Katalog

HAFTANIN KONUGU "Türkiye'ye bir armağan vermeliyim" Müslüman bir Türk kadınıyla, Türk Kültür Vakfı'nın müdiresi Ayşe Gürsan Salzmann ile evli olan Laurence Salzmann, ilk fotoğraf makinesini 13 yaşında ellne geçirmiş. Fotoğrafın dışında, belgesel filmler de hazırlayan Salzmann dört yıldır Türkiye'de... Bekl Bardavi ört yildan beri, Türkiye'de bir Amerikalı fotoğrafçı var, Amerikan Yahudisi ve Eşkenaz, yani Alman kökenli. Durmadan fotoğraf çekiyor desek yeridir. Ancak çok sık olarak da yurtdışına gidiyor. Bu dört yıl süresince, birçok ülkeye gitti geldi. Başta Amerika, Romanya, Macaristan, Israil, Fransa... Hep 'iş' için: Yüzlerce, binlerce fotoğraf çekmek için; gördüğünü ölümsüzleştirmek, sergiler açıp kitaplar yapıp, objektifine yansıyanları diğer insanlarla paylaşmak, yaymak için... Amerikalı fotoğrafçı Laurence Salzmann, 'Türkiye Yahudilerinin Dünü ve Bugünü'nü hazırlıyor: f ik kez 21 yaşında iotograftan para kazanmaya başlayan Laurence Salzmann, 7944 Philadelphia doğumlu. Cerrah bir babanın ve p/yan/st bir annenin çocugu olan Salzmann, antropoloji dalında master yaptıktan sonra da fotoğrai makinesini elinden bırakmamış. Ayşe Gürsan Saizmann ile evli olan Laurence Saizmann, iolograi çektiği siirece mutiu ofduğunu aniatıyor. D sünnet, nişan, bayram, özel gunler, yemek türleri, aile bağları, yaşam biçimleri... AkJınıza ne gelirse, her şey var. Elbette en önde gelen çabam tarihi korumak. Elden geldiğince fotoğraflamak ve yarına aktarmak, bu yaşamları göstermek. Böylecc Türkiye'de topladığım tüm tarihsel kanıtları bir araya getirip başka araştırmacılara malzeme oluşturacağım. Ayrıca 1992'den önce Amerika'da ve tsrail'de tüm fotoğraflarımı sergileyeceğim. • Ne zaman geldiniz Türkiye'ye? • Dört yıl önce ve dört yıldır, sıkı çalışıyorum!.. • Neler yapıyorsunuZ; anlatır mmnız? Görüntü olarak akhnıza ne gelirse, film, fotoğraf, yüzlerce, binlerce. Hep aynı konu. Türkiye'de Yahudilerin yaşantısını resimliyorum. "500. Yıl" için... 1492'de II. Beyazıt' • Beni Türkiye'ye çeken Ayşe olmuştur, eşim Ayşe. Gerçekten bu ülkeye karşı engin bir duygum var. Yahudilerin Ispanya'dan Osmanlı lmparatorluğu'na gelişlerinin 500. yıl kutlamalarında benim de tuzum olsun istedim. Ve hem bir film hem bir fotokitap yapmayı düşündüm. Filmin içeriği, "Türkiye Yahudilerinin Dünü ve Bugünü"; yani tüm yaşamları, doğumlan, ölümleri, duğün, Ayşe Gürsan ve Laurence Salzmann. dokuz yaşındakı kızJarı Han ile bırlıkte Fotoğrat LAURENCE SALZMANN ın kabul ettiği, Ispanya'dan kovulmuş Yahudiler, 500 yıldır Selanik ve Türkiye'de yaşıyorlar. Aslında Selanik'te, Hitler pek Yahudi bırakmadı. Ama Türkiye'deki izler çok zengin. Kaldı ki, Yahudiler 500 yıldır Türkiye'de huzur içinde yaşıyorlar. Bunları belgelemek lazım... Anadolu'ya da çok gidiyorum. Oraları da çok çekiyorum. Yahudi mezarlıkları, kullanılan vcya kullanılmayan sinagoglar, Yahudılerı barındıran eski yapılar. Kuzey ve Orta Anadolu'nun dışında, her yeri gezdim ve resmini çektim... • tşiniz bitiyor mu? • Aslında yıllar yetmez, bir ömür yetmez bu işe... Türkiye'de, Yahudiliği belgelemek için, bir ömür yetmez... Bu bir sabır işidir... • Türkiye 'yi seçmekle isabetli bir iş yaptımz değil mi? • Hem de nasıl! Türkıye'deki azınlıkların yaşamı, dış Ulkelerde çok az biliniyor ya da hiç bilinmiyor... Ben bu çalışmamla, Türkiye'nin azınlıklara nasıl davrandığını yayacağım... Ve bu, kanımca büyük önem taşır... Üstelik, karım Türk ve ben Türkiye'ye bir armağan vermeliyim... • Kaç dil biliyorsunuz? • tngilizce, Fransızca, Ispanyolca, Türkçe, İbranice, Almanca, Romence... Bazı başka dilleri de çat pat anlarım... • Eşinizden, evliliğinizden söz eder misiniz? • Ayşe Gürsan, Philadelphia Universitesi'nden; insanbilim dalında doktor. Türkiye'ye gelmeden önce, o üniversitede öğretim üyesi idi. Şimdi uluslararası eğitim programlarını yürüten Türk Kultur Vakfı'nın müdiresi... Annesi, merhum Nimet Gürsan, Atatürk Kız Lisesi matematik öğretmeni, babası Keırial GUrsan, Kabataş Lisesi emeklı matematik öğretmeni. Bir kızımız var, Han, 1979 doğumlu, Namık Kemal tlkokulu'nda okuyor... • Türkiye'ye bağlılığınız, sanırım, eşiniz Ayşe Gürsan 'dan kaynaklanıyor?.. (Bu soru üzerine, söylcşimiz sırasında birlikte olduğumuz Ayşe Salzmann eski soyadı ile Gürsan söze giriyor ve görüşme, tam bir "aile sohbeti" havasında gelişiyor)... • Doktora yapıyordum hem de ders veriyordum, kültürel antropoloji dersi ve sık sık antropoloji ağırlıklı filmler gösteriyordum öğrencilere. O gün, filmlerin nasıl yapıldığına dair bir seminere katıldım. Laurence, filmlerin banyolanmasını öğretiyordu. İkimiz de birer film çektik ve denemesini yaptık... En kötü film, benimki idi. Laurence bana, "Nerelisiniz?" diye sordu. Bu tür sorulardan bıkmıştım, dedim ki: "Sen bul!.." Laurence hemen, "Sen Türksün," dedi. Laurence'in fevkalade gelışmış bir altıncı hissi var. Kimsede olmayan bir kişilik, değişik bir insan, çok renkli bir insandır benim kocam... Laurence, kendisinden hiç sözetmeyi sevmez... Çok