Katalog

YIMSNADI ÖDİ LLI.Rİ IW2 Y A Y I M L A N M I Ş S e ç i c l Kurul R O M A N ÖLÜERKEKKUŞLAR kıtapum ıl ı hohıııı Sahahatim Ktulret AK sal Vedut Gum ol Tank Duı \un K llılını )a\uz Prol Ttıhsın Yun'l 1944 te Denızlı 'de doğdu Gazı Eğıtım Enstıtusu Resımİş bohmnınu hıtııdı ve uzun vıllar oğretmenlık \aplı I977'de ılk o\kuh'iı\le <,e$ıtlı \ıızın dergılerınde goıuııdu Ağda /amam" (1979), "Kıran Resımleıı (1983), "Uvkmuzlar" (1984) ve Si'uzmın E$\ız Kışı" (1986) adlaımda dort ovku kılabı uıı "ölıı I rkek Kuşlaı " ılk romanıdn Imı Aıal, Kıran Resımlerı ılc 1983 Nevzat Vstun Ö\ku ödulu'nu, Ağda /amam adlı kıtabnla da Akadenu kıtaheu Bayııı Ödulu'nu aldı Bazı (>\kulcn ABD Yugoslavva ve Irak'ta kımı deıgı ve aniolojılerde yer aldı Kııan ResıınUıı IIUIISULU ohııak Sicncs de Massacres" adıvla Fransa da H'aımatla Ya\ınevıme \a\ımlandı (1989) Incı Aıal Isianhul'da oturmor Bır sanat galerısınde yonetuılık vapıvor L\lı ıkı oçlıı vaı Yakınımızdakı bır çok çıfiı eleştırmıstık bır za manlar Zaman ıçınde davranışla rı oturup kalkmaları yuzlerı her seylerı oylesıne bırbırıne benzer bır hale gelıyor kı kım kımdır bellı olmuyordu artık Sonra elbette gunun bırınde bunu ansızın goruverdıklerınde bırınci tekıl kışıden bırıncı ço ğul kısıye donuşmuş olduklarını farkettık lennde şaşırıyor bu donuşuın surecınde ıçınde bınktırdıklerı ofke ve nefretı unut mak ıçın çabalar gosterıyorlardı Bu gerı donulme? noktada çok sancılı ılışkıler buyuk patlamalar yaşanıyordu çoğu za man Yırmı otuz yıl sonra kavgalar terk ler boşanmalar yaşamın bosa harcan mış olduğu duşuncelerı çıkıyordu ortaya Işın en onemlı yanı da benzeşmenın dışı cınsın zararına ışlemesıydı Benzemek zorunda kalan daha çok kadın oluyor du bpnını ırın onu yenıden qore deği'jiklıklere uğruyor Ronıaııını/ın adı sinıjjcsi'l, nedcn Olu Frkck Kıi'jlar? •• Romanda kadın ve erkek kahramanla onyargısı/ ve yan tutmadan yakla^maya vj'ışlım Fıkeklerın doğuştan bencıl, duygusu/, acıması/ ve saldırgan olduklauna ınanmıyorum Ancak onlar da altından kalkılması guı, bır erkeklık koijiıllandıımasıyla yetı^tııılıyorlar Bu bağlamda romandakı ressaın Onur toplunısal ve bıreysel bunalıın donemınden once resımleıınde kıi!} motıtlerı olarak algılanan (,ok etkılcyıtı, buyuk parlak kanatlar boyamaktaydı Bunlar ataklığın, ya^ama, sevme enerjısının bıçimc donusjmuş sembollerıydıler bıı anlamda Ne var kı, romandakı erkekleı değısjk bı<,ımlerde yıtırdıler bu o/cllıklerını ve belkı dc oıılar Sıına'dan daha yaralı vıktılaı bu karma^adan Frkekler dc /ayıltır hatta daha guvsu/durlcr kadınlardan Ve ş,ıddetlı fırtınadan sonra kuş olulerı gorulebılır sahıllerde Şunu soyleyeyım, bu romana ad bulmada çok /orlandım sonra romanda sıkça geçen bır ı/lek olarak kuş, motıfmı scçtım Bu bolunmu^luğu, bunca acıyı hcr kadın yaşavahılır ıııı.1 ()/^ıırluk vc nııılluluk arııyışında yitırcn surcklı kadın mı ceğım ana kadar dondurulmuş olduğu yerde kalakalmış anlamsız bır zaman parçası oldu bundan sonra Bu anlamsızIIK ıçınde Ayhan yalnızlığımı boluştuğum lyı bır dost kımlığı kazanmıştı gozumde Gene de ondan gızlı yaşadıklarımın ezıklıgıyle huzursuz ama olabıldığımçe uysaldım yanında Hıçbır sey değışmemış bız aynı yerde dost kalmaya çalışarak yaşayıp gıdıyormuşuz gıbı davranmaya çalısıyordum Daha sevecen daha ılgılıydım ona ya da bana oyle gelıyordu Benı gozledığını sezıyor suskunluklarırndan kuşkulanmasına fırsat vermemeye ugraşıyordum Ama oyle bır duş ıçındeydım kı uçmaya çalışırken kanatlarımı kapat mış olduğumu bıle ayırdedemıyordum Içınde