Katalog

8 înce cam kadehler, kestane kebaplar, tombalalar, masallar kolay unutulur belki, ama sizin de aklınıza dingin radyo akşamları gelmiyor mu bazen? Yandan çarklı bir kahve, bir de sigara; geçelim ahşap kaplı lambalı radyonun başına. Radyo tiyatrolarının yaşayan en eski yönetjneni Asuman Korat, eski günleri Cumhuriyet Dergi' ye anlattı. Radyoda "Arkası Yarın"lı günler vardı bir zamanlar ECETEMELKURAN epimiz aynı yanılgıyı yaşıyor olamayız; mutlaka daha güzel olan bir şcy vardı eski zamanlarda. Cam konsollar, payetli elbiseler, cumhuriyet balolan, kadife eldivenler, dumanlar arasında uzatılan peron öpüşmeleri, heyecanlı prömiyerler, ölçülü gülüşler, gece klüpleri, kolonyalar, alafranga tamahlar, fılm galaları, cep saatleri, dantel koituk örtüleri, "hanımefendi bu dansı lütfederler mi acaba'iı hayatlar, yaşanası aşklar vc ahşap radyolar. O lambalı, o lütfedip de ısındıktan sonra ses verecek radyoların yöresinde çatılan düşler. "Bir küçücük kutucuk, içi dolu dünyacık" bilmecesinin, o sevimli yanıtları... "Siz bilmezsiniz şimdi" diye başlayan öykülerin imrenilecek bir yanı vardır hep. Hem niye artık çoğumuzun adı Hayrünnisa değil? Niye artık sınemalarda gala geceleri yapılmıyor? Havluların arasına lavanta keselerinin konulmaması, trenlere binilmemesi... Bu dingin tümceleri ne zaman terkettik? Geçelim bunları bir kalem, acaba hâlâ radyonun başında "Arkası Yarın"ı bekleyenler var mı aramızda? lnce cam kadehler, kestane kebaplar, tombalalar, masallar kolay unutulur belki ama, sizin dc aklınıza dingin radyo akşamları gelmiyor mu bazen? Bağırış çağınş geçen akşamlarda, televizyonun çiğ renklerine bulanınca yorgunluğunuz, düşünüze girmiyor mu radyo tiyatroları? Yandan çarklı bir kahvc, bir de sigara, geçelim ahşap radyonun başına. Akşam havadislerı, derken "Kimgıller." "Adana'dan bu hafta demeceklerdi? Ne oldu acaba? Bay Hüsnü ve Bayan Şefıka, kım bilir bu kcz hangi ehemmiyetli olaydan söz açacaklar? Çocuklar Adana'da eglcnebildıler mi acaba? Kımbılır ne yaptı Kimgiller?" "Kımgiller, kimdir, hangı aıledir, bılmıyoruz. Soran olursa, sadcce 'Kım bilir kımgil' deyıp geçiyoruz. Öylc olduğu halde, onları kapı komşumuzda, üst daırede ve hatta bazen H Asuman Korat: Radyo bir olaydu kendi evimizin içinde bile bulduğumuz zamanlar oluyor. Bay Hüsnü'yü babamıza benzettigimiz, Bayan Şefıka için, Tıpkı annem gibi dediğimiz' zamanlarolmuyormu?" 15 Temmuz 1942'de yayımlanan Radyo Mecmuası'nın 8. sayısında Kimgiller'den böyle söz ediliyor. Kimgiller, 1942 yılının başında yayınlanmaya başlıyor. Radyo tiyatrosunun bir adı da bundan böyle "Kimgiller"oluyor. Başlangıçta, her pazartesi dinlenen Kimgiller, Radyo ve radyocular, televizyonun icadına dek, cemiyet hayatının gündeminde kaldılar, meraklara konuoldular. Radyo Mecmuası'nın bir başka sayısında da "yoğun istek üzerine" radyo artistlerini dinlenirken görüyoruz. Neşeli ve fakat ölçülü bir