Katalog

"Anadolu'cl.' . . . . , ııı^.ıp agıılıklı uıunlcıı <ıı.ı j "betonarme saldırısına" karşı Çomakdagı'na "sıgınmışlar", Kızılağaç'ta halâ yasıyorlar. " sonradan olmuş Mu£la..." Ayşc Nine de köklü kültüriinü giysisinde taşıyor; ama, "biİReliginin" bira/ fa/la kulaktan dolnıa olduğıı da anlaştlıyor. Bırçok kaynak, Muğla'ya antik çağlarda "Mabolla" dendiğini yazıyor. Moğollann Anadolu'ya girdiklcri 1220'lerden çok önceleri dc Muğla var. Ancak, Çomukduğlı yaşlılunnı anlattıklan da tümüylc yanlış sayılma/. Çünkii, bu yöreye ilk ycrlcşcn Türklcr, gerçekten de 1250'lerden sonra Moğollann ağır vcrgi yükünden kaçarak Anadolu'nıın batısına doğru yıllarca göç cdcn "Türkmcn boylarr olmuşlar. Çomakdağı Kı/ılağaç'ta, ve çevredeki Iki/taş, Ketcndcrc gibi öbür "yörük köylcrindc" yu^iiyan kültür de iştc o Türkmen boylanyla \ç Ege'yc taşınan. Toros'lardaki leııne. lıcm de evlcrinc. Böylesine /eni!in bır küllurlc ınşa edılen evlerdc, hiç o kültürc yabaneı giysilerle yaşanabilir rııı? Bır dııvann gölgcsinc eömelmiş üç yaşlıdan kadın olanı, "ben bunların en büyüğüyüm" dıyor. Yanındaki erkeklcr. sö/ haklarını Ayşe Aktaş'a veriyorlar:'"Bi/.lerc ijimdi yörük divorlar; amıı, cskidcn Moğol derlemıi1}. Zalen, Mııj>lu adı da Moğuldan j;cli>(»r. Mojjol, C U M H U R İ Y E T DERGİ 1 0M A Y I S Bunlar bilinsc bile, insan yine dc Ayşc Nıne'nin vc "ona saygı duyan" Kamil Bilgılı ıle Hacı Mır Akar dcdelenn sanki "çekikmiş" gıbi duran gö/lcrıne baktığında, hcle yuvarlak yü/leri ve çıkık elmacık kcmiklcrini dc gördiiğündc, "acaba o f><>çler sırasında kimi Moğul kaFılcler dc buralara kadar gclip, ycrleşmiş olamazlar mı?.." diyc dü^ünmcktcn kcndını alamıyor.. gr... renkli "yayla uygarlı Gözdenırakuygarlık Anadolu'dakı /cngın ınımarı miras geleneğinin taş ve ahşap ağırlıklı ürünleri arasında "yöriik kültürüyle" bc/cnmiş ömcklcn, "bctonarme saldırısına" karşı Çomakdagı'na "sığınmışlar", Kızılağaç'ta hâlâ yasıyorlar. Bacalar ve kadınlar ise bu "gözlerden ırak" uygarlığın sankı "nakışlarf gibıler... Akşanıa doğru köydcn ayrılıp, Mentcşc Dağlan'nı arkamı/da bıraktığımızda, aşağılardan o "b>eklcncn" konvoy gcliyor. "Aman" diyorıı/, "oylarını isleyin, ama evlerinc ve nakışlarına sa1 kın dokunmayın". Öyle ya. Çoğu polıtikacılar, hemen hcr köye giltiklerinde, "burayı imar edeccğiz, modcrn bir bclde yapacagı/..." demıyorlar nıı'.' Oysa, Çomakdağı Kı/ılağaç, o çok "imarlı" vc "modern" bcldelcrden o kadar ilerı ve o kadar uygar ki. Üstelik, hem Milas'ın okumayazma oranı en yüksek olan bir köyü olarak, hem de nice okumuşya/mış adam yetiştinnesine karşın yine dc kültiirel kimlığini yitirmemiş bır "dcmokral kalesi" olarak.. 1 9 9 2 S A Y I 3 2 1 19