Katalog

.* ' Bu oyıında buyuk bir başarı kazanmıştım. Eseriıı sahihi de o yılların sohretli ga/etecisi Sedal Simavi'ydi... Yanılınıyorsam, tam 36 yıl oncesinden soı ediyorum. Hiç unutmam, Sedat Sııııavi Bey, bır gıııı tiyalrodaki soyunına odama Kclmistı. Bcn <>>ıınıı bilırmıs makyajıını sılıyordum. Yaııında kısa panlulunlu bır çocıık vardı. Ge\nıı^ yıl, pek hatırlayamıyoruııı; bu kısa panloloıılıı çocuk galiba oglu Haldun Simavi'ydi... Sedat Simavi Bey eserindekı oyunumu çok begenmişti. Bana o gun kendi eliyle, bir 'gumu> ayna' verdi. Heyecanlıydı... Kllerinin (itredigını hâlâ hatırlıyorum. Tabii ben de aynı heyecanı yaşadım. Çunku sanal hayatımda aldıgım ilk odııl, bu gumuş ayna oldu..." Cahide Sonku, geçmıs,ı gerıyc dönük bır pencere ıçınüen yaşarcasına, bol sıgara dumanlı, kul rı ağabeyınlegıdeısın,' deyip ı/in vermişti. (J/eriındr basmadan yapılını> bir elbise vardı. Anneme,' Valıdc hanım, mıısaade ederscn sıyah okııl göğusluğümu gıyebılır mıvım' dive sormu^tıım Ve işte Muhsin Frtugrul Beyin karsısına ılk defa bovle vıkmıslım. Tiyalrova oyuıı başladıktan sonra, yııııı gr^ )>eldıgı ı«,nı Ataturk u bıle salona sokınayaıı, kaprıslı, ınalvı o bıoıık /al, karısı oldııklen sonra (Ncyyırc Ncyır) hana evlenıne teklif etmişli... Fsrarlı ve buğulu gu/cllığıylc eskı hayıanlan nın bır zamanların f.reta Cıarbo'sunu anımsal tığını söyledıkleıı Sonku'yla geçmısı yasamasa devam cdıyordum Cahıde'nın Cuhıde oldugu gunlcrı... Kıınlcr gelmış kımler geçmistı sanat yaşamıııdan .. Cahıt Irgal'lar, Kuçuk Kemal'ler, Turan Seyfioglu'ları, Talat Artamel'leı, Sııavi Tedu'lcr, Salılı Tozan'lar gevıyordu belleğınden Sonsu^a dck uzanan nostaljık bır yolculuktu bu Oylc kı, anlattıklaıını kurgulamak ya da sııa ya koymak mümkun değıldı Kcndı gıbı anıları da dağınıklı Bu dağınıklığı ya^arken yıllanmış bır ağaı, gövdesıne benzcycn damar damar cllerıyle ıt,kı kadehıne uzanıyor, sankı ondan büyuk bır guç alıyordu ü eller kı, Haldun laner'ın bır öyküsunc konu olmustu Kımbılır Haldun Taner, "Kller" adlı öyküsu nu hangı uykusuz getelerının bırınde yazmıştı Sonku ıçın' Belgelere göre, Turk sıncma tarıhınde yer alan "ilk gala", uı, yrtnetmenlı lılnı (Cahide Sonku, Talat Artamel, Samı Ayanoğlu) "Vatan ve Namık Kemal" adına düzenlenmıstır Daha önce lerı yerlı fılmler, yalnızca "malbual mensuplan"na, vızyona gırecek sınemaların sabah matınelcrınde göstenlırdı Yıl 1951, aylardan şubattır "Hollywood promiyerleri"nı anımsatan Istanbul'dakı bu "gorkemli gala"yı magazın basınının "ilk dedikodu y»ıan" olan, Ferdi Tayfur'un kızkarde^ı Adalel C'imcoz, "Filne Fucur" takma adıyla şöyle ya/ar "Cahide Sonku, paradan çekinmemiş ve ilk filminin şerefine adamakıllı hovardalık etmiş. Dolayısıyla biz de hasretini çektigimiz bir 'ilk gece' havasını tatmak fırsatını bulduk. Filmde rol alan butun artisller oradaydı. Kadın sanalkârlar gece elbisesi giymişlerdi. Hepsi gayel cici, gayel sıklılar. (akal pek Ubiidir ki, Cahide'nin kabına varmak kimsenin haddi degil. O gece Cahide Sonku inadına guzel, inadına şıktı. Filmi seyreltiklen sonra bu guzel kadını nasıl oluyor da ekranda çirkin gosteriyorlar diye hayrel etmemek elden gelmiyor... Gecede lum misafirler pek itinalı giyinmişler. Ya Errol Flynn ile Douglas Fairbanks Jn. kırmasa Cuneyt? (Cuneyl Gokçer) gozlerindeki surmelerı bafindaki perukasına ragmen bir içim s u . " Cuneyt Gokçer'ın Nanıık Kemal'ı oynadıgı fılnıın galasında çekılen lotograflara baktığımı?da, elınde \u,ek buketlerı vc çıplak onuı/larını orten muhteiem etoluyle görüruz Cahide Sonku' yu Tılm lstanbul sosvetcsı ga ladadır Dönemın ıınlıı kalcnıkrıiRk'iı \hmel Haındi Ianpın.