Katalog

S E R H A N Y E 0 Orchestra'yı kurup konserler verir. I97l'de Portekiz'deki cuntayı protesto etmek için Lizbon'a gider. Coleman, YJA Blackwell ve IX'wey Redman'dan oluşan grup, Mozambik, (îinc vc Angola'daki u bağımsızlık savaşlarına adanan Song for Che"yi çalınca ertesi gün gözaltına alınırlar. Amerika daha "Missing" türü skandallara hazır değildir o günlerde. Girişimler yapılır, serbest bırakılırlar. Grup ne yaptığının farkındadır. Ancak kendilerine eşlik eden Afrika kökcnli bir mü/ikçi ııçakta dönerken " N e söyledin diin akşamki konserde bu kadar patırtı çıkartacak" diye sorar Haden'a... "Müzikte devrimci olan birçok insanla çalıştım. Politik açıdan ne kadar devrimciydilcr bilemiyorum. Genelde çaldığım gnıplarda tek beyaz ben oldum. Teknik endişeler, i f bulup kirayı (ideme kaygısıy> dı insanların kafasını kurcalayan. Bu telaş içinde dünyada olup bitenler görmezlikten gelinebiliyor, unutulabiliyor." GÜZEL DÜSLER SÖVALYESİ Charlie Haden, cazda doğaçlamaya getirdiği boyutlarla devrimci bir müzikçi. Aynı yaklaşımı politik bağlamda da sürdürüyor. arşamba akşamı AKM'de altmışına merdiven dayamış, saçlanna ak düşmüş, ancak yüreği genç bir müzikçi dinleyeceğiz. Kırk yılTTk can yoldaşı, Fransız Jean Vuillime yapımı 153 yaşındaki kontrbası ileyerini alacak sahnede ve bizlcre yarım yüzyıla ulajan birikiminin örneklerini sunacak. Üstün tekniği, doğaçlamadaki yaratıcılığı ile günümüzün cn iyi caz basçılarından birisi Charlie Haden. Hatta Dovvn Beat dergisinin son on yıllık değcrlendirmelcrinc bakıldığında, caz dinleyicilerine göre, /.irvedeki isim. Önde geleVı cazcıların kolay müzikle dinleyici arttırmaya yöneldikleri bir dönemde dinleyicilerin aktif çabasını gerektiren besteler üretmeyi sürdürüyor. Buna karşın albümleri ilgi ile karşılanıyor. Son on yıl içinde pıyasaya çıkan The Ballad of The r'allen (Ispanya'da ölcn devrimcilcrc adanmış), Quartet West vc Drcam Keepar (İnsan hakları ve ırkçılığa karşı mücadeleye adanmış) ca/. cleştirmenlcri ve dinlcyicilerince üretildikleri yılların en ba^arılı caz albümleri seçildiler. Haden'ın elli yıla yaklaşan müzik scrüveni, iki yaşında şarkılar söyleyerek katıldığı Haden Ailcsi Müzik Şovu ile basjamış. lowa, Nevraska ve Missouri çevresinde yayım yapan küçük yerel radyolara program hazırlıyormuş. ailesi. Charlie Haden on beşinde Diz/.y Gillespie, Lionel Hampton, Stan Kcntoo, Art Peppcr'ın plaklarını dinleyip kendi kcndine alıştırma yaparak bas çalmasını öğrenir. Yimıisinde ise Dexter Gordon ve Red Mitchell, Art Pepper'a eşlik etmeye başlar. Bir ara VV'est l.ake Mü/.ik Koleji'ndedersalır. 50'lerin ortalannda Haden doğaçlama tekniği ü/erinde yoğunlaşır. Birlikte çaldığı mü/ikçiler basçılanna uyıım sağlayamamaktadırlar. Haden ortak akorlarla girer sololanna, esin perisinin pesjnden düşlerinin patikalannda bir ko^udur tutturur. Her seferinde patikalarda yolunu kaybeden arkadaşlarma karakteristik melodiyi tekrarlaması gerekmektcdir yollarını bulabilmeleri için... Sanatçı Urettiğl güzalllkUrl* yaşamın nllallğlnl arttırmakla yükUmlUdür, diyor Hadan. c Daha güzelblrdünya için Haden "Ben politikacı değilim", diyor. "Rndiı^elcrimi müzik yoluyla topluma ula^lırıyortım. IMüziğim