Katalog

BASKENT M Ü Ş E R R E F GÜIUERİ H E K İ M O G L U reya'nın motiflerini taşıyan uzun ceketiyle yeni bir moda oluşturacağa benzer. O akşam çok kişj Paris yolunda selamladı beni. Genco Erkal Sevdalı Bulut'u oynamaya, Rabiş Çaba bir jüride oy kullanmaya, Şehnaz modanın son rüzgârlarını solumaya... Dinolar'a selâm yolladıın. Duvardaki panolar arasında Abidin'in de bir seramiği var ama sergiye katılmasını öneren çağrı eline ulaşmamış, özel bir yapıtla yer almıyor. öteki seramikler arasında Alev Ebiizziya çarptı gözüme. Sonra hayalimde küçük bir kız canlandı. Maya Galerisi'nde, F'üreya'nın atölyesinde, elleri de yüreği de ateş ve sırla bütünlcşti giderek, uluslararası üne ulaşan bir sanatçımız bugün. Açılış günü Füreya ile konuşmaya olanak yok, başka bir akşam yeniden gittim, sevdiğim dostlarla birlikte yeniden seyreltim seramikleri. Profesör Nermin Abadan Unat, Profesör tlhan Unat, New York'tan Nilüfer ve Reddy, Jalc Eralp'ın da bulunduğu bir grup hayranlıkla selamladık kraliçeyi. Viskiler içtik, kitaplar aldık, ayrı ayrı imzaladı, ö/el sözcüklerlc onurlandırdı beni dc. Küçük heykelciklerini nasıl yorumladığını anlattım ona. Kollan bacaklan kopuk, kalplcri kırık, buruk insanlar onlar, beyinleri oyuk, düşünemiyor, konuşamıyorlar, nerden düşünüyorum dedim. Evet, dedi, konuşsunlar, düşünsünler biraz. Kopuk bacaklarıyla yürümeye çalışsınlar. Sesi yükseldi birden, yaşamak için direnmek gerekiyor, dedi. Sanatı yaşamının yankısı, yaşamı güzel bir direncin simgesi değil mi? Füreya'nın sergisiyle kırk yıl önccki anılanma döndüm, kırk yıllık dostlanmla buluştum İstanbul'da. Çantamda birkaç "Ateş ve Sır" kitabıyla ayrıldırn galeriden. Yeniköy'e Berin Nadi'ye gittim. Boğaz'da bir eylül günü yaşadık. C'enan Sarç ile birlikrc geçmişten geleceğe uzandı söyleşilcr. Sevgili Nadir Bcy bizi duydu mu acaba? Istanbul mutfağını özleyince dost sofraları düşünürüm her zaman. Berin Nadi'nin sofrasında başka bir zarifliğe vanr İstanbul yemekleri. Konuklannı güzel şımartır her z:ıman. O şımarıklığı Jalc Aksal'ın sofrasında da duydum bu kez. Selçuk Birsel ve Ulviyc Bengisu ile bellcğimi/i eşeleyerek... Eski dostlarla konuşurken istanbul'un yitirdiği güzellikleri daha çok hissediyorum. Nostalji değil bu. Arabesk olaylann çağnşımı belki... Arabesk ortama karşın çizgilerini koruyabilenleri kutlamak gerekir. Avni Arbaş'ın sergisini son anda öğrendim, görmcden döndüm başkcnte. Avni ile tclefonda buluştuk ancak. Resimlerini çok özledim. Bir başkent sergisi diliyorum. Bu gerilime, kaosa dayanmak için başka çaremı/ yok. Sanatçılarımız güçlendiriyor bı/i, direnme gücümüz de onlardan kaynaklanıyor. Hepsine teşekkürler. M 15 erit Edgii'nün ATEŞ VE S1R kitabını okudunuz mu? Füreya'nın kırkıncı sanat yılında bir yazardan gü/ejj bir armağan. Bir sevgi vc saygı ürünü* Ateş ve Sır, toprağa soluk veren ellerin öyküsünü anlatıyor. Bir solukta okuduın, uzun bir şiir okur gibi... Füreya'yı düşündüm sonra. Dostluğumuzun öyküsü de kırk yıl öncc başlıyor galiba. Maya Galerisi'ndeki sergisinde. Adalet Cimco/'u, Kamuran Ccmal'i Rezzan Emin Yalman'ı anımsıyorum. Hakkiye Koral'ı, boncuktan lambalan, Aliye Berger'in gü/elliğini, Ayşe Erncr'i, Halikarnas Balıkçısım, Suat Şakir'i, Fahrülnisa Zeid'i. Şakir Paşa apartmanında kimi akşamları. Füreya, Kılıç Ali'den ne zaman aynldı hatırlamıyorum aıııa, başta Giindüz Kılıç, Kılıç ailesinin onu her zaman sevgiyle saygıyla "Füreya Yenge" diye çağırmasını anımsıyorum. Sonra fırınbaşındaki bir ukşam canlanıyor gözümde. Bedros Reis (Bedri Rahmi Eyüpoğlu) büyük coşku içindc boyalara saldınyor, toprağa tabağa renkler yağdmyor, fırından nasıl bir tabak çıkacak diye mcrakla bekleşiyoruz. O fınndan kocaman bir balığın çıkmasını anımsıyorum derken sofraya