Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 HAZİRAN 2025
2
EDITÖRDEN
ünümüzde
Çölden
birçok genç,
özellikle büyük
kentlerde uzun
G
süre aynı evde
kalamayacağını biliyor. Kira
artışları, iş değişiklikleri,
ilişki durumları, ekonomik
gelen esin
belirsizlikler… Hepsi birer
gerekçe olarak karşınıza
çıkabilir.
Ayça Ceylan, Suudi Arabistan’daki konuk sanatçı
Bu da evlerin kalıcı bir
programında kumların taşıdığı kadim bilgeliği çalışıyor
“yuva” değil, geçici bir kamp
alanı gibi tanımlanıp ona
göre dekore edilmesine neden
oluyor. Boya yaptırsak mı?
Aman boşver. Tesisat sorunlu!
Kiracıyız zaten...
Bu yaklaşım doğal olarak
ORHUN
evin ruhuna da yansıyor. Son
ATMIŞ
dönemde revaçta olan ev için
tasarım yaklaşımları da biraz bu
duyguyu yansıtıyor.
Instagram’da estetik görünen
ama duygusal bağ kurulmayan
yaşam alanları: İskandinav
minimalistliği, kuru çiçekli
vazolar, ışık zincirleri...
Ayça Ceylan
Bu dekorasyonlar, “Orada
yaşanıyor” hissinden çok
“Orada fotoğraf çekiliyor”
hissi veriyor. Yani yaşamın
kendisindense simülasyonu
veya kurgusu diyelim daha
çekici hale geliyor.
Bu bir bakıma
sosyoekonomik gelişmelerle
ortaya çıkan daha derin felsefi
bir konu.
Çünkü evle bağ kurmak,
orada kalacağını varsaymak
uudi Arabistan sıralarda bulunan kültür performans, 3D baskılar, sanatçı e-kitabı ve AI (yapay
anlamına geliyor. Oysa çoğu
son yıllarda ve sanat alanındaki zekâ) gibi araçlarla, bireysel bellek ile kolektif bellek
genç, önümüzdeki ay bile orada
yatırım yaptığı dönüşümüne tanıklık etmek arasındaki bağı araştırıyor. Bu sayede, atalara ait
olacağından emin değil.
birçok alanla de heyecan verici. Açıkçası
bilgeliğin güncel araçlarla yeniden yorumlanabileceği
Bu da yerleşiklik hissini
Sbirlikte ülkeye ilk başta buraya dair
şiirsel ve çok boyutlu bir düşünme alanı açmayı
duygusal bir lüks durumuna
daha fazla yabancı imgelerim sınırlıydı ama
hedefliyor.
getiriyor. Kalıcılığı değil
çekmeye çalışıyor. buraya geldiğimde organize
hareketliliği önceliyoruz.
u Ekolojik sanat, topraklarının çoğunluğu çölden
Sanat da ülkenin en çok
edilen geziler, müze ve
Yaşam da biraz ona göre
oluşan bir ülkede farklı perspektifler açacaktır diye
yatırım yaptığı alanlar
sanatçı atölyesi ziyaretleri
biçimleniyor.
düşünüyorum.
arasında. Suudi Arabistan
aracılığı ile hem yerel hem
20 yüzyıl sonu
Çöl, çoğu zaman “boşluk” ya da “yoksunluk”
Krallığı Veliaht Prensi
uluslararası kültür-sanat
postmodernistleri anda olmak,
olarak algılansa da derin bir arşiv, zamanın dokusunu
Muhammed bin Salman
ekosisteminin aktörleri ile
geçicilik, sürekli yolda olma
taşıyan bir canlı organizma. Suudi Arabistan’da,
tarafından kurulan
tanışma imkânım oldu.
