Katalog

Sihirli Değnek ‘Bir insan için küçük ama insanlık için büyük bir adım’ (1920) savaşa katılmış askerlerin düşüncesi olduğunu biliyor musunuz? Peki ya diğer oyuncuları rahatsız etmeden müzik dinlemek isteyen bir golf oyuncusunun walkman’i bulduğunu? (1979) “Keşifler ve İcatlar”, MÖ 40.000’den başlıyor ve günümüze kadar geliyor. Eğlenceli çizimlerle ve önemli sözlerle de renklenen sayfalar bizi zaman içinde keyifli bir yolculuğa çıkarıyor. TÜBİTAK’ın Resimli Cep Kitapları dizisi bizi sevindirmeye devam ediyor. Uzay Alex Barnett, Tudem Yayınları, 48 sayfa (9+ yaş) Uzayla ilgili neleri merak ediyorsunuz?.. California’daki Chabot Uzay ve Bilim Merkezi’nin yöneticisi olan astrofizikçi Alex Barnett merakınızı giderebilir. Hem çocuklar hem de yetişkinler için kitap yazan Barnett’in “Kara Delikler” ve “Uzayın Diğer Garip Özellikleri” adlı kitapları da okurların ilgisini çeken kitapları arasındadır. “Uzay” kitabında uzayla ilgili temel bilgiler, fotoğrafların, çizimlerin ve özel olarak tasarlanmış fantastik saydam sayfaların yardımıyla aktarılıyor. Örneğin; kitaba bir “Ay yürüyüşü” resmine bakarak başlayabilir; astronotların “Apollo” giysisi, Ay gezi modülü ve Ay arabası ile ilgili her şeyi okuyabilirsiniz. Asetat kağıdını çevirerek aynı resim üzerinde bu defa; Hazırlayan: Nilay Yılmaz astronotların Apollo giysisi, Ay gezi modülü ve Ay arabası’nın nelerden oluştuğunu ve nasıl kullanıldığını görebilirsiniz. “Astronotlar Ay’da nasıl hayatta kaldı?”, “Bir yıldızın süpernovası nasıldır?”, “Cassini görevi nedir?”, “Bir uzay mekiğinin içinde neler var?” gibi soruların yanıtları “Uzay” kitabında sizi bekliyor. 16 Temmuz 1969’da Cape Kennedy uzay üssünden fırlatılan Apollo 11’in içindeki astronotlardan Neil Armstrong ve Edwin Aldrin 20 Temmuz’da Eagle adlı Ay Örümceği’ne geçtiler ve 21 Temmuz’da sabahın erken saatlerinde Ay’a ayak bastılar. Birçok insan için bu yolculuk gerçekleşmesi imkânsız bir düştü. Oysa Jules Verne 1865’te kurgusal olarak Ay’a götürmüştü insanoğlunu. “Ay’a Seyahat” kitabında, yolculuk için yapılan hesaplar ve tahminlerin, o dönemdeki bilgi eksikliklerine rağmen, gerçeğe son derece yakın olduğu söylenir. Hatta proje maliyet tahmininin bile, dönemler (18651869) karşılaştırılarak incelendiğinde şaşırtıcı olarak yakın olduğu göze çarpar. Keşifler ve İcatlar JeanLouis Besson, TÜBİTAK Yayınları, 105 sayfa, Resimleyen JeanLouis Besson, Türkçeleştiren Nedim Kula (999 yaş) Gündelik yaşamımızı oluşturan küçük buluşlar ve büyük keşifler arasında bir yolculuğa çıkmaya ne dersiniz? Hastanenin Hıristiyanların buluşu olduğunu (MS 368) ve keşişlerin idaresinde, yoksulları ve cüzzamlıları soyutlamak için yapıldığını biliyor muydunuz? Altın takıları, madeni ayna, keten elbise, takma saç ve mobilyayı ilk kez Mısırlılar kullanmış (MÖ 2500); çatal