Katalog

• Nükleer kirliliğin bulunduğu alanda halen vasayan insıın sayısı 4 milyon; geleceklcrindcn ondiy duyuluyor. • Vc, her yıl artarak ortaya çıkan sakat doğumlar, hastalıklar; ayrıca, ka/anın parasal olarak getirdiği 352 milyar dolarlık /arar... Türkiye, biilün bunlan yakından izlediği lıaldc vc dahası, sonuçlarını hem ülke topraklannda, hcm de vatandasları ü/erindc yaşamasına karsjn, 1 Ekim 1993de Akkuyu'da Nükleer Santral tenıclini atnıaya nasıl "hevesli'" olabilir? Diinya bu dehşet verici riski göğüslemekten arlık va/geçerken. "sürdürülebilir kalkınmayr rcsmî söylcminc alan bır ülke, nasıl böylesi bir umarsı/lığın ısrarla savuntıcusu olabilir'.'.. "Kalkınma vc sanayileşme", ne kadar çok enerji istcrse ıstesin, bu gereksinmenin ö/cllikle tcrmik ve nükleer salrallar eliy4e sağlanmaması yönünde, günümüz dünyasında hızla yaygınlaşan bir "insanlık bilinci" var. Ycryüzünün en fa/la enerji tüketen ülkesi olan ABD'nde, 15 yıldır hiç nükleer santral siparişi yok vc Çernobil'den sonra 128 santralın iptal edildiği bildiriliyor. Ispanya'da, 9O'lı yıllar için planlanan 35 reaktörün çoğundan vazgeçildi. Yeni santral yapımı ise 6 yıldır sürekli erteleniyor. ttalya'da 1987'de yapılan referandum sonucunda 3 santral kupatıldı; yeni projeler 5 yıldır bekletiliyor. tsveç'teki 1980 refcrandumu gcreğince, 2010 yılına kadar nükleer güç tümüyle durdurulacak; ülke. bu belâdan yine tümüyle tcmi/lenecek. Isviçre'de 13 yıldır hiçbir nükleer santral tamamlanmadı; 1988'de 6 santralın planları iptal edildi; I99()'da yapılan referandumda isc 2000 yılına kadar tüm projelerin askıya alınmasına karar verildi. Almanya'daki halkoylamasına görc de, halkın % 69'u hiçbir nükleer santral ıstemiyor, % 54'ü mevcutlann kapatılmasını istiyor. Bu ülkedc de son 18 yıldır yeni nükleer santral yapılmadı, 3 tancsi kapatıldı, Tinin de yapınıından vazgeçildi. Avusturya ve Filipinler'de, milyarlarca dolar harcanarak ins.a edilen nükleer santrallar, tamamlandıklan halde çalıs,tırılmıyorlar... Vc, tüm bu bilgilcri, ayrıntılı bir mektupla Türkiyc'nin ilgili ve yetkili tüm kişi ve kuruluşlanna ulaştıran NÜKLEER KARŞITI PLATFORM katılııncıları, ijiınu söylüyorlar: "Dünyada durum böyleyken, Türkiye'de nükleer enerji kullanımından söz edilmesi, şa^ırtıcı ve ürkütücüdür..." İnsanlığın kara llstesinde 1986 yılında g«rç*kl«ş«n Çcrnobll faclasının ardından dahf«t varlcl sonuçlar yaşandı (Ustta). Akkuyu NUklaar Santralı'nın temaH burada atıldı (sol aayfada). nobil kazasının "Rasya koşullarından" kaynaklandığını, Türkiye'nin ka/.a riskini tümüyle yok eden bir "ileri tcknolojiyi" uygulayacağını söylüyorlar. Bu "savunma" da, yine dünyaya gözü kapalı bakmanın, ya da gerçekleri gizlemenin, kaygı verici bir yansıması. Hemen tüm gelişmiş ülkelerdeki nükleer enerji üretimi, önemli kazaları • da kayıtlarında taşıyor. Yine, çevreyc duyarlı otu/ kuruluşun oluşturduğu Nükleer Karşıtı Platform'un Türkiye'yi yönetenlere göndcrdıği raporda "Rusya dışındaki" gcli^miş ülkelerdc yaşanan felaketler ayrınlılı olarak sergilcniyor. İşte, ba/ıları: 1957'dc Colorado (BD) Rocky Flats reaktöründc patlama. 