Katalog

Sayfa 10 Kapak Marka taklitçiliği korkulu riiya FİLİZ GÜMÜŞ smanh'yı ve daha öncesini pek tahmin edemesek de en azından Cumhuriyet tarihinde "Lüküs Hayafla birlikte başlayan "marka" düşkünlüğü, Türkiye'nin"liberalizasyonu"na Gelişmişlik göstergesi kabul edilen marka ve patent sayılarına göre Türkiye 'az gelişmiş bir ülke' o Türkiye'de endüstriyel tasarım başvuruları yön verilmesinden bu yana, daha geniş kesimler için vazgeçilmez bir hal aldı. Birçokları, "markasının" yarattığı imajla, kişılığini ortaya koydu ya da oluşturdu. Aslında bu kavram, insanların beğenilme ve sahip olma isteği duygulan üzerine kuruldu. Marka, bugün anlam kazândığı gibi tüketicinin korunması ve kayıtlı ekonomi için gerekli olduğu kadar, en başından beri üreticisi için bir reklam unsuru. öte yandan teknoloji üretiminin ölçüsü "patent" kavramı, bir yandan buluş adamının, buluşunun getireceği itibannı kullanabilmesinin garantisini sağlarken, bir yandan da buluşun pazarını kullanan sanayiciyi koruyor. Bugün sanayici için en geniş kullanımıyla marka, sonra patent ve diğer "sınayi mülkiyet haklan", ürünün ticaretini kolaylaştırmanın yanısıra, koruyan, hukuki bir zemine sahip. Yoksa örneğin Çin'de ürettiği taklit ürünleri, Isviçre patentli "Gloor" markasıyla Türkiye'de piyasaya süren "Güneş Makina"nın mallanna el konamazdı.. Türkiye'nin "taklit eden ülke" konumundan kurtulması ve varolan sınai mülkiyetlerinin korunması için, 30 dolayında uluslararası anlaşma var. Bunlar arasında Avrupa Birliği ile gümrük biıiiğinin "Ortaklık Konseyi Karan", Türkiye dahil 128 ülkenin taraf olduğu Dünya Ticaret Örgütü Anlaşması ve onun eski "Ticaretle Bağlantılı Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklan Anlaşması" en önemli hukuksal statüler. Ayrıca sınai mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin 2 Kanun, 6 Kanun Hükmünde Kararname, 2 Kararname, 14 yönetmelik ve 4 tebliğ bulunuyor. Ve bunlar Türk Patent Enstitüsü'nün kuruluş nedenlerini oluşturuyor. "Sınai mülkiyet haklan" Türk Patent Enstitüsü ile birlikte konuşulur oldu. TPE 1994'de kuruldu. 1995'demevzuat oluşturuldu. 1996 "tanrtım, eğitim ve yararlanım yılı" olarak geçti. TPE'ye geçen yıl 22 bin marka tescili, bin 100 patent ve bin 755 endüstriyel tasarım başvurusu yapıldı. Yerlı Yabancı Yıl 1995 1996 Yerli 1506 1646 Yab. 27 164 üretimi ve gücü, üretilen yerli patent sayısı ile belirlenir" diyor. Ancak TPE verilerine göre, Türkiye'nin patent başvurularının büyük çoğunluğu yabancılara ait. Geçen yıl yapılan bin 100 patent başvurusunun, ancak 356'sı yerli. Dünya'da ilk sırada yeralan Japonya'da patent sayısı 350 bine, Amerika'da 200 bine, ulaşıyor. Bu durumTürkiye'nin teknoloji üretiminde "gücü"nün Türk Patent Enstitüsü Başkanı Uğur Yalçıner çok zayıf olduğunu gösteriyor. Buluş Adamları Derneği, Avrupa'da bu oran çok daha Garanti, kaynak gösterme, yüksek. Ancak, patent vekilleri, reklam ve tanıtma ile ayırtetmeyi "Türkiye'nin Buluş ve Yeni Teknoloji" raporunda patent patent ve endüstriyel tasanm bir sağlayan marka, 556 Sayılı sayısının az olmasına karşı, yana bırakılırsa özellikle marka Kanun Hükmünde Kararname "Türkiye kendi yaratıcı, tescili potansiyelinin yüksek ile korunuyor. Buna göre olduğunu ifade ediyor. TPE markalann koruma süresi 10 yıl, yetişmiş beyin gücünü oturtarak, teknolojilerine Başkanı Uğur Yalçıner de, sınai ancak 10 yıldan sonra tescil mülkiyet haklan konusunda bu yenilenerek süre sonsuza kadar büyük kaynak aktardığı yabancılan zengin etmek yıl ve gelecek yıl bir patlama uzatılabiliyor. Yalçıner, yerine bilim adamı, beklediklerini söylüyor. başvurulan yapılan markalann reddedilmemesi için, daha önce araştırmacılannı ARGE'de ve seri üretimde devreye tescil edilmiş veya tescili için Sınai Mülkivet Haklan başvurusu yapılmış bir marka ile sokarak büyük bir döviz