geliyor o balık. Füreya kınyor seramiği, içinde deniz ürünleri gülümsüyor. Sanatındaki bclli dönemleri çok yakından yaşadım yıllar boyunca. Onun fıncanlarıyla içtim kahvemi, fincanları yardımcı kadın kırdı bir gün, içimde de bir şeyler kırıldı! Seramik sevgisini Füreya'yla duydum ben. Mevlevileri'ylc döndüm, kuşlanyla uçtum, baykuşlannın uğuruna inandım, kocaman panolarıyla boyutlannı tanıdım. Kimi yapıtlanna dostlanm el koydu ama iki masanın yeri hiç değişmez evimde. Biri ilk çalışmalarından, koyu kırmı/ı üzerinc kilim motiflcri. Gazeteciliğimin ilk yıllarındaki dar gelirime karşın öyle bir yapıta sahip olmanın zenginliğini duyurdu bana. Öteki masayı evlenirken armağan etti Füreya. Yeşiller ve sanlarla gülümseyen mutlu bir masa. Üzerinde kocaman bir sigara tablası. Kuvvet çok sigara içer, ona yaraşır ölcektc ölcekte bir tabla. Kınlınca ben de üç sigara içtim bir solukta. İlk yazılarıımlan beri "seramik kraliçesi" diye söz ediyorum Füreya'dan. Kraliçe sözümden hoşlanmadı ama tahtında güzel oturdu yıllar boyunca. Her sergide yeni güzellikler üreterek, iç güC U M H U R İ Y E T D E R G İ 1 1 E K İ M Kraliceye sevgi ve saygılarla F Haksız değlllm de küçük heykelcikler, Füreya'nın son yapıtları. Kalabalığı yararak sanatçımıza ulaşmak hayli güç. lstanbullular arasında başkentliler de var. Biri Ferhan Taylan Erder, Candeğer Furtun ile konuşuyor, ikisini de kucaklıyorum. Candeğer Furtun'un ya/.ısını okudunuzsa coşkumu siz dc duydunuz sanırım. Kırk yılını scramiğe adayan bir sanatçıya, seramik dalında güzel parlayan bir dostumdan sevgi ve saygı dolu bir seslenis,. Bira/ ötede Seniye Taylan, Orhan Taylan Ncw York'ta hâlâ. Büyükelçi Oktay Aksoy ve Bengü Aksoy cla buradalar. Amnıan Elçiliği döncminde Fahrülnisa Zcid ile gelişen dostluk Füreya ile sürüyor. Derken başka bir konuk görüyorum Amman'dan. Süha Şuman. Fahrülnisa Zeid'in okulundan çok yetenekli bir kadın, Paris'te, Cenevre'de sergiler açtı. Bir sergi de İstanbul'da ve Ankara'da açar belki. SeFUraya, tahtını koruyan bir krallç», Mramlk dalında... zer Dunı'yla karşılaşzelliğini dışa vurarak, toprağın gizini tım derken, artık yalnız roman çeviriyorum, dedi. Almanya'da yayımlanıyor yeni yorumlar ve yaklaşımlarla açıklaçevirileri. Türk yazarlannı onun çeviriyarak. Kırkıncı yıl sergisine çağrıyı Öleriyle tanıyor Alman dostlanmız. Raren'de aldım, Ankara'dan yolladılar. biş Çapa şimşekler gibi çekiyor, bir içcrDönüş yolumu İstanbul'dan geçirmeyc dc, bir dışarda konuklannı ağırlıyor, karar vcrmiştim. llhami Soysal'ın cenasorunlannı yanıtlıyor. Maçka Galerize töreni dc aynı güne rastladı. Yaşamısi'nde görkcmli bir olay yaşanıyor germızda böyle rastlantılar az değil, karaçekten. Füreya'ya ulaşmak hayli uzun lar ağanr birden, düğünden başsağlığısürdü, sonunda kucaklaştik. Sanatında na gideriz, sevinç üzüntüye, acı mutludüzeyini, zaman tünelinde güzelliğini luğa dönüşür bir anda. Ben de böyle yayitirmeyen bir kişi Füreya. Durdum şıyorum aslında. Yaşama gücüm, sevinhayran hayran scyrettim onu, her zacim burdan kaynaklanıyor. man zarif bir kadın ama kırkıncı yılın Kalabalık sokağa taşıyor Maçka Gabaşka bir görkcmi, ağaran saçlanna yalerisi'nde. Sanatçı dostlanmı görüyoraşan beyaz bir şıklığı var. Beya/ elbiserum, yıllardır karşılaşmadığım Istansi, iri uzun incileri, kulağında inci küpebullu dostlanmı. Şakir Eczacıbaşı Paris leriyle gözleri kamaştırıyor. Haksız mısergisini açmaya hazırlanıyor. Tunc yım, diye sordum, seramik kraliçesi diYalman Istanbul sahnelerinde iki oyun ye yazmakta haklı değil miyim? yönetmeye. Füreya'ya saygı sergisi bu. Sevgi ve saygıyla üretilen kırk pano var O şıklığın öyküsünü anlatıyor gülerek. Rabiij Çapa da beya/.lar içinde, Füduvarda, 40 x 40 ölçeğinde. (Jst bölüm 1 9 9 2 S A Y I