Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Günler
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 KASIM 2025
3
Babaların rolü
enel kanı, çocukların fiziksel, sosyal gelişiminden sadece anneler
İnsan kadar
ve psikolojik gelişimlerinde annenin sorumlu değildir. (Sözü edilen
daha etkin olduğu yolundadır. Bu kanı baba biyolojik baba da olabilir,
gerek toplumda gerekse konuyla ilgili evlat edinmiş bir baba veya dayı,
G bilim insanları arasında yaygındır. Bu amca da olabilir.)
PROF. DR.
bakış tarzının tamamen doğru olmadığı, çocukların Babaların oğullarıyla şaka
ÜSTÜN
gerçek gelişimlerinde anneler kadar babaların da etkili niyetine güreşmeleri son
DÖKMEN
olduğu artık daha sık telaffuz ediliyor. dönemlerde ortaya çıktı,
geleneksel baba rolleri arasında
GELENEKSEL BABA ROLÜ
arihin en
güreşmek yoktu. Babayla güreşmek
Geleneksel baba rolü ailenin geçimini sağlamak,
önemli
çocuklara hem keyif verir hem de onları pek çok
disiplin uygulamak, çocuğun okul başarısını
balelerinden
yönden geliştirir.
denetlemek, çocuğu ergenlik dönemine geldiğinde
olan “Coppélia”
Babaların bir başka önemli fonksiyonları
ise bir mesleğe yönlendirmektir. Babalar farkında
T yapay zekânın
çocuklarını toplumla tanıştırmaktır. Çocuklar
olmadan çocuklarına, özellikle erkek çocuklarına
hükmettiği, Silikon
babaları aracılığıyla toplumla etkileşim kurarlar.
özdeşim modeli olurlar. Geleneksel anne rolü ise
Vadisi’nden esin alan
Babalar adeta toplumu eve taşırlar.**
çocuğun bakımını ve beslenmesini sağlamaktır.
bir evrende izleyiciyle
Çocuklar için, özellikle erkek çocuklar için
Morgann Runacre-Temple
Genelde göz ardı edilen bir anne görevi ise çocuğa
DENZI
buluşuyor. Scottish
babalar birer kahramandır.** Her çocuğun babası
anadilini öğretmektir.
Ballet’in yapımıyla
en güçlüdür, en yakışıklıdır, en başarılıdır. Bence
ÜLKÜTEKIN
Geleneksel baba rolünü iyi veya kötü olarak
sahnelenen oyun, 7-8 çocuklar babalarını idealleştirerek ileride özdeşim
adlandıramayız, geçmiş günlerin yaşamdaşlığında
Kasım’da Zorlu PSM’de kurmak istedikleri bir rol modeli ortaya koyarlar.
işlevsel olduğunu düşünebiliriz. İsmet İnönü bir
İstanbullu sanatseverlerle buluşacak. Bu
SİYASETTE BABALAR
konuşmasında, “Ben geleneksel aile terbiyesiyle
klasik öyküyü yeni bir yorumla sahneye
büyüdüm, çocuklarımızı ise modern yaşamın terbiye Toplum yaşamında önemli ne varsa kaçınılmaz
taşıyan koreograflar Morgann Runacre-
anlayışıyla büyüttük. Tutarlı uygulanırsa her ikisi de olarak siyasetin diline ve gündemine de girer.
Temple ve Jessica Wright ile “Coppélia”nin
iyi sonuç veriyor” demişti. Doğrudur, o çağda öyle “Baba” kavramı gibi. Bu kavram iki nedenden ötürü
yeni versiyonunu ve yapay zekâ çağında
gerekliydi, bu çağda ise değişime ayak uydurmak ortaya çıkar: Birincisi, geleneksel bakışlı toplum
baleyi konuştuk.
gerekli. kesimi gücü, otoriteyi temsil ettiği için bir baba
u “Coppélia”nın romantik kökenlerini yapay
arayışı içindedir. İkinci olarak ise siyasetçiler baba
BABALIK ROLÜNDE DEĞİŞİM
zekâ çağında yeniden yorumlamak sanatsal
kavramından nemalanmaya çalışırlar. Kanımca
Jessica Wright
Konuya bağlantısallık ve yaşamdaşlık açısından
olarak nasıl bir meydan okumaydı? Bu iki
Demirel fötr şapkasıyla modern görünüşlü ama özde
baktığımızda, zaman içinde babalık rolünün de
dünyayı nasıl bir araya getirdiniz?
doyuran, kollayan ve gerektiğinde hizaya sokan bir
verdiğimizde bu problemli temalara da
kaçınılmaz olarak değiştiğini görürüz. Özellikle
Morgann Runacre-Temple: Her zaman
baba imajı verdiği için toplum ona “baba” dedi.
