Katalog

D G ÖRT TEKERLEKTEN Bedri Zenginkuzucu R ASGELE Raif Ertem Toyoda kardeşlerin iddiası enç bir neslin guvenini kazanmak gelecek için yapılabilecek en iyi yatırımdır. Otomotiv alanında da bu böyle... Gelin size bir öykü anlatalım bugun. Hakan genç bir çocuk iken 1976'nın yazında babası ile lstanbul, Harbiye'deki bir galeriden ısmarladıkları luks Amerikan otomobilini teslim almağa gitmişlerdi. Galcrici Abdullah Bey, gelecekleri günün sabalıı galerisinın ön caın kapısını açtırmış muşterisini bekliyordu. Son model bir Chevrolel "Malibu Classic", bütün azametiyle onları bekliyordu. Seki/ silindirli, otomatik vitesli ve full aksesuarlı deniliyordu bu azametli şeylere. Babasının yanına geniş koltuğa oturduğunda, bir hayli heyecanlıydı genç oğlan. Motorun derin homurtusu . ile çekip gittiler. Arabadaki lüks donanımla yeni tanışıyordu Hakan. Merkezî kilit, düğmelerle çalışan camlar, elektrikli, ayarlı koltuklart ve serin hava veren klima cihazı. Kuçük Hakan'a göre otomobıllerin tartışılmaz kralıydı arabalan. Zamanla Hakan büyudu, liseyi bitirdi ve yurtdışında yuksek öğretime gönderildi. Amerika'daki akrabalarının yanına gitti; Californialı oldu. Delikanlılık çağında kendinı Amerikan otomobil külturunün yoğun ortamında buldu. Yaşıtı olan gençlerin hepsinin altında 6O'lı yılların yapıtı ikinci el spor arabalar vardı: GTO, Mustang, Super Sport Chevy'ler gibi. Ülkenin her yanı otoyol ağlarıyla örulmüştü ve sanki herke.s, vaktinı bu yollarda dolaşarak geçiriyordu. Özelliklc California'da ailelerin çoğunda birden fazla otomobil vardı. 16 yaşından sonra gençlerin de otomobil sahibi olma sorumluluğuna geçmeleri doğal karşılanıyordu. Yüksek tahsilini sürdurmekte olan Hakan da zamanla kendini bu otomobil kültürüne kaptırdı. Tatillerde ise yurduna dönup ailesiyle kaldığında da o meşhur "Malibu Classic" ile hasret tazelıyordu. Zamanla Californialı Hakan'ın otomobiller hakkında göruşü değışiklığe uğradı. Okuduğu ulkede devlet tarafından sürekli çevre Olcay Bey'in mühreleri oğayadaldık. Avya/ıları kaldı. Oysaköşenıi? "Rasgele". Kapanı^avını bıle yazamadık. Neredcysc yeni mevsim açılacak. Bılen okuyucular soruyor," Yoksa kapanı^ avı yapmadını/ mı?" Yaptık.yaptıkî Bu yıl EnezyerıneBalaban'da kapadık. 'KocaUsta' kızdı. Şubat ayını biliyorsunuz. Gunluk güne^lik geçti. Kış kendini ya?a saklamış. Enez'e gıtsen ne olacak? Yiyipiçipdöneceksın. Balabanya,kın. tş olsun. Üç beş ördek de vurduk. Eş dostyedik.Gcceyideoradageçirdik. "Silahlara veda" dcdik, döndük. Son geceyi unutamayacağım. Tam sofraya oturmuştuk. Olcay Bey geldi. Gölün karşı kıyılarında avlanırmış. Bir balıkçı teknesine atlamış gelmiş. Bilen arkadaşlar sordular: "Mıihrelerini ne yaptın?"Canlı mühreyle avlanırmış. Karşı kıyıda öten ördekler onunmuş. Eliylebarakanınarkatarafınıgösterdi: "Kıyıyaçaktım," dedi "Sıkılınasın ha>vancıklar!" Sularsığ. Yatilkı, çakalyerse.. Belliolma/! Havaısındı.Soyleşıkızıştı.Geceninyansı oldu. Olcay Bey kalktı: "Ben bir ördek' lerebakayım."BUdehavalanalım.Birlikte çıktık. Olcay Bey kıyıdadurdu. Aranıyor: "Şuraya çakmı^tım..." lyiceyaklaştık Ikıuç ördek kanat vuıdu Kaçmağa çalışıyorlar. "Hay Allah. Bunlarbir^eydenurkmuşler." lpıçekti. Bir bacak. Diğerleriçırpınıyor. Sevdı okşadı. Duruldular. Çuvala koydu. Yadığerdizi? Arıyoru/.arıyoruzyok!.. Golu bıraktık. Karadaanyoru/. Bulduk. Ormanın kıyısında. Bir di?i bacak. Gövdeleri yok. Koparmış koparmış, gıtmiş. Ipe bağlı bacaklar, kalmış. Nerdeyse ağlayacak Olcay Bey. "Başıma bu da mı gelecekti?" Olcay Bey bir koşugitîTüfeğınialgel! Bekle! Diğcrlerinideyemeyegelecektirbu hayvan. Vur! Duşündu:"Gelmes arkadas. Çok ge/indik.Gormuşturbi/İ.Tilkibu.Nıhainhayvandır o! Şimdi ormandan go/lıi) ordur bi/i..." Go/lerıni görür gibi olduk. Sanki gulüyordu... Kalanları kaptı. Barakaya yurudü. Biz dearkasından. Çuvalı açtr "Berekeldişilerkalmış. Yumıırtayıal(lılar.