Katalog

Su ıni iki k^Vdeş İstanbul'da yaşıyorlât aqpalıî<n)<Ur ^ J Fllistln'de. Çünkü anhe ve babaları ile beş kardeşleri Gazze'de. İsrail'in, Işgal ettlğl topraklardah' çıkmas|nı istiyorlar. Onlara göre banş Içln tok yol bu... yor, önce ara bölgedeki topraklara göz dikiyor, sonra da Filıstınliler'itopraklarındançıkarmaya çalışıyor. Bu sayede ülkeyı elinde tııtıi)aoıanınıyüzde57'den yüzde71'eçıkarıyor.Topraklarını (erkeden Filistinliler'in sayısıise7()()bin. Ibralıim Abu Marsa, Necdel 'de bir fabrikatör; tckstil ve halı ürctiyor. Ilali vakti yerinde diyetammlanan Filistinliler'den. Anıa Necdel deişgaledilentopraklararasınakatılınca aileyeGazze'yegöçetmektenbaşkayolkalmıyor. Gazze'de tahrika değil ama, atölyeler açılıyor ve eskisi kadar olmasa da zenginlik hali korunuyor. Marsa,doktoıHaniya ileevleniyor. ()n çocukları olııyor. Ancak 1967'de, "Altı Giin Savaşı" dıye de bılınen üçüneü Araplsrail Savaşı biitün dengeleri bir kez daha bozuyor. Ticaretin yaııı sıra bir okulda müdürlük de yapaıı Ibralıim ile Haniya Marsa geriye kalan bütün varlıklarını çoeuklarının eğitimine ayırıyorlar. ()n çocuk da yiiksek öğrenirn görüyor. llk intifadanınyaşandığı 1987'de( 1993'e kadarsürenbu ilk intifadadabini aşkın insanöldü), Süher yükseköğrenimiçin Istanbııragönderiliyor.Oyıl Filistin'deıı Türkiye'ye gelen öğrenci sayısı üç bin beşyüz. Süher, "İsrail'in amacı bizimcahil kalmamızdı, bizim ise okumak" diyor "Biz oldukça inatçıyiz. Onların amaeını bildiğinıiz için hepeğitimin üzerine gittik, zorşartlardabileolsaokuduk.Parasıolmayanaileler bileçocuklarınmeğitimiiçinçırpınırlar, çocuklardahemokurhemçalışırlar." Artıkbirayaği lstanburdaSiiher'in,ama bu ilk intiiadada kendi deyimiyle "yaramazlık"larıvar:"Bireenazeyekatılmıştım. lsrail askerleri arkaınızdan ayaklarmuza ateş ediyor, biz büyükler küçükleri kucaklay ıp kaçırıyorduk. Hayatımda ilk defa bu kadar çok korkmuştum. Böyledurumlarda Filistinliler kapılarını açık bırakır, kim saklanmak istiyorsa girsin diye... Biz de en yakın eve girdik vekurtulduk..." Intifadayaçağrısesi "Allahuekber".()nu, duvara çarpan varillerin sesi izliyor. Süher, "Kızlıerkekli,birduvardandiğerinegönderdiğimizvarillerinyarattığıgürültüyeherkes koşardı. Böylece daha kalabalık vc daha giiçIüolurduk"diyeanımsıyor. Varillerin güriiltüsüne eşlik eden bir de slogan var: "Cammızkanımız,fedaolsunsana Arafat/ Canımızkanımız,fedaolsunsanalilistin..." Bir"Allahuekber" Süher'ı uykııdayakalıyor. Babası uyandırıyor barikatlara gitmesi için," Yorgunum, uyuyacağını" diyor. "Üstelik artık benim bir istikbalim var, benim arkamda Türkiyevar". Babasıöfkelcniyor: "Çokkızdı,'gebertirimseni'dedi,'herkes ülüyor, senokuınayı,Türkiye'yidüşünüyorsun'.Sadeceküçükbirşakayapmıştmı.Kardeşimle sokağa fırladık, halkı uyandırmak Süher (üstte) ve Siiha kardeşler... için varillerin başınageçtık..." Süher sapan da yapıyor, hem kendısine, hcnı akraıılanna.. Aynı döneınde, Siiha henü? on üçünde. Anncsi ile alışverişten döııeıken üçdörtlsrailliaskerinyakaladıklanbirgencin başını duvara vurduklannı görüyor: "Çok eanım sıkıldı, heyecanlandım. Yerden bulduğumbirdemirparçasmıfırlattımtsrailliler'e, birinin ayağına geldi. Çok kızdı, arkamdangeldi,silahı kafamadayadı. I