Katalog

v Satrahçta mücadele Bilgisayarlar honüz ııstalara yetişemedi Nevzat SÜER Makina mı, insan mı? S atranf oynayan bilgisayar 1950dogumlu. Tek amacı da insanoglu'nu santrançta ycnmck. Halen oyun gücil, "Hluslarara9Safranç Federasyonu yani IM.D.F.'nin ölçülerinegöre22002300EL.O Puanı dolayında. Dünya Salranç lîirincısi Anatoti Karpov'un ise 2710. Aradaki 400'lük fark kuşkusuz çok büyük. Ama, makineler de durmayıp kısa sürede büyük aşamalar yapıyor. Herhangi bir oyuncu icin, 1500 ELO'su var dersek, onun oyun gücünü sayısal olarak defcericndirmiş oluruz. örncğin. 1600 dediğîmizdc asağı yukarı iki yıllık satranççı anlaşılır. Açılış'ları az buçuk tanımakta, Oyunortası'm da biraz anlamaktadır. Oyunsonu'nda ise oldukça /.ayıftır. Işte! Satrarıç oynayan bilgisayarlar dokıı/ yıl önccsine dek aııcak bu dtUcyde idilcr. Programları ha/ırlayan u/matılar da 100 ELO kazanmak için «.ekiz yıl bckkrnek gerekeccgini lıesaplıyorlardı. Ne var ki, dön yıl içinde çok ıvedi bir aşama oldu ve bilgisayarlar 1 98 I 'dc 2200 ELO' • ya ulaşıp daha da yukarılara gktılar. 2200 El.O i&e oldukça güvlU bir satrançV'iyı sinıgeler. Artık, oynadığı Avılış'ı bilmekte, uyunorıaşı'nı da îyice lanımaktadır. Oyun soııu bclkî kıvamını bulmamıştır ama, yinc de birşeyLr bilmekledir. Türkiye Salranç Kederasynmı'nurı 2200 vc üstiinde ancak 20 dolayıııda oyuncusu bulunduğunu söylersek, kompüıörün başansını hcrhalde daha iyi vurgıılamış oluruz. Halen çesilli firmaların bilgisayarları dünya piyasasını kaplamış bulunuyor. Bunlar küv'ük boy (nıikro bilgisayar) olmasına kar$i», ortadaki saırançv'iları ralıaılıkla yenmekıc. Orneğin, "Kompiitör tnsana Karşı1982" adı alıında lsviı;re'de düzenlenen yan^maıla bakınız ne ilginı; sonuçlar var: BERN'OK: Prodfjy insana karşı 20+ 6Mcphisio 11 insana karşı 17+ 9IIASIl'I>K l'rodigy insaııa karşı 18+ I 1 = Mephisio II insana kar$ı 1 4 + 6 ST. GAl.l.KN'llK Prodgy insana karşı 16+ 5 1 = Mephisto II insana karşı 16+ 6Uörüldılğü gibi bilgisayar, oria sırada da olsa insanları $imdiden /orlamaya ba$lamı$ bulunuyor. Bu arada Bursa Sılranç Dcrnefci'nde iki •yn marka kompiitür'ün iiyclerie oynalılmaku üldugu hnberini de rkkyelim. İnsıın, tn iyi bilgisayurdan kıışkusuz çok üslün. Ama, verdigimiz f ıı kısa orncklcrden anlaşılacagı gibi, ı»m»n rtkeni dc makinenin hesabına A^agıdaki puan çfzelgesi "Kompüiilrierarası AçıkTurnuva" ile ilgilidir. Ingiltere'dc yayınlannıakta ülan "Chess Compıılcr News" dcrgisinin nisan 1982 sayısında ycr alıyor. Söz konusu turnuvaya, piyasadaki cn iyi bilgisayarlar katılmiş ve birbirlcriyle H.'CA kurallarına göre cn az dörı oyun oynatnışlardır. Çogunlııkiu hirkaf lıışlu ıııinkik bir vkrandan ibarol olan salnınç biİKİüayarlan heniix uslalan yfnemiyor. Ama yiizbinlerce sıradan oyuncu ya da lıavutı tehir cdiyor. Itıı nfdcnlf siııirkrinc prk gııvt>ıırııu)i,'nler yukarıdakine bcn/cr. oynayacagı ıa$ı kcndl harekrt ctliren bir bilglsayarla uynamayı giize alamıyor. •HllMyn um. 1981 1981 Hri. 31 1982 AID. 19S? In,. 73 MtpMsti N Chanplon Chaltongsr Mephlsto II MGS1II Maphfeto II Mark V d u m n l n C M I i M t l 2'/jl'A Mılt V ıırmaııılıyor ve sonra da çok kUçük incelikler diiitıda bir beklemt; döncmi başhyor. Hııraya kadar bilgisayarm bcccrisini sö/.