Katalog

6 31Temmuz 2010 Cumartesi HES’lere karşıyız ir yandan Türkiye’nin artan enerji ihtiyacı, bir yandan enerji yatırımlarına, inşa edilen barajlara, hidroelektrik santrallere peşpeşe açılan davalar…Çevreci örgütler özellikle son yıllarda yerel halkı da örgütleyerek ciddi kazanımlar elde ettiler. Türkiye genelinde 45'i inşa, 1576'sı proje aşamasında olan, planlananlar ile 2 bini aşması beklenen HES'lere karşı açılan 65 davadan 34'ü sonuçlandı. Davalardan 33'ünde yürütmeyi durdurma veya iptal kararı çıktı. HES`lere karşı Muğla, Rize ve Artvin`de 16 yeni dava daha açılması için hazırlık yapılıyor... Peki neden nehirler üzerine kurulan hidroelekrik santrallere karşı tepki giderek artıyor? Hükümetin enerji Türkiye'nin her bir yanı politikasına göre, Türkiye’nin büyük bir baraj ve hidroelektrik hidroelektrik potansiyeli santrallerle bulunuyor. Başbakan doldurulmaya Recep Tayip Erdoğan’ın ‘Artık su akar, Türk bakar çalışılıyor. Ülkenin devri bitti’ lafından sonra artan enerji ihtiyacı ile HES süreci hız kazandı. Başta siyasi otorite ve doğanın tahribatı ve enerji şirketleri olmak ekosisteme verdiği üzere kimileri ‘HES’lere zarar arasında sıkışıp karşı çıkmaya hakkınız yok. Bunlar Kamu kalmış durumdayız. Yararına olan çevreci Peki sorun nasıl projeler. Suyu enerjiye dönüştürerek ülke çözülür? Farklı bir ekonomisine katkıda yapılanma mümkün bulunmak neden kötü mü? olsun?’’ diye çevreci örgütlere ve yerel halka karşı çıkıyor. Hidroelektrik Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’nde 2023 yılına kadar hidroelektrik potansiyelimizin tamamının elektrik enerjisi üretiminde kullanılmasının sağlanacağı belirtiliyor. Devlet politikasının Hidrolelektrik Santralleri (HES) destekleyici yönde olması ise eğilimlerin artmasına neden oldu. Kamu ve özel sektör tarafından Türkiye B genelinde yapılması planlanan 2.000’e yakın nehir tipi HES Projesi bulunuyor. Projel erin toplam kurulu gücü 25.000MW, yıllık ortalama üretimi 125.000GWh. Öngörülen bu üretim değeri, Türkiye’nin 2008 yılında tükettiği elektrik enerji miktarının % 60’ına karşılık geliyor. Ancak başlangıçta çok büyük görünen bu pay, sözkonusu projelerin tamamlanmasıile öngörülen 2023 yılı elektrik talebinin sadece % 5’ini karşılayabilecek. Bu arada HES inşaatları birçok sorunu da beraberinde getirdi. Hükümetin alım garantili anlaşmaları, şirketlerin çevreye duyarlılığı noktasında sorunlara neden oldu. Ayrıca pek çok çevreci kuruluş, doğanın HES’lerden büyük bir zarar göreceğini iddia ederek, yoğun bir mücadele içine girdi. Birçok bölgedeki HES projeleri aleyhine davalar açıldı. Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü Ömer Şan, şunları kaydetti: “Bölge, doğal yaşlı ormanlar, orman gülü çalılıkları, sarp kayalıklar ile göl ve akarsu kenarlarında sayısız ekosisteme sahiptir. Bölge pek çok endemik bitkiye ev sahipliği yapmaktadır. HES`lerin planlanma aşamasında en önemli sorun bütüncül havza planlaması yapılmamasıdır. Aynı vadi üzerinde 1, 2 HES için verilen izin, kısa sürede onlarla ifade edilebilecek sayıya ulaşabiliyor. Türkiye7nin enerji ihtiyacı her yıl yüzde 67 artarken, HES`lerden elde edilecek enerji Türkiye`nin enerji ihtiyacının ancak yüzde 3`üne karşılık geliyor. Ayrıca, kayıp veya kaçak kullanım oranı 15 civarında. Sadece kayıp kaçak elektrik oranı yüzde birkaç indirildiğinde ülke genelindeki HES`lerden elde edilecek enerji fazlasıyla elde edilmiş olur.” Derelerin Kardeşliği Platformunun Gümüşhane, Bayburt, Giresun, Ordu, Tokat, Amasya, Samsun ve Sinop`a kadar uzanan bölgede muhtarlıklar, çevre koruma dernekleri, sendika şubeleri, çeşitli oda temsilcilikleri gibi 74 bileşeni bulunuyor. İllere göre HES’ler EPDK ve DSİ’nin verilerine göre HES’lerin Türkiye’deki dağılımı şöyle: Trabzon 119, Rize 64, Giresun 87, Artvin 25, Bayburt 7, Gümüşhane 30, Kahramanmaraş 34, Ankara 7, Kütahya 3, Düzce 5, Adana 31, Adıyaman 12, Tokat 13, Ordu 18, Amasya 10, Muğla 13, Erzurum 29, Mersin 18, Kayseri 7, Malatya 15, Antalya 35, Sivas 15, Osmaniye 14, Erzincan 18, Karabük 7, Kars 9, Ağrı 5, Denizli 13, Siirt 9, Samsun 7, Hatay 5, Çorum 7, Bursa 12, Tunceli 8, Yozgat 1, Ardahan 5, Bingöl 7, Kastamonu 9, Bitlis 7, Isparta 7, Van 7, Zonguldak 2, Bartın 3, Gaziantep 3, Nevşehir 4, Sinop 5, Eskişehir 2, Bolu 7, Karaman 6, Batman 2, Muş 3, Sakarya 7, Hakkâri 2, Çankırı 2, Elazığ 5, Aydın 4, Bilecik 1, Şanlıurfa 1, Kırıkkale 2, Tekirdağ 1, Diyarbakır 5, Kocaeli 1, Balıkesir 1, Manisa 1, Konya 5, Niğde 1, Şırnak 1, Kırşehir 2 ve Burdur 1.