Katalog

CUMHURÎYET DERGİ Bugün Rumca yayımlanan ikigazetevar: Apoyevmatini, ve îho... Apoyevmatini gazetesi Apoyevmaiıni (Ikindi) gazetesi, geçmişten giinümüze ulaşabilen en uzun soluklu Rumyayımorganı. 12Temmuz 1925 tarihindeKonstantinos Vasiliadis veOdiseas Kristalidis taraiından yayımlanmaya başlayan gazete, hala ilk açıldığı yerde; Beyoğlu'nun en eski hanlarından biri olan tstiklal Caddesi'ndekiSuriyePasajı'nda. Kurıılduğu ilk dönemlerde her türlü habere yer veren, bol resimli, dört sayfadan oluşan ve bazı özel günlerde sayi a adedini altıyakadarçıkaran Apoyevmatini, Istanbul'dakiRum nüfusunun azalmasıylabirlikteeskiimkânlarmıkaybetmeyebaşladı. Teknik ve maddi imkânları el vermediği için artık fotoğrafsız yayımlanan gazetenin bütün varlığı; bir bilgisayar, bir fotokopi makinesi ve bir faks. 200 bin liradan sat ışa sunulan gazetenin günlük tirajı ise 500 ile 700 arasında değişiyor. Gazetenin içeriğini, dünya gündeminin yanı sıra Rum cemaati ile ilgili haberler oluştııruyor. PatrikhancTiirkiye'nin Avrupa Birliği ile olan ilişkisi ve bu arada Kıbrıs ve Yunanistan'daki gelişmeler gazetenin sayfalarına yansıyan diğer haber konuları arasında. Türkiye'deki gelişmeler ise gazetede daha az yer alıyor, çünkü okuyucuların bu gelişmeleri diğer ulusal yayın organlarından takip edebileceği düşünülüyor. îki kisjilik kadrosu olan gazetenin sorumlusıı Mihail Vasiliadis, Apoyevmatini'yi "Cîerçek bir demokrasinin sağlanması, farklı kültürlerin bir arada birbirlerine saygı duyarak yaşaması için çalışan ve yazan bir gazete" olarak tanımlıyor. Mihail Vasiliadis ilekendi gazeteci kimliği ve Apoyevmatini'nin yayın serüveni üzerinekonuştuk: Gazeteciliğe nasıl başladınız? Mihail Vasiliadis: Ben öğrencilik yıllarımda, Embros adlı günlük gazeteye yardımederdim. Mikropöylecebulaştı. 19565758senelerinde, azınlıklarakarşıyo^un bir baskı söz konusuydu. Günlük basında sürekliRtımlaraleyhinde yayın yapılıyordu. Ozellikle Peyami Saia, bunıın başını çekiyordu. Ben de o yazılara cevaplar yetiştiriyordum.Cevaplartabiikiyayımlanmıyordu. 1960yılındabirgrupRumaydının çıkardığıEleftheriFoni(HürSes) gazetesi yayın hayatınaatılmıştı.Fakatgazetedeçalışanlar öğretmenlerdi, ve zorluklarla karşılaşmamaları için isimlerinin duyurulmaması gerekiyordu. Onlar, benim düzenli olarak eleştirel cevaplar yazdığımıgörünce, gazetenin sorumlu müdürlüğünü üstlenmemiistediler. Bendekabulettim.Tabii işin bazı tehlikeleri vardı. Örnegin, 64 yı]ındaKıbrısolaylarıpatlakverince"milli birliği bozacak şekilde Rumculıık propagandası yapmak'la sııçlandım, 141 ve 142'den yargılandını. Yargılanma siireci nasıl gelişti? Gazetenin sahibi bu olaylardan hemen sonra Yunanistan'agitti.Benayrılmakistemedim. Suçlamanın yerinde olmadığını düşündüm.Tarn lOyıl sonra 3. vesonkez beraatımakararçıktı.Savcıiddianamesinde benim gazetede yargılanmamasebebivet veren vazımın tercümesini hazırladı. meyi kendilerine görev edinmişti. Cumhuriyet tarihindc, iyi bir dağıtım ağına sahip olan Rumca gazeteler Ikinci 1927ydındayapılan,CumhuriyetdöneDünyaSavasjidönemindezorgiinlergeçirninin ilk nüfııs sayımının sontıcunagöre, di ve sayıları giderek düştü. C) dönemde Istanbul'da 100.202 Türk, 26.43 l d e Yuuygulanan Varlık Vergisi'yleyaşananekoian vatandaşı olmak üzere 126.633 Rıım noınik çöküntü ve bıına paralel olarak hal /aşıyordıı. Bu Rum nüfusu, Rumca yayın kın alımgücünün düşmesi.kâğıt tenıininfâpan gazetelerin azımsayanıadıkları bir deki güçlük ve reklam gelirlerinin a/.almakitleydi ve amaç Rum halkının evine giren sıgazetelerinkapanmasınanedenoldu. gazete olabilmekti. 1945yılından 1955yılının6/7 KylülgüRumca yayımlanan gazeteler, cemaat nünekadarRum Basını özellikleDemokıçindekidoğumları,ölümleri,evlenenleri rat Farti'nin iktidarageldiği 195()yılında >je kilisedeki törenlcrin tarihlerini bildir yaşanan görece özgürlük dönemi ve ekoVazı: TÜRKAN DOĞAN Fotoğraflar: UĞUR DEMÎR nomikbüyümeyle birataktabulıınduysa da 6/7 Eyliil olaylarından önemli yaralar aldı. Kırılıp dökülen yazıhaneler ve baskı makineleri nedenivlebazı gazetelerin yayımına bir süre ara verildi Istanbul Rum halkının ve basınının yaşadığı bu parlak döncm 1964 yılına kadar sürdii. KıbrıssorunııylaberaberYunanvatandaşlarınınülkeyiterkettnesi.nühısmübadelesinin sonucunda gazetelerin reklam gelirlerinin kesilmesi, buna paralel olarak da tirajların di'rçmesi gazetelerin sonunu hazırladı... Rum gazeteleri tekertekerkapandı