tasarrufu sağlamah" diyor. aynı olmaması ya da benzeriik Sınai mülkiyet haklan Patentin dunyada yenilik, taşımaması gerektiğinin altını konusunda üretici pek çok tekniğin bilinen durumunun çiziyor. Örneğin "Rolex" firmanın bilgisiz ancak ilgili aşılması ve sanayiye markası varken, "Roleks", olduğu, bu konularda TPE'nin uygulanabilirlik ölçütlerini "adidas" varken, "ADİBAS", her fırsatta verdiği seminerierde taşıması gerekiyor. Eğer bir "Telefunken" varken, gözleniyor. Bu seminerlerde, buluş, yalnızca dünyada yenilik "Telefunkent" markası Uğur Yalçıner, bir ülkedeki ve sanayiye uygulanabilirlik başvurusu yapılamaz. marka tescili sayısının o ülkenin ölçütlerini taşıyorsa buna gelişmişlik düzeyini gösterdiğini Kelime anlamı "belge" olsa da "faydalı model" deniyor. ticari anlamda "buluşlann söylüyor. Yalçıner, TPE'nin Patentin koruma süresi, 7 yıl korunmasını kapsayan gayri kurulduğu 1994 yılında 14 bin veya 20 yıl iken, faydalı modelın maddi hak" olarak tanımlanan marka tescili yapıldığını, bu koruma süresi 10 yıl olarak rakamın 1995'de 16 bine, geçen "patent" konusunda Uğur yıl ise 22 bine çıktığını belirtiyor. Yalçıner, "Bir ülkenin teknoloji belirleniyor. Endüstriyel tasarımı da TPE, "Bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, ses, mazleme veya esneklik gibi özelliklerinin oluşturduğu bütünüdür" diye tanımlıyor. Geçen yıl 1646 yerli ve 164 yabancı endüstriyel tasanm başvurusu yapılmış. "Yeni ve ayırdedici" tasanmlar, 5 yıl süre ile koruma altına alınıyor ancak bu süre beşer yılhk dönemler halinde yenilenmek üzere 25 yıla kadar uzatılabiliyor. TPE tarafından verilen patent ve marka tescilleri sadece Türkiye sınırian için geçerli. Ancak Uğur Yalçıner, 1 Ocak 1996'da yürürlüğe giren "Patent Işbirliği Anlaşması"na göre, bir markanın sadece Ispanya'daki Avrupa Topluluğu Patent Ofisi'nde (OHIM) tescil edilmesiyle o markanın tüm Avrupa ülkelerinde 10 yıl boyunca korunmasını sağlamanın mümkün olduğunu belirtiyor. Topluluk markası tescili masraflannın itiraz işlemleri hariç yaklaşık 5 bin ile 7 bin 500 dolar arasında olduğu ifade ediliyor. Öte yandan kısa 860 dolara Avrupa Topluluk Markası tescili yapacağını öne süren Avusturya adresli bir şırketin Türk firmalarını dolandırdığı da basında kısa bir süre önce yeraldı. Cezalar cavdırıcı Patent Uzmanı Kemal Karadeniz, 19951996 arasında hazırlanan bu mevzuata ilişkin olarak bugüne kadar ürünlerin toplatılması, makinelerin durdurulması ve bilirkişi raporlannın hazırlanmasına karşın kesinleşmiş bir ceza olmadığını söylüyor. Karadeniz, cezalann uygulanması durumunda, sanayicilerin büyük bir kısmının etkileneceğini ifade ediyor. Sınai mülkiyet haklarının korunmasına yönelik cezalar, 4128 sayılı kanununö Maddesinde belirtiliyor ve buna göre ihlal sayılan haller ve verilecek cezalar şöyle: "1 yıldan 2 yıla kadar hapis ve 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadar para cezasını gerektiren haller": Marka hakkı sahibi konusunda gerçeğe ayrıkı olarak bildirimde bulunulması, marka koruması olduğuna ilişkin işaretin mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldırılması. "2 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 600 milyon liradan 1 milyar liraya kadar para cezasını gerektiren haller": Yetkisi olmadığı halde devir, lirans ve rehinle ilgili işlemlerin yapılması, marka sahibi olmadığı veya ortadan kalktığı haller. "2 yıldan 4 yıla kadar hapis ve 600 milyon liradan 1 milyar liraya kadar para cezasını gerektiren haller": Markası taklit edilerek ürünleri satılması, dağıtılması veya bir başka şekilde ticaret alanına çıkanlması veya bu amaçla ithal edılmesi, verilen lisansı izinsiz olarak genişletilmesi veya üçüncü şahıslara devredilmesi, bu olaylara iştirak edilmesi yardımda bulunulması veya teşvik edilmesi. #tn Türkiye'deki patent başvurulan