hissi ve yerleşik olma ile
özellikle çölde yaptığım gezilerde, kumların
Misk Foundation, 2017
Devlet kurumları da dahil
sorunlu olma halini güzellerken
konuştuğunu biliyorum. Bunu sadece spiritüel açıdan
yılından bu yana sanatçıları başkent Riyad’da olmak üzere kadınların ve gençlerin desteklendiğini
bugünleri öngörmüşler miydi
söylemiyorum, “singing sand” (konuşan kumlar)
konaklatarak üretimlerini yapmalarını sağlıyor. ve önemli pozisyonlarda çalıştıklarını söyleyebilirim.
bilinmez.
diye bir kavram var. Birçok bilimsel araştırma
Amaçları elbette kültürel alışverişi desteklemenin Kültürel dönüşüm hissedilir düzeyde ve bu geçiş
Ancak güncel emlak
rüzgârın kum taneleri ile bir araya geldiğinde farklı
yanı sıra bölgedeki çağdaş sanat üretiminin döneminde burada olmak ve yaratıcı bir enerjiyle
piyasaları tam da bu ruh
frekanslarda sesler oluşturduğunu doğruluyor ve
gelişmesi. Bu yıl programa bir de Türk sanatçı beslenmek sanatsal sürecime de farklı bir perspektif
durumunu anlamlı kılar
bunların potansiyelleri üzerine çalışıyor. Ayrıca
seçildi: Ayça Ceylan. Eco-performans sanatçısı ve getiriyor. Türk bir sanatçı olarak burada bulunmak
nitelikte.
ülkenin bazı bölgeleri yaklaşık 45 milyon yıl önce
gazetemizin sürdürülebilirlik yazarı Ceylan, konuk ve ülkemi temsil etmek kıymetli.
Geçmiş nesiller evliliği,
kadim Tetis Okyanusu’nun tabanıydı.
sanatçı programında “The Sandland Oracle: Codes of
ev almayı ve yerleşmeyi bir
‘ÇOK KATMANLI VE DUYUSAL’
the Ancient Future” (Kum Diyarının Kahini: Antik
“başarı” sayarken; bugünün u Bir eko-performans sanatçısı olarak, sizce sanat
Geleceğin Kodları) isimli interaktif yerleştirmesini günümüzün ekolojik sorunlarına nasıl katkı sağlayabilir?
gençleri bunu ya erteliyor ya da
u Sergi için çalışmalarınızı sürdürdüğünüz interaktif
anlamlı bulmuyor. tamamlayacak.
Sanat, duygusal zekâyı ve sezgisel bilgeliği harekete
yerleştirmeniz hakkında biraz daha detay alabilir miyiz?
Ev kurmak artık gelecek için Program 20 Nisan’da başladı ve 6 Temmuz’da
geçirebilen nadir alanlardan biri. Ekolojik sorunlar
“The Sandland Oracle: Codes of the Ancient
değil, bugünü idare etmek için açılacak bir sergiyle son bulacak. Biz de Ceylan ile
sadece teknik ya da politik meseleler değil, aynı
Future”, çölü hem kadim bir arşiv hem de dönüşümün
yapılan bir şey. Belki bu düzen, hem çöl deneyimini hem üretimini hem de ekolojik
zamanda ruhsal ve duygusal bir kopuşun yansımaları.
vizyoner bir mekânı olarak yeniden kurgulayan, çok
yalnızca konut krizinden değil sanatı konuştuk.
Eko-performans, insan ile doğa arasındaki bu kopuşa
katmanlı ve duyusal bir yerleştirme projesi. “Geçmişin
aidiyet kurmakta zorlanan
karşı bedensel bir hatırlama pratiği olabilir. Bedenle,
kumları, geleceğin manzaralarını nasıl şekillendirir”
u Suudi Arabistan denince akla ilk olarak sanatçılara
bir çağın psikolojisinden de
ritüelle, duyularla, hareketle doğayla yeniden sağlıklı
sorusundan yola çıkan bu interaktif yerleşirmemde,
alan açan, hatta konuk sanatçı programına ev sahipliği
kaynaklanıyor.