ietnçok korktumhemkorkmadım.ikisideoldııyani... Vurnıadı, kaçtım eve saklandım. Evi öğrenmişler, gelip gaz bombası attılar, çocuklar zehirlendi.hastalandı..." Süher, bir başka olayda, üzerine atılan gaz bombasını eliyle tutan kadını anımsıyor: "Bizim oralardaerkekçocuğuna çok değer verilir. Bırtek oğluolan bu kadın, üzerlerine atılan gaz bombasını eliyle tutup, lsrailli askerlere geri fırlattı. Adam öylesine korktu ki, ba^ladı Arapça küfiiretmeye.. " lsrailli askerin Arapçaküfürüne Filistinliler' inyanıtı lbranicekiifür...Sühaş.imdilerde unuttıığu Ibranıce için "Kolay öğrenilen bir larımız... Daha ülkeye girerken işkenceyi başdildir" diyor. Süher ise kısa süreli de olsa barış latıyorlar..." dönemlerini anımsıyor, o dönemlerde bırbirHğitiminitamamlayankardeşlerFilistindilerinin düğünlerine gidip gelmelerini, arka asporasına dağılıyor, Süher ve Süha Istandaşlık, komşuluk yapmalarını, birbirlerinin bul 'da, bir kardeşleri Ürdün'de, bir kardeşleri işyerlerindeçalışmalarını... Danimarka'da, üç kız iki erkek ise Gazze'de. Süher, lstanbul'da kimya miihendisliği eği Babaları 85 yas,ında, anneleri ise ondan üç ay timialıyor. OkulunbittiğiyılDardanelspor'da büyük... Istanbul'dan l'ilistiniçinyapılabileoynayaneşiyletanıjjiyorveevleııiyor. Onyıl cekleröylesine sınırlı ki. Bütün mitınglere kasüren bu beraberliği "macera" olarak tanımlı tılıyorlar,sekizyaşındakikızıdaanneannesi, yor, çünkü Filistinli bir kadına aynı dinden ol dedesi ve Filistinli akrabaları için ona eşlik sa da yabancı bir erkekle evlenme izni yok. ediyor. Süher, kıırucusu olduğu "Filistin Bütün kariji çıkmalarakulak tıkıyor... Süher DostlukDerneği"nindiğeriiyeleriyleyardım ileeşı arasında din değil, anıa ıııczhep farklı topluyor... Ama hiçbir .şey kaygıyı eksiltmilığı var, o daha katı kurallan olan Şafi mezhe yor... Süher, İsrail'inFilistin'iişgalindeTürbinden, eşi ise I lanefi. Geleneklerin yüzde90'lıkbenzerliği veeşininanlayışlılığı ilişkiyibesliyor. Birdekızları olııyor. Bir süre mesleğini yapıyor Süher, sonra tekstil işineatılıyor. Kşı geçenyıl kansere yakalanıyor ve öliiyor... Süher, işin yönetimini tek ba^ıııa iistlcniyor. Süha'nınlstanburagL'ldiğitarih 1997. K.udüsÜniversitesi'ndc,lngılizceöğretmenliği bölümünden mezun. Üniversile'ninadınabakmayın, f'akülteüazze'de. Mezun olduğunda Süher çağırınca, Istanbul'ageliyor. Ağabeyininaıkada^ıejji oluyor,oda Istanbıırayerleşıyor. tlk inlifadadan Süha'nın anımsadıkları, hep birlikteokula gidipdüıımeleri. Çünkü lsrail askerleri okulıın çevresinde dolanıyor, Filistinliler'i kızdırmak için ellerinden geleni yapıyor. İki kardeş, en son 2000 yılındagidiyorlarüazze'ye. I lavaalanın da ya^adıkları, bir daha gitmeme kararı aldınyor. (,'ünkü niifus kâğıdının doğum yeri hanesinde Gazze yazdığını gören poİis, silahını üzerine doğrultuyor. Süheı Türkiye vatandaşı olduğunu söylüyoı, eğerkendisini vunjrsapişmanolacağını. "Bütün eşyalarımız didikdidik aranıyor,elbiselerımiz,kitaplarımız,çamaşır kiye'nin aldığı tutumu ikiye ayırıp değerlendiriyor: Halk ve hükümet... "Türkiye halkına teşekkürediyorum,hakikatençokduygulandırdılar. Bizi hem maddi hem de manevi olarak öylesine kucakladılar, öylesine sardılar ki... tşçiler 'Filistin için 1 milyon lira' kampanyası başlatmışlar, belki işi olmayanlar bile bııkampanyayakatılıyor... Yanlışanlamayın, kimsedeyanlışanlamasın, Sayın licevit,önce 'Son kez şans veriyoruz, çekilsinler, barış olsun' diyor, lsrail' i soykırım yapmakla suçluyor, ama sonra söylediklerini geri alıyor. Ben bunu izah edemiyorum, belki de Türkçeyi unutııyorum. Bu ne laf.ne Filistin'i, ne Israıl'i tutacaksınız... 