Katalog

<< C SPOR ALİ ABALI OLİMPİYAT 29 TEMMUZ 2008 SALI P aris Olimpiyatları’ndan sonra, oyunların organizasyonunu alan Hollandalılar isteklerine kavuştular. 1928 Olimpiyat Oyunları’nın Amsterdam’da yapılması kabul edildi. Çünkü geçmişte Paris’ten önce Amsterdam sıraya konmuştu. Ancak modern Olimpiyat Oyunları’nın kurucusu Coubertin sağlığında kendi ülkesinde bir organizasyon istiyordu. Israrları sonucu Amsterdam öncesi Paris’te oyunlar yapıldı. Böylelikle sıra atlayarak da olsa değişmedi. Amsterdam bu oyunlara hazırlıklı girdi ve o dönemin şartlarına göre büyük sayılan 40 bin kişilik bir stat yapıldı. Atletizm pistinde kulvar standart ölçüsü 400 metre olarak saptandı. Ayrıca, Hollandalıların milli sporu kabul edilen bisiklet için de veledrom eklenmişti. Hollandalılar olanaklarının elverdiği ölçüde Olimpiyat’lara yeni tesislerle girdi. Amsterdam Olimpiyat Oyunları’nda daha birçok yenilik yer aldı. Olimpiyat’ların kurucusu ve başında bulunan Baron De Courbertin’in bazı saplantıları vardı. Bunun başında oyunlara sadece erkeklerin katılması gerektiği konusundaki ısrarı geliyordu. Courbertin’e göre toplumda üstünlük erkekte olmalıydı. Bunun için yarışmalara bayanların katılmasını istemiyordu. IOC üyeleri ise yenilikler peşindeydi, değişime ve gelişime öncelik vermek istiyorlardı. Bazı isteklerin hoş karşılanmadığını anlayan Coubertin 1925 yılında IOC’den Şeref Başkanı olarak ayrıldı ve Lozan’daki evine çekildi. Coubertin’in etkisi azalınca artık oyunlarda bayanların yolu açıldı. Aslında bayanlar 1912’den itibaren yüzmede kısıtlı da olsa yarışıyordu. Amsterdam’da bayanların atletizmde beş branşta yarışmaları ilgi çekti, renk kattı. Ama bayanların her yarıştan sonra birbirleriyle sarılıp, öpüşmeleri önceleri hoş karşılanmadı. Paaola Nurmi yine Amsterdam’da Fin takımında yer aldı. Bu muhteşem atlet belli ki yaşlanmıştı.10000, 5000 ve 3000 engelli yarışlarına katıldı. İlk yarışında altın madalya aldı. Ancak diğerlerinde yine Finli atletlerin arkasından gümüş madalyada kaldı. Amsterdam Olimpiyat Oyunları’nın açılışını Prens Hendrik yaptı. 46 ülkenin katıldığı oyunlarda 290’ı bayan, 2 bin 724’ü ise erkek olmak üzere toplam 3 bin 14 sporcu yarıştı. Amsterdam Olimpiyat Oyunları’nda Türk takımı daha hazır bir görüntüdeydi. Henüz 5 yaşını doldurmayan Türkiye Cumhuriyeti’nin sporcuları katıldıkları yarışmalarda başarılı olabileceklerini ortaya koydu. Türkiye bu oyunlara atletizm, bisiklet, eskrim, futbol ve halter dallarında katıldı. Oyunlarda en iyi dereceyi güreşte 67 kiloda Tayyar Yalaz elde etti. Tayyar Yalaz 5 kez mindere çıktı, yaptığı değişik ve akrobatik hareketlerle beğeni topladı. Bir yenilgiyle ancak dördüncü olabildi. Sporcularımız 1928 Amsterdam Olimpiyat Oyunları’nda ilk kez Yunanlı rakipleriyle karşılaştı. Her ikisi de asker olan, güreşte Tayyar Yalaz, eskrimde Muhiddin Okyavuz Yunanlı sporcuları farklı bir şekilde yendi. Futbolcularımız Mısır karşısında 71 yenilerek acı bir sonuç aldı. Amsterdam Olimpiyatları’nın akılda kalan diğer bir olayı, atletizm 800 metre seçmelerinde İngiliz Lowe’in çivili ayakkabısıyla sporcumuz Ömer Besim Koşalay’ın ayağına basarak yaralaması oldu. Ömer Besim bu olay sonrası ‘yara kabuklarını’ olimpiyat madalyası gibi saklamıştı. OLİMPİYAT OYUNLARI VE TÜRKİYE Tarih 11 Ağustos 1936. Yer Berlin Olimpiyat Stadı. Olimpiyat Oyunları tarihinde bayrağımız ilk kez birincilik direğinde yükselirken tribünleri dolduran 100 bin seyirci İstiklal Marşı’mızı selamlıyor. 