicn bugünc clönülüyor. O yü/dcn kurgıusu biraz fariclıdır. Gccmiı, kitabın bcl kaırigidır. »ımdikı iaman gcçnrifc konmutnır. Anlaiım açıundan bu romanı. di{crlcrindcn farfclt kılan da budur. Zamanı bir kahnunan gıbı kullanmu ımka* nı doguyur. Hcnı kıyan imkanını doAunıyor, aynca da kahramanbnn gOnlflk yatamlan ıçcmindc söylcinck isicınediklcri acrçckleri, hugünden bakıldıgındB daha rahM ^öylcnK îmkanı doguyor. Bır toîlc^ıri mekanizma» işliyor." Oifier romanlanmrfa nldufia glbi fananlarm İç dön>alaruıdaki çtHşldfar, ikliraibu; boralamalar çuk dcrin w t n n obrak y»rıtam^ Imanlann nıh dünyan çok IIHJ i * nUçfkhnr? Bir kcıc insanı aııLıtmakıan çok n nıyunmı. Insanı anialmayı scviyonım. Bu hctn kifiıcl bir scvgı. hcm dc edcbıyai anlayifimda ıconk bir karfiiıfiı var. Bcn edebiyatın belkemiginı ıruantn olu^lurduguna ııunıyonım. İnsan kendini görcbılınek için cdcbtyalı buldu. yaratıı lukhiyati kcndi ymnmannı görtbilmck içın kuiîandı liiçbinmiz hayaiın ıçindc kcndimizi vc çevrcmüci çok iyi tanıyamayı/. Kcndımızı kcn 8 yıUa yızdun "liunun hıkaycKi bıraz ganp. Bctı hu kih K scnc önoe ba«iadım. Sonra dön yılda yüz ftayfa ya/abıldim. Vc durdum Korkıuın açıkçam Kitdn hilîrcmcvcccgım koriusuna kapıldım. Korkıugumdan dolayı bu ktiabı yanda bırakıp bayka bir roman yazdım; "fehlikeli Masailar.' Onu «la üç ayda yazabilccegimi sandını, ama ikı scnc sürdü. Ycnıdcn durdum. DO^faiün, bir kitabı 100 sayfa yazılım vc durdum Arada ba^ka bırromanyazdım ve ycnıdcn bu kiRu kitabı ne kadar l i r a