Katalog

27 AĞUSTOS 2023 5 Hem etik hem de besin değeri açısından tartışmaları beraberinde getiren sentetik gıdaların en çok dikkat çekeni... Huzurlarınızda ‘gıdanın geleceği’: İmkânsız et Impossible Foods isimli şirket, kana kırmızı rengi veren hem maddesini mayalardan üreterek ete benzeyen ama içinde et olmayan bir hamburger üretti. Özellikle Amerika’da yükselişe geçen hatta MC Donald’s’a kadar hemen hemen her fastfood zincirinin mönüsüne giren “imkânsız et”i yakın markaja aldık. ek çok insan vejetaryen olsa da tekrardan et yemeye başladı! Ama yediği et için hayvan öldürülmedi. Midesine indirdiği, Microsoft’un kurucusu ve CEO’su Bill Gates’in “gıdanın Pgeleceği” olarak adlandırdığı laboratuvarda hayvan hücrelerinden yapılan bir etti. Beyond Meat ve merkezi ABD’nin Silikon Vadisi’nde bulunan Impossible Foods şirketleri ürünlerini piyasaya BURÇAK sürürken onlarca başka şirket de hayvan hücrelerinden et ŞENER üretimi üzerine çalışıyor. Aslına bakarsanız sentetik etin vejetaryenlikle pek de bir ilişkisi yok. Şirket de bunu her seferinde belirtiyor ve ekliyor: “Hayvanların hücreleri hücre Et yiyenler bankalarında tutularak sonsuza kadar çoğaltılacak. Hayvanlar ise barınaklarda yaşamlarına devam edecek.” için yapıldı Bu da demek oluyor ki çiftçilerin hayvan yemi için üretim yapmasına gerek kalmayınca iyasada devrim niteliğinde doğaya daha uyumlu ve daha çok çeşitli ürün yeni bir sebzeli burger yetiştirmesi de mümkün olacak. duyduğunuzda ilk aklınıza Bütün bunlar kulağa geleceğin ideal bir Pgelen büyük olasılıkla sürümü gibi gelebilir ama aslında bugün bile vejetaryenler ve veganlar için bir et çok sayıda et alternatifi piyasada bulunuyor. ikamesi olduğudur. İmkânsız burgerde durum böyle değil. Şirket, et yemekten vazgeçenlerin değil hâlâ et yiyenlerin de peşine düşüyor: “Dünya çapında et yiyenlerin bitki bazlı vegan ürünlerimizi Mekânlarda mutlu bir şekilde tercih etmelerini istiyoruz çünkü bunun daha iyi olduğunu düşünüyorlar.” Impossible Foods’un CEO’su ve CFO’su David Lee, imkânsız burger “Et yiyenlerle kendi şartlarında tanışmak ve onlar için daha lezzetli bir ürün yapmak istiyoruz” diye de ekliyor. Peki, bu gerçekçi görünümlü burgerin içinde ne var? Bir köfte, urger King, ABD’de 59 şubesinde Impossible çiğneme dokusu için buğday proteini, patates proteini, Foods’un etlerinden yaptığı hamburger satışını hem, vitaminler, amino asitler, lezzet için şeker ve her şeyi deniyor. Satışı ülke geneline yaymak da planlar bir arada tutan ksantan ile konjak içeriyor bu ürün. Ayrıca Barasında. Etin hem dokusunu hem tadını taklit sulu ve lezzet açısından tatmin edici kılan yağlar ve soya eden bu hamburgerlerin sırrı üretiminde kullanılan “hem” fasulyesi de içeriğinde yer alıyor. isimli bir molekülde gizli. Demir içeren bu molekül bazılarına göre yiyeceğe et tadını veren şey. Stanford Sırada peynir ve yumurta var Üniversitesi’nden Prof. Dr. Patrick O. Brown’un 2009 Impossible Foods’un imkânsız burgeri yaratmasının en yılında çalışmaya başladığı proje belki de dünyanın önemli nedenlerinden biri çevreye yarar sağlamak. İmkânsız geleceğini değiştirecek. Son dönemde özellikle Amerika’da burger, bu kadar gerçekçi bir et lezzettinde olduğu için yükselişe geçen imkânsız et, birçok fastfood zincirine, şimdiden fırtınalar yaratırken imkânsız gıdalar sığır etiyle Japonya, Kanada, Çin’deki “fine dining” restoran bitmiyor. Ürün, hayvansal ürünlerin yerini alacak birçok mönülerine girmeyi başardı. New York’ta David Chang’in gıdadan yalnızca ilki. Önümüzdeki birkaç yıl içinde, peynir, sahibi olduğu Momofuku Nishi restoranı, Temmuz 2016’da yumurta gibi gıdalar da bitkilerden yapılacak ve sofralara imkânsız burger sunmaya başladı. Ürün, Ekim 2016’da gelecek. Ülkemizde ne zaman sofralara geleceğiniyse Kaliforniya’da seçili ek restoranlarda ayakta yemek mönüsü bekleyip göreceğiz… öğesi haline geldi. Michelin Yıldızlı restoran Public ise Afiyetle... Ocak 2017’de imkânsız burgeri sunmaya başladı. ‘Geride ayak izin dışında hiçbir şey bırakma!’ derler ancak bu mümkün mü? Doğaya bıraktığımız genetik iz: eDNA oğa yürüyüşlerini seviyorsanız “çevresel DNA (veya eDNA).” Kısaca DNA teknolojisinin gelişimiyle artık izi sürülebilir bu da sorunlar büyümeden eminim şu ünlü söz karşınıza açıklamak gerekirse eDNA bizim ve doğada saçılan eDNA’yı izole etmek, istilacılara karşı gerekli önlemlerin bir yerlerde çıkmıştır: “Geride organizmaların farkında olmadan çevreye sekanslamak ve analiz etmek mümkün! Peki alınmasına olanak sağlar ve tarım ayak izin dışında hiçbir şey bulaştırdığımız genetik materyaldir. bu ne işimize yarar? ürünlerinin korunmasına yardımcı olur. Dbırakma!” Tabii bu ünlü “Biyoloji dersinde öğrendik, DNA ŞecereSine ulaŞmak mümkün adli tıp da kullanıyor özdeyiş türediğinde biyolojiye günümüzdeki hücrelerimizin içinde, nasıl oluyor da Gelin, birkaç örnek üzerinden ilerleyelim. Bu verdiğim örnekler buzdağının yalnızca kadar egemen değildik. Gelin bunun neden çevreye bulaşabiliyor?” dediğinizi tahmin örneğin bitki-böcek ilişkileri üzerine görünen yüzü. eDNA ile ekoloji bilimi adeta imkânsız olduğuna beraber bir göz atalım. edebiliyorum. Ancak attığımız her adımla çalışmak istiyorsunuz. Akla ilk gelen soru: bir devrim yaşıyor. Bunun yanı sıra eDNA Moleküler ve soluğumuz havayla kendimizden ufak bir “Belirli bir bitkiyi hangi böcek türleri ziyaret uygulamaları adli tıp ve paleontoloji gibi biyoloji alanında şeyler kaybediyoruz. Saçımız dökülüyor, ediyor?” alanlara da kayda değer yararlar sağlamaya yaşanan gelişmeler ölü deri parçalarımız yerlere serpişiyor, ter, Bilindik yöntemlerle bu sorunu çözmek başladı bile. Önümüzdeki yıllarda eDNA’nın son yıllarda adını dışkı ve idrarımız i için gözlem yapmak gerekiyor. Oldukça yeni uygulama alanlarını hep beraber sıklıkla andığımız doğaya karışıyor. uğraştırıcı olan bu yöntem, gözlemin göreceğiz. yeni bir kavramı Bu maddelerde yapıldığı zamana bağlı olarak yanlış sonuçlar Çevreyi kirletmememiz gerektiği karşımıza dokularımız, i verebiliyor. eDNA teknolojisi sayesinde bu yadsınamaz bir gerçek olsa da gezdiğimiz her çıkardı: hücrelerimiz i çiçeklerden alınan örneklerle çiçeği ziyaret yere istemsiz olarak genetik materyallerimizi ve tabii ki eden böceklerin adeta şeceresine ulaşmak serpiştirmeye devam edeceğiz gibi gözüküyor. DNA’mız KAAN mümkün. Fakat eDNA çalışan bilim insanları böyle mevcut. Mi KA Diğer bir örnek ise erişimi zor yerlerdeki bir lükse sahip değiller, deney sırasında memelilerin takibi. Kuzey Kutbu’nu ele örneklerini kontamine etmemek için steril alalım. Bu bölgelerde yaşayan canlıların izini laboratuvar önlükleri giymek, maske ve sürmek için eDNA muazzam bir yöntem. eldiven takmak ve temiz oda olarak bilinen Farklı noktalardan alınan kar örnekleri ile laboratuvarlarda çalışmak zorundalar. Anne yaşayan tüm canlı listesine ulaşmak olası. evlerinden bile daha temiz olan bu steril Böylece hangi türlerin soylarının tehlikede ortamlarda havada uçuşan toz parçacıkları ve olduğunu bile saptayabiliyoruz. partiküller olmadığından yazının başında yer Diğer bir örnek ise istilacı türlerin verdiğim söz ancak ve ancak böyle bir ortam birdilimbilim tespiti, eDNA analizleriyle istilacıların için geçerli olabilir. BR dilM BilM