ilişki kurmak mümkün. Benim performanslarımda/
mitoloji, ekoloji, gelenek ile teknolojinin birlikte
yapan bir ülke gelmiyor. Ancak son yıllarda her alanda
Çünkü dünya, özellikle
performatif yerleştirmelerimde doğa elementleri
kimliği ve kolektif şifayı nasıl inşa ettiğine ve çevresel
olduğu gibi sanat konusunda da yatırım yaptıkları bir
günümüz gençleri için sabit
çoğunlukla birer karakter olarak yer alır. Bu
sürdürülebilirlik politikalarına neler katabileceğine
gerçek. Siz orada nasıl karşılandınız ve nasıl devam
değil, geçici.
ediyor konuk sanatçı deneyiminiz? odaklanıyorum. Al-Dahna Çölü’nün hilal (ayça) karakterler kendilerini kendi tarihsel-politik-sosyolojik
“Misk Art Institute’nun Masaha Cycle 9 konuk biçimli kum tepeleri, AlUla’da 7 bin yıl öncesine öyküleri anlatır. Sanat aracılığıyla yeni bir farkındalık
DENIZ ÜLKÜTEKIN
sanatçı programı” kapsamında Riyad’da bulunmak dayanan deniz kabuklarının bulunduğu kadim izler yaratılabilir: Doğayı kurtarmak değil, onunla yeniden
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
gerçekten çok katmanlı bir deneyim. Ayrıca Suudi ve nun harfi, projenin mekânsal ve sembolik çıkış bir ilişki inşa etmek. Belki de bu çağın en önemli
Arabistan’ın son yıllarda öncelikleri arasında üst noktalarından. Yerleştirme; video sanatı, canlı dönüşümü burada gizli.
INSANLIK
HALLERI
‘Haha’ diye başlayan sağlık reçetesi
on zamanlarda aynaya bakıp “Bende bir da devreye giriyorsa, yani gerçek ve samimi bir yogası” diye bir oluşum
şeyler var ama neyin eksikliği bu?” diye gülümseme oluşuyorsa, işte o zaman beden diyor bile var. İnsanlar sırf
kendine soruyorsan, yanıtı çok karmaşık ki: “Bu ciddi bir mutluluk belirtisi!” gülmek için toplanıyor,
değil: Az gülüyor olabilirsin. Öyle ufak İşin güzel yanı şu: Beyin, gerçek gülümseme topluluk hâlinde kahkaha
Stefek değil içten, yürekten, gözlerinin ile sahte gülümseme arasındaki farkı bazen ayırt atıyorlar. Saçma mı? Hayır!
kırıştığı, yanak kaslarının gerildiği, çenenin edemiyor. Yani sadece gülümsediğin için bile Çünkü bazen bedenin
ağrıdığı gerçek kahkahalardan söz ediyorum. mutluluk hormonları salgılanabiliyor. Bu da demek buna ihtiyacı vardır. Ruh
ALICAN
Çünkü gülmek yalnızca mutlu olduğumuzu oluyor ki bazen kendimizi gülmek için zorlamak kendini iyi hissetmiyorsa
ELKOREK
göstermekle kalmaz bedenimizde bir festival veya gerçekten güleceğimiz şeyler bulmak sağlığa belki de kahkahayı beden
başlatır. faydalı! başlatmalıdır.
Beyin gülmeyi çok sever. Çünkü o anda yaptığı
NEŞE COŞKU KAHKAHA: GÜLMEYEN TOPLUM
şey aslında bir kutlama töreni düzenlemektir.