'Bizkendi ülkemizin menfaatîne bakacağız' diyorlar. Ya insanların hakları? Binlerce çocuk ölüyor, ya onların hakkı?" Süher, Saron'un 1982'de Sabra ve Şatilla göçmenkamplarındagerçekleştirdıği büyük katliamı anımsatırken sormadan da edemıyor: "Şaron şimdi ikinci bir savaş ilan etti. Bugünde 1982'yitekrarlıyor. Birtek Yahudi'nin bile öldürülmesini bahane edip tanklarla, uçaklarla bize saldınyor, binlercemizi öldiirüyorlar. Herkesonlardan öldürülen bir kişi için hesap soruyor. Ya bizim çocuklarımız, gençlerimiz, yaşlılarımız? Evlerimizi yakıp y ıkıyorlar, korkudan kadınların çocuklan olmuyor.yiyecekbulamıyorlar. Kamplardayaşayanlar aç, susuz... Bunu kim durduracak?" Süher, Amerika'nın arabuluculuk çabalarına kuşkuylabakıyor. Cîörünenle.yaşanılan arastnda farklılık olduğunu, Amerika'nın "banş"derkensavaşıdesteklediğini,Şaron'a arkaçıktığınıdüşünüyor. Arapülkelerininbir türlü ortak politika üreteınemelerini de Amerika'ya bağlıyor. Pek çok Arap ülkesinin Amerika'ya mahkum olduğunu söylüyor. Söz canlı bombalarageliyor. Süher, her şeyini yitirmiş insanların çıkışsızlığından dem vuruyor,birdeFilistinliler'dekendilerinisavunacak si lah olmamasından... "Kardeşi, babası, annesi, sevgilisi ölmüş bir kadın ne yapar?"diye soruyor"En iyisi kendimi öldiireyinı diyor, hem kendimi hem deonlardan birkaçını"... Süha, özlemle başladığı konuşmasını ölümle bitiriyor: "Her şeyi, ama her şey i özlüyorum; annemi,babamı,kardeşlerimi. Topraklarımızıaldılar, bizimkileri öldürüyorlar. Her şeyi yasaklıyorlar, yemeği,sokağaçıkmayı...Oraya gitmekistiyorum,odayasak. Neyapabilirim, bilmiyorum. Birşeyleryapmak istiyorum, yapamıyorum. Herkesoradaşehit olııyor, benim deaklımdanşehitolmakgeçiyor..." Süha'nın kastettiği"şehit"olma hali. canlı bomba. Süher de aynı çözümügeçiıiyor aklından. Kızını çoktan bir yakınına emanet etmiş, sorun Gazze'ye gidebümekte... "Barış"ın ise tek yolu var. tsrail'in, işgal ettiği Filistin topraklarıııdaıı çekilmesi. Süher lsrail halkınında barış istediğini, dökülen kandan onların da acı çektiğinianımsatıyor, Filistinlileı'ekarşı savaşmak istemediği için hapsedilen lsrail askerlerini örnek gösteriyor... Intifada, direniş, zafer... Filistinliler için bu kelimelerin tek bir adresi var: Yaser Arafat. Sülıer için de Arafat I'ilistin direnişininbirsimgesi. Arafat'ınpolitik olarak İsrail'in Filistin'i işgaliyledirildiğini, güven tazelediğini düşünenlere katılmıyor. Ona göre.o bütün zamanların lideri... Ya Şaron durdurulamazsa'.' "Israilasla Filistinliler'i yokedemez. Biz dünyaya yayı ldık bir kez... Bir yerlerdenmutlaka bir Filistinli çıkacaktır..." Süher ve Siiha için yarın, ölüm haberleri taşıyor... Yine internetegirilecek, yi ne bir gün önce öldiirülenlerin listesine bakılacak, yine aynı şarkılardinlenecek [email protected] Wafa İdris, ilk kadın canlı bomba. (27Ocak 2002)