Katalog

Gundem Konsolide bütçe a Ç l ğ l (milyarTL) ^ o Sayfa 3 Bütçe açığı sıradanlaştı 8 oo <*? <o T06 oj • eo 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 997 yılına denk bütçe tartışmalarıyla giren Türkiye'de, konsolide bütçe açığındaki durum yıldan yıla kötüye gidiyor. Genel ve katma bütçelerin toplamından oluşan konsolide bütçe açığı, 1995 yılından 1996 yılına yaklaşık dört kat arttı. 1996 yılında konsolide bütçe açığı 1.2 katrilyona ulaştı. Iktisat çevreleri, Refahyol hükümetinin sıfır açık demek olan denk bütçeyi gerçekleştirmesinin hayal olduğunu vurgularken, bazı çevreler de hükümetin konsolide dışındaki bütçeleri genişleterek konsolide bütçede ayarlama yapabilmesinin mümkün olabileceğini, ancak bunun da çok sağlıklı olmadığını belirtiyorlar. Kaynak: DİE 1 T e p e g ö z /Vapitalizim tcmclini oluşturuyor 'tüketim toplumu''. Toplum tüketecek, daha fazla tüketecek ki üretim artsın. Üretim artacak, daha fazla artacak ki 'arti değer' fazlalaşsın! Toplyumları tüketime koşullandıranlar da bu nedenle ve her biri birbirinden 'sevimli' birbirinden 'duygu yüklü' günler icat etmenin ustası kesilmişlcr; Anneler Günü, Babalar Günü ve de Sevgililer Günü... Anneler ve babalann günlerine daha epey zaman var ama, 14 Şubat'taki Sevgililer Günü geldi çattı bile. İstediğimiz kadar 'tüketim toplumu'' diyelim, 'tüketimin pompalanmasf diyelim, 'yaşam pahahlığV diyelim, 'yokluk yoksulluk" diyelim, gene de tümümüzün gönlünde 'gönülçelenrnin gönlünü hoş edecek bir armağan almak yatiyor! Karttan kolyeye, gazeteye verilecek sevgili ilanından bir kutu çikolataya, bir tek gül ya da bir demet kır çiçeğinden başbaşa yenilelcek bir akşam yemeğine armağanlar tüıiü türlü. Fiyatlannın altlannı çizmek koşuluyla seçeneklerinizi sunması bizden, kesenize uygununu alıp sevgilinizi hoş tutması sizden. Bayramların eski tatı kalmamış olsa bile, bayram süreci gazeteciler dışındaki tüm kesimler için MatiT olma özellilğini henüz yitirmedi. Ialil denince de akla ilk gelen 'bir yerlere kaçmak'! Ya tatil kısayasa ya da 'ka(,amak' yapmanın maliyeti keyfıni aşacaksa? O zaman Iatilya'dan lunaparklara dek 'kaçamaklara' ne buyrulur? Hoş, çoluk çocuk bu tür kaçamaklar da arlık "altı üstü bir bilet parasf değil ya... Yaşamınız boyunca kaç kağıdı, üzerinde ne yazdığına bile bakmadan buruşturup ya da yırtıp attığınızı hesaplayabilir misiniz? Oysa, özcllikle devletle ilgili konulardaki kağıtlar 'belge' niteliği taşıdıklanndan, yok etmeden bir değil iki kez okumakta yarar var. Çünkü kağıtiarda yazılanların bir süre sonra Marih' olup olmayacaklannı da hesaplayamazsınız. Dahası, fırlatip atılan kağıtların, yeniden dönüştürülnu sonucunda ekonomiye ne denli katkıda bulunacağını, hızla yok olan ormanlann karunmasına ne denli yardımcı olacağını da bir düşünün... Göreceksiniz ki, kağıt deyiy geçtiğimiz 'nesnc' asla vaz geçemeyeceğimiz denli değerlidir. Şeker Ba\ ranıınızın tath, Scvgililcr Cünü'nüzün sevgiyle dolması dileğiylc... Cumhuriycl Ekonomi CUMHURİYET EKONOMİ DERGİSİ • İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MÜDÜRLERİ: DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ (SORUMLU) • GORSEL YONETMEN: M. SEDAT DEVİR • REKLAM: MEDYA C Kapak: İSMAİL GÜLGEÇ Grafik: GRAFİK SERVİSİ Parasız Sevgi(li) Olmaz mı? Tanm ağırlıklı yapı değişmiyor ürkiye uzun yıllardır süregelen tarım sektörü gerçekleşirken bu düşüşteki payın büyük bölümünün sanayi sektörüne yöneldiğini görüyoruz. 