1924 Paris Olimpiyatları’na katılan futbol takımımızdan 10 oyuncu Amsterdam’da da mücadele etti. S PORA S AVAŞ ENGELİ B erlin’deki göz kamaştırıcı organizasyondan sonra IOC daha sonraki oyunların Japonya’da yapılması kararını aldı. Ancak o sıralarda Japonya’nın Mançurya ve Çin’e karşı savaşçı tutumu üzerine oyunların alınması fikri doğdu. Japonya bu karar çıkmadan daha atak davrandı. Japonya üye komiteye elden hükümetinin mektubunu verdi ve organizasyonu yapamayacaklarını bildirdi. IOC’ye Almanya’nın daha sonraki organizasyonu yapabileceği önerisi geldi. Ancak Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı’nı başlatmasıyla arka arkaya 1940 ve 1944 Olimpiyat Oyunları yapılamadı. 1948 Olimpiyatları Londra’ya verildi. İngiltere ağır ve uzun süren savaştan çıkmıştı. Londra 1920 Anvers’e benziyordu. Tüm giyecek ve yiyecekler karneyle dağıtılıyordu. Olimpiyat Köyü yoktu, bu nedenle gelen sporculardan erkekler orduya ait barakalarda, bayanlar da okullarda kalıyordu. Öyle ki Londra’da gelen konuklar için beyaz ekmek çıkarıldı, İngilizler ise siyah ekmek yediler. Lord Burghley’in başkanı olduğu komite bazı aksaklıklara karşın Londra organizasyonu başarıyla bitti. Londra Olimpiyat Oyunları’nda yine atletizm yarışları ön plandaydı. Berlin’de Owens’la simgeleşen Olimpiyatlar Londra’da iki çocuk annesi olan 30 yaşındaki Hollandalı Blankers Koen’le bütünleşti. ‘Uçan Hollandalı’ olarak tanımlanan Koen, pek çok dalda dünya rekortmeniydi. Kurallar gereği üç dalda yarıştı. Ama 4X4 bayrak yarışına da girince 4 altın madalya aldı. Girdiği bütün yarışları farklı bir şekilde bitiriyordu. İzin verilse adeta tüm yarışların madalyalarını toplayacak görünümdeydi. Bir diğer öne çıkan sporcu hızlı yarış temposuyla rakiplerini ‘bayıltan’ Çek Emil Zatopek oldu. Kısa mesafeli yarışlarda ABD’liler yine üstündü. Jamaikalı atletler de göz doldurdu. Açılışını Kral George’un yaptığı Londra Olimpiyat Oyunları’na 385 bayan, 3 bin 714 erkek olmak üzere toplam 4 bin 99 sporcu katıldı. Türkiye, Londra’ya 67 sporcu ve 15 yöneticiyle atletizm, binicilik, bisiklet, eskrim, güreş ve futbol dallarında katıldı. Bu Olimpiyat’ta madalya törenleri toplu olarak Wembley Stadı’nda yapıldı. 100 bini aşan seyirci 6 kez ulusal marşımızı dinledi ve kürsüye çıkan 12 sporcumuzu alkışladı. Ruhi Sarıalp 3 adım atlamada üçüncü oldu. Güreşçilerimiz; Halit Balamir ikincilik, Nasuh Akar birincilik, Gazanfer Bilge birincilik, Celal Atik birincilik, Yaşar Doğu birincilik, Adil Candemir ikincilik, Kenan Olcay ikincilik, Halil Kaya üçüncülük, Mehmet Oktav birincilik, Muhlis Tayfur ikincilik, Mersinli Ahmet Kireçci birincilik alarak Olimpiyat şampiyonu ve madalya kazanan sporcularımız oldular. Futbolda ise ilk maçta Çin’i 40 yendik. Yugoslavya’ya 31 yenilince beşinci olduk. ? DEVAMI 10, SAYFADA YENİ DÜNYADA MÜCADELE ABD’de spor kavramı değişiyordu. Özellikle yüksek okullarda öğrencilerin başarılı olmalarıyla Olimpiyat’lar ‘Yeni Dünya’ ya verildi. Oyunları organize etmek için ABD’nin en zengin bölgesi Kaliforniya talip oldu. Kaliforniya’nın önde gelen şehri Los Angeles’ta kurulan komite dünyayı saran ekonomik krize karşın büyük ölçüde bütçeye sahip oldu. Los Angeles şehrinde sporcuların kalacakları Olimpiyat Köyü kuruldu. Los Angeles Olimpiyat Oyunları’nın açılışını Başkan Yardımcısı Charles Curtis yaptı. 