Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
24 AĞUSTOS 2025
2
Bu yaz orman yangınlarıyla birlikte on binlerce
EDITÖRDEN
canlı yok oldu. Alevlerden sağ çıkanların yaşam
endi-
mücadelesi şimdi de namluların ucunda. Çünkü
nize
dün açılan yeni av sezonu, onların yaşam
gün
hakkını yeniden hedefe koyuyor.
için-
K de
sorduğunuz sorular
artık yaşamınızın
önemli bir parçası:
Kaç adım attınız?
Kaç kalori
yaktınız? Kaç saat
uyudunuz?
Günümüz
artık puanlarla,
istatistiklerle,
rozetlerle
ölçülüyor. Asla
sonu gelmeyen
futuristik ve
distopik bir
oyunun başlangıç
Orman yangınlarının
noktasındayız
belki de.
Ancak bu oyun
bizi mutlu etmiyor.
Bunun yerine
ardından yeni tehdit:
ölçmek, biçmek,
kıyaslamak ve
alabildiğine
kategorilendirmek
amacı taşıyor.
Ne kadar hareket
AVCILIK
ettiğimizden
ne kadar
WF-Türkiye’den gelen geleceğimizi de savunmaktır. Çünkü bir adım attı. Bu yasa kapsamında çok sayıda
DAIRESEL
okuduğumuza, kaç basın duyurusunu yaşam hakkı, bütün canlıların doğuştan türün avlanması yasaklandı ve yasa günümüzde
FLORA
okuduğumda içimde gelen en temel hakkıdır. Onu tanımak, de etkin olarak uygulanıyor. Örneğin, koruma
dakika meditasyon
derin bir sızı hissettim. korumak ve saygı duymak hepimizin altındaki kuşları avlayan kişilere hapis cezası
yaptığımızdan
W “Yangından kurtulan sorumluluğudur. verilebiliyor. Bu düzenleme, Hindistan’ın kaplan,
kaç bardak su
canlar kurşunla ölmesin” çağrısı, yalnızca fil ve gergedan gibi türleri korumada kritik bir
DÜNYADAN AV
içtiğimize kadar
bir uyarı değil, hepimizin vicdanına araç oldu.
YASAĞI ÖRNEKLERI
yöneltilmiş bir sorumluluktu. Her zaman Bu örnekler bize şunu gösteriyor: Doğaya
her şey bir veri
Bugün birçok ülke, yaşam hakkını
karşı olduğum avcılığın, özellikle de bu nefes aldırmak için avcılığı kısıtlamak yalnızca
artık. Bu kişisel
korumak ve ekosistemleri iyileştirmek
yıl orman yangınlarından sağ çıkmayı hayvanların yaşam hakkını korumakla kalmıyor
verilerimiz de
için avcılığa ciddi kısıtlamalar getirdi.
başarmış hayvanların üzerine açılan bir aynı zamanda yerel ekonomilere, turizme ve
AYÇA Kosta Rika, 2012 yılında aldığı
büyük bir veri
tehdit olarak karşımıza çıkması, doğayla toplumların uzun vadeli refahına da katkı sağlıyor.
tarihi bir kararla spor amaçlı avcılığı
kurduğumuz ilişkiye ilişkin büyük bir CEYLAN Yani yaşam hakkını tanımak, yalnızca etik değil,
ağının parçası.
tamamen yasakladı. Böylece Latin
çelişkiyi gözler önüne seriyor. aynı zamanda akılcı bir tercih.