1992 yılı, ağırlıklı istihdam yapısı yüzyılın sonlarına yaklaşmamıza karşın değişme göstermedi. tarımdaki istihdamın en düşük gerçekleştiği yıl olmanın yanında sanayide de en yüksek istihdamın Tarım sektörü içindeki gizli işsizler yaşandığı yıl olma özelliğinde. Sanayi sektöründe istatistiklere dahil edilmediği halde, bu yaşanan gelişmelerde bir kitlenin toplam istihdam önemli nokta da, istihdamın edilenler içindeki payı yüzde Istihdamın sektörel dağılımı (% 1990 yılındaki yüzde 15 50 seviyelerinde bulunuyor. Tarım Sanayi Hizmetler seviyelerinden 1990 yılından bu yana sıçrama yaparak diğer tüm rakamları 48.5 36.3 1990 15.3 yıllarda yüzde 20 seviyelerine incelediğimizde istihdam 30.6 21.0 1991 , ., '/\ 48.5 oturması. yapısında bir değişiklik 44.4 33.4 22.3 1992 ğjğ ğ Hizmetler sektörüne olmadığını rahatlıkla 32.8 1993 , mW:'0 45.4 21.8 bakıldığında ise söyleyebiliriz. 45.3 22.2 32.5 1994Jifir/ 1992 yılından bu yana aşağıya Tarım sektöründe 1995 Jpi*" •* doğru bir hareket istihdam oranlarına 47.6 31.1 21.4 gerçekleştiğini görüyoruz. bakıldığında en düşük 32.8 46 6 20 6 199095 Ortalaması Kaynak: DİE oran 1992 yılında T 1 Özelleştirmenin beşte biri yabancılann ürkiye'de bugüne kadar yapılan özelleştirmenin beşte biri yabancı firma ve şahıslara satış olarak gerçekleşti. özelleştirme uygulamalarındaki yabancı sermaye payının ülkeler itibariyle dağılımına bakıldığında, uluslararası kurumsal yatırımcıların yüzde 52.68 ile en büyük payı aldığı dikkat çekiyor. Bu orandan sonra Türkiye'deki özelleştirme uygulamalarına ülke olarak en çok rağbet gösteren ulusun ise Fransa olduğu gözleniyor. Fransa'nın özeleştirme uygulamalarında yabancı sermaye içindeki payı yüzde 30.01. Avrupa ülkeleri içerisinde Türkiye'de satışı gerçekleşen işletmelerle ilgili en az pay sahibi olan ülke ise yüzde 1.29 ile Almanya. Özelleştirmede, Fransa'dan sonra ağırlıklı yabancı sermaye yüzde 4.15 ile Kanada'da, yüzde 3.35 ile de Belçika'da bulunuyor. Kaynak: DİE T Özelleştirme uygulamalarındaki yabancı sermayenin ülkeler itibariyle dağılımı w 1.76F.nlandiya.129AlmanyaTayvan0.18 2.17 ABD3.35 Belçıka 4.15 Kanada Uluslararası kurumsal yatırımcılar 52.67 Meyvede rakamlar göstermelik ve hükümet politikalarıyla olsa kuru üzüm alımı yapmasına arım politikalarındaki desteklenmemesinden dolayı karşılık, piyasanın büyük bir tüm olumsuzluk ve gerekli kazanımın kısmında halen plansızlığa rağmen gerçekleşmediği görüşünde Türkiye'de meyve tüccarların keyfi fiyat uygulamaları birleşiyorlar. üretimi halen umut sözkonusu. Uzmanlar vaadediyor. Ancak üzümde ve bazı Türkiye'nin meyve üretim Zaten yıllara göre meyve üretimi diğer meyvelerdeki sayısal yeterlilik rakamlarının artış göstermesine rakamlarına bakıldığında üretimde ne yazık ki çiftçinin ve ülkenin rağmen, çiftçinin yalnız bırakılması yüzde olarak çok da büyük bir artış zenginleşmesiyle yaşanmadığı değil, yanlış farkedilyor. Üzüm ve incir Yıllara göre meyve üretimi (bin ton) pazarlama toplam üretiminde, yöntemleri 199O'dan1996 Meyveler* 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 nedeniyle birkaç yılına kadar yüzde birlik Üzüm ve incir 3800 4600 3700 3970 3729 3770 3875 tüccarın bile bir artışın Turunçgiller 1474 1600 1674 1737 1878 1814 1869 yaşanmadığı dikkat zenginleşmesiyle 450 450 520 305 490 375 315 çekiyor. sonuçlanıyor. Elma^^^H İ1900 1900 2100 2080 2095 2095 2100 Aynı durum fındık, Tekel ve Tariş gibi C) Temel urunler turunçgiller ve elma için de devlet geçerlı. kuruluşlarının Kaynak:DlE düşük fiyatla da T