ır, tsat Mahmul Kara kurt, Yusuf Ziya Orlaç, Reşal Nuri Gunlckın, Ahmet Emin Yalman... Cahide Sonku, Turk sinemasının "en senıvenci ki^ilik'Merınden bırı olan Turan Seyfioglu'ndan söz ederken, ıster ıstemez Bostancı'yı, Bosiancı ılc Suadıye arasında kalan Uç katlı cvını aııımsamıstı Leylaklarla sarmaşıklarla çevrılı bu üç katlı cvde, belkı deen temiz, en aydınlık anılarını ya şamıştı.. O gunlerde Cahide Sonku, tren köprusünün heınen karsısına düşcn ve öııünde büyuk bır çıçek bahçesı olan u<, katlı evde otııruyordu Sonku, leylak kokularıyla uyandığı yaz sabahlarında balkonuna çıkar, Kartal yönünden gelen banlı yö trenını, camlara yığılan öğrencılerı ve halkı selamlardı Bu güzel kadın, gül penıbesı sabahlığı ıçınde, her sabah balkona sikınca, onu görcbılme mutluluğuna erışen kız talebeler çağlık çığlığa karşılık verırlermış Cahide Sonku unutamadığı bu anısını şöyle aıılatıyordu: "Sabahın belli saatlerinde evimin onunden geçen trenin bir surucüsu vardı. Bana sonra bir hayranım soyledi. Trenin surcusu her sabah muavinine, 'Bak, biraz sonra dunyanın en guzel kadımnı gorecegiz. Onu selamlayalım, dermiş. Ve ardından da tum gücuyle sircnlere asılırmış... Gerçekten bazı sabahlar bu tren duduklenyle uyanırdım. Bana el sallayan o adamı gorur gibi olurum. Kimdi bu adam? Bilemiyorum..." tşte Bostancı ıle Suadıye arasıııdakı balkonlu evınde yaşayan bu "hayal kadın", şımdı yıllann ardında sadece tatlı bır düş olarak kalmıştı. . Cahide Sonku, "Beklenen Sarkı"da: Sonku Fllm kurulduktan sonra 1953 yılında Zskl Müron Ite blrllktı oynadıit bu fllm, 'gi$e rekorlarT kırmıstı... erınc bınıp lstanbul'a geldıklerını anımsıyor bır Geııe o yıllarda annesı Hayriye haııım, jasınıtı aşkından verem olmus Ve bu arada lası Ingılızlere esir düştüğU 11,111, ancak bır süıc ıra yurda dönebılmış (,oıukluk yıllarındaınıları, hep kopuk kopuk Cahide Sonku'nun. Cahide Sonku, Şehır lıyatrolan'nda fıgüran ırak 'ışbaşı' yaptığında, IS yaşındaydı Ve ılısin Ertugrul'un karsısma sıyah ortaokul öıı ;uyle çıkmıştı Şelııı Tıyatroları Cîcnel Müdu F.rtugnıl, bu saydam tenlı zarıt sarı^ını, ıdareve şvuran 50 anıator genç kız arasından sevnıışYıllaı öııte Şehıı Tıyatrosu kadrosuııa gırıp ksan lıra aylık aldığını söyleyen Sonku, ılgınç dnısıııı şöyle dıle gctırıyordu "Hurriyel Aparlmanı adlı oyunu oynuyorduk. kokusuyla alkol kokusıınun kucaklaştığı meylıa ncdc anlatmaya valışırken yoruluyor, sonra da kısa bır süre 1 , 1 susuvordu Ve anlattıklan ke 11 1 smlıkle bellı bır sıra>ı ızlcmıyordu Yaralı bır kuş gıbı daldan dala sıçrayarak amlardan anılara gc çıyordu Anlatmakla kolay kolay bmremeyeı.eğı yaşamını yorgun anımsamalarla yenıden gözlerının önünde sckılleııdınıken bcn de Cahide'nın acılı yü/. çızgılcrmde "Bataklı Oamın hızı Aysel"ı arıyordum Bu kez söz, yazgısmı değıştırcn Muhsin Irtııgrul'a gelmısh Böylece dc bır başka anıyı yay yordu Ya^ıyorduk "Muhsin Ertugrul, sık sık, 'O sıyah onluklu Cahıde'yı unutamadım,' derdi. Benı on beş yasımduyken Muhsin Krtugrul'a ailo dostunı Nıırı Karademır goturmuşlu. Annem o gun bana, 'Nu ırmakkapı'da "Giresunlu Ali"nln meyhanesi, IMO'ln başları, Cahlda Sonku, Agâh uzgfiç'e (sağda) ışamını anlattığı geceleden birlnde... Cahide Sonku, I. Gallp Arcan Ile blrllkte "Büyük Sır" oyununda: Sonku, 1932 yılında başladıjı tlyatro oyunculuğunda, onemli rollerin ünlu ismi olmayı başarmıştı... Cahide Sonku'nun, kendı deyişlyle, "En beğendlğl taraf," ayakları Idl. 13