Katalog

8 Türkiye'nin Kıbrıs'a askeri müdahalesinin üstünden 27 yıl geçti. Sorun sözcüğü ile birlikte anılan Kıbns'ın siyasi konumunda o günden bu yana bir değişiklik olmadı. Sayısız kilise, kale ve manastır, 30 çeşit orkidesiyle Kuzey Kıbns'a siyaset dışı bir gezi... CUMHURİYET DERGİ Acı limon ve orkide adası G UĞUR İŞLER ökyüzünün, bulutların ve masmavi denizin içinde duran, küçükken tanka benzettiğim bu ada, neler sunacaktı bize kim bilir?Küçükgrubumuzla,yıllardır sorun kelimesiyle birlikte duymayaalıştığımız Kıbrıs'aayakbasıp,bizikarşılayandostlarımızla hiç vakit kaybetmeden başladık gezimize. Meraklı gözlerleçevremizebakarken, bir yandan da adayı anlatan sese kulakveriyorduk: "Evet Adanınorijinalyerlileriilk Trisoprian diye adlandınlır. Ancak iki temel sorunlarından dolayı maalesef bugün aramızdabiryerlerdeleramakimliklcrini koruyamamışlar. Nedirbu iki sorun? Halendevameden ıkı sorun.... Adadabirsu ve enerji problemi var. Dolayısıyla milyondan fazla nüfus yaşayamaz. Bunabağlı olarak adanııı kendi kendini savunması mümkün değil bu kadar nüfusla. Ada, 7.000 yıldırbirşekildebirilerininkontrolü «t . St. Barnabas Manastın... altında. Şu anda adamızda Türkler, Rumlar, lngilizlerveMaronitleryaşıyor. Niye böy le? Bunlar geçmişte Kıbrıs'a gelmiş, yerleşmiş, Kıbrıs'ı kontrolü altına almış uluslardan geriye kalan parçalar." Kıbrıs Türk Seyahat Acentaları Birliği BaşkanıHaşimRahvancıoğluAdatarihini bize kısaca böyle özetledi. St. Barnabas'a vardığımızda birgürültü koptu.birhareketlilikbaşladıaniden. Ilk şaşkınlıktan sonra kırlangıçları gördük; bakışlanmızı üzerlerinde hisseden küçük yaratıklarkısasürenoyununardındanbır köşeye sindiler. Bizi incelediler bir süre, sonra çok keyif aldıkları her hallerinden anlaşılan oyunlarına, arada molalar vererek devam ettiler. Onlargibı olmayı çok istesek de sadece gıptayla bakabiliyorduk uçuşmalarına. Butakiptenyoruluncamanastıraattıkkendimizi.Kırlangıçlarınverdiğı güzel konsenn ardından, anlatılanlara yoğunlaşmayaçalışıyorduk: "Barnabas, Salamis doğumlu, Yahudi orijinli birkişi. Kudüs'teegitimgörürken Isa'yla tanışır. Ve 12 havariden birisi olma şansına ulaşır. tsa'nın ölümünden sonra adaya Hıristiyanlığı yaymak üzere gelir. Ilk defa bir Roma valisini Hıristiyan yapmayı başaran adamdır. Bundan dolayı kendi yurttaşları tarafından elleri, ayakları bağlanarak taşlanmak suretiyle öldürülür. Ve cesedi birbataklığa, üzerine birtaş bağlanarak atılır. M üritleri onu oradan çıkanrlar ve hemen manastır yanındaki eski bir kral mezarınagömerler." İçinde Kıbrıs tarihine ilişkin önemli eserlerbarındıran müzeyi gezdikten sonra yolumuzun üzerindeki Salamis Antik Kenti'nde bir mola veriyor, tiyatrosu ve hamamı dikkat çeken ören yerinin ardından Magosa'ya doğru yolumuza devam ediyoruz. "Lüzinyan dönemınde tüccarların mallarını barındırdıkları, beklettıkleri emniyetli bir liman haline gelen ve o günlerde yenıden Latınler tarafından Samagusta olarak isimlendirilen ünlü bir kasaba, bir merkez haline geldi. XII., XIII. ve XIV Ilk adı Baı j v , U.