SAĞLIĞIN ANAHTARI Şimdi düşünün: Yıllardır gülmeyen, somurtan,
Kahkaha attığımızda beynimiz dopamin, serotonin
sisteminden tutun da beyin dalgalarımıza kadar her
haberlere bakınca tansiyonu fırlayan, sabah
Neşe dediğimiz şey aslında yaşamın içindeki
ve endorfin gibi “parti çocukları”nı sahneye
şeyi olumlu etkiler. Bilim insanları buna “pozitif
trafiğinde homurdanan, geceleri iç geçirerek
“Evet ya, yaşamak güzelmiş” anlarının ta
çıkarır. Bu kimyasallar, bedende tatlı bir gevşeme,
duyguların fiziksel yankısı” diyor. Bizse buna halk
uyuyan, gelecekle ilgili kaygı dolu bir insan... Bu
kendisidir. Ne zaman ki içten güleriz işte o zaman
iyi hissetme ve “Her şey çok güzel olacak”
arasında “Modum çok iyi” deriz.
bedenden sağlık çıkar mı?
hem zihinsel hem de fiziksel olarak güçleniriz.
duygusu yaratır. Beynimiz şunu hatırlatır: “Her şey
Gülmek bir insanlık hakkıdır. Herkesin gülmeye,
Çünkü neşe, bağışıklık sistemimizi uyarır, hücre
yolunda. Keyfine bak, sakin ol ve yola devam et!
GÜLMENIN FIZYOLOJISI
saçmalamaya, abuk sabuk şeylere kahkaha atmaya
düzeyinde bile “haydi arkadaşlar, en iyi halimizi
Kahkaha attığımızda bedende olanları
GÜLERKEN YÜZÜMÜZDE
hakkı vardır. Yaşam ciddi olmaya çalışırken bile
gösterelim!” komutu verir.
sıralayalım:
NELER OLUYOR? biz ona kahkahayla karşılık verebiliriz. Elimizden
Coşku ise bir tür içsel adrenalin gibidir ama bu
l Kalp ritmi artar, ardından yavaşlar. Bu da kalp
geleni, bu ülkedeki koşullara karşın yapmalıyız.
Gülmek sırf ruhsal bir boşalma değildir. adrenalin “kaç ya da savaş” değil, “yarat, üret,
için minik bir kardiyo demektir.
Bunu kendimize ve sağlığımıza borçluyuz.
Yüzümüzde, özellikle yanaklarımızda bulunan paylaş” dürtüsünü tetikler. Örneğin âşıkken, bir
l Kan basıncı dengelenir. Tansiyon hastalarına
Gülmek küçümsenecek bir şey değildir. Yaşam
zygomatic major kası (ismi karışık ama işlevi projeye tutkuyla sarıldığımızda veya arkadaşlarla
kahkaha çok faydalı olabilir.
bazen “ayıp olmasın diye” değil, gerçekten
net: Yüzümüzü ponçik gösterir) ağız köşelerini kahkahalar eşliğinde saçmalarken hissettiğimiz
l Solunum artar, akciğer kapasitesi genişler.
gülmeyi seçtiğimizde güzelleşir. O yüzden önerim
yukarı çeker. Eğer o sırada göz çevresi kaslarınız o enerjik haller... İşte bu enerji, bağışıklık
Yani aslında bir nevi diyafram/nefes egzersizi
şu: Her gün bolca gülmeye çalışın. Kendinize,
yapılmış olur.
yaşama, saçma bir şeye, çocukluğunuza, düşene,
İmtiyaz Sahibi: Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık
22 HAZİRAN 2025 SAYI: 1837
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul l Yüz kasları çalışır. Botox yerine kahkaha,
CUMHURİYET VAKFI adına kalkana, aşka, ailenize, belki de tam olarak ne
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta:
n Yayın Koordinatörü
hem de yan etkisiz.
ALEV COŞKUN reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
olduğunu bilmediğiniz bir şeye... Çünkü her
DENİZ ÜLKÜTEKİN
Genel Yayın Yönetmeni
Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve l Stres hormonları düşer. Özellikle kortizol
n Reklam Genel Müdürü
kahkahanız, en ucuz ve en etkili ilacınızdır.
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
MİNE ESEN
EVSUN SİNEM ALKAN seviyesi gülme sonrası belirgin şekilde azalır.
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
BETÜL BERİŞE
Ülkemizde ve birçok farklı ülkede “kahkaha
@alicanelkorek
@Alican_Elkorek