Yaşam dediğimiz
Amerika’da bu yasağı uygulayan ilk
ayca_ceylan
şey artık “olumlu”
YAŞAMIN EN TEMEL HAKKI
ülke oldu. Halkın da desteklediği
Her canlı, varolduğu anda yaşam
raporlarla bu yasayla, yasadışı avcılığın önüne
hakkını da yanında getirir. Yuvasını kurmak,
geçmek ve yaban hayatını korumak hedeflendi.
onaylanmak
yavrusunu büyütmek, özgürce nefes almak onun
Spor için avlananlara hapis veya para cezası
zorunda. Ancak
Vicdan ve
en doğal hakkıdır. İnsan, bu hakkı istediğinde
veriliyor. Bu kararın ardından ülkede kuşların ve
bu ölçüm tutkusu,
askıya alamaz. Bugün güzel ülkemizin birçok
memelilerin nüfusunda toparlanma gözlemlendi.
yaşamın özünü bölgesinde hâlâ yangınların izi sürerken yaban sorumluluk
Kenya, 1973’te fil avcılığını, 1977’de ise tüm
keçisini, kızıl geyiği, çengel boynuzlu dağ
büyük avcılık biçimlerini yasakladı. Bu karar,
görünmez kılmıyor
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği
keçisini ve yaban koyununu av ihaleleriyle hedef
o dönemde büyük tartışmalara yol açsa da
mu?
ve Politikaları Uygulama ve Araştırma
göstermek hem ekolojik hem de etik bir çelişkidir.
bugün Afrika’da yaban hayatının korunması
Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr.
Çünkü bir anın
Avcılık artık bir ihtiyaç değil. Hobi ve turizm
için dönüm noktalarından biri olarak kabul
Murat Türkeş’in sözleri yol gösterici: “Geniş
değeri, aldığı
adı altında sürdürülen bu faaliyetler, kırılgan
ediliyor. Kenya, sömürü yoluna devam etmek
habitatların zarar gördüğü illerde yaban
türleri yok oluşa sürüklüyor. WWF-Türkiye’nin
puanla değil, yerine korumayı seçti. Böylece yalnızca
hayatının toparlanabilmesi için kara avcılığına
verisi çarpıcı: Av turizmine konu olan türlerde
fillerin değil aslan, zebra ve antilop gibi birçok
yarattığı hisle
ara verilmesi ekolojik açıdan zorunludur.”
nüfus kaybı yüzde 90’ın üzerinde. Bu yalnızca
türün yaşam alanları güvence altına alındı.
ölçülür. Hepinize Yanan ormanların kendini toparlaması
tek tek hayvanların değil, bütün bir ekosistemin
Bugün ülke, av turizmi yerine foto-safariyle
için yıllara, hayvanların yeniden
iyi pazarlar...
yaşam hakkının gaspı demek.
milyonlarca insanı kendine çekiyor. Doğayı
çoğalabilmesi için güvenli
Yangınlar yuvalarını aldığı canlıların avcılık
öldürerek değil yaşatarak ekonomisini besliyor.
DENIZ ÜLKÜTEKIN
alanlara ihtiyaç var.
canlarını almasın. WWF-Türkiye’nin çağrısına
Hindistan ise 1972 tarihli Wild Life Protection
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
kulak vermek yalnızca doğayı değil, kendi
Act (Yaban Hayatı Koruma Yasası) ile büyük
Samsun’dan önce altı ay
ondros Ateşkesi ordularını beslemek için gerekenleri söylemeyi isimli eserinde şöyle diyor:
imzalandıktan İskenderun’dan yaralanmak ve ulaştırmayı “Kitabın adı ‘6 Ay’dır.
hemen sonra istemeleri haklı değildir. Çünkü memleketin esenliği Çünkü Atatürk’ün
Mustafa Kemal, İngilizlerin eline geçmiş bulunan gereği kabul ettiğim Anadolu’da yapacağı eylem
M Yıldırım Orduları Halep ilindeki depolarında yeterli görüşlerime uymaktan İstanbul’da kaldığı bu altı
grup komutanlığına gelmiştir. gıda maddesi vardır. Kaldı ki Kilis kendimi alıkoymak ayda biçimlendi, nitelik
Savaş bakanlığı görevini yürüten ve Antep bölgesinden gıda maddesi karakterime uymaz.” kazandı.” *
Sadrazam Ahmet İzzet Paşa’ya sağlanabilir… İnsan bu ifadeleri İşgalci güçlerin İstanbul
AYŞE ACAR
İngilizlerin Musul’u petrol İngilizlerin centilmenliğini ileri okuduğunda Mustafa sokaklarında devriye
nedeniyle işgal etmek isteyeceğini sürmek ve buna karşılık, bu biçimde Kemal Atatürk’ün gezdiği bu altı ay Atatürk
ve bölgeyi bu gerekçeyle denetim onlara şirin görünmeye çalışmayı kim olduğunu için kolay olmamıştır.
