Katalog

Hanlar sehri Muğla Cezayirli Hanı, Hacılar Hanı, Yağcılar Hanı ve Kömürcüler Hanı... Tarihi evleri ve yaşayan kentsel SİT alanı ile ün salan Muğla kentinin bir başka kültürel zenginliği de tarihi hanları... IIIİ1İİ I!» • " •• IİB ' 11 .1 m G clenekscl kültürel kimliğini, küllür vurlıklarım korumada büyük beceri göstercrck "korumacılığa" özveri ile "dcvlct desteksiz" örnek olmaya devam eden Muğla hanlarının en biiyüğü "Koca Han" ile "Demirli" ve "Gölcüklü" hanlanmn yerinde bugün belon yapılar yükselmekte. Zamana ve süpekülatif girişimlere karşı durabilen hanlann bazılarının adları "Cumhuriyet OtelPalas", "Muğla OtelPalas" olmuş. Altı kahvehane iistü otel, yüzyıllık işlevlerini "zamana ayak uydurarak" sürdürmeye çalışıyorlar. Artık avlularında u/ak yollardan gelen ticaret kervanlannın develeri, atlan bağlanmıyor, civar köylüleri ve pazarcıları "Muğla Pazan"na geliren ınınibüsler park ediyor. Tarihi Muğla hanlanmn coğunun adlannı müşterileri belirlemiş: Kömürcüler Hanı, Basmacılar Hanı, Balcılar Hanı, Hacılar Hanı, Çalgıcılar Hanı, Yağcılar Hanı... Ba/ilan da adlannı sahıplerinden almışlar: Halilibrahim Ağa Hanı, Gölcüklüler Hanı, Cezayirli Hanı... Tarihi Muğla F.vleri "Kültür vc Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu" tarafından tescillcnmiş ve bu evlerin yeraldığı eskı Muğla Kent dokusu da yıllar önce SİT alanı ilan edilmiş. Ama nasıl olduysa aynı SİT'in icinde yer alan tanhi hanlar unutulmuş, tescillenmenıişlcr!.. Yine de bu "tescilsiz" hanlar, Muğla'da her gün biraz daha yerleşip gelişen "sivil koruma bilinci" sayesinde "Koca Han", "Demirli" ve "Gölcüklü" hanlan hariç günümüze ulaşabil 11III mişler. Bunlardan kimi (Kömürcüler, Bakırcılar Hanı) OtelPalas olarak yaşama savaşı verirken, kimi atsız, devesu (Yarım Han, Balcı Hanı, Cezayirli Hanı, Basmacılar Hanı) "han" olarak ayakta kalmaya çalışıyor. Kimi, (Çalgıcılar Hanı) nasıl çıktığı belli olmayan bır yangının ardından geride kalan kısmıyla yaşama kavuşturulacağı günü beklıyor... Kimileri de oldukça şanslı, (Hacılar Hanı, Yağcılar Hanı, Yanm Han) restore edilip ya iş merkezi ya da kültür merke/i olmaya ha/ırlanıyorlar. Üçü de şimdiden bulunduklan cadde ve sokağı birer prestij alanına çevirmişler. Daha restorasyon başlarken yöre turizmcileri eski han odalanna sahip çıkmışlar. Bu şanslı hanlardan Yağcılar Hanrnın müteahhitliğini yapan Şevki özcr, "Koruma Kurulu'na başvump, yükst'k katlı yapılanma öngörcn projcdcn vazgeçmcseydik, buraya çok katlı bctonarmc bir iş hanı oturtsaydık, restorc edilmiş binadan kazandığımı/.ı kazanamazdık. Üstelik işin bir dc ınanoi doyumu, bu kenti, kentin gclcneksel kültüriinü yaratanlara böylelikle ödenen borcun rahatlığı, huzuru var..." di Rastor* «dllan f analı hanlardan Ya^cılar Hanı. Hanın yapım tarihi 1493. yor. "Yağcılar Hanı, bugün yok olan Koca Han ile birlikte 1493 yılında yapılmış. Muğla'nın Osmanlı döneminde de 'sancak merkezi' olması, Menteşe Beyliği'ne başkentlik yaparken elde ettiği resmi nüfuzunun devam etmesini sağlamışsa da bölgeye asıl hakim olan ana ticaret yollarının dışında kalması ve buna bağlı olarak Anadolu'ya kapalı bir konumda yer alması, kentsel gelişmenin oldukça yavaş bir seyir izlemesine neden olmuştur. Şehri, dıs dünyaya bağlayan tek o Balcılar Hanı'nın avluau pazara mal gatlran mlnUbüslarablr garaj glbl olmuf. C U M H U R İ Y E T D E R O İ 6 E Y L Ü L 1 9 9 2 S A Y I 3 S 7