yaşadıgımız toplumsal karmasa gazetelerdekı kocaman başlıklar kan revan resımlerle ulaşıyordu belleğımdekı Onur dan artakalmış yere Acıyla karışık bır karıncalanma oluyordu ıçımde o donmuş bakışlar yansıtan şaşkın olu gozler ınce mavı bır gıysı yana duşmuş bır el kırılmış bır gozluk dagılmışcamlar bılıncıme değdığınde Ama çok geçmeden butun bu goruntuler çatırdayan bır karanlığa dalıp yok oluyordu Benı saran o buyulu kabına sığmayan boşluk duygusu ıçınde yumuşak bır kaderın durağanlığıyla bu kargaşadan payıma duşecek olana ra7i beklıyordumsankı İıtci Aral: 'Yaşanam sıradışı kılan nasıl anlatıldığıdır' tnu Aral, dort oyku kıtabından sonra ılk romanıyla Yunus Nadı Yanşjnası'nda "Yaymlanmış Ronıan Odulu"nu ka/andı Bu odulıın kendısı ıçın şaşııtııı ve sıııprı/ olduguna değınen ya/aı vaşamını profesyonel olarak ya/arlık ugıaşısıyla surdurebıleccğı bır bıçımde du/enlemeye çalışıyor "Ölu Frkck Kuşlar", bir kadının birinc tulkulu bır aşk, otckıncyse koklu bir scvgi ve evlılık bağı\la haglandığı ıki crkek arasındakı bolıınııuışlugıı konu cdiımor Komanını/ ne nlcudc otobıyografık d/ellıkler ıçerıyor? ^ Romanda anlattığım benım gıbı 40 lı yıllarda doğmuş vc 61 Anayasası'nın o/gurluk ortamında genç kızlığa adım atmış bır kadın Bu kadın benım, ama aynı /amanda benım kuşağımın kadını Bu saptamayı şunun ıçın yapıyoıum bu kuşak Turkıye de kadın olnıj onur ve bılınune ılk varan ve bunun mutadelesını başlatmış bır kuşaktır Ama cıns aynmıyla kddmlık rolune ko14 ijiıllandırılarak yetüjtırılmış olması, oncelıklc kendı ıçınde v^lı^kıler yaratmıştıı Yanı doğduğunu/ andan baijlayarak, gelcneksel kı/ ^ocıığıı eğıtımıne tabı tutuluyorsunıı/ ama genı.lık doncmını/de de butun bunların ne kadar doğru sorusu vıkıyor kar^ını/a Bu noktada kendını/ı değı^tırtnek kolay olmuyor Çunku du^unte olarak, ne kadar yol almı^ olursanı? olun evcıllık neredeyse kalıtımsal bır bıçımde genlerını/e ı^lemi!} oluyor Evcıllık, bağlılık, o/verı, analık duygusu bunlar bırey olmaya, o/gurluğe ve e^ıtlığe gıden yolda benım yolumu nasıl kestıyse benım kuşağımın ve ne ya/ık kı hâla benden sonrakılenn de yolunu kesıyor oyleyse roman bu bağlamda otobıyografiktır Ama aynı /amanda da değıldır Bır romanda hıvbır /aman bırebır kendı ya^amım/ı anlatmazsını/ Yasjananı sıradışı kılan nasıl anlattığındır Romanın kendı gerveklığı ıçınde olaylar, kışıler, tıplemeler, mekân ve durumlar koklu dır? •• Fvet, bırçok kadının yaşadığını bılıyorum, aynı /amanda bırçok erkeğın dc Ama v<'kılen aunm nedcnı ınsanın cvlıyken, bır başkasına da aşık olması değıl Öntelıkle sevgının kışılcıce sahıp olma duygusıından arındırılanıaması Sonra da toplumsal dcğer yargılarımı/dakı katılık hoşgorusu/luk gıderek şıddet, sevgı ılışkısı ıçınde bıle en yakınlarımı/la çok u/ıın /aman ıi7İaşma/lık ıçınde yaşıyoru/ O/gurluğun ve mutluluğun lanımmın kışılere gore değıştığını sanıyorum Ama ne olursa olsıın, bunun bcdelı olmalı Kadın ya da crkek ıçın bcllı seçımler gerektırdığı kanısındayıın Bir tiır hcsaplaşma mı rumanını/? •• Hayır Ben bugune dck gerek oykulcııınde, gerek bu romanda hıçbır kahramanımla hesaplaşm.ık aınacı gutmedım Fğer bır hcsaplaşma gerekıyorsa, bunun ya/arak yapılamayacağını duşunuyorum Ayrıca cdebıyatın sevgı u/erme kurulduguna ıı>anıyorum Doku/ kışıyı kcsmır bır katılı anlatırken bıle, onu anlamaya ve bu duruına gelışının nedenlerını bulmaya çalışırım Ama eğcr bır hesaplaşmadan so/etmek gerekıyorsa, belkı kendı kendımlc hesaplaştığım soylenebılır M DEROİ 2 8 H A Z İ R A N 1 9 9 2 S A Y I 3 2 7 C U M H U R İ Y E T