ilk kez İngiltere Kralı I. Edward’a sunulduğunda, Kral, çatalı silah sanmış (1300), çatalın herkes tarafından kullanılması için 250 yıl geçmesi gerekmiş; diş fırçası da İspanya Büyükelçisi tarafından Fransa’da saraya sunulmuş (1570); trafik ışıkları ilk kez Cleveland’da ortaya çıkmış, önceleri sadece kırmızı ve yeşil ışık olan lambalara daha sonra sarı da eklenmiş (1914); saatlerin bileğe tutturulma alışkanlığının Buluş yapmayı siz de seviyor musunuz? * “Nasıl Çalışır?” Linda Angst, Steve McClure, Winson S. Price, ABC Yayınları * “Makineler”, Karen BryantMole, Tübitak (okulöncesi) * “Roket Nasıl Yapılır?”, Hazel Richardson, Çocuk ve Aile Yayınları * “Mars’a Gidiyoruz”, Clive Gifford, Çocuk ve Aile Yayınları * “Gündelik Bilmeceler”, Partha Ghose, Tübitak Yayınları * “Prof. Zihni Sinir Projeler”, İrfan Sayar, TÜBİTAK Yayınları * “Çevremiz ve Biz Evren”, Nuria Roca, TÜBİTAK Yayınları (ilkgençlik) Ay’a ayak basmak, uzay bilimi ve uzay sanayisi için önemli bir başlangıç oldu. İlkçağ insanları için kutsal bir imge, sanatçılar için ilham, âşıklar için romantizm kaynağı olan Ay’a, Armstrong’dan başka 11 kişi daha ayak bastı. Ay’a toplam 6 uçuş yapıldı; son seyahat 1972’deydi. 6 tane jeofizik gözlemevi kuran astronotlar, 360 kg. ağırlığında kaya ve diğer maddeleri dünyaya getirdiler. Kimileri için Ay’ın büyüsü artık bozuldu. Ancak umutlarımız hiç bitmiyor. Ay’ın bir gün yapılması mümkün olacak yıldız seyahatlerinde bir üs olarak kullanılması düşü sürmektedir. Ay, bizi beslemeye devam ediyor... Konuk Sihirli Değnek Ayşe Ç. Yamaç (yazar) Dolunay Dedektifleri 2: Dehşet Mektuplar” Mavisel Yener, Bilgi yayınevi, 2007, 165 sayfa, Kapak ve resimler: Murat Sayın İyi ki varsınız! * TÜBİTAK: 24 Haziran 1963 yılında kurulan, 17 Temmuz’da kuruluş yasası kabul edilen Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. * Jules Verne (18051905) “Bir insanın hayal edebileceği her şeyi, başka bir gün öbür insanlar pekâlâ gerçekleştirebilir.” Bunları biliyor musunuz? ? J. Verne’in öyküsündeki topun adı ‘Columbia’dır. Ay’a ilk giden Apollo 11’in kontrol modülünün adı da ‘Columbia’dır. ? Her iki yolculukta da mürettebat üç kişidir. ? J. Verne, Apollo 11 ile gerçekleştiği gibi, kalkışın Florida’dan yapılmasını öngörmüştür. ? Apollo 11 astronotlarının yaptığı gibi inişin okyanusa, Apollo 11’in indiği noktadan çok uzak olmayan bir yere olmasını öngörmüştür. İnsanın hayal gücünün gücü inanılmaz! “İki şey sonsuzdur” der Einstein. “İnsanoğlunun aptallığı ve evren. Fakat ikincisinden o kadar emin değilim.” İnsanoğlu aptallık yapmaktan bıkmasa da yine onun aptallıkları, gafları ve sonsuz hayal gücü sayesinde dönmez mi dünya? Keşifler, icatlar, ütopyalar, düşler nelerin ürünüdür? Yaşasın hayal gücü! Yaşasın merak duygusu!.. CUMHURİYET KİTAP SAYI S erüvenden serüvene atılmayı