37 ülkeden 127’si bayan, bin 281’i erkek, toplam bin 408 sporcu katıldı. Türkiye ödenek yetersizliği nedeniyle bu Olimpiyat’larda yer almadı. Turnuvada öne çıkan sporcular cimnastikte Macar İstvan Pelle, eskrimde İtalyan Giulla Gaudini ve yüzmede ABD’li Helene Modison oldu. Ayrıca kulvar hataları oyunlara damgasını vurdu. Diğer bir ilginç olay Polonya’da doğmasına karşın ABD adına yarışan ve 100 metrede altın madalya kazanan Stella Walsh isimli atletin daha sonra erkek olduğunun ortaya çıkmasıydı. 1936 Berlin Olimpiyatları’nda GrekoRomen 61 kiloda şampiyon olan güreşçimiz Yaşar Erkan. İLK KEZ KÜRSÜDEYİZ Olimpiyat’lar tarihinde Berlin köşe taşıdır. Berlin 1932 Olimpiyat Oyunları için 110 bin kişi kapasiteli muhteşem bir stadyum yapıldı. Ayrıca tüm oyuncuların ve yöneticilerin kalabileceği Olimpiyat Köyü inşa edildi. Olimpiyat’ların Berlin’de organize edileceği dönemde ülke iktidarında Naziler ve başında da Adolf Hitler vardı. “Hitler kişiliğinde sporun yeri yoktur” deniliyordu. Ancak Hitler’in bakanlarından Dr. Joseph Göebbels araya girdi ve oyunlar için Hitler’i ikna etti. Bundan sonra tüm imkânlar kullanıldı ve ortaya mükemmel tesisler çıktı. Nazilerin bu vesileyle büyük propagandası yapıldı. Hitler’in Yahudi’lere karşı olduğu da biliniyordu. Nitekim Almanya’nın Olimpiyat Komitesi temsilcisi Theodor Lewald, ‘Yahudi kanı taşıyor’ gerekçesiyle görevinden alındı ve daha sonra organizasyonda danışman olarak atanarak sorun ‘hasır altı’ edildi. Ama bir yandan da Almanya adına yarışacak sporcular arasında ‘Yahudi kanı’ taşıyanlar el altından elendi. ABD’liler bu konuda kararsızdı. Kamuoyu yoklamalarında katılmama fikri ağırlıktaydı. Bir yandan Almanya’da medyada siyah ırkın dışlanması isteniyor, “Onlar insan değil” deniyordu. Açılış muhteşem oldu. Meşale 3 bin atlet tarafından taşınan bayrak ve güneş ışınlarıyla tutuşturuldu. İlk günün yarışçıları genelde Almanlar oldu. Kazananları Hitler, ‘Şeref Locası’ nda kabul ederek kutladı. Ertesi gün ABD’li atlet Jesse Owens 100 metre finalinde birinci olarak 110 bin kişiyi ayağa kaldırdı. Owens şampiyon olurken Hitler stattan ayrılmıştı. Daha sonra da şampiyonu kutlamadı. Ama Hitler tebrik etmese de Owens Olimpiyat Köyü’nün en sempatik sporcusu olarak nitelendirildi. Açılışını Adolf Hitler’in yaptığı Berlin Olimpiyat Oyunları’na 49 ülkeden 328’i bayan, 3 bin 738’i erkek toplam 4 bin 66 sporcu katıldı. Öne çıkan diğer sporcular, henüz küçük yaşlardan itibaren durarak uzun atlama ve gülle atmada öne çıkan ABD’li Helen Stephens, 400 metrede ABD’li Archie Williams, Japonya adına yarışan Kore’li Kitel Nurmi’yi aratmayan Finli atletlerdi. Türkiye Olimpiyat tarihinde ilk kez şeref kürsüsüne Berlin’de çıktı. 2 bayan 58 erkek olmak üzere 60 sporcuyla katıldığımız Berlin Olimpiyat Oyunları’nda, GrekoRomen 61 kiloda Yaşar Erkan tüm maçlarını kazanarak altın, serbest güreşte ise Mersinli Ahmet (Kireçci) üçüncü olarak bronz madalya aldı. Diğer sporcularımız kendi dallarında dereceye giremedi. Basketbolda Şili’ye 3016, Mısır’a da 3323 yenilerek elendik. Cihat Arman’lı, Fikret Arıcan’lı ve Said Altınordu’lu futbol takımımız ilk maçında Norveç’e 40 kaybetti ve şampiyonaya veda etti. 1928 Amsterdam Oyunları’na katılan sporcu ve yöneticiler İnönü Stadı’ndaki törende. Mersinli Ahmet ve Yaşar Erkan Olimpiyat tarihimizin ilk madalyalı sporcuları oldular. 8 9