Katalog

DPT'nin aynı araştırması, böylesi bir kaçak kentleşmeden, en büyük vurgunu ise "mafyanın" vurduğunu rakamlarla ortaya seriyor. Devletin "toplum adına" korumaya aldığı araziler, birileri tarafından gecekonduculara "parsel parsel" satılıyor. Üstelik, "peşin parayla" ve karşılığında "yıkılmayacak kondu" inşa etme güvencesı deverilerek. Alpar ve Yener'in saptadığı rakamlara göre, tstanbul gecekondularının yüzde "Gecekondu belecflyelep" 96'sı "kamu arazileri" uzerinde yükseliyor. Bunlardan Gerçekten de, bugün lstansadece yüzde 18'i, araziyi bul'daki birçok ilçede, bele"kendisi" işgal etmiş. Yüzde diye meclis üyelennin öneml ı 78'i ise, kamu arazisinden bir çogunlugu "gecekondu "bir evlik kadar" bir parçaya da kaçak yapı sahiplerinyı, yani ortalama 150 m 2 'lik den" oluşuyor. Imara yasaK arsayı, yine ortalama 50 millanan arazilerini yasadışı yönyon liradan "satın almış". temlerle gecekondulara paBöylece, "halkın arazisini zarlayanlar, kimi belediyeleyine halka pazarlayanlarin imar komisyonlannı ko Harltada, burası da lstanbul gflıOfcOyor, «usus, yolaıu, altyapısız... nn", yaklaşık 500 bın "gecelaylıkla etkileyebilıyorlar. kondu yeri" satışından elde ettikleri rant, durmalı" şeklindeki tüm yasaları, genelHatta Sultanbeyli gibı, Okmeydanı gibı, en az 25 trilyon lira. Üstelik vergisi yok, geleri, yönetmelikleri ve hatta "Bakanlık Kâğıthane gıbi... "tamamı imarsız olaEnkârhyatırım algısı yok; soranı, soruşturanı ise hiç talimatlarını" da salt kâğıt üzerinde bırarak kentleşen" semtlerde, "imardan soBu gerçeği saptayanlar arasında tstanyok... kıyor. Çünkü artık birçok belediyenin nürumlu" hemen tüm belediye yetkilileri arbul Ticaret Odası da bulunuyor; ve "Kafusu "gecekondu halkından" oluşuyor ve tık başka seçenek kalmadığından yasadı500 Un kere Işlenen suç... çak Yapılaşma ve Gecekondu Sorunu" onlar aday olup, onlar seçilerek, "geceşı inşa edilmiş binalann ya sahipleri, ya da Prof. Dr. Aydın Aybay, önceki hafta üzerine hazırladığı 1993 yılındaki rapokonduların temsilcisi" yerel yönetimler kiracılan konumundalar. Yani, bütün bu yapılan Konutbirlik Danışma Kurulu runda, yaşanan süreci şöyle özetliyor: ortayaçtkıyor. yerel yönetim kadroları "imar mevzuatıtoplantısında, bu soygunun "hukuk açı"Gecekondu çaresizlik sonucu yapınaaykırıwortaınlardayaşıyorlar... DPT'den üpkütücü apaşürma sından" yorumunu çarpıcı bir ifadeyle lan bir sığınak olmaktan çıkmış, bir tiElbette, böylesi bir sosyal gerçeklik, yaptı: cari meta ve bir zenginleşme aracı şekliDevletPlanlamaTeşkilatı'nın, 1993 yılı "Gecekondu yasalara göre suç. Ama, "belediyeler gecekondulaşmayı durni almıştır. Böyle olunca göçün sonucu başlarında sonuçlanan bir araştırması var. artık bu öylesi bir suç DPT uzmanlanndan lstiklal Alki, yapanıvla, alanıypar ile Dr. Samira Yener'in yüla, satanıyla en az beş riıttükleri bu araştırmada, Istanyüz bin kere tekrarbul'daki "gecekondu gerçeğilanarak işleniyor ve nin" sayısal sonuçları, yukardacezası da hiç işlemiki değerlendiımelerin "ürkiitüyor..." cü" boyutlannı sergiliyor. Yıllarını "hukukun Araştırmaya göre, son beş yıl üstünlüğü" ilkelerine içinde kentin nüfusu 5,8 milyonbağlıhkla geçinmiş olan Prof. Aybay, nedan 7,3 milyona yükselmiş. Yaden "ceza işlemediğini" de şöyle özetlenı, yüzde 26 oranında artmış. di: Buna karşılık, gecekondu bölgelerındekı artışlar ise çok daha "Bugüne dek yürürlüğe giren tüm iyuksek. Örneğın, aynı dönemde mar affı yasaları, gecekondulaşmayı Büyükçekmece'nin nüfusu önleme gerekçesiyleçıkartıldr, ama, heyüzde 178, Ümraniye'nin nüfumen tümü bunu teşvik etti..." su yüzde 161,Kâğıthane'ninde Gerçekten de bu geleneksel "resmi teşyüzde 161 oranlarında çoğalvik", özellikle 1987'den sonra, sanki "en mış. Bu nüfusun, aynı ilçelerdegeçerli imar kuralına" dönüştü. ki belediye yönetımlerınde ve "Islah İmar Planı" denilen ve şehircimeclislerindeki "demokratik lik tarihine "kent suçuna dayalı pJanlatemsiliyeti" göz önüne alındıma" olarak geçeceği anlaşılan bir "yasal ğında, lstanbul'un artık "geceolanak" yürürlüğe sokuldu. kondu belediyeleri" ile imareBu düzmece planlarla, "affedilen" yüz dileceği apaçık ortada. Yasalar, Şahlrlcrde *vslz kalmak dlye bir sorun yok, yoter kı para olsun. Nasılsa dag, laş nazıne arazlsl... binlerce gecekondu aynı anda "yeni imar| C U M H U R İ Y E T D E R G İ 6 Ş U B A T 1 9 9 4S A Y I 4 1 1 simsiz yazar şöyle anlatıyor: "Ankara'da Çankırı kapısının sol tarafında, Akköprü vc Yenituran mahallesi ilc çevrelenen sahada yapılan gecekondu evlerine 'Ha1 san Saka Mahallesi adı verilmiş; mahallenin açılış töreninde bulunan Hasan Saka, sokaklarından otomobil geçmediğinden el arabasıyla taşınmıştır..." Demek ki yine o yıllarda, Ankara'da da gecekondulardan oluşan "yeni" mahallelertüremiş, ve hattabumahallelerin"mafya babalan" da tanınan kişiler olarak yazılara.öykülerekonuolabilmiş... Bugün, yaklaşık yarım yüzyıl sonra geriye dönüp bakıldıgında, gecekondu olayının artık bambaşka bir "amaç" taşıdığını görmek hiç de zordeğil. 1948'ler bir yana, 1968'ler, 1978'ler hatta 1988'lerden bile farklı bir "içerik" yaşanıyor; özellikle Istanbul'daki gecekondulaşma olayında. Bu farklı içerik, 50 yıllık "barınma zorunluluğu" gerekçesini hızla ortadan kaldırıyor. Çünkü artık tstanbul'un "bereketli" toprakları, iş ve aş bulmaya değil, dogrudan doğruya "yağmaya katılmaya" niyetlenen insanlan bağnnda toplamaya başhyor. Yani kaçak inşaat ve gecekondu, "göçiin sonucu" değil, tam tersine "göçünnedeni"olmayadönüşüyor... olmak yerine, bir göç gerekçesi, göçii teşvik eden bir faktörhalinegelmiştir." lstanbul Ticaret Odası'nın kapsamlı raporunda, bu açık yağmanın neden yaygınlaştığı konusunda şu gerçeklerin altıçi/iliyor: "Gecekonduda barınan niifus arttıktan sonra, politik bir potansiyel oluşturdular ve yerel yönetimlerle bağlantı tesis ettiler (...) Politik nedenlerle getirilen imar afları, verilen tapular, neresi olursa olsun bir araziyi gasp ederek yerleşmenin meşru olduğu gibi korkunç bir geleneğin kökleşmesineyolaçtı..." gecekondulaşmayı önleme ve "yıkma" görevini, aynı beledıyelerevermişolsada. . Hazlne arsaları "parayla"