Katalog

25 MAYIS 2025 5 Evde kalmak istemeyen bir kuşak Gençlerin kendi sosyal alanlarını kurduğu geçici topluluklar ve İstanbul’da “sosyalleşme coğrafyası” eğlence, DENIZ yaratıcılık, dayanışma anlamında ve kentle ÜLKÜTEKIN kurdukları ilişkiyi yeniden tanımlıyor. stanbul’da özellikle 18-30 yaş arası gençler Kent kültürü ve kültürel miras hakkındaki ortak hafızalar yaratmak ve bireysel için “sosyalleşme” artık yalnızca bir eğlence çalışmalarıyla bilinen ve bu konudaki görüşleri iyiliği kolektifleştirmek anlamına da değil, aynı zamanda bir direniş biçimi. oldukça dikkate değer olan İBB Miras kurucusu geliyor. Ekonomik zorluklar, artan mekân kiraları, Mahir Polat bir konuşmasında şu soruyu sormuştu: İstanbul’un kaykaycıları da İgüvenlik önlemleri ve kültürel kutuplaşma “İstanbul’da para harcamadan girebileceğiniz kentte kendi mekânlarını yaratan gençlerin kamusal alanlarda varlık göstermesini çatısı olan bir kamusal mekân yok. Bir insan topluluklardan. Bazen bir parkın evden çıkınca para harcamadan üstü kapalı bir her geçen gün daha zor duruma getiriyor. köşesinde, bazen bir köprünün mekâna gidemez mi?” Bu sorudan yola çıkarak Ancak bu durum onları içe dönük yaşamaya altındaki rampada buluşuyorlar. şunu söyleyebiliriz sanırım: Gençlerin kentle yöneltmektense farklı yollar aramaya itiyor. Ortak bir isimleri ya da dernekleri kurdukları ilişki keşif ile olduğu kadar kamusal yok ama hep oradalar. Bir grup Büyük kentlerde genç olmanın zorluğu bilindik alanı dönüştürme arayışıyla da ilgili. kaykaycıyla yapılan görüşmede sosyalleşme biçimlerini “ulaşılabilir” olmaktan şöyle diyorlar: “İnsanlar sanıyor ki çıkarıyor. Ancak kentte yeni sosyal haritalar BİRLİKTE DANS EDİP İYİLEŞMEK Müge Olacak buraya eğlenmeye geliyoruz. Bazen da oluşuyor. Ortak arkadaş ağlarında organize Bu dönüşüme örnek olabilecek noktalardan öyle evet ama çoğu zaman kafayı mekânsal dışlanma ve sosyal edilen partiler, ev konserleri, “house party”ler biri de Jam Circle. Kurucusu Müge Olacak’a boşaltmak için buradayız. Kaydıkça erişimsizlik gibi nedenlerle gençler, ile Kadıköy, Kurtuluş, Balat gibi semtlerdeki göre oluşum yalnızca dansı değil birlikte üretimi unutur gibi oluyoruz.” Başka biri “kamusal alanın meşru öznesi” olma park buluşmaları, yürüyüş toplulukları ile sanat M. Nur Aktan ve paylaşımı da merkeze koyan bir topluluk ekliyor: “Ev dediğin dört duvar hakkını kaybettiklerini hissediyorlar. kolektiflerinin açtığı “atölye”ler, açık mikrofon deneyimi. “İnsanların müzikle, bedenleriyle değil. Bir ağırlığı var. Kaçıyoruz Aktan’a göre bu durum, gençliğin geceleri yeni sosyalleşme biçimleri arasında önde ve birbirleriyle kurduğu gerçek bağlantının bir belki de.” kentle ve toplumla kurduğu ilişkiyi hem mekânsal geliyor. yansımasıyız” diyen Olacak, swing danslarının hem duygusal anlamda kırılganlaştırıyor. Konrad-Adenauer-Stiftung’un 2021 tarihli getirdiği doğaçlama ruhun katılımcılara samimi bir EKONOMİNİN ETKİSİ Yarı gizli sosyalleşme biçimleri -örneğin anonim araştırmasına göre gençlerin yüzde 72.9’u fırsat alan sunduğunu vurguluyor. İstanbul Esenyurt Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Telegram grupları üzerinden organize edilen verilse yurtdışında yaşamak istiyor. Bu isteğin Jam Circle, gençlerin kendi gibi insanlarla bir Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Öğretim buluşmalar- bir kaçış değil yeni bir toplumsallaşma temelinde ise ekonomik zorluklar yatıyor. Benzer araya geldiği bir paylaşım alanı. Ayrıca sabah Üyesi modeli. Bu