ve orkcstram kcndimi ifade etmc biçimim. Sanatçı ürettiği güzelliklerle yaşamın niteliğini arttırmakla yükümlüdür. Sanatçı olarak sorumluluğumun büyük olduğu kanısındayım. Hayatın mükemmelleşmesi için yaşamımı ortaya koyuyorum. Ba/en yaşam enerjim bir notada yoğunlaşıyor. tşte bu kadar ciddi bir iş müzik.'" Haden'a göre sanatçı güzelliğe ve bilgiye saygı, sevecenlik gibi kavramlan toplumun dikkatinc sunmalı. "Oysa toplumdaki dcğcr yargılan tam tersini, yüzeyscl ticari değerleri gündemte tutmakta. R<Kk dünyası bunun baş suçlusu bencc. Superstar jjruplar sığ değer yargılarını, medyamn yardımıyla yeniden üretip yayıyorlar genç kuşaklara. Madonna ile Rolling Stones'un 45 milyon dolar için pazarlık yaptığını duyuyoruz. Konser olgıısu bu tartışmalardan çok daha öncmli. Caz dünyasında da yüzeyscl ticari değerlerin izleri var. Cazın yaygınlaşması umut dolu bir gelişmc. Ne yazık ki cazın derinliği pazarlamacıların çığlıkları arasında soluksuz kalıyor. Çağdaş cazın yaratıcıları Miles Davis, Stan Getz, yaşamları boyunca limes'a kapak olamadılar. Ama W ynlon Marsalis oldu. Pazarlamacılığın sanat platformunda yaptıkları beni korkutuyor doğrusu." Güzel düşlerin şövalyesi Charlie Haden'ın yüreği çar!>amba akşamı AKM'de çarpacak. Bu sese katılamayacaksanız ve Haden'ı lanımak istiyorsanız sizlere Michacl Bucker'ın ilk albümünde yeralan "The Cost of Living" Yaşamın Bedeli'ndekı 110 saniyclik solosunıı dinlcmeni/i önerırim. Müziği ile bir sanatçının, inançlan uğruna, nasıl yaşamını ortaya koyabileceğini, basite kaçmadan çirkinliklere ıneydan okuyabileceğini göreceksini/. A DERGİ 1B T E M M U 2 1993 SAYI 382 Dönum noktası Derkcn bir gün dostlan ortalarda oyuncak görünümlü plastik altosu ile dolaşan Ornette Coleman'dan söz ederler. Sololarından hoşlanılınadığı için, asansörcü olarak çalıştığı \ş merkezinin yük asansöründe günlük egzersizlerini yapmaktadır Coleman. Haden'la tanışmaktan çok mııtlu olmuştur. Öyle ki ilk karşılaştıklan gün Coleman'ın evine gidip 20 saat hiç durmadan çalarlar. Charlie Haden yeni dostuna doğaçlama ü/erine düşüncelerinden bahscder ve ekler: "Doğaçlama esini sınırlamamalı. Başka bir bcstecinin akor değişimlerinden yola cıkıp, duyarlılığını/ın si/i sürüklcdiği noktalara özgürcc ulaşılabilmeli. Her ne zaman düşüncemi miiziğe uygulasam birilerinc saygısızlık yapıyormuşum, özgürlüklerinin sınırına giriyormuşum gibi geliyor." Coleman'ın yanıtı ya^amını deği^ tirecektir basçının: "Unut bu gereksiz kaygıyı..." Doğaçlama yaşamdıp Haden'a göre, doğaçlamayı öğrenmek yaşamı öğrenmekle eş anlamlı. "Doğaçlamayı öğrenme çabası yaşamınızın her alanında yaptıklarınızı nlumlu ctkileyecektir. Kgonuz doğru perspektife oluracak, doğaçlama anında varlığınızın bilincinc varacaksınız; evrenle ilişkinizde ycni boyutlar çıkacak karşınıza. Varlığınızın önemini doğru olarak kavramadan önce önemsizliğinizin bilincine varmanız gerektiğini göreceksiniz. Bilincini/i, duyarlılığınızı, politik yaklaşımlarımzı ve müziğinizi aynı süreçlerden geçerek buluyorsunu/." Haden'ın kendi grubunu kurması bir politik tcpkinin ürünü olarak ortaya çıkmış. 1969'da Amerika'nın Vietnam'a müdahalesi üzerine Liberation Music 10 C U M H U R İ Y E T