Katalog

EV EKONOMİSİ Meral Tamer Sütlü gıdalar, sofraların baştacı Yaşlılıkta kamburluk, kemik erimesi ve kırıklar nedeniyle ölümlerin önüne geçebilmek için, her yaşta yeterli kalsiyum almak gerekiyor. Yani bol süt ve bol yoğurt... Kadınlann kalsiyum gereksinmesi de 1218 yaş arası, hamilelik, emzirme ve menapoz dönemlerinde, erkeklere oranla çok daha fazla... kalsiyum alınmazsa, ana karnındaki bebek ya da em/irile:ı çocuk için gcrekli kalsiyum, kadıııın kemik yapısındaki kalsiyumdan sağlanıyor ve böylelikle kadının kcnıik yapısı zayıflamış oluyor. Zaten kalsiyum ieeıen yiyeceklcrin düzenli olarak yenmesi gerekliliğimn altında yatan temel nedeıı de yeterli kalsiyum alınmadığı takdirdc, bunıın kemiklerdeki kalsiyumdan sağlanması vc ketniklerin 7ayıflaması. Kcmiklcrin /.ayınamasının acısını ise 5060 yaslaıından sonra tark etmeye başlıyorıı?. özellikle 60 yasından sonra kemik kırılmaları sonııcu olumlerde önemli artış dikkati çekiyor. 60 yaşııı uslündeki hcr 3 kadından birinde kemik erimesi sonııcu kamburluk, omurilik deformasyonıı gorulduğune isarel edcn uzmanlar, 60 yaşına geldikıen sonra, is iştcn geçmis olabilcceğini, bu nedenle kisinin yaşamın her cvrcsindc süt vc süıltı gıdalara, yesil yapraklı sebzelere bcslcnmesınde önem vererek yeterli kalsiyuınu alnıasını öğülluyorlar. Menapoz döncminin başladığı 50 yaş dvarıııda ise salı kadınlarda kemik erimesi ve kemikleulekı kalsıyumun çekilmesi acısından kıitik biı cvıe ohııak kabul cdılıyor. Âdettcn kcsilmeyc baslayan kaclın, âdcl gormcsıni sağlayan östrojen hoımonu azaldığı ölçude vücudundaki kalsivumu da kaybediyoı. Çünkü östrojen horıııoıııı, kemikleıdeki kalsiyuınun vucutta kalmasıııı saglıyor. Semineıe lebliğ sunaıı uzıııanlar, kadınlaıın menapoz donenunde vucullarındaki kalsiyuınun yuzde 15'ini kaybelliklerine dikkali çekcıek, sonraki yıllarda bunıın lelafisinın çok guç oldılğunu vurguluyor ve özellikle bu doııeııı ıçııı hazıılık yapılmasım vc menapoz donenıi vaklaşaıı kadının, büyumc çağıııdaki çocuğıınun beslennıcsıne goslerdiği özeni, kendisi için de fosieıınesini ısliyorlaı. Ancak ıızman doktorlaı, bu ııyaıılaıına hemen bir cklcıne yaparak, geıek buyuıne ve yetisıne çağıııdaki çocuklar gereksc hamilc ve sul veıen kadınlaı için, doğal gıdalardan kalsiyum saflanıanın dalıa kolay oldıığunu, çıınku bu yaşlarda mide rahatsızlıklaı ına ya da >işmanlık sorununa daha az rastlaııdığım, aııçak menapoz dönemindeki kadının o/cllıklc gehsmiş ülkclerdc, kilo sorunu oldurrıı ıçın, kalsiyum gcreksinmesini doğal gıdalaıdaıı kaısılamakla z.orluklarla karşılaşabileceğiııi vc bu dıırunıda gıınluk gıdalardan sağlanamayan kalsiyuınun ilaç olaıak alııımasını öğütliiyorlar. Kcmıklerin