kendi versiyonumuzda bir yanıt vermemiz
kadınların çalışma yaşamına katılmaları zorunlu
sinemasal anlatım ile dansın kesiştiği
Demirel’den sonraki yıllarda baba kavramını
gerektiğini biliyorduk.
olarak babalık rolünde değişime yol açmıştır.
noktaya ilgi duyduk. Fakat “Coppélia”yı verimli bulan siyasi akıl babayı yücelten, geleneksel
J. Wright: Kadınların nesneleştirilmesi
Anneler ev dışında çalışmaya başladıklarında
Scottish Ballet ile birlikte yaratmak baba özelliklerini taşıyan baba motifli dizi filmleri
meselesini nasıl ele alabileceğimizi
babalar çocuklarıyla ilgili daha fazla sorumluluk
bu ilgiyi bambaşka bir seviyeye taşıdı. çekmeye başladı. Bu türdeki baba filmlerinin perde
düşündük. Sonunda hikâyenin merkezindeki
alır oldular, çocuklarının bakımlarına ve ders
arkasındaki işlevinin toplumu tek adam rejimine
Bu nedenle sürecin bir kısmı, kendi
Swanhilda karakterine döndük. Çünkü
çalışmalarına daha yoğun ilgi gösterdiler.*
hazırlamak olduğu düşünülebilir. Bir ihtimal,
filmlerimizden yola çıkarak onların sahneye
“Coppélia”da asıl yaratıcı olan doktor
“Baba ailenin direğidir” görüşü, “Baba gibi liderler
nasıl aktarılabileceğini keşfetmekle geçti.
BABA KOLTUĞU
değil, Swanhilda’dır. Franz’ı kurtaran, Dr.
toplumun direğidir” görüşüne zemin hazırlasın
Yapım; canlı performans, animasyon
Coppelius’un kibrini açığa çıkaran odur. Bence geleneksel baba rolünün değişmesinde
istendi. Bu arada kollarını açarak yürüyen, silah
ve hem canlı hem de projeksiyonla
M. Runacre-Temple: Swanhilda bir içinde yaşanılan evlerin değişimi de etkili oldu.
taşıyan, tatlı sert olan ama gerek gördüğünde insan
yansıtılan film görüntülerini içeriyor. Bu
maske ustası gibi davranarak bilim insanını Eski konaklarda baş oda babalara aitti, kadınlar ve
öldürten baba filmleri sardı ekranları. Bu filmlerle
yapı, manipülasyon ve illüzyon yaratma
çocuklar bu odalara giremezlerdi. Aileler bir salon
kandırır; ona “hayat yaratma gücü” olduğunu
baba fikri vurgulanıyordu. Benzeri tavır 1990’larda
merakımızın üzerine inşa edildi. Aynı
iki odada yaşamaya başladıklarında babalar önemli
düşündürür ama aslında kendi sevgilisini
ilkokul kitaplarında da ortaya çıkmıştı. Bir resimde
zamanda “Coppélia”nın özgün hikâyesine de
bir ayrıcalıklarını kaybettiler, ufak mekânda babalar
kurtarır. Yani sistemin içinde, o sistemin
fiziksel gerçeğe aykırı biçimde önde baba ördek
bir göndermede bulunuyor. Biz de seyirciye
çocuklarına mesafeli duramadılar. Bu durumda baba
kurallarını tersine çevirerek zafer kazanır.
yüzüyordu, peşinden yavru ördekler geliyordu.
“bir şeylerin tam yerinde olmadığı” o tuhaf
koltukları imdada yetişti. Birçok ailede salonda
Bizim yorumumuzda Swanhilda sonunda
hissi verecek ince dili bulmaya çalıştık.
sadece babaların oturduğu baba koltukları ortaya
klonlardan oluşan bir orduyu yönetir,
çıktı. Ancak evde kedi beslenmeye başlanınca baba
kuklalar özgürleşir.
u Bu yeni sahneleme, Silikon Vadisi
KAYNAKÇA
koltuklarına kaldırılmaları zor kediler yerleştiler.
kültürüne bir gönderme yapıyor gibi. Bu,
* Kuzucu, Y. (1999). Babalarıyla çatışma düzeyi yüksek
TEKNOLOJİ ETKİSİ
Değişim kaçınılmazdı.
teknoloji takıntılı dünyamıza bir eleştiri mi yoksa
ve düşük olan ergenlerin ve babalarının babalık rolüne
bir yansıma mı olarak kurgulandı?
u Sizce teknoloji dansın duygusal özünü
BABANIN ÇOCUK YAŞAMINDAKİ ÖNEMİ ilişkin algılarının karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi,
Jessica Wright: Teknolojinin gündelik
güçlendiriyor mu?
Ankara Üniversitesi, EBF.
Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre babalar
yaşamımızda ne kadar belirleyici hale
J. Wright: Sahnede film kullanımı, canlı
** Hecebil, S. (2019). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi
çocukların zihinsel, sosyo-duygusal, cinsel kimlik
geldiğinin farkındaydık. Bu bizi şu soruya
çekimle önceden kaydedilmiş görüntüler
Kitabevi.
gelişimlerinde önemli role sahiptirler.* Çocuğun
götürdü: Bir teknoloji doğası gereği “iyi” ya
arasında dinamik bir geçiş yaratıyor. Canlı
da “kötü” müdür yoksa onu hangi toplumsal
çekim, karakterleri seyirciye çok daha yakın
bağlamda kullandığımız mı belirleyicidir?
bir biçimde gösterme fırsatı sunuyor. Bu
Bu sorudan yola çıkarak teknolojiyi yaratan
da izleyiciyle samimi bir bağ kurmamızı
ve ona güç veren kişilere yani veriyi
sağlıyor. Dolayısıyla teknoloji duyguları
elinde tutanlara odaklandık. Böylece 19.
derinleştiren bir araç haline geliyor.
yüzyılın mucidi Dr. Coppelius’un modern
u Bu versiyonda Swanhilda bir gazeteci, Dr.
bir karşılığını ararken teknoloji gurularının
Coppelius ise bir teknoloji girişimcisi. Bu klasik
kişiliklerinden esinlendik ve baleyi, bir
hikâyeyi dijital bir evrene taşımak, koreografi
Silikon Vadisi benzeri şirkette geçen yeni bir
açısından sizi nasıl etkiledi?
evrene taşıdık. Şirketin kurucusu ve CEO’su
J. Wright: Silikon Vadisi atmosferini
da tabii ki Dr. Coppelius’tu.
sahneye taşımak koreografi açısından
u Bu uyarlamada kadın figürü, bir “yaratım gerçekten zorluydu. “Bu şirket çalışanlarını
nesnesi” olmaktan çıkıp özneye dönüşüyor. Bu
nasıl betimleyeceğiz, sahnede ne yapıyor
feminist okuma, bilinçli bir tercih miydi?
olacaklar” sorusunu sürekli kendimize
M. Runacre-Temple: “Coppélia”, birçok
sorduk. Günümüz kültürel referanslarından,
19. yüzyıl eseri gibi yazıldığı dönemin
teknoloji girişimcilerinin modern arketipe
değerlerini yansıtan bir eşitsizlik mirası
dönüşmüş halinden esinlendik.
taşır. Bu hikâyeyi yeniden ele almaya karar
M. Runacre-Temple: En büyük soru,
“kukla” ya da “otomaton”un nasıl bir varlık
olacağıydı. Artık tahta eklemler, emaye
Müzik de yenilendi
gözler anlamını yitirmişti, silikon ve çip
u Delibes’in özgün müziğinin yanına
çağındaydık. Bir ara tamamen dijital bir
Mikael Karlsson ve Michael P. Atkinson’ın
varlık olabileceğini düşündük ama bu da
yeni bestelerini de eklediniz. Bu genişletilmiş
Swanhilda’nın sahnedeki varlığını sınırlardı.
ses dünyası koreografinizi nasıl etkiledi?
Sonunda “Coppélia”yı bir tür robot olarak
M. Runacre-Temple: Karlsson ve
tasarladık: O kadar gelişmiş bir robot ki
Atkinson, Delibes’in orijinal müziğinden
insan gibi hareket etmesi kaçınılmaz hale
pek çok unsuru koruyarak ama balenin
geliyor. Yani koreografik olarak ilkel bir
klasik hareket dağarcığını tamamen
makineden “insan kadar gerçek” bir varlığa
dışarıda bırakarak harika bir beste
evrilen bir hareket dili kurduk.
yarattılar. Bilinçli olarak hiçbir 19.
J. Wright: LED ekranlar ve
yüzyıl bale dilini koreografide kullanmak
istemedik. Filmle çalışmak dansı daha projeksiyonla çoğaltılan “Coppélia”
incelikli bir düzleme taşıyor, küçük bir
kopyaları da koreografinin bir parçası
hareket, dev bir ekranda gösterildiğinde
haline geldi. Dijital bir varlık, sahnede
çok daha büyük bir etki yaratabiliyor.
“gerçekleşiyor” ve sonra yeniden dijital
Bu da bedenin ifadesini sinemasal bir
alana dönüyor. Böylece sahne, dijital
duyarlılıkla yeniden tanımlamamıza
ile fizikselin kesiştiği akışkan bir alana
olanak sağladı.
dönüştü.
2 KASIM 2025 SAYI: 1856 İmtiyaz Sahibi: Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul
CUMHURİYET VAKFI adına
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta:
n Yayın Koordinatörü
ALEV COŞKUN
reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
DENİZ ÜLKÜTEKİN
Genel Yayın Yönetmeni
Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
n Reklam Genel Müdürü
MİNE ESEN Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
EVSUN SİNEM ALKAN No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
BETÜL BERİŞE

