Katalog

S İ A G A H E 0 Z MA G 0 Ç Televizyon ramazan münasebetiyle çıplaklann yanma dinsel temalı Jîlmleri de koymayı ihmal etmiyor. Salı akşamı Show TV'de din sömürüsünün son şaheserlerinden biri var: Minyeli Abdullah. 8 nisanda İzmir'de sinemanın Artemis Odülunü alacak Agâh Özgüç yazdı. insellik ve dinsellik Türk sinemasının cn çok ve de sık sık sömürdüğü nazik temalardan ikisidir. Çıplaklık sömürüsüne dayalı cinsellik, inanç sömürüsünü oluşturan dinsellik, çoğu kez birtakım modalar aracılığıyla ve ticari amaçlarla ortaya çıkar. Özellikle de Türk sinemasına kaynakhk eden İslami düşünce ve dinsel tabular son derece kutsal konulardır. Ve İslanıi değerler ticari ya da aşın siyasal çıkarlar uğruna saptırıldığında bazı tehlikeleri de beraberinde getirir. Kaldı ki hazretlerin, evliyalann konu cdildiği filmlerin sağlıksız, yetcrsiz ve eksik bilgilerle sinemalaştınldığı somut örnekleriyle ortadadır. Üstelik, sinema ile dini konulann, İslami değerlerin sinema sanatıyla uzlaştınlması çok zordur. Yani hcr iki uç keskin bir bıçak gibidir. Beyaz perdeye yansıyan gerçckler de çarpıklıklar kadar insanı rahatsız edebilir. Türk sinemasının ilk yıllanna döndüğünıüzde, konulan tümüyle dinselliğe dayalı olmasa da öykülerin gelişimi içinde bazı din adamı tiplemeleri görürüz. Örneğin, 1938 39 yıllan arasında çekilen "Aynaroz Kadısr ile "Bir Ka• vuk Devrildi" gibi Muhsin Ertuğrul'un filmlerinde... Ve her iki tarihsel filrn de Musahipzade Celal'in oyunlanndan uyarlanıp din adamlan hocalar hicvedilir. 1949'lardan başlayarak dinin kötü adamlan da devreye girecektir. İşte Lütfli Ö.Akad'ın "Vurun Kahpeye" adlı İstiklal Savaşı filminde Aliye öğretmen'i bir iftira sonucu taş ve sopalarla linç ettiren yobaz bir din adamıdır. Mu YESİLCAM'IN İMANI C Vuran Kahp*ya: O d6n«mda gözds toma AtatürkçU lctoallsttor* uMıran karanlık yitelU 'yobaz' takıımydı. Hazratll fllınlard* harşayl bulmak mümkUndU. Fotoğrafta S«vda Fardağ va Yuauf Sugln. harrem Gürses'in 1952 yılında çektiği ve konusu Menemen'de geçen gerçek bir olaydan uyarlanan "Kubilay" yine bir linç olayını yansıtır. Gericilerin isyanını bastırmaya çahşan öğretmen subay Kubilay, kafası kesilerek vahşice öldürülür. Bu vahşi saldınnın baş eylemcisi yobaz din adamı Mehmet Derviş'tir. Her iki film de inançlann yoz bir din anlayışı içinde nasıl kötüye kullanıldığını ortaya koyar. Özellikle de Halide Edip Adıvar'ın romanından uyarlanan "Vurun Kahpeye" bir gerçeği sergilemesi açısından bazı çevrelerin tepkilerini almış, "Din ağır ve yalan iftiralarla sinemalarda rezil ediliyoH' saldmlanyla dönemin olayb filmlerinden biri olmuştur. 1950'li yülann sonlan gerçek bir sömürünün başlangjcıdır. Dinsel inançlaD E R 6 I 29 M A R T 1992 SAYI 3 1 6İ 16 CUMHURİYET