altına almak için İskenderun limanına anlamak ve değerlendirmek inceliğinden sezebiliyor, özgürlük İçinde dikkatle gizlediği bir
asker çıkartacaklarını bildirir. yoksun olduğumu bilgilerinize sunarım. olarak hakikat ete sır vardır. Şöyle diyor:
Ahmet İzzet Paşa’nın Mustafa Kemal’e İskenderun’a her ne sebeple ve bahane kemiğe bürünüp tarih “Temaslarıma devam
verdiği yanıt oldukça şaşırtıcıdır: ile asker çıkarmak girişiminde bulunacak sahnesinde yerini ediyordum. İçlerinden
“Antlaşma hükümlerine göre olan İngilizlere ateşle direnilmesini ve almaktadır. bir kısmında katıksız bir
İngilizlerin İskenderun’u işgale hak ve ayrıca 7. Ordu’nun büyük bir kısmını İstanbul Hükümeti, vatanperverlik duygusunun
yetkileri yoktur ancak Halep civarındaki Katma-İslâhiye yönünde hareket ettirerek Mustafa Kemal’in coşkunluğundan başka ne
ordularını beslemek için İskenderun’dan Kilikya hududu içerisine girmesini karşı çıkışlarıyla bir fikir ne de bir tedbir
yararlanmak istemeleri de haklı bir emrettim.” başedemeyeceğini yeteneği vardı. Bir kısmının
istektir. İngiliz temsilcisi sözlü olarak anlamıştır. İngilizler hâlâ alçak politikacılık
SERT VE KARARLI TAVIR
teminat verdiği için bu centilmenliğine ne isterse yerine menfaatlerinden başka
Mustafa Kemal, 5 Kasım 1918’de
karşılık iyi bir davranış olarak İskenderun getirilmeliydi ancak düşündükleri yoktu. Şu
kendisine bağlı birliklere İngilizler
limanından İngilizlerin erzak, vesaire Mustafa Kemal bir kararı verdim: Uygun bir
İskenderun’a çıkarsa silahla karşı
taşımacılığı yapmasına izin verilmesinde de engel olarak ortada durmaktadır. Çareyi zaman ve fırsatta İstanbul’dan kaybolmak,
konulması emri verir.
sakınca görmüyorum.” Yıldırım Orduları Komutanlığı’nı dağıtıp basit bir düzenlemeyle Anadolu içine
İskenderun konusunda sert ve kararlı
Genç General Mustafa Kemal’in Mustafa Kemal’i İstanbul’a çağırmakta girmek, bir müddet isimsiz çalıştıktan
tavır takınan Mustafa Kemal, İstanbul
sadrazama (başbakan) yanıtı bir bulurlar. Mustafa Kemal’in Yıldırım sonra bütün Türk milletine felaketi haber
Hükümeti tarafından suçlu görülecektir.
bağımsızlık tarihinin nasıl yazılacağını Orduları komutanlığı 11 gün sürmüştür. vermek!”
Yazışmalar devam eder ve Mustafa
ve bu tarihin bizzat yazıcısı olan Mustafa Atatürk, 13 Kasım 1918’de geldiği
Kemal geri adım atmaz; “Ben her
Kemal’in karakterini bize net bir biçimde İstanbul’dan 16 Mayıs 1919’da ayrılır.
Kaynakça
ne durum ve konumda bulunursam
göstermektedir: Tam 6 ay! Alev Çoşkun, 28 baskı yapmış
* Alev Coşkun, Samsun’dan önce bilinmeyen 6
bulunayım doğru olduğuna inandığım ve
“İngilizlerin, Halep bölgesindeki olan “Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay”
Ay, Cumhuriyet Kitapları., 28. baskı, 2024.