Katalog

Tele islem ve veri iletisimi Hgtoayarfa tetokomunlkasyonun evtenmesi ve bunun sonucunda bllgisayar iietişım endüstriainin dofluşu genış blr coşkuyta karşılanmakta. yaygın btr şekîlde anallz edtlmekta ve çok etrafltca ele alinarak üzerinde çalışılmaktadır. Bu durum devaaa bir tlteratürün yaralılmaaına. aayıaız loplantı Dr. Emln D. Aydm ve konferansa ve eglllmler uzerina sonu gelmeyen tartışmalara yol açmaktadır. Günü Marmara Ünhmttteel BaaınYayın VOkMk Okulu Öftretlm Üyeal müzdeki mevcut durum dahi lam anlaşılmadan geleoekteki gelişmeler üzerinde tahmlnler yapılmaktadır W hızlı blr t»knoto)lk de#şim döneminde bu hıç de mantıkaız bir şey deflikJir Gerçek bir teknotojik gelışme! Yenl ürünler ve eokHardekifiyatkıdlrtmlerl bilgislyar slstemlerı mimannın hayatını canh biı hale getirmektedir. AH aiatom ekonomlk lllşkilerlndekl dramaiik deQlşimler, mlmarl laaarım strate)llerinin sürekli darak yeniden degarlendirilmesine yol açtıkça, aıalem lasanm çözümleri yalnızca birkaç yıl dayanmaktadır Bilgısayarlarla telekomunıkasyonun birleşmasi o denli dramatik deQişimlere yol açmişlır ki bunu tanımlamak için artık, "bilgiaayar ile* tışlm devrlml" lefflnl kullanılmaktadır. B Bilgisayarlarla tetekomunikasyonun birleşmesi o denli aramatik gelişmelere yot açmıstır ki, artık "bilgisayar iletişim devrimi terimi kullanılmakta Nlçln bllglsayar lletlşlml? Şu anda. en buyük sanayl ve malî (banka) kuruluşiarın yüzde 75'i bılgiaayar itetişım aıstemlenni lesis elmekte veya genişletmektedlr. Uzak mahaüerdekl terminaJleri bir veri işleme merkezine bafllayan iletişim ağları her çeşit alan çalışmalan. bılgı topama ve dağılımı ve talımat vermeyi mumkün kılan karmaşık ven îşlemi programlannın araçlarmı oluşlurur. Bunun anlamı şudur Daha lyl Mlgl akışı: Siparış girlş başvurularında, kdtlpler herhangi bir kalemln stokta olup olmadığım bildirip. fatura ve nakliye talimatlarım bununla birlikte ureteblllrler. ÜreUm veya stok konlrol yönetıdai slparişlerie ürün dafiılımıyla llglli kesin bilgiyi edinebillr En önemli Ulgller kaynakta, hataya yol açan faaliyetlere maruz kalmadan yakalanabillr. Mallyet taaamıfu: Bılgı işlemde ev sanayil devri geçmekledir. Her brgütsel bırimin kendt veri merkezine aahıp olmaaı yerine. 61çek ekonomisındon yararlanmak üzere ekipman ve peraonel merke2i bir yerde bir araya getirilebfflr Blllmael yttnetlm: Bitgîsayar lletlşlm atyrh da faaliyetın odak noktaaı bilgi işlem ünıteaı oiduğuna göre. işletme yöneticilerinin faalıyellerde hızlı ve doğru bilgi ekje eimelen içın larn bir ven temeli safilanmış bulunmaktadır. Bunun ötesinde işletme yönetimi modelleri şayet eğer sorulan soran sımülasyon ınoelemeleri ıçin gerçekçi bilgiler temin eder. Tlplk bllglsayar lletlşlml büyüme senaryolan: Gerçekten, günümüzde bilgisayar malzemeai alımlarının buyuk bir bölümü bilgiaayarlann şirket ve hükümet faallyetterlnln mecraaına dahil edecek iletişim ve veri tabanıyla Itgllidir. Birçok kuruluş tarafından ızlenen senaryo uç aşamada gerçekle$ir: hetialm moduna adaptasyon: Tiplk olarak Mr kuruluşun birkaç lane ayrı ayn bllglaayarı bulunabiUr flk önce loplu halde