Katalog

Bilgisayar tutkunu gençler, insan ilişkileri kuramıyor Cîcnçlerln gruplar halinde bil|>isayar »grnıdikkri ya da bu si)|>ılların basında çalı^tıklan yrrlerde pek sorun vıkınıyor ama lıvr j>eıu'în n vulkantılı kijisi'l dııııyusıyln haşhaşa ekranlann karşısmda u/un saaller gef irınesi, bitim adamlannın giderek daha biiyük önemle e&ildiklerl bir sosyal sornn yaralacak gibi... de, bir "biljtfcayar tuikımu" haliııe geldi. Bir tiryakiyi lıalırlıyorıım," diyor Mawachuseıis lckııoloji Ijısiıiu.sunden bir hügisayar biliıııi prolesörü, "onu kclimenin lam anlumıylo sandalyeslnden snküp, yeınek yedirerek uykuysı yatırıyurduk. Saglıgındıın rndiyc ediyorduk." Bilgisayar lutkunu Bir altgençler artık kendi lerine küttür özgün bir altkiitlür olusıurma yolıınclidar. AralarıııJaki $akala$malardan vc bilgisuyar lerminolojisine tlayanan söz dağarcıklanndan bu altkülturun gelismc yönlcrinin izlenebildiği bclirıiliyor. Böylece gidcrek, dışardan baktldığıııda "tuhaf" göriincn bir grtıp oluşıurmaya başlıyorlar. l.iselcrde bu (ür lutkunlara "Iteyin firkeli" gibisindcıı laknıa adlar yakı$tınlıyor. Bilgisayar luıkunlan bos zamanlarının büyuk bölümunü bilgisayar merke/.tcrinde geçiriyorlar vc toptumsal ilişA T > T ^ de Rcrek ııkullardu Kircks* çckilerc pek öncm vemıiyorlar. Birçoğu. iıısan/ \ D 1 J ^iıli bilgisayar merke/Jerinde, braraüi ilişkiterdo rahatsr/lık belînileri gftshemen her ya^taki vocuk vv gençterin bilgiterivorlar. suyur kııllanma olantıkliirı nclişitkçf, ııyuş15 yasındaki Bob Shaw başka derslerinlurucu maddc alı^kunlıgma beıı/vr bir başde basarısızlık gnstcrmeyc başladığı i<;in ka lulkunluk, gidcrek yaygınla^maya ba^laokulda geçici bir silre bilgisayardan u/aklaşdı. Birçok ögrenci kcndilcrine bll|>isayann tırıtmiftı. Bob derstcrine çalısmaya başlayaiıı^lan, ekranı ve belleftiyle "lümüyle kencaği yerde, bilgisayar mcrkczi etralırıtla tlodilerine ait" bir dünya yaraima çabası îçinlaşmaya vc cıtmlı kapıdan u/un u/un bilgisayarı suzmcye bajlamışiı. Tek hecelerle ko O anayileşmiş ülkeler video şoku yaşıO yor Fransa'da yapılan araştırmalar video salışının ve kaset kiralamanın tam anlamıyta halka yayıldfğmı ve çok böyuk boyuOara ulaştıflını gösterdi. Uzunyol şoförleri. kapıcıfcar ve göçmen işçileı en baş sıradaki video altcıları. Faslı, Tumıslu, Türk göçmen işçiler ulkelerine giderken video almayı da ihmal etmiyortar Fransa'nın Bellevilie'deki en büyuk video kulübü, yaklaşık 7 bın kiralık kaset bulunduruyor. Supermarkeöere videonun girmesi de sattşlanrıı oldukça arttırmış. Evin hanımı reyonları ge/erken. bey de hafta sonunda seyredeceklerı liim kasetinı seçiyor. Böylece aile saadeti saglanmış oluyor. Gerçekten korkutucu btr manzara Kimi B Sanayi ülkeleri şiddetli bir "vide© şoku" yaşıyor leri." Myte gMar», yaknda n M t n dışmya çıkacık Wr alle buUınmayacak gallba" diyorlar Bir video kulübü satıcısına gure, video kiralama. "«yıı hızıyta" yayılıyor. Haftada bir kaset kiratama ile başlayan aileler. bu sayıyı 5'e, 7'ye Cıkardılar Ûzellikle TV'nın iyi programlar hazırlamadığı ülkelerde video satışı ve kaset kiralama akıl almaz boyutlara utaşıyor Ama Ingiftere'de bıie bir haftada 1 milyorı 250 bin kasei kıralanıyor • BilgLsayar dünyasında erkek egemenliğİ giderek yerleşiyor aö'da. ilkokul çagındaki çocukların e{|lence ya da eğitim amacıyla bilgisayar dunyasıyla girdıkleri ilişkilefin bir tür erkek egemenliği göruntusu yaratt?ö" gözlentyor. AHelerin erkek çocuklannı bu alana daha tazla teşvik ettigi bir gerçek. Ama bunun diştnda, çocukların kendi iç egillmleri bakımından da aynı durum geçerli. Erkek çocukların bilgisayar öğrenmeye kızlardan çok daha fazia hevesli, istekli olduflu açık bir biçimde ortada. ABD'de 08 yaş grubundaki çocuklar arasıoda bu açıdan araştırmalar yapıldı ve 45 yaşlanndaki erkek çocukların bilgisayar ile ktzlardan daha çok çalışma yapmak tstedikleri belirtendi Yuksek öğretim düzeyinde de aynı egilim var. Son yıllarda dünyayı istila eden bilgisayar ve video oyunlan. bu eğilimi pekiştirmede çok etkili bir rol oynuycr Oyunların çogu erkek çocuklann zevk ve eğihmlerıne uygun nitelikte. Firmalar, bir ke/ pıyasalarmı olusturup büyük paralar ka/andıklanndan, sırf bilgisayar dunyasına girişte kızlarla erkekleı arasında eşitlık sağlamak içııı ka/ançlarından ledakârlık yapmayaçaklanna göre, bu eğilimin güçlenerek surmesi beklenebilir. • hahArio«nM» yorine nun Bilgisayar tutkunluğu naDene>nte Stanford Oniversitesind e y a v 8 | n oiduşu Philip Zimbardo, bu olayı yakından izlemis. Zimbardu'yu gözlemleri arasında biı o.'ay razlasıylaetkilemis: Sıanford Ünivcrsitesinde bilgisayar luıkunlan arasında dolaşan elektronik bir bülten tutkunların kendi aralannda haber ve mesaj alısveıi$ini saglıyor. Zimbardo, birbirlerine vok yakın mesafcde, yanyana oturan tutkunların kendi araiarında yüzyOze ilijki kuracakları yeruc bilgisayar aracılığıyla ileıişim kurmayı yeğlcdiklerini görmüs. Zimbardo ayrıca, gönderilci) nıesajların duygu yoksunu olduğunun ve mesajlardaki ifadelerin program dillcrinc has formllle benzcr, terimlerle dile gctirildiğinin farkına varmıs. "Bazı asın durumlarda, tulkunlar paranoya davranı^ları serRflerter.^'iinkiı bilgisayaru duyulan )>ııvrn bafkalanna dııyulmamaktadır," diyor l ) ı . Zimbardo, "Bilglsayar lulkununun yapılması ivin komut vcrdiji şejkr baskalarıııeu yapılmayınca, lııtkun bu davranı>la ılıışmanlık ve karsıtlık unsurlan Körmeye ba^layabiliyor." 0 psikoiog 0 | a n ı> r . CUMHURİYET/BİLGtSA YAR SA YFA 5