Katalog

bilgfcayar Basında bilgisayar teknolojisine geçiş bir tercih sorunu değil zorunluluk ŞAFAK OKAYGÜN Sayfaların ekranlarda hazırlanarak tamamlanıuasından sonra yapılaeak i$ basiı birkaç tus vuruîiıyla sayfanın çıkış makinasına (Photounil) göndcrilmesi ve sayfa filmleriııin makinadan alınmasıdır. Sayl'a l'ilmlerinin alınma<>ından sonra şayel varsa • sadecc sayfalara rcnkli fotoğraf nimlcrinin yerleştirilerck kalıplann çekilmesi kalmıştır. Bu iştemden sonra gazete artık baskıya ha/ırdır. M8İly6tt6 l Bu sistemde bir yandan y a z ı |erine r e u z a r G Ekranh dlzgi slstemleri son yıllarda TttrUye'dc kullanümaya baslandı. Bilglsayarlı calışma basında büyiik siirat ve maliyel avanlajı saftlıyor... ÖZELÜKLFJÜ: • • • • Z 80A Mikroişlemci 128 KB RAM Anabellek 2 Disk Sürücü, 640 KB 24 Satır, 80 kolon CRTekran • Doğrudan Erişim (ISAM) • Çoklşli işletim Sistemi (MultiTasking) • BASIC. PASCAL • CP/Milediğprdiller • 80132 kolon Matrix Yazıcılar 120harf/saniyc • 5 MB1U MB Winchestcr Disk • Kdimc t$lemd (Word Processor) Mctro MUmesdlUk. llnala" Ihracal vc Ticarel A.Ş. ünuıriLu! teknolojisınin vardıgı noniada bilgisayarlar, çok bilgiyi depolayabilınc ve vok kısa suredc işleın yapabilme olanaklarıyla cğiıimden sanayic kadar her sektörde vazgeçilnıc/ unsurlar olmuşlardır. Sanayideki bu gclişme basım sanayiinde dc teknoloji Ucğiîiminc yol açmış, flnceteri dizgi ile ba^layan bilgisayar kullanımı, renk ayırma, kamera ve baskı a$amalanııa da girmiştir. Ulkemi/. basın seklitrtl Batılı ülkclcrdeki bu gelişnıcleri çok buytlk dikkaıle i/Jemiş ve Batılı basın kuruluilanntlan hiç dc gcri olnıayan bir düıeydc bilj.isayaılı ürcıim sisıemlerinc kaprlarını Basın seklörü zamana ÇÖZÜni ^ a r 5 ' V a r ı 5 ı n sürdürtlihilflkavar du&ü bir alandır. Bu yaDM9'Sayar ,j s o n u c u oriaya çıkar cak ürün. iyi araşlırılmış, doğrulanmış ve en yeni haberleri taşımak zorıındadır. Bu nedcnle, ga/eiclcrin yazı ijleri kadroları (cknik hazırlık a^amaüina gevmc/dcn ünceki haber lopianıa, dcğerlendirmc vc planlanma a$amasının ınUıııkun olduğunca uzun olmasını isıerlcı. Böylecc gün içindc gelişen haberler isiencn >tkil vc nilelikıe gazcicdc yer alabileceklir. Ancak bugiltı anla;ılmı;tır ki, gazetelerin mizanpaj grbi tok vakit alan işlemlerî yoğun insan gücü kullanarak yaptırması bu amaç içîn en önemli engeldir. Bir ick çözum vardır, o da bilgisayar. üazete üretiminin herhangibir a$amasına lıilgisayar (eknotojisinin uygulannıası, yukarıda bahsedilen hazırlık sürcsini uzatmakta ve kaliieli ürün olanaklarını yaraimaktadır. Bilgisayarlatla ürclilen gazetelerde 15in tcınel asaniitları şöyledir: Sabahtan itibarcn gazele V c Sclnieye başlayan haberler muhabirlercc klSallVOr tcrminaller aracılıftıvla. bilgisayar hal'ızasuıa kaydedilir. Çcşilli kaynaklardan loplanarak depolanan haberler, servis sefleri tarafından ıcrminallerden konırol cdilir, gereklî karar ıııckani/.malarından geçtikten sonra hangi sayfada vc ne şekildtyer alacağı belirlcnir, Aytılan haberler ve sistem dogrudaıı bağlı (onlinc) çalısan laserle kamera araulığryla yine bilgisayar hafızasına alınmış siyahbtya/ f'uıograılar, sayfa mizanpaj icrminali (page layout terminal) adı verilcn terminallcrdc biraraya geıirilir ve islenilen sayfa düreni, gerekirse (Um metin vc foiıığrar öU'illeri değişlirilerek hazırlanır. Böylc bir si.slcmde bir