işleme konulan ıçler. lletlşime dönük oparaayonlara çevkHlr ve bunlar tetokomunikaayon kanalları ve termlnaller vaartasıyla veri girlşi veya aoru yanıt tşlemlerinl içeren uygulamalera dönüa Tafep esnekliginln ekonomîk yaaası. bir ürünün talebinin fiyatıyla lers orantılı oldugu durumlan tanımlar. Böyle bir durumda genel olarak "ık&me edllebilirlik" kavramı işleyiş gösterır. Gelişen teknolojı bellı bir lonksıyonu yerine getirmenin fıyatını düşurdükçe, fonksiyonu yerine getirmenin askı yollarının yerine yenilerini kullanmak. gfderek artan bir uygulama alanı için de mümkün olabilır. Bitgisayarların talop esnekllgl çok yüksektlr. Fiyat mdirimleri talepte. tenzilat oranmın çok üzerinde artış yaratır. Mlkro bilgısiyarlardan önce, en ucuz ganelleşmiş bHgisayar gücu, mini bilgisfryar bazlı bir sısiemdi ve yapılacak iş ne kadar baslt olursa olsun, bunun malryetl 1000 dolardan başlayarak yukanlara gidiyordu. Bazı uygulamalarda mini bilgisayar çok büyük ölçude atıl kulJanılsa dahi, burUarın kullanımı ekonomik darak cazipti. Ne var ki minilerle rekabet eden guçlu mikro bllgîsayariar şımdı yalnızca 20 dotar lutuyor ve ömeflin araç kontrolü gibi bazı uygulamalara uygun basitleştiriimış modeller 4 dolardan daha az birffıyatlasatılabılıyar. Karmaşık mantık fonkaiyonlan yapabilme olana&tnın bu kadar düşuk blr fîyaıla sağlanabılmesi mlkro bügisayarın her turden makineye ek* lenen bir parça haline gelmesine yol açıyor ve yeni ürünlenn llk buyük partisı daha yenl yeni piyasayı ısılla ediyor "Zaman paylaşımı" 1960'tardaki "Zaman paylaşımı" lenmırv den sonra muhtemelen bilgisayar endüstrislndekl hıçbır kellme "dafiıblmış bilgi ışlame" kadar yanhş kullanılmamıştır. Yüzlerce kontorans seansı, tebiiğ ve makalede bu terlm başlık olarak kullanılmış. ancak konu üzerindeki karışıklık ortadan kalkmamıştır Dağıtıtmış bilgi işlem olayını anlamada anahtar fiklr, mikro bilgisayarların ihtiyaç duyulan Işlem gücüne orantılı fryatlaria çok genlş spektrumkı işlem gücünü ekJe edılebilîr kılmasıdır. Geçmişte bilgisayar gücu seçıml ve fiyatlar arastndaki büyuk farklıhkları göa* teren stap fonksiyon eğrilerine göre, işlem gü« cü maliyet eğrlleri giderek yumuşak bir hale gelmektadir. Bu farklı menü slstem mimannın taaarımı yaparken daha büyük ekonomik esnekliğe sahip olması ve talep eanekllOlnden kaynaklanan ıkamelerin daha fazla uygulama şansına sahıp olmasıdır. Blr sıstemin herhangi bir yerinde, ekonomik açıdan maniıklı olduğunda, tam da isteniten miktarda bılgisayar gücü kullanılabillr. Daha rafine aeçMar yapma danaflıyia bıriıMe, bilgisayar gücu şimdı aıstem mlmarı tarafından. talep esnekliğinln ikAmeyi mümkün kıldığı her yerde ekonomlk gerekçelerle sistem içinde dağıtılarak uygulanmaktadır En önde galen örnek, "akıllı" veya M zeki" termlnaldlr. Eski bllgiaiyar şebekelerinde termlnaller oldukça "aptal"dı. Termlnalde kultanian bHginin manipulasyonu markezHeşmiş blr CPU İle önemli bir alışverişi gerektiriyordu. Terminaller daha akıllı hale geldtkçe oldukça çok miktarda yerinde veri yazılımı ve manipulasyonu daha ekonomik olerek termAnalln kendisinde yapılabilmekie ve böylace