Katalog

S A T R A l\i C A R Y A L Ç I N Eger Doğu daha oncc trefl danıını (veya ruasını) dcTos etmennşse, iki büyılk ırcll oııörünun de eliııdc olduğuna ve dolayısıyla pik damının Baııda olduğuna hükıncdcbiliı vc ralıaıhkla ycrdcn pik valesini oyııayabilirsiniz. Ama ya Doğu ırcll danıını yediyse? Elindcki son kağıi (bilincn bılyılk treli onüıü üı^ında) acaba pik damı mı, yoksa biı karo vcya kücuk Ircli nıidir? Aynı şckildc, Baiıtiın son kâğıdı (pik onlusunıı vcrdiklcn sonra) pik damı mı, yoksa baska biı kâğıı (karo vcya ırcfl) midir? Bu sallıada dısaıda sadccc uc kâ^ıı kalmışıır vc bunların ikisi bilinınckıcdir: Pik damı vc ırefl onoru. Defoslar, dikkaılc i/lemiş olan hiı dcklaran bu uçüııcü kâğıdın nc oldugunu (Oıncgin, kaıo damı, kaıo onlusu, ırell damı vcya ırefl sekİ7İisi) bilcbilir, fakaı kimde olduğunu kcsinlikle bilcmez (labii Doju, iyi biı oyuncu olarak, ııefl damını ycnıis oldugu sıırcce). Ama \inc dc. Dogunun yeıindc vasat bir oyuncunun, pik damı clinde olnıadan. tren damını ycnıcycceğini varsayarak, ırcli damı vıkmıssa ycrdcn pik asııu, cıkmamıssa pik damını Haııya vcrcrek ("vcrcrck" diyoruz, çunkO ııcll damı hcı ^cyc la^men lıâlâ Batıda olabilir \c o /anuın ıhı pik damı Dogudadıı) valcyi girmcsi ycrckir. Bu oyun laızımn ıck lchlikesi lakıplcıdcn bırinın ikinci ınclı karoya vakmasıdır. Ama bıı ancak u/ıın ııclllcri olan Dogu olabilir vc Baııda 2042 dağılını isc cok zayıf biı olasıhklır: »o 0,008! / 912 ilk aklınıza geleni yapmayın K A H R A M A N OLGAÇ 911 Koca Stayman • AV86543 V ARV (Bütüm zamanların en giiçlü turnuvası) l.G.Kasparov 2.N.Short = = *• o = = = 11 1= = = 1= 8,5 3.W.Anand 01 1= ** 10 10 0 = 1= 1= 8 4.A.Karpov = 0 = = 01 ** = 0 = 1 =1 =1 7.5 S.G.Kamsky ö.J.Timman 00 0 = 1= = 0 01 ** 10 11 6.5 7.V.Kortchnoi 0 = = = 0 = = 0 = = 01 ** = = 5.5 8.E.Bareev 00 0 = 0= = 0 = 0 00 = = *• 3 Timman,Jan Kasparov.Garry Tüburg 1991 (1) E67 (Şahhind) I.d4 Af6 2.c4 g6 3.AI3 Fg7 4.g3 00 5.Fg2 d6 6.00 Abd7 7.Ac3 c5 8.Vc2 c6 9.Kdl Ve7 l0.b3 cd4 l Kasparov ı;arpışmak istiyor. 