kim istemez? “Ben…ben de…”diyen bir iki cılız sesi saymazsak, bunu istemeyen yoktur sanırım. O cılız sesler de içlerindeki çocuğu unutmuş olanlardır bence. İnanıyorum ki, onların eline de Dolunay Dedektifleri’ni veriversek, haylaz birer çocuğa dönüşecek; kimisi “İz Peşinde” koşmaya başlayacak, kimisi “Dehşet Mektuplar”ın… Dolunay Dedektifleri’nin ilk kitabı İz Peşinde’yi okuduğumda Kaş’ın doğal ve tarihi zenginliklerini tanımış, gitmeden Kaş’a hayran olmuştum. Kitabın son bölümüne dek merakım diri kalmış, kaçakçıların kim olduklarını ve ne kaçırdıklarını anlayamamıştım. Kitabı bitirdiğimde Birce, Ece, Oğuz, Bilgecan ve Ada’nın yeni serüvenlerini merakla beklemeye başlamıştım. Merakım, geçtiğimiz günlerde giderildi ve Dolunay Dedektifleri’nin ikinci kitabı Dehşet Mektuplar elime geçti. Kitap elime geçer geçmez, takıldım beş kafadarın peşine. Bir de ne göreyim; konuk olmamış mıyım bilim şenliğine! Çocuklar birer mucit… Neler araştırmışlar, bilseniz: kimisi cep telefonlarına güneş enerjisiyle kontör yüklemeye çalışıyor, kimisi uçakları karakutunun madeninden üretmeyi planlıyordu. Tartışmalarını izlemek de keyifliydi; özellikle de “Bilim adamı mı, bilim kadını mı; yoksa bilim insanı mı?” tartışmasına bayıldım. Bir tek Sıla Öğretmeni sevmedim. Neden sevmediğimi söylemeyeceğim; onu da okuyunca siz anlayacaksınız zaten. Ülkemizde Sıla Öğretmen gibileri çok mudur dersiniz? Kafadarlarla birlikte Allioni’yi gezdim. Onlarla birlikte dinledim, Allioni’nin bin bir öyküsünü, bin bir ezgisini. İlya çayında serinleyip su çocuklarından biri oldum ben de; gölgemi düşürdüm her yere. Gago’nun gözleri, Jutta’nın sevgisiyle dolaştım tümülüslerde. Barcelona’da sergileri, müzeleri gezdim. Picasso’nun evinde dolaşırken bir aynanın gerisine bile geçtiğimi, Pablo ve Mustafa’yla konuştuğumu söylesem, ne dersiniz? Onlar da kim mi? Yooo, onu söylemem. Ne düşünüyorum biliyor musunuz? Öğrendiklerimizi DNA şifresiyle gelecek kuşaklara aktarabilsek neler olurdu? Bu da nereden çıktı, demeyin. Siz, en iyisi, “Dehşet Mektuplar”ı okuyun. Bilim Çocuk dergisi 10. yaşını kutluyor! 15 Ocak 1998’de aramıza katılan Bilim Çocuk dergisi 10 yıldır çocuklara bilimi, dünyayı ve evreni anlatıyor. 10. yaş sayısının içeriğini görmek için Bkz: www.biltek.tubitak.gov.tr/cocuk Sihirli Dergiler! ? Ebe Sobe (www.ebesobe.com) ? Bilim Çocuk (www.biltek.tubitak.gov.tr/cocuk) ? Meraklı Minik (www.biltek.tubitak.gov.tr) (okulöncesi) ? Okyanus (www.saklambac.com.tr/okyanus) Çocuk Yayınları ve Okuma Kültürü Dergisi ? Çoluk Çocuk (www.colukcocuk. com.tr) (yetişkinler için) SAYFA 7 ? Nilay Yılmaz, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Eski Silahtarağa Elektrik Santralı. Silahtarağa Mah. Kazım Karabekir Cad. No:1 Eyüp / İstanbul Tel: 0212 236 78 42 www.nilayyilmaz.com/[email protected] 938