CPU ite oldukça pahah olan İletişim mallyetlerınl azaltmaktadır. Bu "dağıtım" sürednin boyuttarr batki de herhangi bir faktörden çok daha f u l a lürulürier. TBpik olarak bu uygulamalar yüksek derecede muşteri iliakisiyle birllkle yürülülür Birleşllnne: İletişim aayealnde tlziksel olarak bilgisayarın yanında olma zorunluluflundan bir kez kurtulunca. bilgisayar gücünün markezi bir yerde bırleştirılmeak, bllgı ışlem kaynaklarının daha etkilt bir şekilde yOnetilebilmesini mümkun kılar. Termınaller vasıtasjyla bılgisayara ne kadar kolaylıkla erkşebileceklerını duyup gördükçe işletme yöneticıleri yeni uygulama yolları getirirler. OHlunkık: Uçüncü salhada tüm işletme faaliyeilen bilgisayar Hetışımıno bağımlı hale gelir. Yeni ış yurütme yönlemiyte önemli uygulamalar yerıne oturtulup. tecrübe kazanıldıkça. maliyet opiimizasyonu ve karmaşık iyllaşlirmelere önem verilmeye başlanır. Buyük nıulzeme alımları ve program geliştirmalari açıaından buyük ölçekli kuruluşlann çoğu bilgisayar iletişımıne geçişi yaşamışlardır. Şlmdi yukanda tanımlamış olduğumuz Ikıncı ve üçüncü salhalara geçmektadirler. Ancak orta büyüklükteki kullamcıtar teleişlem uygulamalanna henüz gırmeye başlamışlardır. Onlaım daneylerı büyük iştotmetorden bir mîktar tarklıdır. şöyle ki daha once gelişltrılmış programlardan yararlanabilaoeklerl bir hizmet bürosunu pralık bir alternatif olarak bulmaktadırlar Bllgisayartan kim, ne Içln kullanıyor? Bllglsayar iletîşiminde en büyuk kurutuşlar, geçiş döneminin en azından ikinci safhasına geçmlşlerdir. Havayollan aektArü ve belkl de mali kuruluşlar uçuncu salhaya geçmlşlardlr Bu seMOr şimdi büyük Oçüde bilgiaayar iletişımıne girmiştir. buyüyen planları vardır ve eğer satış noktası operasyonlarıyla entegre olursa bu bilgisayar iletisimi ve ihlısaslaşmış termınallerde devasa bir patlama yaraiacaktır. Bankalar müşteri hesaplarına erişim sağlayan bilgilerı veren faallyeilerde yardımcı olmak üzere online terminalleri en erken ku(lananlar olmuştur. Henüz yeni başlamakta olan gelecek adım otomatik bilgi verici termınallere geçlştlr Eğer başanlı olursa. bu küçük aıaçtar, yelerli büyuklükte yaya veya araç trafiğınln temin edildtği her yerde veya yan laaliyetlerin difler durumlarda marjlnal kalaca§ı yerlerde kurulabilir. Daha yeni otomatik bilgi veridlerin bir kısmı yalniz nakit ödemekle kalınayıp müşterilere ca/i hesap açma ve hesaplararası transfer gibi geniş bir alanda benkacılık hızmetleh sunmaktadır. Otomatik bilgi verici. difter yandan yaygın Elektronlk Fon Transfer Sistemlerine (EFTS) ulaşım yakında bir ara aşamadan ibarettir. EFTS töketicüer. bankalar. diflar mali kuruluşlar ve tuccartar araaında bir elektronik değişim siatemi olarak faaliyei gösterecektlr. EFTS bu üç görevle yükleneceklir. • Peraonel Içln otomatik ücret depozitosu. • Ûnceden imzalanan faturalar için otomatik Odeme, • Nakîfsiz veya çeksiz perakende alışverkş. Kredi kariı veren buyük bankalar. kredl de» netleyen bilgisayar slatemlerini şimdiden kurmuş veya kurmaktadırlar. DoQal bir sonraki adım Ise otomatik hesap aktiflerini ve transtarlerinl satış noktasında dahil etmektlr. 26