İLTİe anlatmaya çalı^tık. Şimdi dc oyunundaıı bazı ornckler verclinı: 22 74 22 22 7'A2W 22 6 4 33 20 Llhanya Gamblti: CHESS 4. 7 LEVY (Uluslararası usta, ELO 2300; 1978): 1 e4 e5 A13 f5 43 e4xf5 e4 4 Ae5 AI6 5 Afl4 dS 6 Axf6+ VK(6 7 Vh5+ Vf7 8 Vxf7+ Şxf7 9 Ac3 c6 10 rJ3 exd3 11 Fxd3 ArJ7 12 Ff4 Ac5 13 g4 AxrJ3+ 14 cxd3 Fc5 15 00 h5 16 Aa4 Fd4 17 Fe3 Fe5 18 rJ4 Fd619 h3 b6 20 K(eı FrJ7 21 Ac3 hxg4 22 hxg4 Kh4 23 13 Kah8 24 Şfı FQ3 25 Ke2 Fc8 26 Şg2 Fd6 27 Fgı Kh3 28 Kaeı Kg3+ 29 Şf2 Khh3 30 Ke3 Fa6 31 Ae2 Fxe2 32 Kme2 c5 33 14 Kxe3 34 Kxe3 Kh4 35 Şg3 Khı 36 FI2 Kdı 37 Ka3 cxd4 36 Kxa7+ $18 39 Kd7 Kd3+ 40 Şg2 Fc5 41 Kxd5 Kd2 42 b4 hxb4 43 Kd8+ Şf7 44 Kd7+ ŞfB 45 Kxd4 Kb2 46 $f3 Fc5 47 KdB+ Şe7 48 Fh4+ Şf7 49 g5 g6 50 Kd7 + ŞfB 51 fxg6 Kxa2 52 f5 Ka3 + 53 Ig4 Ka4+ 54 Şh5 Kd4 55 Kc7 Fe7 ve U ıcslinı oldu 10. (Jrünfeld Savuuması; MI (»MISTO IXPLKIMtNTAl HOKT (Llluslararası Büyükuüla, KLO 2585; 1982): 1 d 4 Af6 2 c4 g6 < 3 Af3 Fg7 4 Ac3 d5 5 cxd5 Axd5 6 c4 Axc3 7 bxc3 oo 8 Iç4 c5 9 oo Ac6 10 Fe3 Fg4 11 dxcS?! Vc7 12 Vb3 Aa5 13 Vb4 Fxf3 14 gxf3 FcS 15 h3 Şg7? 16Kadı KadK 17 Fb5! bfi 18 Kd5! Kxd5 19 cxd5 Ab7 20 c6 Ad6 21 Fd3 Kd8 22 Ff4 Ae8 23 Fxe 5 + Vxe5 24 c4 Vg5 + 25 Şh27 Vf4 + 26 Şg2 Kxd5J 27 Vc3 + Vd4 28 Vxd4 Kxd4 29 Fe4 fS 30 Fd5 Ac7 31 Keı Şf6 32 Fg8 e6! 33 c5 b5 34 a4 b4 35 Ke3 aS 36 Fxh7 Ş g 7 37 Fxg6 Şxg6 38 Ke2 b3 39 Kb2 Kb4 40 Kbı Şg5 ve bilgisayarın sahibi Tişi prizden çckti (01). Mııtf MGSIII MBSIII Î'A l'A V»1 Vı 10 Böylece. I*J8I Travemünde (Almunya'da), 1981 HollımdaUı. 19H2 AHI) ve lngiliere'de olmak u/erc bitgisayarlar loptam 104 uyun oynamıv oldular. üaşan oranına göre sıralaniTiası $oyle: 39 21 %62 a b c d e f f g h BEYAZ HAMLEDE Tahtadaki durum 1976'da iki Uiuslararasıusta'nın Minsk'deki oyunundan ahnmıştır. Chcss Infurmant'ın 1977 sayısında yayınlandı. Oyunu yorumlayan şöyle diyor: Beyaz'la oynayan Sveşnlkof şöyle kazanabilirdi: 1 Vd6 + Şg8 2 Ae7 + $IB 3 A B Ş 4 V»8 + ! KıfS S *»7+ Mat. Görulduğü gibi guzelliği dunyaca bilinen ünlü Boimacamatı. Aynı durum bilgisayara da sorulmuş Yanılı ise çok keskin: 1 VMIt Gerçekien de çok guçlü bir hamte. Boğrnacamal'ındaki guzellikten belki yoksun ama, oyun en kısa yoldan bitiyor. Bilgısayarın bu öğeye şimdilik önem vermediğini söyleye bitiriz. • Ckanplsn Chananı»r MCSIII ıV 62 60 47 34W % S 6 27 % 4 5 18% % 4 D Bu yarısnıanııı Alınanya'daki bölümünc girme lıakkı lanınmadığıııdan Muphisto II katılamadı. Ama, IravcmUnde Binııci'siyle sonradan yapiığı karsılaşmayı 4 !/ı '/ı kazandı. Gerçeği söylemek gcrtkirse, ba$langıt,'ta çok nıerak cdilip hcyccanla izlcncn bir koııu, yani bilgisayarın insaııı ycnip ycncmiycceği konusu, artık cski.si kadar ilginı; de dcğil. Hiç olıııa/sa programlan lıa/ıılayan u/.manlarca. Belle programı yapımciüi Kcn I hompsun, Dr. Hans Berliner aynı $eyi savunuyorlar. önumüzdt'ki bcs altı yıla dek, ABO Satranv Birinciliği'nc katılıp, FIDE'nin Btkyitkusta'larıyla başaba^ savaşacak programların gerçekle$mesi mUmkündür dîyorlar. öte yandan dorugıına ula$an dUnya satrancının ilcrlcdiği de söyleneme/.. İyi oynamak cok /or olduftundan, ıepeye gttclüklc SAYFA 6 CUMHURÎYET/BtLGtSA YAR