biçimde öğlen yemeklerini yiyen artistlerin fotoğraflannın altına küçük bir de not düşülmüş: "Artistlenmizi bu yorgun zamanlannda bile neşeli görmekteyiz. Neşe, sanatkarlann belli başlı hususi vasıflanndan biridir." Konuşanlar merak edildiği kadar, konuşturanlar da merak edildi hep. "Radyo muharriri cazip, heyecanlı, mizahi veya alaylı 30 dakikayı bir nevi kısa fılm şeİdinde yazmaktadır. Bu demektir, muharrir hayalinı serbest bir şekilde konuşturmak için bütün imkanlarasahiptır" Ve Arkası Yann... Radyo pıycsleri tüm hızıyla sürdü. Takvim gelıp dayandığında 1966'ya, radyo dınleyıcilcri yeni geleneğın başlangıcına tanık olacaklardı: "Arkası Yarın." Harcketli ve hemen hepımızın belleğindc kazılı o sımge müzik çalmaŞehir Tiyutro.su sanatçıları Ankara Radyosu 'nda, temsil kolu sanatkârlarıyla... ya başlar. Öyle kuru gü daha sonra ailelerin pazar akşamlannı dolduruyor. Aileler, saati geldiğinde sıcak bir telaşla büyülii kutunun başına geçiyorlar. Bir yandan meyvalar soyuluyor, kahveler içiliyor, baharlı leblebiler yeniyor, bir yandan Kimgiller. Tatlı bir dinginlıkle 20 yıl kadar sürüyor bu seriiven; çocuklar, Filız ve Atilla ile bırlikte büyüyorlar. Orta halli bir memur ailesi olan Kimgiller, bir yandan cumhuriyetin örnek aile tiplemesini çizerken, bir yandan da "tatlı bir hayatın ahengini" yaşattı Türkiye'ye. Büyü hiç bozulmadı, merak eksilmcdi sofalardan. Bazılan kara kutunun içindeki sevimli insanlarla tanışmak için kutulan açtı, bazılan Ankara Radyosu'nun kapısını çaldı. Kemal Tözüm, Radyo Mecmuası'nın 3. sayısında, meraklısı için şöyle yazıyor. "Yüzlerce ziyaretçi, temsilleri nasıl yaptığımızı sordu. Gene yüzlerce meraklıdan, 'Bu salon büyük olmasına büyük ama, burada ne at koşar, ne otomobil gezer. Hele kayığın, vapurun yüzmesine hiç akıl ermiyor' diyenler oluyor. Çoğuna, 'Sır, sır kaldıkça enteresandır' dedim karetmedi. Şimdi anlatıyorum işte. Temsillerde ekseriye kapı açılıp kapanması duyuyorsunuz değil mi? İşte tabii büyüklük te ve tam evsafı haiz bir kapı. Bunun başka kapılardan farkı, sadece seyyar olması vc hcryere açılmasıdır. Odaya, salona, sokağa, dükkana açılırbu kapı. lmtiyazlı.sihirli bir kapıdır bu."Kemal bey, radyonun büyüsünü bozmaya şöyle devam ediyor: "Gelclim gramafona. Temsil dıskoteğindc yetmiş beşe yakın plak vardır. Kuş cıvıltısı, horoz tavuk sesi, köpek havlaması, çocuk ağlaması, vapur diidüğü, itfaiye, otomobil, at, araba... Evet, evet, anladığınız gibi seslerini temsillerde dınlediğiniz plaklar. Otomobil, at, araba, koskoca stüdyolara değil, bu küçücük plaklara sığdınlmış." "Sanatçının vasıfları" 15 Mart 1943 tarihli bir Radyo 'Mecmua rültüye pabuç bırakmayan bir erkek sesı: "Arkası Yarın." Sessızlık. "Yönetmen Asuman Korat. Kfektör Krtuğrul Imcr. Oynayanlar..." Derken arkada bir fon müzıgıyle usul u.sul gırdı yaşamımıza Arkası Yarın. Televızyonun varlığı biraz kessedehızını, radyo meraklılan.i