1979'da Three Mile Island (ABD) ka/ası ve kanser hastalığında aniden % lOartış. 197279 arasında Pılqrım (ABD) nükleer santralının 16 km.'lik çevresinde, kan kanserinin 4 kat artması. Fransa'da 56 nükleer santralın 30'a yakınında çelik kubbeler çatlamış. durumda. İngiltere'de, 1957'de, Liverpool Windscale rcaktöründe çıkan yangın sonucunda 200'ü aşkın kanser olayı ortaya çıktı. (Hemen ölcnlere ek olarak.) Bu tablo karşısında, Türkiyc'nin "güvenli" bir nükleer santrala sahıp olma iddiasının asla inandıncı olamayacağını vurgulayan Nükleer Kars,ıtı Platform katılımcıları, topluma ve kamuoyuna da jju çağrıyı yapıyorlar: "Yarın radyoaktif olacağımıza, bugün aktif olalım!" Kazarlskiolmasablle Nükleer Santrallar, kaza riskleri sıfır olsa bile, çevre ve halk suğlığı açısından yine de ciddî tehlikcler yaratıyorlar. Doğal Hayatı Korııma Derneği'nin yayın organı Kelaynak'ta yayımlanan bir rapora göre, nükleer enerji ve nükleer yakıtı yeniden işlemenin yaratacağı "radyoaktif çöp", üstesinden gelinmesi olanaksı/ dev bir çevre sorıınu oluyor. Bu atıklardaki radyonükleitlcr, bınlcrce yıl öldürücü etkilerini koruyabiliyorlar. Bu maddelcrin tckrar doğal ortama karı^masını engellemek için ise hiçbir depolama sisteminin kcsın bır güvcnecsi yok... öle yandan, Avrııpa iilkcleri, 1983 yılına kadar Atlas Okyanusu'na 6O.(KM) 3 m düijiik ve orta seviyeli atık dökerek, biiyük bir "uluslararası sorumsu/lıık" scrgilediler. Ncyse ki bu cınayet, "düııya bilinci" içcrisindc durıluruldu. Ama. nükleer /ehır ta^ıyan atıkların 1 ö/cllikle gcri kalmi } ulkelcre ihracı ve sürekli ycraltına gömülmesi ise sürüyor. Kelaynak, haklı olarak soruyor: "Hangi atık tecrit teknolojisi, /.ararlı ctkileri yü/binlerce yıl sürcn atıkların, jeolojik değişimlere bağlı olarak lekrar yer iistüne çıkmayacağını garanti edebilir?.." Evct. Akkuyu Nükleer Santralı projcsiyle, Türkiye hızla bir felakete doğru sürükleniyor. Basına yansıdığı kadarıyla, üstelik TEK'nun programında, bir değil, "şimdilik" iki saıılral varmı^; ikincisinin ycri ise hcniiz araştırılıyornıuş!.. Nc diyclım! En iyisi, yine Nükleer Karşıtı Platrorm'un dile getirdiği uyarıyı, bir kez de burada yinelemck: "Kuruluşu, zcn(iinleştirilmi<j yakıtı, elemanları ve islctmesi\le dışa bağıınlı; kaynağı sınırlı; teknolojisi oturmamıs,; tehlikeli; merkeziyetçi; gi/.lilik gerektiren; pahalı vc 4tt yıldır hiçbir tcknolojinin halledemediği RADYOAKIİF ATIKÖZÜRLÜ nükleer santrallara, milyarlarca dolar yatırılabilir mi? Bizce hayır!.." < TekkazaÇernoblldeğil Akkuyu'ya nükleer santral kurmayı "çağ atlama" sayan inatçı çevreler, ÇerCUMHURİYET DEROİ 5 E Y L Ü L K a m u o y u m ı n bUyUk topkisin* k a r f i n Oökova'dafcl santralda d « n * m * U r a t i m i n * başlandı. 1993 SAYI 311 17