\ avrularıyetişliririm. Ya analar gitseydi?" Kcndince avuntu buldu. Fikri Usta kızdı "Ya bu hayvanları taşıma ya da canlarını korıı!" Kızma Fikri Usta. Onlar çok can yaktırdılar. Geçen cinslerinı çağırdılar. Ahları tuttu... Şimdi kendileri av oldular. Avaçıkanavlanır! Rasgele... J Yok canım. Sudan nasıl alacak? D Toyoda kardeşler Eıfı (solda) ve Şoıçıro, babalarının 1936'de başlattığı otomobil ışıne, Turkıye'de de devam edecekler kirliliğine karşı önlemler alınmasından söz ediliyor ve yeni yasalarla bilhassa otomobillerin egzoz ga/ıyla yarattığı hava kirliliğini azaltmanın yolları araştırılıyordu. Zaten şehir merkezinde bulunduğu zamanlar Hakan da durumun acilliğini hissediyordu; gözlerınin yanmasıyla ve havadaki gri bulutun çökmesiyle. 80'li yılların başında kuçuk otomobillere karşı ilgi artmıştı California'da ve ozellikle yeni yetişen gençler arasında, az yakıt yakan kuçük motorlu otomobillerin çevreye de dost olabilecekleri fikri yerleşmişti. Yıllar önce beğenilmeyen Japon malı otomobillerden yüz binlercesi geliyordu California kıyılarına ve Californialılar bunları kapışıyorlardı. Hakan da bu değişimin içinde bulunmuş, nedenlerinı anlamıştı. O da bu yeni nesil Japon otomobillerine ilgi duymaya basladı. Amerikan otomobil endüstrisi de bu gelişmeleri yarım yürekle izlemekteydi; fakat gene de o geleneksel heybetli yapılı saltanat arabalarını Zeki Usta uyarıyor!.. otorun erken aşınması, otomobılln zor ve ağır şartlarda kullanımma bağlı sanılır Ancak, unlü motor yağı uretıcısı fırmaların deneylerı, ılgınç sayılacak nedenler ortaya çıkarmıştır Aşağıda verdığımız lısteye bakılırsa, otomobılı her gun kısa bir mesafede kullanmak, iyi değıldır Otomobılınızın motorunu aşındıran şartları şöyle sıralayabılırız • Her bırı 8 kılometreyı geçnıeyen kısa gezıler •Dışarıdakı ısının sıfırın altında olduğu zamanlarda otomobıli kullanmak • "Tampon tampona" şehır ıçı trafiğınde, uzun sure rölantıde çalıştırmak > • Uzun sure ağır hızlarda gıtmek, orneğın taksılerde, polıs devrıyesı veya personel servıs araçlarında olduğu gıbı. • Gunde devamlı olarak 25 kılometreden az mesafede veya toplam yarım saatı geçmeyecek şekılde otomobil kullanmak. M • Treyler veya karavan çekmek veya yuku buyuk olan portbagaj kullanmak • Tozlu, bozuk, çamurlu veya tuz serpılmış yollarda sureklı otomobil kullanmak 1 1 üretmekten vazgeçmiyordu. California'nın tum ulkeye örnek teşkil ettiği söylense de duşen pctrol fiyatları gene de o klasik duzendeki altı ve sekiz sitindirli otomobillerin işletme masrafını çoğaltmamıştı. Halkın kuçuk otomobilleıe karşı merakını kullanma kolaylığını park problemine göre yorumlayarak birkaç kuçük model sunmakla işı geçiştirmeğe çalıştılar. Bu arada Hakan babasından sürekli eskiyen "Malibu Classic"in parçaları için istekler alıyordu. Babasının her şeye rağmen ozenle muhafaza etmek istediği bu otomobil de arttk pek sık kullanılmıyordu şehir içi trafiğinde. Üniversite tahsilinin son yıllarında Hakan babasına California'da gördüğu otomobil değişimini, bunların ne kadar "çagdışı araçlar" gibi görüldüğunü anlatmağa çalışıyordu. Artık ona göre Chevrolet markası altında üretilen tüm modeller arasında ilgi sini çeken bir tek Corvette ZR1 spor otomobili vardı ki ona da sahip olınak zor bir şeydi. Genç Hakan'ın tahsilini sürdurdüğü yıllarda Amerikan otomobil pazarıyla Japon otomobil yapımcılan da yakından ilgilenmişlerdi. Basta Toyota olmak üzere tum Japonlar bu pazara göre modeller geli^tirirken gelecek nesillerin bir otomobilde arıyacağı özellikleri ciddiyetle izleyerek hazırlandılar. Çevre kirliliği sorunları arttığı ve herkesin bu konuya titizlikle eğildiği zaman, yakıtı temİ7 yakan, tasarruflu ve gene de yeterli güce sahip olan çok supaplı motoriarı geliştirdiler. Halkın kalitesiz otomobillerden şikâyeti fa/lalaştığı zaman, uretim safhasındaki otomasyonu arttırarak kalite kontrollerini daha bılinçli yontemlerle geliştirdiler. Bugun, Amerika'da yapılan kamu araştırmaları Amerikalıların bile kendi ulkelerinin markalarından çok, Japon markalara güven duyduklarını gösteriyor. Bugun Turkiye'deki potansiyeli de dikkate alan Toyoda kardeşler ve diğer meslektaşları, gelecek nesillere verilen vaatlerini tutmakla iyi bir nam yaptılar kendilerine. H 26