ııuıstırı (Abbcy de la Paix) idi. Venedikliler Güzelyuı ı uniummu ifcleıı Bella Pai.se V tercih etmişlerdi... yüzyılda Hıristiyanlar için Kudüs'e hac yolu üzerinde bir istasyon görevi yapan Samagusta'da,surlariçerisinde 365 kilise vekatedral yapıldığı söyleniyor. Halen bu binalann, çok önemli bir kısmıyıkılmışolsa da, ayakta kalan birkaç tanesi görülebilecek durumda. Bunlardan bir tanesi Lala MustafaPaşaCamiiisminitaşıyan,Nicolas Katedrali. Kimi taşları Süveyş Kanah'nın yapımında kullanılmış. Sağ tarafta DoğuAkdenizÜniversitesiKampusu'nu izliyoruz. Kıbrıs'taki 6 üniversitenin en büyüğü burası, 14.000 öğrenci eğitim görüyor." Bir caddeye girdik, birtelin dibine sıralanmış varillerle karşılaştık aniden. Yol burada bit(iril)mişti. Sadece otların, böceklerinveBarışGücüaskerlerininyaşamasına izin verilen birbölgeydi burası, hayalet binalann ürkütücü bakışlanna alışamadı gözümüz, Maraş'a bakamadık daha fazla ve geri döndük. Ne kadar hüzünlensek de devam eden yaşama ayak uydurmak, onu devam ettirmek için çaba harcamak gerekiyor. Yemeğe oturduğumuzdaki kasvet, kısa süre sonra önümüze getirilen yemeklerlebirmerakveiştahabıraktıyerini.Hertabağıbüyükbirdikkatleinceley ip nasıl yapıldığını öğrendikten sonra tadına baktık. Akdeniz mutfağına özgü zeytinyağlılar ve yemeklerin ardından çöken rehavet, bir süre sonra yerini gezi iştahına bıraktı. Lala Mustafa Paşa Camii ve Namık Kemal'in sürgünde yaşadığı evin önünden Othel lo Kalesi 'ne ulaştık. "Adadaki eski dostlarım nealemdeler? Tatlım, Kıbns'taçoksıcakkarşılanacaksın. Çok yakınlık göstermişlerdi bana." Shakespere'in ünlü trajedi kahramanı Othello, kendilerini bekleyen acı olaylardanhabersiz.karısıDesdemona'ya böyle seslenmiştiyıllarönce burada, Ada'nınvc Adalı dostlarımızın sıcaklığı bugün deaynı. Bu geziye çıkmakla ne kadar doğru bir karar verdiğimizi düşündük ve ödül olarak dondurma ısmarladık yorgun bedenlerimize. Bütün gün sıcaklığını paylaşan güneş, utangaç kızıllığıyla son kez selamlarken otelimize dönmek için kendimizı Kıbns'ın sakin trafiğine bıraktık. "Insanla tanışması tarih öncesine kadar dayanan Kıbns'ta ilkyerleşimlerdenizkenarında yoğunlaşmış. Bunun en önemli sebeplerinden biri ise iç kesimlerin bataklıklakaplı olnıası. Kıy ılarda yoğunlaşan korsan saldınlanndan dolayı iç kesimlere kaçan halk, burada da sıtma ile mücadele etmek durumunda kalmışlar. Bu sorun ancak lngiliz yönetimi altındayken çözülebilmiş. Avustralya orijinli okaliptüs ağaçlarını Ada'ya getiren lngilizler, bataklık bölgelere yaptıkları dikimlc bu sorunu çözmüşler ve verimli ekim alanlan ortaya çıkmış. lngilizler aynca yangına karşı Avustralya Akasyası, fare ve zararlı haşerata karşı kirpi getirerek bu sorunlara da el atmışlar." Kıbrıs' ın tarihi kadar doğası da dikkate değer bir güzelliğe sahip. Avustralya Akasyalan'nın arasına serpiştirilmiş kır çiçekleri; yemyeşil dağlar ve hemen aşağıdayeralanmasmavi Akdeniz'denoluşan manzarayabüyüleyicibirgüzellikkatıyorlar. Eski bir manastmn dibinde toprağa ayak basıyor ve ne tarafa bakacağım ız konusundaciddibirtereddütyaşıyoruz. Her