alternatif biçimler, kent hakkının şekilde, SAHA Merkezi’nin gençler üzerine partileri, ailelere yönelik dans buluşmaları ve Munise Nur belli sınıflara tanındığı bir düzende hayatta kalma yaptığı bir diğer araştırma da katılımcıların yüzde tematik etkinliklerle her yaştan katılımcıya Aktan’a göre çabası ve yaratıcılıkla üretilmiş yanıtlar. Aktan, 36.8’inin asgari ücretin altında bir gelire sahip hitap eden bir yapı oluşmuş. Olacak, gençlerin klasik “Kamusal alanlarda para harcamadan zaman olduğunu ortaya koyuyor. Bu iki veri birlikte “Bu toplulukların sosyalleşme alanlarından geçirebileceğiniz yer kalmadıysa yeni bir model düşünüldüğünde ekonomik baskının maddi değil zamana yenik uzaklaşıp parklar, terk yaratmak zorundasınız” diyor. mekânsal bir daralma yarattığını da görebiliyoruz. düşeceğini edilmiş binalar, ev partileri gibi Bu geçici bağların yüzeysel kalacağı Ekonomik kriz ve mekânsal kısıtlamalar yanında değil aksine geçici alanlara yönelmesi bir toplumsal varsayımının da her zaman geçerli olmadığını kuşaklar arası farklılıklar da İstanbul’da gençlerin birlikte dönüşümün işaretini taşıyor. Ancak sosyalleşme biçimlerini dönüştürüyor. belirten Aktan, ortak dışlanmışlıkların derin kahkaha attığımız her anla daha da süreci anlamak için “Hangi gençlik” paydaşlıklar yaratabileceğine dikkat çekiyor: Bu bağlamda ortaya çıkan “geçici topluluklar”, güçlendiğini görüyoruz” diyor. sorusunun sorulması gerekiyor. “Spinoza’nın dediği gibi her karşılaşma bir kudret gençler arasında hem anonim hem samimi bağların Swing dansları aracılığıyla Aktan, gençliğin homojen bir kurulduğu yeni bir sosyalleşme biçimi sunuyor. açılımıdır. Yani en beklenmedik anda bile derin bir İstanbul’un kalabalığına ve toplumsal kategori olmadığını sosyal bağ kurulabilir.” Gençlerin kentle kurduğu İstanbul gibi büyük kentlerde gençlerin kentle bireyselleşmesine karşı bir tür karşı farklı sınıfsal, kültürel ve siyasal ilişki biçimi kent politikalarına sessiz ama etkili kurduğu ilişki ise keşif, kaçış ve yaratıcılık kültür inşa ettiklerini belirten aidiyetlerle çeşitlenen, tikel bir yapı arasında bir yerlerde. Kamusal alana duyulan Olacak, “Gençler gerçek bir bir itiraz niteliği taşıyor. “Sadece bir araya gelmek, olduğunu vurguluyor. temkinli yaklaşım, onları gözden ırak alanlarda bakış, birlikte atılan bir adım düşünmek, vakit geçirmek için bile kamusal Gençlerin mekân tercihleri yalnızca arıyor. Biz de bu teması dansla, kendi dünyalarını kurmaya teşvik ediyor. Böylece, alanlar şart. Gençlerin alternatif alanlara yönelimi bireysel eğilimlerden değil, yapısal samimiyetle kuruyoruz” diye gündelik yaşamın baskılarına karşı yaratılan bu bu eksikliğe verilmiş yaratıcı ama eleştirel bir eşitsizliklerden de besleniyor. ekliyor. Jam Circle’ın sunduğu sosyal “yarı gizli” ve “geçici” alanlar yalnızca eğlenme yanıt” diyen Aktan, bu mekânsal yönelimin aynı Kimlik ve aidiyet arayışlarının deneyim, birlikte dans etmek değil değil, ifade biçimlerine dönüşüyor. yanı sıra ekonomik kriz, zamanda bir eleştiri dili taşıdığını hatırlatıyor. Ezilmiş bir kola kutusunun öyküsü akıcı bir güneşin altında sahnelerinin Eyüp’ün yolculuğuyla durmadan söylenerek Eyüp’ün sessizliğini Motosikletle gittiği/gidemediği uzun planlar, AY’A SEYAHAT kuruyan domatesler, yük eşdeğer ilerleyeceğini sonra fark çığlıklara dönüştüren bir akraba, “İşe gitmem dalgın yürüyüşler Eyüp’ün varoluşsal haline gelen bir karpuz, ediyoruz. Çünkü öykünün başında gerekiyor” dediği halde onu bir yerlere