Katalog

1 Nisan 2011 Cuma 352 21 Dönemin Emniyet Müdürülüğü rehberinden Ankara’nın70yılöncesi SERTAÇ EŞ NKARA Ankara Emniyet Müdürlüğü’nün 70 yıl önce yayımladığı rehberden başkentteki çarpıcı değişimi görmek olanaklı. Ankara’nın 1941 yılında bazı bölgelerin adları değişmiş, birçok bina artık yok. Günümüzde başkentin en kalabalık ilçesi Keçiören ile Cebeci ve Dikmen semtleri birer nahiye konumundaydı. Cumhuriyet Ankara, 1941 yılında Ankara’da “167 yaka sayısı” ile çalışan emniyet görevlisi Ziya Sönmez’e ait “Ankara Şehri Polis Rehberi”nde yer alan bilgileri derledi. Dönemin “Sümer Matbaası”nda basılan kılavuzun girişinde, Ankara’nın tarihine ilişkin bilgiler yer alıyor. Rehbere göre o dönemde Ankara’da 4 tane anıt (abide) bulunuyor. Bunlar, Zafer Abidesi, Emniyet Abidesi, Orduevi Abidesi ve Halkevi Abidesi. A alıyor. Rehbere göre o dönemde Ankara’da Taberin Barı ve Yeni Bar olmak üzere iki mekân bulunuyor. Bu iki bar da Müdafaa Hukuk Caddesi’nde hizmet veriyor. Aynı yıllarda Ankara’da yalnızca 4 tane noter var. Bunlar Anafartalar Caddesi, Adliye Sa Başkentin eski barları Polis rehberinde 1941 yılında Ankara’da bulunan barlar da yer rayı Caddesi, Vehbi Koç Apartmanı ve Yenişehir’de yer alıyor. Şu anda Ankara’nın nüfusu en yoğun ilçesi olan Keçiören o dönemde 3 nahiyeden biri konumunda. Keçiören’in yanı sıra Cebeci ve Dikmen de nahiye konumunda ve bu bölgelerde nahiye müdürlükleri bulunuyor. Rehber 1941 yılı Ankarası’nın sağlık kurumları hakkında da bilgi veriyor. Rehbere göre başkentte 6 tane hastane faaliyet gösteriyor. Bunlar Numune Hastanesi, Belediye Hastanesi, Askeri Hastane, Zühreviye Hastanesi, Doğumevi Hastanesi ve Sağlık Yurdu olarak geçiyor. Ankara Anakent Belediyesi’nin Sağlık Bakanlığı’na devrettiği Belediye Hastanesi’nin o dönem İtfaiye Meydanı’nda hizmet verdiği anlaşılıyor. Rehbere göre, o tarihlerde Ankara’da 12 tane eczaane bulunuyor. Eczaneler; Ankara Eczanesi, Çankaya Eczanesi, Cebeci Eczanesi, Merkez Eczanesi, Sakarya Eczanesi, Sebat Eczanesi, İstanbul Eczanesi, Yeni Eczane, Yenişehir Eczanesi ve Şark Merkez Ecza Deposu olarak sıralanıyor. Bakanların evleri Rehberde devlet yöneticileri oturdukları adreslerle birlikte yer alıyor. Buna göre dönemin Başbakan’ı Refik Saydam Çankaya Caddesi’nde oturuyor. Maliye Bakanı Fuat Ağralı Yenişehir İnkılap Caddesi’nde, İçişleri Bakanı Faik Öztrak, Yenişehir Menekşe Sokak’ta, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, Çankaya’da oturuyor. Kültürel yaşam çiftliğinde), Ziraat Alatı Fabrikası (Orman çiftliği), Fişenk Fabrikası (İstasyon arkası), Silah Fabrikası (İstasyon arkası), Araba Fabrikası (İstasyon arkası), Çaputcu Un Fabrikası (Kanlıgöl mevkii), Maske Fabrikası (Mamak köyünde), Şarap Fabrikası (Demirfırka Mah.), Rakı Fabrikası (Demirfırka Mah.), Buz Fabrikası (Yenişehir), Tayyare Tamirhanesi (Akköprü), Altındağ Gazoz Fabrikası (Bozkurt Mah.), Elektrik Parçaları Atölyesi (Müdafaa Hukuk Cad.), Çimento Fabrikası (Orman çiftliğ), Çini Fabrikası (Akkköprü), Cam ve Şişe İmalathanesi (Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde).” Rehbere göre 1940’lı yıllarda başkentin 5 ayrı noktasında halk pazarı kuruluyor. Bunlar İsmetpaşa, Atpazarı, Hamamönü, Yenişehir ve Akköprü. 1941 yılında Ankara’da gezilebilecek iki tane müze bulunuyor. Bunlar, Halkevi arkasındaki Etnoğrafya Müzesi ve “Hisar’da”ki Eski Müze olarak sıralanıyor. O dönemde başkentte yalnızca 5 tane sinema bulunuyor. Bunlar Anafartalar Caddesi’ndeki Yeni Sinema, Müdafaa Caddesi’ndeki Halk Sineması, Çocuk Sarayı Caddesi’ndeki Sus Sineması, Bahriye Caddesi’ndeki Sümer Sineması ve Atatürk Bulvarı’ndaki Ulus Sineması. Rehberde emniyet çalışanlarının genel kültürlerinin artırılması amacıyla bazı bilgiler de veriliyor. O dönemde var olan devletler bayraklarıyla rehberde yer alıyor. Ancak Polonya Lehistan, Hollanda Flemenk olarak isimlendiriliyor. Çin’in bayrağı rehbere farklı basılırken, daha sonra sovyet sınırları içinde kalacak ve günümüzde bağımsız olan Litvanya, Letonya ve Estonya da bayraklarıyla yer alıyor. Ekonomik yaşam Rehberde başkette o dönemde faaliyet gösteren fabrika ve atölyeler de yer alıyor. Buna göre o dönemde Ankara’da 57 fabrika, atölye türü işletme bulunuyor. Bunlardan bazıları şöyle: “Bira Fabrikası (Orman