sertliğini korumaları acısından o/cllıklc 40 yaşı aşkın kisiler için yürüyüs, haıckct dc oncm taşıyor. Hasel'deki loplantıya katılan uzmanlardan lıcmcn luınu ısıaıla, "Arabii >i'rinv yayji yıırumeyi teıcih edin. lliniz lıeııuıı usunsur duğmesinc gilmfsin. Çıkabildigiııi/ kadar ıncrdivvn çıkın. Kfttr c»k yorııldııy»anı/, yoruldugunıu yerdc usansöre binin" uyarısında bulunuyoılar. i . Özellikle kadınlar acısından Kalsiyum acısından zengin gıdalar H olan suı olnıası da kalsiyuınun sağlıklı bcslenaceııepe Llııı\uıSIICM IScslenıne ve Diyetetik lioluıııu B;ı>kunı l'ıol. .\>se Ha\sal. yıl mc acısından oneıııi lıakkuıda ilginç ipuçlaıı vcriyordıı. laıdaıı beı i lıcı garusiııcmı/dc,, lclevızyon Scnıincıde ogıcııdıg'inli/c gı)ıc, vucuduınuzun vc raılyo pıotııaınt.uııula l.ılı Lıiı yerınden sııı kemik yapısının ivice serlleşmesi içiıı muılaka ve yojŞurda getiıiı ve I ııı kive'de süı ıçme alısdu/cıılı olaıak kalsiyum almanuz gerekivoı. Kakanlığınnı maalescl çok vcieısiz oldugunu, gündınlaım kalsıvuın gereksinmesi ise, yaşanıın pek de kişi haşıııa biı b.ırdak hilo suı Kilincc.lig.iiii, çok evresındc, cıkcklcrc oranla çok daha la/la oysa sağlıklı beslenıne açısıııdan suı \e sııılıı \\Öıııcğiıı buluğ çağı vc ilk gençlik yıllarıııı cle yeceklere sol'ranıı/da daha l.ı/l.ı vcı \einiemiz alıısak... 1218 vaş arası kızlarııı gunde 12(M) nıigerektığıınn alıııu ı,ı/cr. ligıaııı kalsiyuma ıhtiyaçlan var. Aynı yaşıakı Süte oıaııla dalıa ucuz olan sulıo/unun da aycıkeklcıde ise, bu ııuktaı gıınluk 800 ıııiligram. nı değcııle olduğunu ısraıla \urgulaya:ı Pıot. Çuııktı kı/laı o doııenıde ıcgl olııyoı vc avııı ya>Baysal, neıeclcvsc bıı "lakııılı" şcklinde bııyııt.ıki eıkck çocııklaıa oıaııla daha az ycmck vıme capmdakı çoeuklaı, hamilc, süt vcren ve menapo/ doııcııündckı kaclınlaı ıc.111 .süt, yoğun ve \or. Uznıanlaı 1218 yaş aıası eıkek çocuklaım gcnclliklc çok iştahlı ve değisik viycceklen uu beıızeıi yiveeekleıin oncınını uırgular... nıaya çok ıııciaklı oldııklaıını halıılalaıak, bu Prof. M.ıvsal'm ne clcnıck i.sıediğıni, bu ısrarlarında ııe ıleııli lıaklı ulıluğuıuı, aneak geçeıı •^yasıaki erkcklcrın gıınluk kalsiyum geıeksinıne lcııııi doğal besinlcrdcn karsıladığını soyluyoılaı. hal'ta kvıçre'nin Basel keniiııde kalsıyuıııla ıl1218 vus arası kız çoçtıklarında ise, heın kalgıli ilginç biı loplaııtıyı i/lcıken dalıa iyi kav siyum geıcksınınesı daha lazla olduğu için heın uıdık. Sando/ rııtiMsınııı du/enlediği ve Ame de kı/ cııuıklaı ı cı kckleı kadar ıslahlı olmadıkııka'duıı Avusiuralya'ya kadaı keııdi dallaıında laıı için, cgeı L'iınluk I2(K) ınilıgıamlık kalsiyum ünlu, pek çok araşıııınaeı dokıorıın tcbliğ sungereksinmesi