çatışmalarının bir uzantısı ancak bu ölü bir çalışıp bir bozulan gerçekleşen kırılma yani Eyüp’ün sürükleyen tanıdıklar... Her bir yeni karakter, zamanlar karakterin harekete geçemeyişinin, Y bir motosiklet ve oradan Hemme’yle başlayan husumeti, (“Deleuzeyen” bir ifadeyle) duyu-motor kadere boyun eğmesinin, topluma ayak oraya sürüklenen ezilmiş bir kola anlatının çekirdeği olurken Eyüp’ün şemaların çökmesine, Eyüp’ün gözlerinden uyduruluşunun bir yansıması. Böylelikle kutusu... de karakter uçlarını törpülemeye ateşler çıkarken tepkisizleşmesine, hiçbir şey Eyüp’ün içinde düştüğü kapanı ve bunaltıyı Prömiyerini Venedik Film başlıyor. yapamayacak hale getirilmesine hizmet ediyor. daha yoğun hissedebiliyoruz. Festivali’nde yapan ve Orizzonti Bu andan itibaren öfkeyle Parkta ayaklar altında dolanan bir kola SESSİZLİĞE İKNA OLMAK Bölümü’nden jüri özel ödülüyle dönen kavrulan Eyüp, talihinin onu yarı kutusuna dönüşüyor Eyüp: Ezilmiş, üzerine BAŞAK BIÇAK Eyüp aslında küçükten büyüğe uzanan bir Murat Fıratoğlu imzalı “Hemme’nin yolda bırakması gibi motosikletiyle basılmış, harcanabilir bir emek haline getirilmiş anlatıyı da temsil ediyor: Sonuçta bizden Öldüğü Günlerden Biri” işte böyle de yarı yolda kalıyor. Hemme’yi ve kenara atılmış. Üzerindeki baskı ve otorite basakbicak beklenen roller filmin başındaki gibi “halay şekillendiriyor kahramanını, onun öldürmeye karar verdikten sonra o kadar güçlü ki yevmiyesini istemesi “dik @gmail.com çekmekten” ibaret, halaydan kopmak değil. bir garip yolculuğunu ve trajikomik ise bir kahraman gibi neden- başlılık” gibi görülüyor. Ailesini bırakıp İzmir’e Adaletsizlik söz konusu olduğunda bir “sinek kaderini. Pastoral renklerin hüküm çalışmaya gittiği için hata yapmış oluyor. sonuç ilişkisi içinde davranmasını, vızıltısından” fazlasını çıkarmamak ve hatta en sürdüğü çorak topraklarda, domateslerin eyleme geçmesini bekliyoruz. Ancak Eyüp, Çünkü ondan beklenen bir ağacın altında oturup önce çevremizdekiler tarafından o sessizliğe göz alıcı kırmızılığıyla iş koşullarını klasik bir sinema karakteri değil. Nedenler bağlara bahçelere bakması, ailesinin başında ikna edilmek... Bunların her biri, bu coğrafyanın “renklendirdiği” bir hasat zamanı başlıyor kafasını o kadar meşgul ediyor ki sonuçlara durması. Bu nedenle o kasabanın gelenekleri kodları. Bu yüzden Eyüp’ün çaresizliği çok hikâye. İflas ettiği için kasabasına, Urfa’nın ulaşmakta yetersiz kalıyor. Erkek-egemen ile yoğrulmuş bireyleri, bir domates gibi tanıdık, çözümsüzlüğü ve vazgeçmişliği bize Siverek yöresine geri dönüp mevsimlik bir toplumun kültürel kodları ve geleneksel kurutuyorlar Eyüp’ü. Solduruyorlar, öğütüyorlar dair. Çünkü Eyüp de bir kasaba hayaleti gibi işçi olarak çalışmak zorunda kalan Eyüp yapının temaları birer birer, her yeni karakterle kendi dünyalarında. arafta sıkışıp kalmış. ne cehenneme gitmeye (Murat Fıratoğlu), sıcağın altında canhıraş öyküye eklemlenirken Eyüp giderek toplumun Eyüp sonunda Heidi gibi “dağlarda başına gücü var ne de cennete mecali… Hemme’nin mücadelesiyle karşılıyor bizi. Tıpkı domatesler bireylerini pasifize etmesi gibi eylemsizleşiyor. geleceklerden” habersiz oradan oraya gibi başlangıçta “canlı” görünüyor. Sırasıyla “Koltuğundaki karpuzlar” yetmezmiş gibi savruluyor. İtkileri çözüldükçe zaman bir Öldüğü Günlerden Biri’ni, MUBI Türkiye’de izlediğimiz tuzlama ve kurumaya bırakılma başka bir karpuzla daha ona yük olan bir dede, imge olarak daha belirgin duruma geliyor. izleyebilirsiniz. PUANIM: 7/10