10..Ke8 l I.c3 Afö I2.dc5 dc5 13.h3 e4 14.Ad4 h5 I5.a4 A8h7 l6.Fa3 Ve5 l7.Aec2 h4 HübnerKavalck.Tilburg I977 bcrabcrlik ] ll.Ad4 Kc8 l2.Fb2 Ac5 I3.c3 [ Bcyaz,d4 karesini kontrolündc Iutuyor.l3.c4 Afc4 14.Ac4 Ae4 15.Kel Fd4 16.Kc4 ( l6.Fd4 Ff5 17.0 Ac5 vc taşını korur.) 16..Fc5 17.f4 Ff5 18.fe5 Fc4 19.Vc4 dc5 20.Kcl Bcyaz.iki filiyle daha iyi ama Siyah 13..a5 oynayabilir.] 13..;ı5 14.a3 h5! 15.b4 Ace4 16.b5 Fd7 17.Kacl [ İki laraf değişik kanatlarda oyun pcşinde.Bcyazın son hunılcsi lcna değil ama 17.a4 Iı4 IS.Kcl cşitliöc gidcrdi.] 17..h4 18.a4? [ 18.K.Cİ ya da 18.Ac4 Ac4 19.a4 gclccck kombinc/onu önlcycbiliıdi.] 18..hg3 19.hg3 AHî! [ Bak:Diyagram ] 2O.Vf2 [ 20.ŞO Ag4 21.Şgl Vc3 22.Şhl Vh6 kazanır.] 2O..Ag4 21 .Vf3? | a) 21 .Ve2 Ac3 22.Kd2 Ac4 23.Vc4 Vc3 24.Kf2 Fd4 25.Ad 1 Vel 26.F11 F C 27.Af2 Vd2 Siyahın lchindc. b) 21.Vd2 Ac3 ( Siyah alh8 çaprazına dikkat ctmck zorunda. 21..Fİ16 22,Ac2 Ac3 23.Ac4! ) 22.Kel Ac4 23.Kc7 Ad2 24.K.L8 Kc8 ] 21..Ac3 22.Kel | Bcyazın iki devamı da l'ayda gctirmiyor: a) 22.Ac4 Adl 23.Kdl c5 b) 22.Ab3 Fg4 kayıp.Karşı hücum isc c) 22.bc6 bc6 23.Ac6 Fc6 24.Vc6 Adl 25.Kdl Vc3 sonuçta kalitc kaybcdcr.] 22..Fd4 23.Ad5 Ag4! [ Büyük sorunun çözümü. 23..Ad5? 24.Fd4 Vcl 25.Kel Kcl 26.Şf2 sakin sakin kazanır.] 24.Fd4 Vcl 25.Kel Kcl 26.FH cd5 27.Vd5 | Beyaz tüm gücünü alh8 çaprazında göstermek isliyor ama Ag4 büıün tuzakları bozuyor.Örneğin: 27.Fc3 Kc3 ya da 27.1'b2 Ac3 var.] 27..Kac8 28,Ff2 [ 28.Fc3 atağı 28..K.H! ilc gcri püskürlülür. Ya da 28.Vb7 Ff5 29.FO Kdl 3O.Vc6 Kc8 var.] 28..Fc6 29.Vb7 [ Ötcki devanı yollanna bakalım: a) 29.Vd6 Fc4 30,Fel Kcl 31.Vd8 Şg7 32.Vd4 Ac5 33.Şg2! Ffl 34.Şf2 l"6! 35.Vd6 Ad3 36.ŞO Kc2! b) 29.Vd2! Ac5! 3O.Vd6 (3O.Şg2 Kfl 31.ŞH Fh3 vc arkasından ..Af3 gclir.) bl) 30..AO 31.Şg2 Kf\ 32.ŞO Fc4 33.Vd4 Kc2 34.Vc4 Kfti 35.Şg4 Kc4 36.Vc4 f5 Vc/ir kazanır.Fakat 34.Vd8 Şg7 35.Vd4 f6 36.Vd7 Şh6 37,Vh3 bcrabcrlik. b2) 30..Kfl 31.ŞH Fh3 32.Şgl AO 33.Şhl Kc2 34.Vd8 Şh7 35.V1'6! KO 36.VI7 Şh6 37.VIX Şh5? 38.Vc5! f2"dcki Kalc düşcr. b3) 30..Kcl! b3a) 31.Vc5 Kfl 32.Şg2 Fh3 ; b3b) 31.Fc3 Ac4 32.Vc5 Kfl! 33.ŞH Ac3 34.Vc3 Fh3 ; b3c) 31.Şg2 Fg4 32.Fc3 Ff3 33.Şf2 Kc2 Şgl Fc4 ya da b3d) 31.Fd4 AD 32,Şf2 ( 32.Şg2 Fg4 33.Fd3 Acl Fili ycr!) 32..Fg4 33.Fd3 Khl! 34.Fc4 ( 34.Vf6 Kh2 35.ŞH Fh3 mat vcya 35..Kcl mat) 34..Kh2 35.