dopal bcsiııleıle kaışılananııyorsa, dıığıı senııncrdc koııu doğıudan sigarayla ilgili kar>ılananıayan ıııiktaıııı kalsiyum haplaııyla dcğikli; ama sıgaıamıı da sağlıpimı/a nc kadaı lakviyesi önerilivoı. (iıınluk 1200 miligıaınlık /araılı uldıı^ıımı laık ctlık vc 300 kisilik scnıikalsiyum gereksinmesi, yaklaşık I kilogram sul, nerdc, siuaıa İVCM "35 jj'irip \arulıkcan biri" ola> ııı mikıarda vo(;ıır( ya da kalsiyum acısından duğumu/ıı, o/fllikk' tıpla ilgılı ccvtclcıın, dcğıl zengin olan po.Miir, pckme/, yeşil yapraklı sebsigara iv'iııck, sig.ııa icilcn orlanılaıda bulıııı/elor, kıırıı haklııyilkr, pckmez, susam, sardalmaklan hilc bııcak bucak k.Kmdıklaııııı aııladık. >a, lıaııısi gıbi kılçıklaııyla da ycncbilen küçük Bascl'dckı kalsiuıııı koııgıcsindc, kalsiyumım, balıklaıdan nıakul nnklarlarda ycnmck suretiyle ya.şaına go/lcnını/i av'tığıını/ aııdan ı)luıiı.eyc kaışılanabiliyoı. kadaı uKiıdun nc denli oııcnıli yapı taslaıın daıı biıi ulduğu, cuk v'cşiılı yönlerdcn, dcğişik Kaclınlaı için, 1218 yas sonrasında hamileara>lınualaı vc halla Uıblolaıla aıılalıldı. Zatcn lik vc emzirme doneııılerıııdc kalsiyum gerekycni dop.ııı bcbcğiıı ilk vccıı lcmd gıdasının kalsinmesi veııiden gunde 8(X) mılıgranıdaıı 1200 siyum acısından taıtısması/ cıı zcngın yiyccck miligraına çıkıyoı. Bu dönenılerdc eğer yeterinee Ç apa Tıp Fakültesi'nden Prof. Güzln Dilşen'den aldığımız bllgilere göre hangi yiyeceğin ne kadar kalsiyum içerdlğini şöyle sıralayabiliriz: 250 gr yoğurt 400 mg 250 gr. yeşil yapraklı sebze 400 mg 250 gr süt... 300 mg 250 gr. dondurma 180 mg 250 gr. eritme peynir... 170 mg 30 gr. sardalya . 170 mg 30 gr somon balığı... 60 mg 250 gr isvıçre peynırı 270 mg Hacettepe Ünlversitesi ve Diyetelik Bölümu Başkanı Prof. Ayşe Baysal, 100 gram süte denk olan 1 çay bardağı sütün, 120 mg. kalsiyum içerdiğinl, yoğurdun kalsiyum acısından süte oranla daha zengin oldugunu ve yoğurdun içindeki asidin kalsıyumun kana geçmesini kolaylaştırdığını söylüyor. Süte oranla daha ucuz olan süttozunun da kalsiyum acısından çok zengin oldugunu ve 18 gram süttozunun 100 gram süte eşdeğer bulunduğunu belırten Prof. Baysal, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, sardalya, hamsi gibi kılçıklarıyla yenebilen küçuk balıklar, pekmez ve susamın da kalsiyum acısından zengin olduğuna işaret edlyor. Sandoz firmasınca hazırlanan ve Basel deki toplantıda dağıtılan broşurde ise çeşitli yiyeceklerdeki kalsiyum oranları şöyle: 50 gr çedar peynıri... 400 mg. 50 gr. eritme peynir... 350 mg. 125 gr. yoğurt... 225 mg. 50 gr. Camamber peynir... 190 mg. 125 gr. fasulye... 56 mg. 50 gr ekmek. . 50 mg. 1 portakal... 47 mg 85 gr havuç... 41 mg. 20