sayfanın hazırlanmaSi sadecc 2030 dakika sürmcktcdir. '5 ayrılan sü£ e n )ur ' "' ysndan ^ a dizgj, pikaj ve mizanpaj işlerinin doğrudan ekrandan yapılabilmesi çok bttyük ölçüde malz.cme ve İşgücil tasarrufu saglaıuaktadır. Gazete maliyetlerinin çok yüksek olıııusından şikâyel edilen su dönemde tunı bu maliycl a/.ainıalannın ayrı bir önemi oldıığuna dikkat cdilmelidir. Bilgisayarların, ö/.ellikle bir gazete Uretim sisieminin en büyük yararı, sürckli tekrarlanan vc gereksiz işlemleri oriadan kaldırmasidır. örneğin klasik Uretimde öncc muhabir habertni daklilo etmekıe, haber gerekli incelemeden sonra bir kez dc dizgi operatörü tarafından klavye edilmektedir. Muhabirin bulunduğu yer merkez dışindaysa araya bir dc tclekste klavye etme i$lemi girmcktedir. Böylece sadecc dizgidc harcanan zaman 2 ya da 3 kal fazla olnıaktadır. Oysa yukarıda da bahsedildiği gibi, muhabir habcrini ckrunda ya/dığı andan itibarcn dizgi islemi için sadece gerekli lipografik kumandaların ekienmesi kalmakta, verimlilik büyük olçüde artmakfitdır. Bu dalda araştırmaları"iurdtlren bir kuruluş yukarıda bahseııiğimiz filme çıkış yapan dizgi makinaları yerinc doğrudan kalıba çıkiş yapan aygulan gcliştirmi^ böylecc film kullanımı matbaacilıkta önemini yitirmeye ba$lanııstır. Bilgisayardan kaiıba (Computer lo Platc) adı vcrilen bu teknoloji sadece malzemc nıasrafını a/allarak yani fîlmi ortadan kaldırarak yılda 2530 milyon lira civarında tasarruf yaratmı$tır. Bu gclişmcden sonra beklenen ikinci gelisme, rcnk ayırma cihazlarının (colour scanncr) sözkonusu üretim sisıernlerine doğrudan (onlinc) bağlanmasıdır. Böylecc nıonlaj i$lcmi lanıamen onadan kalkacak, Uretim süresi iyice kısalacaktır. Ancak ulkemizde gazetelerin genellikle Istanbul, Ankara, Izmir ve Adana'daki matbaalarda basılmaları ve bu matbaalara sayfa niınlerinin bir iki gazete hariç uçakla lakli, yukarıda bahseııiğiıni/ tum süre kısalnıalarına karşın genc dc Onenıli zaman kaybıııa ncdcn olnıakiadır. Oysa tüm bu mcrke/lere bilgisayarlı sislemlerin ve kalıp çıkıs cilıa/laıınm kurulnıası, bilgisayardan bilgisayara bilgi (ransfcri ile ayrıı kalıpların diğcr matbaalara çok daha az bir süre içindc göııdcrilıııesini ve yöresel değişikliklcrin aıtıııda yapılabilmesini saglayacaktır. Böyle bir sistem Avrupa vc Amerika kıtalan aran l de fflMONROE "Mikrobilgis^'da olay" I IA7.IR IftKFT PROGRAMLAR1MIZ: • Ticari Muhasebe • Stok Kontrol • Faiuralarna • Müştcri Cari Hesapkn • Satış Anaüzkri • Ücrel Bordrosu • Ycm Rasyonu • Tavukçuluk • AdrcsEtiket • Kara Taşımacıhğı • Gontainer Takibi • Supercak • Daia Basc Managemem • Account Rcceivablc S«*j» V)l*a*et M t ) « n < l J J k TtkK » I » tn ır U H 21/1 htuUlaı Tdf 1J 96 M . II J) K IIM 1 T** «O6 Ul II 7 EC 8800fc4rtım Modeli sında uygulanmakta.Amerika'üaki ba/.ı gazeieler Avrupa'dan tıydu kanalıyla gönderilen sinyallerle laranan kaiıplardan basılmakladır. Ba$ta da bahsetligimiz gibi üikcmiz basın kuruluşları lılm bu gelişmeleri dikkaıle i/.lemekle ve çağdas teknolojiye ayak uydurmaya valismaktadır, Basın sektoründe, zamana karşı yarı# devam ettiği sürece, bilgisayar leknoiojisindeki son gclismeler diğcr ülkelerdc olduğu gibi ulkemiz basın sektöründe de yogun bir kullanım alanı bıılmaya dcvam cdccek, bu sisieınkre geçis ve yenileme bir iercihten çok zorunluluk olacakiır. CUMHURtYET/BİLCtSA YAR SAYFA 7