Şc3 Ag5 36.Vf6 Kc4 37.Şd3 Fc2 38.Şc3 Ae6 ] 29..Kcl I 29..Fc4? 30.Fcl Kcl 31 Vc8 iki taştan biri gidcr.] 30.Vc6 Kc8 31.Ve4 K8c4 32.Va8 Şh7 33.b6 Kb4 34.Va5~| 34.b7 Kbbl 35.Va6 ( 35.H8V Kfl 36.Şg2 Kf2)35..Fc4kazanç]34..Kbbl 35.Şg2Kc2 01 (Analiz:L.Ftacnik) • < Komblnezon: 243 MasiliskiGurevich SSCB 1977 Etiid:243 L.Prokes lsviçre1950 *• = = 10 =1 = = n ı = i! 10 • • • 9 652 • D1095432 104 V32 K • D102 D G V 4? « V87 B RD865 • A97 • R7 V D10987 • AR6 = = 0 0 0 1 = 1 •* 1 0 = = = 1 7 Kıızev Günc) 1 Pik 2 Kör 4 Karo Sürkomr (Dogunun koıutu u/crınc) 4 Kör 5 SA 7 Kor... Bati trefl onlusıınu cıkaı. Oüneydc oıuran Saın Slayınan bu granşlenıi her suvunmaya kar>ı kazanmak iciıı nasıl oynadı'.' CEVAP: Piklcr partajsa (22) 15 clini? (kuplaıla 18!) vaıdır. Aına pikler 31 ise 12 eldc kalırsmu! Çünku üc yct kupu yapmak için yelerincc el anıreni* yokiur. Diyelinı kı ilk cli Irefl asıyla aldınu, iki ıııeır karonura yerin ıretllcrinî kaeıınii, hiı ırefle kor rııasıyla çaklınıı, pik ruasıyla clc dftndünüz ve son ıreflinİ7C caktım/: Şimdi kayıp karonuza da çakmak için nasıl clc gcçcccksınİ7? Oncc pik asınızı çcknıeni/ gcrckır fakaı Baiı hıına çakaı... Dcmck ki üc yer kupu hayaldir: Piklcr 22 ise, kozlan cekliklcn sonra (is^erse körler 50 olsun) /aıcn künıralını/ı yaparsını/. Kuplaıla kazanabilcccgini/ lck dıııunı lck piki olan rakıbin hiı; kozu olnıamaM durıımuduı ki bu çok /ayıt' bu olasılıknı (1066 dağılıın: °'o 070). Piklcr 31 (dvo Doguda) isc, ıck >ansmız bıı skuizdir. Ve bildiginiz gibi, 31 vcya 13 dağılını ihıımali 22 dağılım ihıimalindcn çok daha yüksekıir (% 40.7'ye karsılık yaklasık olarak % 50). KaUı ki, pikler 3l'dcn kdıü dağılmış olmadığı sürcce, doğru karar \eımck sariıyla, uzun piklcr kimde olursa olsun, 13 cl yapaısıııız. Nitekim, Slayman bu ımıhakcmcyi yürülcrek süylc oynadı: İlk cli tıefl asıyla aldı, AR karosunu çckip ycıin ırctllcrini kaçıı. Ircfl yedilisine ycrdcn kor asıyla cakıı, pik ıuaM\la clc dondu (buna iki larafın da ııymasi sarıtıı). kan) ahılısına ycrdcn ıııaylacaklı, köı valcsinı damla e/crek clc gecıi vc buluıı kü/laııııı cckcrck sıı dutuma geldi: • D1O65 • • AV108 AV3 V4 K B G 4 RV9873 AD7 RD 85 D * • • AV(8) * K B • • D10 (9) • D D1O R • 7 (8) Kontraı: 6 Pik Alak: Trefl ruası ' Baıı ırefl ruasını v'ikar. Nasıl oynarsınız? CE\AP: Masada dcklaran ilk cli asla aldı \c hcıııcn, ırcflini kacmak ıçin, üv lıır kaıo oynadı. Fakaı Dojhı ücuncıl karoya pik dorılıısü ilc ı;akıı ve oyun baıtı. (,'uııkıl dcklaran usıc caksa bilc ycıe gccip son ıncıı kaıova kayıp ırcflini kacama/. Doğru oyun, ilk cli ycrdcn damla alıp hcmcn kör empasını yapmaklır (v'unkü buna nıuılaka ihıiyacı vardır ve kör ruası Baııda isc oyunun cıkarı yoktuı). Bu tehlikeyi öncedcn görmek pck kolay dcğildir. Si/ler labii gordünü/ ve daha oncc koı empasını japlıgınız icin, şinıdi kör asını cekliktcn sonra kör kupuyla ycrc geçıini/ ve kayıp ııcllinizi karo onlusuna kacıını/. Doğımun cli söylcydi: * A 4 »R10652 »72 •«762. Tabii pik ikilisi dc Dojuda olsaydı vcya uvuncü ka10ya kücuk ko/la Baıı caksaydı (>a da krtr cmpası luııııasaydı) balardını/. Aırıa o /anıan da /aıcn slcmin cıkaıı vokııı dcnıcktiı! 913 "Ne plus jamais chuter 3SA" Asağıdaki el, l.ubbc'nm yukardaki bashklı yeııi cıkan kitabmdan (Arlık JSA'ya lıic balmanıak) alııımışin: Dcklaran son kozumı cckliginde Batı sıkıtıı: Pik yersc ycrin pikleri, ırefl yeıse Güncyin ırcfli sağlanıı! Dojuııuıı bu durumda pik onlusunu dejiil (çünkıl piklenn sayısı ve Güncyin elmde bıı pik olduğu bcllidir), ırefl doku/lusu belki Batıdadıı ümidiyle trefl ruasını ycmcsi geıekiı. Pcki, Güney bu durumda (yani son kozunu çekıikıcn soııra) pik oynadıjında Baıı uysaydı (labii pik onlusuyla) nc olurdu vc Güncyin nasıl oynanıası gcrckıtdi: • 9 • D2 • Dl 09865 K B G D • A V AR53 Problem: 243 Manfred Mündel D.AImanya 1977 • AV H A • • ?10 ¥ • ? • ? K • ? r 74 Ku/cy I Tre'n 1 Kör 3 SA • RD5 B G D • ? • R? • RV1094 • V42 Güncy 1 Karo 2 SA ("iyi" bir 10 puan) • (7) • • 9 CUMHURİYET DERGI 1 9 O C A K Beyaz oynar kazanır. Komblnezon 242nin çözümü: 1.g6 Şf8 2.V15! Vf5 3.Kh8 mat Batı pik valesini ç'kaı. Defaııs, işine gcldigi zamaıı, köre girecekıir.^ 1992 SAYI 306 Beyaz oynar kazanır. Etüd 242'nln çözümü: 1 Fb6 Ab4 2.AI2 Şgl 3.Ae4 Şf 1 4.Ag3 Şe1 5.Fa5 kazanır. 3 hanılede mat Problem 242'nin çözümü: 1 A e 2 Fc3 2.Şb5 K g 6 3.A4c3 mat 21